Instorten torenkraan, Rotterdam-Alexander, 10... - Onderzoeksraad ...

dat de loopkat niet ver genoeg naar buiten gereden kon worden op de giek om de last om de hoek
van het gebouw te kunnen hijsen. De lastmomentbeveiliging (LMB) in de software van de kraan vertraagt
6 en stopt het uitrijden van de loopkat als een bepaald gewicht in de haak de uiterste toegestane
vlucht op de giek bereikt. De machinist heeft daarom de last alsnog over het gebouw heen
gehesen en laten zakken in de hoek waar het balkon moest worden geplaatst. Op het moment dat
het balkon nagenoeg op zijn plaats hing, zeiden de mannen in het gebouw dat de machinist niet
moest uitkatten, maar moest inkatten, nadat zij de loopkat (kortstondig) richting de punt van de giek
hadden zien lopen. De machinist gaf aan dat hij de last niet aan het uitkatten was. De last hing op
dat moment op een vlucht van ongeveer 27 meter. Vervolgens zagen de drie mannen de last van zich
afzwaaien en bezweek de kraan.
7
6
4
1
3
10
2
8
9
5
Figuur 5 - Overzichtsfoto bouwlocatie na het instorten van de kraan (bron: KLPD Dienst Luchtvaart)
Na onderzoek is gebleken dat de toren van de kraan is bezweken door een te groot gewicht op een
te grote vlucht. De last (de evenaar met het balkon - figuur 4) heeft zich ongewild naar het uiteinde
van de giek verplaatst, waardoor meer gewicht aan het uiteinde van de giek terecht is gekomen dan
de kraan aankon 7 . De mast van de kraan is daardoor verbogen, waardoor de voorkant (kant van de
giek) werd ingedrukt en de achterkant (kant van de achtergiek) werd uitgerekt. De torenrandstaaf
rechtsvoor is als gevolg van deze belasting geknikt, waarop de kraan is omgebogen (nummer 6 in
figuur 5). De torenrandstaaf linksachter is, zoals dat heet, op trekbelasting losgescheurd. De beide
andere torenrandstaven hebben een scharnierfunctie gehad. Als gevolg van de verbuiging is de achtergiek
met het contragewicht omhoog gekomen en opzij weggevallen. Door de enorme krachten op
de staalconstructie is de mast boven de buiging met geweld op alle vier de torenrandstaven afgescheurd
(nummer 7 in figuur 5). De kraan is al buitelend naar beneden gevallen.
6 Als bij het uitrijden van de loopkat 90% van het maximale lastmoment wordt bereikt, vertraagt het uitrijden
om een abrupte stop te voorkomen en klinkt een waarschuwingssignaal. Bij 100% stopt het uitrijden van de
loopkat. Het ontwerp van de kraan gaat er van uit dat de kraan bestand is tegen 150% van de in de hijstabel
maximaal toegestane last. Boven deze maximaal toegestane last zal de kraan bezwijken.
7 Deze analyse wordt uitgewerkt in hoofdstuk 5.
22