2009 Thema Plaats - Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Voor een aantal kinderen is Nederlands hun eerste en
dominante taal (NTC-richting 1) voor de meesten echter
hun tweede taal (NTC-richting 2). De thuistaal is meestal
Zweeds (Alleen daar waar dagelijks thuis Nederlands wordt
gesproken met tenminste een van de ouders, is het mondelinge
niveau in Nederlands en Zweeds vergelijkbaar). Het
NOB stelt eisen waar we ons aan moeten houden; voor kinderen
waarvoor Nederlands de tweede taal is, mag de achterstand
ten opzichte van het Nederlands onderwijs niet
meer zijn dan twee jaar. Door middel van jaarlijkse testen
houden we het niveau in de gaten.
Door de grote niveauverschillen is het een tijd zoeken
naar een optimale structuur voor de lessen. In mijn afstudeerstage
heb ik me verdiept in woordenschatonderwijs
aan anderstaligen en dit blijkt een goede basis
(‘Met woorden in de weer’). Verder ben ik tijdens de opleiding
en stages enthousiast geraakt voor coöperatief leren
en hier ga ik dan ook mee aan de slag. De interactie wordt
hiermee bevorderd en daarmee de mondelinge taalvaardigheid.
Ik werk veel met projecten, die worden ingeleid met
nieuwe woorden, waaraan gedurende het gehele project
structureel wordt gewerkt.
Stellen komt ook aan
bod. Spelling speelt
een ondergeschikte
rol. Spelling en stellen
zijn de moeilijkste
onderdelen voor
de kinderen. De Nederlandse
spellingsregels zijn anders dan de Zweedse. De
‘v’, de ‘w’ (die in het Zweeds niet bestaat) en de ‘f’ zijn
niet uit elkaar te houden. De ‘o’ is voor de kinderen een
‘oe’ en een woord als ‘dag’ (zelfde betekenis) klinkt in het
Zweeds juist lang en niet kort. Schrijven gaat in de Zweedse
klas niet gelijk op met leren lezen, zoals in Nederland. Ook
de schrijfmotoriek krijgt in het Zweeds veel minder aandacht,
de kinderen leren eerst los te schrijven en pas veel
later aanelkaar (als ze dat al leren, het gebeurt niet op elke
school).
Er wordt ook gelezen door de kinderen die dat kunnen, vaak
in tweetallen, en verder werken we individueel op eigen
niveau. Gelukkig heb ik vaak een assistent waardoor we de
kinderen veel individueel uitleg kunnen geven. Voor de kinderen,
die qua mondelinge taalvaardigheid een veel lager
niveau hebben, wordt deze individuele tijd ook ingevuld
met gesprekken.
Intussen heb ik er nog twee baantjes bij gekregen als moedertaalleerkracht
op twee Zweedse scholen. In Zweden
wordt moedertaal- onderwijs gegeven in elke taal als er
27