1 étTM - Zoek direct in de EYE-bibliotheek

II■''m»;^*^**\ " •**♦** A '***«»'••r■. 1 •:j.^s:"^l*}*.

■- ■ _,^^^^^——i^—^■''PffT^ "o LyXl IJ-, L/JbJtt ó burgerlijke treurspel„KABALE UND LIEBE"Evenals onlangs bij Lessing's „Minna vonBarnhelm" moet men erkennen, dat het ..DeutschesTheater" thans met Schiller's jeugddramaeen klassiek tooneelstuk tot opvoering gebrachtheeft, dat het tooneel in Nederland sinds menschenheugenisaan zich voorbij heeft laten gaan.Zelfs de laatste Duitsche gastvoorstelling ervanhier te lande (door het Weensche Burgtheater)dateert al van vele jaren her.Vroeger is het hier daarentegen om zijn ,,feitelijken"inhoud, zijn hartstochtelijk conflict vaneen jonge liefde, bij zoo veel standsverschil bijvoorbaat tot den ondergang gedoemd, en zijnmelodramatischen afloop veel gespeeld. Tot hetzoo langzamerhand, bij het verzwakken van dedramatiek dezer bloote standsverschillen tusschenadel en volk, zeer ten onrechte bij de tooneeldrakeningedeeld raakte en van het tooneel verdween.Daar het in een preutscheren tijd om begrijpelijkeredenen ook niet tot de op schoolgelezen of liever doorgeworstelde „klassieken"behoorde, werd zelfs voor de meer ontwikkeldenin ons land „Kabale und Liebe" maar een loozeen veelal misverstane titel.Bijna alle menschen (en toch veelal echtetooneellief hebbers), die ik deze dagen over „Kabaleund Liebe" sprak, hielden strijk en zet vol,dat het een blijsfel van Schiller was — terwijlhet vrijwel zijn somberste drama is en eindigtmet den vrij willigen dood der twee gelieven doorden giftbeker, als een soort Duitsche „Romeo enJulia" (welk drama Schiller zich dan ook tijdenszijn werk met opzet liet sturen om het slot opzijn dramatische werking te beproeven) en menveilig mag aannemen, dat aan de meeste anderehoofdfiguren, gclyk in „Hamlet", van het vallenvan het doek een soortgelijk lot is toebedacht, alis er bij Schiller dan meer. . . soberheid in hetaangezicht van den dood. Verder ligt het ongewoneDuitsche woord „Kabale" te dicht bij ons„kabaal" dan dat verwarring en daarmee blijspel-associatievoorkomen kon worden („Kabale"is echter de intrigue, de samenspanning der machtigen,waaraan de oprechte liefde van FerdinandV.en Luise ten offer valt). Dan nog is de totaletitel een onding, een soort achttiende-eeuwsche„filmtitel" voor het groote publiek, die dan ookniet van Schiller stamt, die tot het laatste toezijn „bürgerliches Trauerspiel" terecht naar devrouwelijke hoofdrol „Luise Millerin" bleef noemen,maar van den Mannheimschen tooneelspelerIffland, die het aldaar op 9 Maart 1784 (enniet zooals het programma wil, reeds in April1783) deed opvoeren. Terstond met een „fabuleussucces, dat echter meer aan de sentimenteeleen eenigszins „überschwengliche" intriguedan aan de toch stérk revolutionnaire grondtendenzte danken was: dus precies om de reden,waarom het vooral in landen met een nuchterderaanschouwingsaard als het onze geleidelijk-aanvan het repertoire verdween, terwijl thans juisthet sterke idealisme, de moed en de menschelijkedeernis, die uit dit psychologisch nog stellig onvolkomenjeugdwerk-.van Schiller spreken, er deonvergankelijke waarde van blijven uitmaken.Geen genie is, juist ook in onzen tijd en juistook in Duitschland, heftiger omstreden danSchiller. Terwijl eenerzij ds de voorvechters vaneen levend, modern tooneel het pathos en