Talent

Talent ontwikkelen met wetenschap en techniek
Vervolg
Op één van de Vindplaatscholen is de empirische cyclus leidraad bij het W&T-onderwijs. De kinderen vanaf groep
5 hebben hier aan het begin van het schooljaar kennis mee gemaakt. In alle W&T-lessen worden ze gestimuleerd
deze stappen te volgen en ook te herkennen in hun handelen (‘waar zijn we nu’). De belangrijke elementen – koppelen
van een observatie aan wat ze al weten; het afpellen van een vraag tot een enkelvoudig probleem dat je
kunt toetsen; het nadenken over hoe je zo’n toets ‘eerlijk’ kunt uitvoeren, het ‘eerlijk’ meten, het zorgvuldig registreren
van je resultaten en het verslag uitbrengen aan anderen – komen steeds expliciet ter sprake. De verwachting
is dat de kinderen deze cyclus gedurende hun schoolperiode verinnerlijken zodat dit de basis wordt van waaruit ze
hun nieuwsgierigheid kunnen volgen.
De empirische cyclus helpt ook bij de begeleiding van
kinderen tijdens hun ‘onderzoek’. Door vragen te stellen
die teruggrijpen op de empirische cyclus, kan de leerkracht
hen helpen om op eigen kracht verder te komen.
In de eigen onderzoeksprojecten kregen de kinderen
vaak begeleiding bij het ‘afpellen’ van hun onderzoeksvraag
tot een enkelvoudige en onderzoekbare vraag.
Door vragen te stellen als: “Hoe kan je dat meten”;
“Wat meet je dan”; “Weet je dan zeker dat het verschil
daardoor komt”, ervoeren de kinderen dat de aanwezig -
heid van meerdere variabelen in een onderzoeksvraag
onwenselijk was. Doordat ze na afloop van een onderzoeksopdracht
moesten rapporteren, werden ze zich ook bewust van het belang van zorgvuldig noteren van de
onderzoeksresultaten. Als alle uitkomsten samen bijvoorbeeld moesten leiden tot een grafiek, was het van belang
om te kunnen reproduceren hoe ze tot hun waarden waren gekomen (bv. niet alleen een eindwaarde, maar ook de
drie meetresultaten waar het een gemiddelde van was).
Voorbeeld
van het gebruik van de ontwerpcyclus
Om zelf onderzoeksexperimenten te kunnen doen over rivieren en delta’s
moest er een grote zandbak gemaakt worden waar de omstandigheden
op aarde op kleine schaal nagebootst kon worden. De stroomgoten die
op de Universiteit Utrecht worden gebruikt voor onderzoek hebben de
kinderen al een keer gezien. Nu moeten ze zelf gaan nadenken over hoe
ze hier op school ook een stroomgoot kunnen maken. De kinderen gaan
in drie groepen nadenken over de bak, de ondergrond (opvangbak onder de
stroomgoot voor als er iets misgaat) en de waterkringloop.
De docent vraagt naar hun ideeën en de kinderen worden uitgedaagd oplossingen te verzinnen voor de problemen
die ze tegen komen.
De kinderen leren samenwerken, hun beelden en ideeën naast elkaar te leggen en af te wegen wat de beste
oplossing is. De begeleider geeft bijvoorbeeld aan dat er aan de waterpomp een slang moet worden aangesloten
35