Innoveren, participeren!

agenderend
1
38
Aan het Virtueel Platform te
Rotterdam.
en effectiviteit niet ten goede komt. Dat
geldt ook voor de omstandigheid dat masteropleidingen
en werkplaatsen voor de beeldende
kunst en vormgeving concurrerend ten
opzichte van elkaar werken in plaats van dat
ze op elkaar aansluiten en elkaar aanvullen.
Een derde punt is dat er door de toestroom
van studenten vanuit mbo, havo en vwo grote
niveauverschillen ontstaan, die onder meer tot
uiting komen bij het theorieonderwijs. Een
laatste punt van zorg is dat theorievakken tot
dusverre vrijwel uitsluitend worden bepaald
door een westers kunst- en cultuurbegrip.
Binnen de nieuwe internationale en cultuurdiverse
context, en gelet op het toenemende aantal
studenten met een niet-westerse culturele
achtergrond, is die benadering te eenzijdig.
De Raad vraagt – nogmaals – aandacht voor
de gesignaleerde problemen.
Helaas ontbreekt vaak de continuïteit in het
onderwijs die nodig is voor een goede talentontwikkeling.
Het lijkt erop dat in sommige
disciplines Nederlands jong talent al in de
eerste fase een achterstand op de buitenlandse
concurrentie oploopt die later in het
kunstvakonderwijs niet meer in te halen is.
In het advies Onderwijs in cultuur hebben
de Onderwijsraad en de Raad voor Cultuur
aandacht gevraagd voor de financiering van
de vooropleidingen muziek en dans. De minister
van OCW heeft laten weten dat begin
2007 de resultaten bekend worden van een
vergelijkend en verkennend onderzoek naar
de toekomst van deze vooropleidingen. Het
uiteindelijke doel is een nieuwe heldere verdeling
van verantwoordelijkheden en duidelijke
afdwingbare afspraken over de organisatie
van de vooropleidingen dans en muziek. Ook
de toekomst van de zogeheten cultuurprofielscholen
die zich in het bijzonder op talentontwikkeling
richten, zal mede in het licht
van dat onderzoek gestalte krijgen. Minstens
zo belangrijk als de eerste ontwikkeling van
jong talent zijn ontplooiing en doorstroming
van het al enigszins gevormde talent. Zeker
in de wereld van kunst, erfgoed en media is
het niet de bedoeling een leven lang veelbelovend
te blijven. In het toneel, de dans en de
muziek bestaan speciale voorzieningen voor
de verdere ontwikkeling van talent met ruimte
voor experimenten en bijzondere projecten
die verder gaan dan het reguliere kunstvakonderwijs.
Naast de verdere ontwikkeling
van individuele talenten is ook de artistieke
ontwikkeling van de verschillende theaterdisciplines
een doel. De faciliteiten daarvoor
worden beschikbaar gesteld via werkplaatsen
en productiehuizen, die een bijzondere plaats
verdienen in de basisinfrastructuur voor het
theater.
10 Innovatie
Samenhang en coördinatie
De gesignaleerde omwenteling die digitalisering
en medialisering over een breed maatschappelijk
front teweeg hebben gebracht,
vraagt om een minister van Cultuur, Media
en Communicatie, die ook verantwoordelijk
is voor innovatie en die bovendien een coördinerende
taak krijgt toebedeeld ten aanzien
van het gehele kabinetsbeleid op dit thema.
Het is een voorwaarde om de zo noodzakelijke
samenhang in het overheidsbeleid te realiseren.
Verkokering is nog steeds een spelbreker voor
de noodzakelijke structurele verbindingen tussen
verschillende relevante beleidsterreinen.
Er is een structuur nodig die is opgebouwd
uit zowel vaste als flexibele onderdelen. De
vaste elementen zijn noodzakelijk met het
oog op samenhang, stabiliteit en continuïteit.
Flexibele elementen, zoals de programmatische
inzet van middelen gericht op thema’s in
plaats van op sectoren en instellingen, zorgen
voor dynamiek en innovatie. Met zicht op het
naderende einde van verschillende vertrouwde
paradigma’s lijkt innovatie het cruciale onderdeel
van de beoogde nieuwe portefeuille.
Experiment en vernieuwing
In veel culturele sectoren is behoefte aan
meer geld en aandacht voor innovatie, experiment
en vernieuwing. Voor vernieuwing
en experiment dienen voldoende middelen
beschikbaar te zijn bij fondsen en instellingen.
Vernieuwing heeft daarbij een bredere betekenis
dan artistieke vernieuwing: ook vermaatschappelijking
valt eronder. Daar is, behalve
geld, ook een mentaliteitsverandering voor
nodig. De behoefte aan mogelijkheden voor
grensoverschrijdende projecten is alleen maar
groter geworden. Vooral projecten op het
terrein van nieuwe media en e-cultuur vinden
moeilijk aansluiting bij de cultuurfondsen.
Weliswaar is inmiddels de opdracht verleend
voor de ontwikkeling van een expertisecentrum
voor e-cultuur 38 , maar extra middelen
voor vernieuwende projecten zijn er niet gekomen.
De Interregeling die ooit bestond, is niet
gecontinueerd, alhoewel een heropening van
de regeling – op kleinschalig niveau- nu wel
wordt overwogen. De Raad bepleit echter
een apart budget voor projecten op het terrein
van nieuwe media en e-cultuur. Aan de hand
van flexibele criteria kunnen hieruit projecten
worden ondersteund die vooronderzoek,
verkenning en productie behelzen en afkomstig
zijn van een groep aanvragers die buiten
de boot valt bij de sectorale fondsen en grote
innovatieprogramma’s. Vanuit het streven
naar een heldere infrastructuur en omwille
30