dewoordenvloed van Schiller als „onecht" verwierpen,ontstond anderzijds uit den drang van eennieuwe wereldbeschouwing een herwaardeeringvan Schiller's tooneelwerk op zijn essentieelewaarden. In een reeds tien jaar geleden verschenenboek van dr. Hans Fabricius, „Schillerals Kampfgenosse Hitler's" wordt wel met rechtbetoogd, dat al Schiller's drama's en zijn jeugdwerkmet name, in het teeken staat van deoude Romeinsche spreuk, die als titelvignet zijneersteling „Die Räuber" siert: „in tyrannos" —tegen de tyrannei, die hem „het hert doorwond"— tegen de volksbedervers en voor een rein, zuiveren vrij geweten. En 't meest van alles geldtdit voor „Kabale und Liebe", dat met al zijnfouten en pathos een uit een vurig hart geschreeuwdekreet is tégen de onderdrukking envóór God, volk, vaderland en familie! Is hetdaarom zoo'n wonder, dat juist dit stuk, dat voorLinks: Willy Essmann als de president enMichael Arco als de hofmaarschalk in éénder scènes. — Onder: Luise (Marie-LuiseHollz), Ferdinand (Wolfgang Stumpf) enFrau Miller (Hilde Kneif).(Foto's Tyssen/Staff)ons in onze jeugd als niet „passend" voorschoolgebruik beschouwd werd, thans een jeugd,die zich wel met de fundamenteele vraagstukkenachter „Kabale und Liebe" bezig houdt, wederomtot enthousiasme brengt: zoo zelfs, dat —waar het tooneel der volwassenen het hier geslachten-langniet heeft opgevoerd — onlangs deDuitsche Oberschule bij- een besloten en naar ikmeen ook niet tot openbaarheid doorgedrongenvoorstelling in een onzer schouwburgen er eenleerlingen-vertooning van gaf, met merkwaardiggenoeg een kleindochter van Gerhart Hauptmannin de hoofdrol?Bij een drama als „Kabale und Liebe" moetmen eigenlijk aan het treurspel der naar onzebegrippen veelal overdreven reageerende menschen,aan de geheele intrigue met zijn ongaafhedenen zijn thans verbleekt persoonlijk conflictvoorbij zien om er den strijd tegen de volksbederverslevensgroot in terug te vinden. Het isde groote waarde van dr. Hannes Razum's misschienwat eenzijdige, maar uiterst doorwerkteen consequent volgehouden tooneel-ensceneeringen,dat hij — evenals dit onlangs bij Schiller's„Maria Stuart" het geval was — zulk een hernieuwde„actualiteit", die de eeuwigheidswaardeder klassieken is, uiterst scherp naar voren weette brengen. Het bittere beeld van de achttiendeeeuw, zonder zijn speelsch rococo, zonder zijnFransche charme, dat Schiller ons hier ontrolt,kwam in deze vertooning voortreffelijk tot uiting.Welk een schandelijk en menschonteerend bedrijfsprak hier uit de intrigues van deze kleineresidentie, waarin de „Landesvater" zijn ondei*danen |ls huurlingen naar Amerika verkoopt omjuweelen aan zijn maitresse te geven : een daaddie toen niet één, maar tienmaal gebeurde, zoozelfs dat een edele figuur als Frederik de Groote,wanneer hij zulke troepen uit andere Duitschestreken den doortocht moest verleenen,daarvan een „vee-tol" hief, uit bittere ironie omdat hij ze als vee versjacherd zag worden. Maareen daad, die van Schiller den ongelooflijkenCINEMA & THEATER — (nr. 10) 4persoonlijkheid moed eischte om er als tijdgenooten toeschouwer met den vinger naar te wijzen.En hoe juist gezien was het om de wel zéérrevolutionnaire, kleine scène, waarin een dienaarvan de maitresse van den hertog daarover zijn»chokkend beklag doet, met volle kracht te doenspelen. Welk een uiterst gevaarlijke