Instorten torenkraan, Rotterdam-Alexander, 10... - Onderzoeksraad ...

Schadebeeld torendelen en breukvlakken
De mast van de kraan was opgebouwd uit drie typen torenelementen, in overeenstemming met de
door de constructeur van de fabrikant aangegeven configuratie. De onderste dertien torenelementen
waren zwaarder uitgevoerd dan de bovenste zeven torenelementen. Tussen deze torenelementen
was een overgangselement geplaatst. Al deze torenelementen hadden een lengte van 4,5 meter. Het
derde element onder dit overgangsstuk, dus het elfde torenelement van onderen, was verankerd aan
het gebouw in aanbouw op 48 meter boven de fundatie.
Figuur 7 - Verbogen, gebroken en afgescheurde mast
(Foto: Politie Rotterdam Rijnmond)
Na het bezwijken van de kraan stonden alle
torenelementen tot en met het overgangselement
nog overeind, zonder zichtbare schade.
Het eerste torenelement boven het overgangselement
was verbogen. De torenrandstaaf
linksachter (zie figuur 6 voor de benoeming van
de torenrandstaven) was op de pen-gat verbinding
aan de onderkant losgebroken (58,5 meter
boven de fundatie). Het bovenste deel van het
eerste torenelement boven het overgangselement
was, net als de volgende twee elementen,
geheel vervormd. De torenrandstaven die
normaal een vierkant vormen waren ruitvormig
ten opzichte van elkaar gepositioneerd, naderend
naar een plat vlak. Het bovenste van deze
vervormde delen, het derde torenelement, was
op alle vier de torenrandstaven afgescheurd. In
de torenrandstaaf linksvoor was een duidelijke
knik zichtbaar.
Schadebeeld giek, katlierwerk en hijskabel
De voorgiek is bij de val in het water terecht gekomen. Bij de berging bleek dat de loopkat aan het
uiteinde van de giek terecht was gekomen. De stoppers, die moeten voorkomen dat de loopkat van
de giek afloopt, waren niet zwaar beschadigd. De loopkat zelf was nagenoeg niet beschadigd en de
katkabel was niet gebroken. De katvang, een arm die door de spanning op de katkabel horizontaal
wordt gehouden, was eveneens intact. Was de katkabel gebroken, dan was de arm door een gewicht
omhoog gekomen. Bij het eventueel uitlopen van de loopkat zou deze door een van de dwarsliggers
worden opgevangen. De katliermotor was nog intact na de val.
De hijskabel lag na het ongeval naast de schijven in de blokken van de loopkat. De sporen op de
kunststofblokken lieten zien dat de hijskabel tijdens de val weliswaar naast de blokken heeft gelopen,
maar de schade was oppervlakkig. Zou er gehesen zijn met langs de schijven lopende hijskabel, dan
zou de schade aan de schijven veel groter zijn. De kinken in de hijskabel zijn ontstaan bij de val, op
het moment dat de last de grond raakte. Bij de plotselinge ontlasting van de hijskabel is deze gaan
draaien. Dit is geduid als gevolgschade.
Het verbindingsstuk van de trekstang waarmee de voorgiek aan de bovenzijde aan de spits verbonden
is (dat de giek optopt) was door de val omgebogen. Er zijn geen sporen van overbelasting
gevonden op de trekstang. Ook aan de Y-profielen in de spits, die de krachten die de giek uitoefent
op de spits moeten afleiden, zijn geen sporen van overbelasting gevonden.
Schadebeeld cabine en schakelkast
De schakelkast en de trommel van de hijskabel waren beide gepositioneerd achter op de achtergiek.
De schade aan beiden liet zien dat deze het gebouw hebben geraakt. De schakelkast is losgeraakt
van de giek en apart op de grond gevallen. De deuren voor de schakelkast waren weggeslagen,
net als de in de schakelkast gemonteerde GSM-antenne. De schakelkast en alle onderdelen waren
beschadigd. Uit onderzoek naar de instellingen van de schakelaars blijkt dat de kraan in normaal
bedrijf heeft geopereerd.
24