Instorten torenkraan, Rotterdam-Alexander, 10... - Onderzoeksraad ...

Er bestaan verschillende torenkranen met verschillende kenmerken. De kraan die is bezweken was
een torenkraan met een horizontale arm, de giek, waar een loopkat over heen en weer beweegt. Het
onderzoek beperkt zich tot dit type loopkattorenkranen (zie voor een nadere toelichting hoofdstuk 2).
Torenkranen worden doorgaans opgebouwd op een bouwplaats en blijven daar gedurende langere
tijd (meerdere maanden, vaak meer dan een jaar) staan. Mobiele torenkranen en mobiele telescoopkranen
staan doorgaans veel korter (één of enkele dagen) op dezelfde plaats en kunnen op eigen kracht
worden opgebouwd. Torenkranen worden met behulp van mobiele kranen opgebouwd. De Onderzoeksraad
richt zich in dit onderzoek daarom uitsluitend op loopkattorenkranen die zijn opgebouwd
op een bouwplaats. Kranen met een vaste locatie, zoals in havens of op overslagterreinen, zijn niet
in dit onderzoek betrokken.
Voor het achterhalen van de oorzaak van het ongeval zijn verschillende deelonderzoeken en activiteiten
uitgevoerd. Naast de Onderzoeksraad heeft de Arbeidsinspectie in opdracht van het Openbaar
Ministerie onderzoek verricht naar dit voorval. Het onderzoek van de Arbeidsinspectie was bij het
uitbrengen van dit rapport nog niet afgerond.
Voor delen van het technisch onderzoek hebben Arbeidsinspectie en Onderzoeksraad voor Veiligheid
in onderlinge afstemming gebruik gemaakt van de expertise van Aboma Keboma, het Nederlands
Forensisch Instituut (NFI) en voor destructief materiaalkundig onderzoek van het Schielab. In
opdracht van de Onderzoeksraad is aanvullend onderzoek verricht door FEMTO Engineering, Dare
Consultancy en D&F Consulting(zie bijlage A).
1.4 Leeswijzer
Dit rapport gaat over een voorval met een loopkattorenkraan. Hoofdstuk 2 behandelt de feitelijke
informatie die wordt gebruikt in dit onderzoek en begint in 2.1 met een toelichting op torenkranen.
Deze algemene toelichting wordt aangevuld voor de kraan uit dit onderzoek. Daarna volgt in 2.2 een
beschrijving van het voorval op 10 juli 2008 aan de Prinsenlaan in Rotterdam. Vervolgens worden
de bevindingen uit de deelonderzoeken weergegeven. Paragraaf 2.3 gaat over de bevindingen uit
het schadebeeld van de bezweken kraan. In 2.4 worden bevindingen beschreven die voortkomen
uit onderzoek aan een viertal kranen van hetzelfde merk en type op verschillende bouwplaatsen in
Nederland.
Na de feitelijke informatie volgt in hoofdstuk 3 het beoordelingskader dat de Onderzoeksraad hanteert
om het voorval te kunnen plaatsen en analyseren. Dit kader bevat zowel wet- en regelgeving
als een kader van internationaal erkende principes waarmee de Onderzoeksraad invulling geeft aan
het principe van eigen verantwoordelijkheid op het gebied van Veiligheidsmanagement.
Hoofdstuk 4 beschrijft de betrokken partijen met hun verantwoordelijkheden en hun onderlinge verhoudingen.
Het gaat in dit onderzoek om drie netwerken van partijen die in beperkte mate onderling
verbonden zijn.
OP basis van de gegevens uit de hoofdstukken 2, 3 en 4 volgt in hoofdstuk 5 de analyse van de
Onderzoeksraad. In 5.1 worden drie mogelijke scenario’s voor het bezwijken van de torenkraan
besproken. In 5.2 wordt het meest waarschijnlijke scenario verder uitgewerkt in deelscenario’s met
de behandeling van mogelijke faalmechanismen. Vervolgens worden de mogelijke barrières tegen
deze faalmechanismen in 5.3 besproken. In 5.4 wordt vervolgens ingegaan op het gebruik en de
kennis van torenkranen in de praktijk, met onder meer een bespreking van vier eerdere voorvallen
met torenkranen. Paragraaf 5.5 is de opmaat naar de conclusies (hoofdstuk 6) en aanbevelingen
(hoofdstuk 7).
Ter verduidelijking is in bijlage F (laatste pagina van het rapport) een afbeelding opgenomen van een
torenkraan, waarin de onderdelen van de torenkraan worden benoemd.
18