figuur isverder de „Präsident", als machthebber en alsharde vader, in de zeldzaam knappe vertolkingvan Willy Eszmann, die hoe langer hoe meer eender begaafdste acteurs van het ensemble blijkt tezijn. Daartegen verzwakt en verbleekt Schiller'sal te romantische en in den tijd gewortelde aanbiddingvan de „deugd" in dit stuk, waardoorde-zoon nog stervend zijn vader, die zijn veroordeelingeveneens tegemoet gaat, vergeeft!En hoe goed gezien om de toch nogal zwakovertuigendefiguur van Lady Milford, de Engelschemaitresse van den hertog, die pr zich opberoemt, altijd de nooden van het volk gelenigdte hebben terwijl zij de voordeelen van het bederfblijft genieten, ook maar half overtuigenden half zich zat-drinkend aan haar woordenpraalte laten spelen: een rol, waaraan Josy Holstende juiste intonatie gaf. Schiller heeft al schrijvendeveel aan deze aanvankelijke bij-figuur, diehij grootendeels aan Lessing ontleende (zooalshet geheele drama sterk en soms tot in de woordentoe Lessing's invloed verraadt), verbeterd entoegevoegd: het zwakst misschien is daardoor delater ingelaschte scène der ontmoeting tusschende twee liefhebbende vrouwen Lady Milford enLuise geworden, een scène die de overigens zoosnel verloopende handeling stil zet en die om denzooveel rijperen Schiller van „Maria Stuart"vroeg om als duel der rivalen nog eens koninklijkgroot te worden.Men zit, in zoo'n voorstelling, een beetje metde figuur die het meest van den tand des tij dsgeleden heeft: de „ideaal" geschilderde Ferdinand,die echter in zijn overmaat van gevoeltelkens over de schreef der aannemelijkheid gaaten die tegenover zijn vader aanvankelijk Luiseverloochent om daarna bij het ontvangen vanLuise's onder pressie geschreven brief (roch alzoo'n dramatisch zwakke stee in dit jeugdwerk!)haar te verwijten een „anderen minnaar" te hebben,en nog wel te gelooven dat dit de absurdeen verwaande gek en schurk- van een hofmaarschalkzou kunnen zijn. Maar Wolfgang Stumpf,spelend met die ontstuimigheid, waarmee hetDuitsche tooneel de romantische jeune premier'svan zijn klassieken over de planken doet gaan,sloeg er zich moedig doorheen. En de hofmaarschalkvon Kalb was natuurlijk een kolfje naarde hand van Michael Arco, die zich hoe langerhoe meer als een uiterst begaafd en intelligenttypeur doet kennen. Van de overige spelers wasde vrouwelijke hoofdrol van Marie-Luise Holtzdoorloopend ontroerend, wel het meest in haarover de volle diepte van het tooneel wegstormen,door alle deuren heen, na het gesprek met LadyMilford. Ernst Rufer's tooneelbeeld was zeeringenieus en oorspronkelijk, juist omdat dit keerhet tooneel niet in de breedte, maar in de dieptebespeeld werd, met een oploopend plankier eneen versmalling van de zijkanten door fraai witzilverenhekwerk, waardoor de suggestie van inelkaar loopende gangen en zalen van een achttiendeeeuwsch paleis in een pompeuze, maar ozoo benepen Duitsche residentie ontstond: eenschijnschoone kerker, waartegen de mensch en alwat menschelijk is in den mensch in vurigen opstandkomt. En dat in één mensch als Schillerzich — vóór de Fransche revolutie — een geheeleen volledige revolutie van het volk jegensde zoogenaamde „verlichte despoten" baan koiy''breken. . . . wel, dat aan te toonen is op hetoogenblik voor het tooneel belangrijker dan stilte blijven staan bij de psychologische gebreken,die