STAtOR 2007 2c.indd - Universiteit Twente

Het is noodzakelijk om onderzoek te doen naarhet verbeteren van instrumenten voor gevoeligevragen, omdat de kwaliteit van dit onderzoek optwee manieren wordt bedreigd: respondentenwillen liever niet meewerken aan dergelijk onderzoek,wat leidt tot hoge en selecte non-response,en respondenten hebben een neiging tot hetgeven van sociaal wenselijke of veilige antwoorden.Beiden processen leiden tot vertekende resultaten(Rasinski, Willis, Baldwin, Yeh en Lee, 1999).De randomised response techniekwaar de zuivere schatter van λ, λ^ de geobserveerdeproportie ‘waar’-antwoorden in onze steekproefis, p is de kans dat de respondent het eerstestatement moet beantwoorden, en p-1 de kans dathet tweede statement moet worden beantwoord.De steekproefvariantie is gelijk aanVar(π^ ) = π(1-π) +p(1-p)n n(2p-1) 2Uit de tweede vergelijking blijkt ook het nadeelvan de RR, namelijk dat de variantie fors toeneemt.In 1965 beschreef Warner een onderzoekstechniekdie, door het totaal waarborgen van de privacy vanrespondenten, zou moeten leiden tot een verminderingvan non-response en het geven van sociaalwenselijke antwoorden op gevoelige vragen.Warner’s Randomised Response (RR) design kannog steeds worden gebruikt om de algemene basisprincipesvan RR technieken te demonstreren.Een respondent krijgt twee uitspraken voorgelegdin de volgende vorm:• Ik heb gevoelig gedrag A vertoond (wel eens XTCgenomen op een feestje)• Ik heb gevoelig gedrag A niet vertoond (nooitXTC genomen op een feestje)Met behulp van een kansspelletje (met bijvoorbeelddobbelstenen) wordt bepaald welke uitspraakmoet worden beantwoord. Omdat alleende respondent weet welke uitspraak hij of zij heeftbeantwoord, heeft het individuele antwoord geenenkele betekenis. Door kennis van het randomisatieprocesis het wel mogelijk om een populatieschattingvan het gevoelige gedrag (π^) te maken.π^ = λ^ + (p-1)2p-1RR is dus veel minder efficiënt dan conventionele‘directe vragen’-designs. Wanneer we de methodevan Warner gebruiken kan dit betekenen dat desteekproef tot acht maal zo groot moet wordenom vergelijkbare betrouwbaarheidsintervallen teverkrijgen. Daarom zijn er nieuwe RR designs ontwikkeld,die meer efficiënt zijn (zie bijvoorbeeldLensvelt-Mulders, Hox en Van der Heijden, 2005).Op dit moment is de best onderzochte methode deForced Response techniek (FR).Bij FR wordt aan de respondent slechts 1 vraagvoorgelegd. Met behulp van een randomizerwordt de respondent ‘geforceerd’ om een antwoordte geven. Om een goede verhouding tussenhet waarborgen van de privacy van respondentenenerzijds en de efficiëntie van FR anderzijdste verkrijgen kan het design het best zo wordeningericht dat p 1 , de kans op een waar antwoord,rond de 75% ligt, p 2 , de kans op een geforceerd jaantwoordop 15 % en p 3 , de kans op een geforceerdnee-antwoord op 10%.Dit FR design is toegepast in onderzoek naarfraude met sociale uitkeringen, waarbij de randomizeruit 2 dobbelstenen bestond (van derHeijden, van Gils, Bouts en Hox, 2000), en inonderzoek naar integriteitsschending bij de poli-26STAtOR juni 2007/2