Jaarverslag 2011

30 - 31
Financieel toezicht
Een ander nieuw onderdeel van het toezichtbeleid dat in 2011 is uitgeoefend, betreft
de aanpak van corporaties waarvan het afgegeven continuïteitsoordeel nuancering
behoeft. Bij een zevental corporaties week het geprognosticeerde volkshuisvestelijk
vermogen 2010 zoals het Fonds dat heeft bepaald op basis van de Prospectieve
informatie (dPi 2010), in belangrijke mate af van het werkelijk gerealiseerde volkshuisvestelijk
vermogen 2010 op basis van de Verantwoordingsinformatie (verslagjaar
2010).
Aanvullende onderzoeken
Onderzoek Integriteit
Het Fonds heeft in 2010 en 2011 op verzoek van de minister een vervolgonderzoek
naar integriteit uitgevoerd. In het vervolgonderzoek integriteitsbeleid en -verantwoording
is onderzoek gedaan naar de verbetering van het integriteitbeleid ten
opzichte van de nulmeting bij 130 corporaties en is een onderzoek gedaan naar de
verantwoording in het jaarverslag over integriteit bij alle corporaties. De belangrijkste
conclusie is dat binnen woningcorporaties zaken rond integriteit actief worden
opgepakt. Er wordt vooruitgang geboekt in zowel het beleid als het instrumentarium
om integer handelen te bevorderen. Het interne toezicht is verbeterd en woningcorporaties
nemen zich voor verdere verbeteringen door te voeren. Er zijn echter ook
omissies te constateren. Enkele basale aspecten van het integriteitsbeleid waar een
positieve score van 100% verwacht zou mogen worden, zijn niet aangetroffen. Dit
betreft onder meer het niet hebben van een integriteitcode (16%), het ontbreken van
een risico-inventarisatie (54%), het niet hebben van transactielimieten (16%), geen
risico-inventarisatie ten aanzien van belangrijke zakenpartners (55%) en het niet
doen van checks bij het Kadaster op het waardeverloop bij vastgoedtransacties (39%).
Ook viel op dat ondanks herhaalde verzoeken in 2010, enkele bestuurders en/of
interne toezichthouders niet wilden meewerken aan het vervolgonderzoek.
Het onderzoek naar de kwaliteit van de verantwoording geeft nog een divers beeld.
De positieve ontwikkeling die in eerdere jaarverslagonderzoeken over de verantwoording
door de raden van toezicht te zien was, wordt voortgezet maar het proces gaat
langzaam. Het gaat erom dat corporaties vanuit hun maatschappelijke taak en de
intrinsieke beleving van die taak, transparant zijn over de werking van integer handelen
binnen de organisatie.
2.4 Onderzoek grondposities en projectontwikkeling
> Het Fonds heeft in 2010 onderzoek gedaan naar de omvang en het
risicobeheer bij grondverwerving en (risicovolle) projecten bij corporaties. Dat onderzoek
is uitgevoerd in twee fasen. Eerst is een enquête gehouden bij 48 corporaties.
Vervolgens heeft bij 16 van hen een verdiepend onderzoek plaatsgevonden. Het doel
van het onderzoek was het in kaart brengen van de omvang van grondposities,
het daarbij gehanteerde risicobeheer en de eventueel reeds opgetreden verliezen.
Uit de rapportage blijkt dat risicobeheersing van corporaties op het gebied van
grondposities en projectontwikkeling de volle aandacht van corporaties heeft, maar
nog tekortkomingen kent.
Grondverwerving is van belang voor de toekomstige nieuwbouwproductie en
daarmee voor het kunnen voorzien in de behoefte aan betaalbare woningen voor
de doelgroep op termijn. De aankoop van gronden voor de voorgenomen realisatie
van nieuwbouw huur en koopwoningen brengt risico’s met zich mee. Risico’s als
gevolg van de veelal lange doorlooptijd en onzekerheid bij projectontwikkeling door
bijvoorbeeld een vereiste wijziging van een bestemmingsplan, mogelijke bezwaren