juist bij zulk een „Sturm und Drang"-tr!Ugediezonder twijfel bij bosjes aan te wijzen zijn.Want de meer dan levensgroote inzet van Schiller(van wiens eigen leven „Kabale und Liebe"zooveel weerspiegelt) heiligt zijn pathos en doethet vuur branden achter de vormen, die erdoordreigen te verteren HENRIK SCFfOLTE.5 (ur. 10) - CINEMA *• THEATEHIN MEMORIAMJOHAN LAMMENGeboren 9 November 1901; dus noggeen twee-en-veertig jaar oud. .. .Wij denken aan een tragisch sterfgevalvan een kunstenaar, die eigenlijk juist begonde schitterende beloften in te lossen,welke zijn optreden als zanger reeds vanhet eerste oogenblik af inhield en wij denkenaan het ernstige verlies, dat deAmsterdamsche Opera in haar opbloeithans moet lijden door het heengaan vaneen harer meest prominente krachten.Nauwelijks had hij zich gevestigd alsconcertzanger, of hij had in de oratoriumwereldhet pleit gewonnen en eveneens: nazijn eerste opera-rol, als leerling van deopera-klasse aan het conservatorium — hetwas Arkel in Pelléas et Mélisande — wisthet Nederlandsche publiek, dat het inLammen een opera-baszanger bezat, zooalsmen zelden te hooren krijgt.Toen hij dan ook zijn groote creatie vanFalstaff in de „Lustige Weiber" ten too-neele bracht, gaf hij volledig, wat men vanhem verwachtte en wist men zich voor detoekomst zeker van een meesterlijke vertolkingder groote basrollen in de operalitteratuur.Het heeft helaas niet mogen zijn.Een plotselinge, geheel onvoorzienedood heeft hem weggerukt. Zaterdag 27Februari had hij nog gewerkt als deconsciëntieuze artist en de hartelijke,royaal voelende collega zijner kunstbroe-De Duitsche productiefirma's hebben de volgendefilms in bewerking::„ZWISCHEN NACHT UND MORGEN" (Ufa). —Regie: Alfred Braun. — Met; Käthe Gold, René Deltgen,Hans Schlenck, Paul VVegener, Mady Rahl, IlsePetri, Rudolf Schündler, Albert Florath, Maria Koppenhöfer.„MAN REDE MIR NICHT VON LIEBE!" (Bavaria).— Regie: Erich Engel. — Met: Heidemarie Hatheyer,Mathias Wieman, Willem Holsboer, Hilde Sessafc,Friedrich Domin, Viktor Afritsch, Walter Jung,Margarete Haagen, Rolf Weih, Elise Aulinger, LislKarlstadt, Oskar Sima.„WIE ERZIEHE ICH MEINEN MANN?" (Tobis). —Regie: Kurt Hoffmann. — Met: Hans Nielsen, HeliFinkenzeller, Wolfgang Lukschy, Hans Leibelt, ElisabethMarkus,' Hans Richter, Hansi ,Wendlcr, IngridLutz, Eduard Wenck, Ilse FürstenMrg, Ellen Bang,Charlotte Wittauer, Elsa Wagner, Christa Dilthey.„SCHICKSAL AM STROM" (Prag-Film). — Regie:Heinz Paul. — Met: Karin Hardt, Maria v. Buchlow,Lothar Firmans. Heinz Förster-Ludwig, Fritz Gerlach,•Richard Häuszier, Ernst v. Klipstein, Werner Pledath,Gustav Püttjer, Josef Sieber, Hans Stiebner, GeorgVogelsang.„FAMILIE BUCHHOLZ" (Ufa). — Regie: CarlFroeüch. — Met: Henny Porten, Gustav Fröhlich, GretheWeiser, Erich Fiedler, Hans Zesch-Ballot, PaulWestermeier, Albert Hehn, Käthe Dickhoff, MarianneSimson.„GELIEBTER SCHATZ...." (Terra). — Regie:Paul Martin. — Met: Johannes Riemann, Dorit Kreysler,Ida Wüst, Harald Paulsen, Ernst Waldow, SonjaZiemann, Hilde Jansen, Ursula Herking, Ewald Wenk,Gertrud Wolle, O. E. Hasse, Ev» Maria Maier, SigridBecker, Curt C»ppi.IN PRODUCTIE{toto GodjTttd de Groot)ders en Zondagmorgen 28 Februari waseen succesvolle loopbaan op het onverwachtstafgesneden.Zijn familie, het publiek, de Opera,allen moeten met droefheid in het hart berustenen kunnen zich slechts één voelen inden wensch:Dat hij ruste in Vrede.THEO v. d. BIJL.