Zorgorganisaties in beeld - Kenniscentrum CrossOver

verschillend is, komen de bevindingen en conclusies van de onderzoeken op cruciale punten die de
ketensamenwerking betreffen, overeen.”
Als het gaat om het verwerven en behouden van werk door jongeren met een beperking illustreren
ook de volgende waarnemingen het ontbreken van samenwerking tussen organisaties uit zorg,
onderwijs en arbeid:
- in de GGZ is in het behandeltraject van jongeren weinig aandacht voor de rol van arbeid en
onderwijs (CrossOver en het Landelijk Platform GGZ, Werk in Behandeling, 2009);
- bij inspanningen om jongeren met een beperking aan het werk te houden binnen bedrijven
lijken de arbodiensten – de huisleveranciers van gezondheidszorg in de bedrijven – geen rol te
spelen. Het zijn de jobcoach en het UWV die gaan over de match tussen werk en werknemer;
- er is weinig structurele samenwerking tussen instellingen uit de gehandicaptenzorg, de GGZ,
de zorgboerderijen en de SW bedrijven (Research voor Beleid, 2006).
4.2 Samenwerken op initiatief van de rijksoverheid
Het rijk initieert een groot aantal netwerken. Deze worden eerst toegelicht. Vervolgens wordt
beargumenteerd waarom deze centraal aangestuurde samenwerking niet effectief is.
Bestaande organisatienetwerken
Het rijk heeft diverse organisatienetwerken geïnitieerd rond jongeren. Dit zijn ondermeer het
UWV-preventief netwerk, de zorg- en adviesteams (ZAT), de Regionale Meld- en Coördinatiepunten
(RMC), de Centra voor Jeugd en Gezin (CJG) en de Veiligheidshuizen.
Deze samenwerkingsverbanden zijn beschreven in bijlage 8. Hieruit blijkt dat organisaties uit zorg,
onderwijs en arbeid – in verschillende mate – betrokken zijn bij de genoemde netwerken. Het
UWV-preventief netwerk richt zich expliciet op het verwerven en behouden van studie en werk
door jongeren met een beperking.
Ieder netwerk is ingericht vanuit een specifieke doelstelling. De bestaande netwerken zijn niet
(primair) ingericht om de jongere meer grip te geven op de complexe werelden van zorg,
onderwijs en arbeid. De bestaande netwerken helpen de jongere met een beperking dan ook niet
om de werelden van zorg, onderwijs en arbeid op een soepele wijze met elkaar te kunnen
verenigen.
Grenzen aan samenwerken op rijksinitiatief
Verkokering in de werelden van zorg, onderwijs en arbeid heeft geleid tot de roep om
samenwerking. Dit was de aanleiding tot tenminste de hiervoor besproken rijksinitiatieven tot het
inrichten van organisatienetwerken. Het grote aantal organisatienetwerken bedreigt echter het
(effectief) functioneren van deze netwerken. Het appel op individuele organisaties wordt te groot;
veel organisaties kunnen niet voor alle netwerken mankracht en tijd vrijmaken. Bij het rijk lijkt
dit besef wisselend aanwezig. Het ministerie van OCW meldde in de zomer van 2009 dat de
voorgenomen vorming van regionale netwerken voor Passend Onderwijs 12 tot te veel bestuurlijke
drukte leidt. Daarom is besloten te wachten met wetgeving rondom deze regionale netwerken.
Daarentegen heeft de rijksoverheid recent zelfs opgeroepen tot de samenwerking van
samenwerkingsverbanden 13 . Samenwerking in de overtreffende trap dus.
12 De voorgenomen regionale netwerken voor passend onderwijs bestaan ondermeer uit scholen voor regulier
en speciaal onderwijs, zorginstellingen, maatschappelijk werk en de lokale overheid. Het doel is te komen tot
een landelijk dekkende infrastructuur van regionale netwerken.
13 Rijksoverheid, Jeugdketens sluitend verbinden. De samenwerking Zorg- en adviesteam, Centrum voor Jeugd
en Gezin, Veiligheidshuis; juni 2010.
18