1kjravp

Negentiende-eeuwse uitbreidingOntwerp voor het Lanenkwartier door W.N. Rose, 1854.links: Ontwerp van W.N. Rose voor het Waterproject 1858.Waterproject van stadsarchitect W.N. RoseVanaf 1795 nam de bevolking van Rotterdam sterk toeen de vraag naar woonruimte steeg in evenredigheid.Gaandeweg vulde het Lanenkwartier zich met woningen.Zelfs de tuinen raakten bebouwd. Het Lanenkwartier washalverwege de negentiende eeuw zeer dichtbebouwden vervuild. Bovendien had het gebied een gebrekkigeaan- en afvoer van water. Het waterpeil van de polderwerd in eerste instantie afgestemd op de belangen van delandbouw; de woningen ondervonden veel overlast van hethoge waterpeil.In 1854 maakte stadsarchitect W.N. Rose een ontwerpvoor het Lanenkwartier als ware het een modelvolksbuurt.De gemeente was eigenaar van de raamgronden, legdezelf de straten aan en kon aanvullende bepalingen bij debouwverordening stellen. Zo kon de gemeente opsplitsingvan percelen, de aanleg van doodlopende stegen ende bouw van kleine hofjeswoningen tegengaan. Rose’sontwerp voorzag in een zes meter brede Weenastraat eneen Weenaplein.Rose maakte het ontwerp voor het Lanenkwartierterwijl hij samen met fabriekslandmeter van hetHoogheemraadschap Schieland, J.A. Scholten, de laatstehand legde aan het Waterproject. Naar aanleiding vande cholera-epidemieën in 1832, 1833 en 1839 werkteRose plannen uit ter verbetering van de stedelijkewaterhuishouding. Deze moest gescheiden wordenvan de waterhuishouding van het HoogheemraadschapSchieland. Rose ontwierp een stelsel van singels rond debebouwing in de polders ter verbetering van het aan- enafvoer van water.Rose’s plan werd in 1854 aangenomen. De uitvoeringervan geschiedde vanaf 1862. Bestaande weteringenen kavelsloten werden tot singels omgevormd. Het wasnoodzakelijk dat de singels van dijk tot dijk liepen, anderswas het niet mogelijk om het water vanuit de vesten in desingels te leiden of het grondwater te laten zakken zodatde polders geschikt werden gemaakt voor woningbouw.19e-eeuwse wijken in Noord - Cultuurhistorische VerkenningDe Spoorsingel en de Noordsingel werden tot aan deBlommersdijk doorgetrokken.Op advies van een deskundigencommissie werden dewestelijke en oostelijke helft van het Waterproject in1866 met elkaar verbonden. Tussen de Spoorsingel ende Noordsingel werd onder de Schie, ter hoogte van hetProveniershuis, via bestaande sloten en een duiker eenverbinding gemaakt.De Stationssingel (tot 1892 Diergaardesingel, vervolgenstot 1905 Spoorsingel) is in 1871 aangelegd alsverbinding tussen de verlegde Diergaardesingel en deSpoorsingel. In tegenstelling tot de andere singels van hetwaterproject, had deze singel een kaarsrechte aanleg. DeStationssingel is in 1957 gedempt voor de aanleg van hetCentraal Station.De Provenierssingel dateert uit 1896. In functioneelopzicht maakt de Provenierssingel geen deel uit van hetWaterproject. Als structuur werd de Provenierssingelopgenomen in het uitbreidingsplan van G.J. de Jongh.Het groenplan voor de singels is ontworpen door J.D.Zocher en zijn zoon L.P. Zocher als een wandeling inlandschapsstijl. De wandeling kreeg belevingswaardedoor diverse typen bomen en heesters in een afwisselendopen en besloten opstelling. De gemeente had nog geenplantsoendienst. Het onderhoud van de wandeling vielonder de verantwoordelijkheid van de gemeentelijkeafdeling baggerwerken. Vandaar dat de beplanting er in deeerste decennia wat onverzorgd uitzag.In 1880 werd tuinbouwkundige D.G. Vervooren aangesteldals opzichter voor de beplanting. Onder Vervoorenssupervisie kwamen de singels tot bloei. Vervooren maaktebovendien het groenplan voor de Provenierssingel diein de gemengde landschapsstijl werd aangelegd. HetWaterproject is een fraai voorbeeld van een grootschalig,samenhangend stedenbouwkundig concept metverschillende, voor de negentiende eeuw exemplarischeoogmerken: de verbetering van de stadshygiëneen de stedelijke waterhuishouding; de ordening van21