„DIE GATTIN" (Ufa). — Regie: Georg Jacoby. —Met: Jenny Jugo, Willy Fritsch, Viktor Staal, Hilde v.Stolz, Hans Brausewetter, Theodor Danegger,„DIE BEIDEN SCHWESTERN" (Berlin-Film). —Regie; Erich Waschneck. — Met; Gisela Uhlen, Marinav. Ditmar, Erich Ponlo, O. W. Fischer, GeorgAlexander, Trude Marien, Elisabeth Flickenschiidt, AlbertFlorath, Ida Wüst, Hans Unterkircher, FranzSchafheitlin. Erwin Biege!, Ellen Bang, Roma - Bahn,Gertrud de Laisky, Eduard Wenck.„DAS SCHWARZE SCHAF" (Prag-Film). — Regie:Friedrich Zittau. — Met; Lotte Koch, Waldemar L*itgeb,Ernst v. Klipstein, Helmi Mareich, Vilma Tatlei,Viktor Janson, Rudolf Schündler, Wilhelm H. Konig,Werner Pledath, Jakob Tiedtke, Ernst Legal, Wa^tlWitt, Friedrich Petermann, Walter Stumvoll, Gert v.Habermann, Karl Plathen, Rudolf Stadler, Albert Joohannes,Hans Sauden, Ernst Schiffner.„WILDVOGEL" (Berlin-Film). — Regiel JohannesMeyer. — Met; Lcny Marenbach, Volker v. Collande,Werner Hinz, Lina Carstens, Theodor Danegger, RomaBahn, Herbert Hübner, Reginald Pasch, Heinrich Marlow,Beppo Brehm, Vera Complojer, Josef Eichheim,Ernst Waldow, Herta v. Walter, Ellen Hille, HansWaschatko.„REISE IN DIE VERGANGENHEIT" (Bavaria).—Regie; Hans A. Zerlett. — Met; Olga Tschechowa,Margot Hielscher, Ferdinand Marian, Hilde Hildebrand,Will Dohm, Hans Leibelt, Theodor Loos, RudolfPrack, Fritz Odemar, Eva Tinschmann, OskarSabo, Josef Offenbach, Arthur Wiesner, Gerhard Mittelhaus./'Verder zijn bovendien nog de volgefide films in productie,waarvan wij de bezetting reeds eerder hebbengepubliceerd: Tolle Nacht (Tobis), Gabrielle Dambrone(Terra), Die Philharmoniker (Tobis), Akrobat schö-ö-n"(Tobis), Tonelli (Bavaria), Die kluge Marianne

BIJ DE JEUGDIGE DANSERESJES VAN DESCALA TE MILAANVele avonden hebben wij in stilte en overgavegenoten van de verfijnde en verheven balletkunstin de Scala te Milaan. Alsof het vanzelf sprakhebben we dit alles sedert jaren aanvaard, maarweinigen zullen er zich in verdiept hebben hoeveelmoeite en zorg, hoeveel studie en toewijding hetkost de balletdanseresjes tot deze prestaties op te-T*(van onzen Romeinschen correspondent)XJÊÏÏÉ f #J \ %f* m *''^-"■f Uil, l/l, l ^'l %fiWJ ^■♦■Jl^^T^^^'^*^^^ *.9 aÊ MI- ÊküaÊk f ■9 HHBHFJ%,'m^mtfvoeren. Een bezoek aan de dansschool van deScala is in dat opzicht leerzaam.Het oudste leerlingetje telt slechts tien lentes,het jongste heeft dezer dagen haar achtsten verjaardaggevierd. Sedert den tijd van MariaTaglioni heeft men daaraan altijd streng de handgehouden. Vrijwel alle Italiaansche danseres->Links: liet loopen is voor een dansereseen kunst op zichzelf en,... jong geleerdis oud gedaan! — Onder links: Ook aan deoefeningen in het teendansen wordt veelzorg besteed; alles geschied met begeleidingvan een piano. — Rechtsonder: ieder pasjemoet „af" zi/n, iedere houding wordt meteindeloos geduld door de leerares gecorrigeerd.sen, die later beroemd werden, hebben haar eersteopleiding genoten aan de school van de MilaneescheScala. Daar hebben zij haar eerste schroomvalligedanspasjes gemaakt.Het is waarlijk niet gemakkelijk een engel teworden en met de vleugels — zelfs al bestaan zemaar uit tulle — om te gaan alsof men ermedegeboren werd. Voetjes, die tot gisteren over deaarde trippelden, zooals die van uw eigen kinderenen nu moeten hun bezitsters er alles voordoen om die voetjes van de aarde los te maken.De kleine ,.ballerina's" wegen weinig; maarook dit weinige moet steeds lichter, en ijler worden,als een roos, die straalt van schoonheid ensteeds weer een blad verliest, totdat ze zoo lichtis geworden, dat ze zweeft door de lucht.Het valt voor die meisjes niet mee; altijdweer kleine pasjes te maken, een been opheffenen op het andere blijven staan, even roerloos alseen ooievaar op geboortekaartjes.Rond te wandelen op een wolk zonder haar tevertrappen, is een ondankbare taak, waartoeslechts de muziek kan aanmoedigen. De muziekmaakt de atmosfeer lichter. Dan kunnen dezemeisjes met haar gevoelige naturen worden totbladeren of vlinders, men kan opstijgen in denhemel en behoeft daarvoor alleen maar de handente bewegen.Wij verbazen ons over de metamorfose van dekleine danseressen. In het ballet van de Jaargetijdenzien wij haar als sneeuwvlokken neerdwarrelen,even later zijn het zonnebloemen. Wijzien haar als gnomen, kleine zilvervisachen, dochtersvan water en vuur, duivels met belletjes aande voeten, die helder klinken bij eiken stap, kleinepages en gouden kevers.Zij zijn de kleine pages van Mozart, die densleep van de Koningin dragen, de pages met deTurksche pantoffels en de halvemaanvormig gebogensikkels. Zij worden in den dans van „Mephistofeles"tot kleine duivels. Van Rossini totBellini, van Paisiello tot Verdi, alle musici, die^^^m^^^^^mmmIn de ruime solen van de „Scala" vindende jeugdige danseresjes een prachtige oefengelegenheid.wolkenparadijzen, koninklijke tuinen en geheimzinnigegrotten in hun verbeelding lieten ontstaan,zij hebben deze kleine danseresjes noodig.Het is betooverend van nabij te zien hoe zijbewegen op de maat van de muziek, nauwkeurigde toonen volgend. De toekomstige sterren hebbengeleerd koket te buigen en gracieus op deteenen rond te draaien. En de meiskes zijn zichvan haar waardigheid bewust; zij hebben eennaam hoog te houden, die voor de Europeeschemuzikale kunst een begrip geworden is: de Scalate Milaan.Stuk voor stuk worden de danseresjesdoor de leerares apart genomen om eenmoeilijke pose nog eens even goed door tenemen, (Foto's Italia-Stuvel)Het is niet doodZou er in het jargon van het amusementslevenéén woord zijn, dat op zooveel verschillendewijzen kan worden verstaan, dat zooveel te pasen te onpas gebruikt wordt als het woordje„cabaret"?Het is nauwelijks te gelooven!Wij kunnen het er allen over eens zijn, wateen tooneelstuk is, een tragedie, of een blijspel.Onze interpretatie van het begrip film, of opera,of variété zal in groote lijnen overeenkomen. Maarvraag tien willekeurige menschen eens: „Wat iscabaret?", en ge zult ervaren, dat het aantal afzonderlijkemeeningen gelijk is aan het aantalhoofden.Van Dale's woordenboek geeft óók al geen uitkomst,want daarin staat zwart op wit, dat eencabaret is ,,een kroeg voor gemeene luiden". Deéén zal bezwaren maken tegen dat „kroeg", deander tegen „gemeene luiden", een derde wel-Jicht tegen beide, en misschien is er dan nog weleen vierde, doch ongetwijfeld kleine categorie,die het niets kan schelen.Mijn vriend — hij oefent het eerzame beroepvan ingenieur uit — accepteert de uitspraakvan Van Dale in geen geval. Hij is eentrouw bezoeker van de in den laatsten tijd nogaltalrijke établissementen in de omgeving van hetAmsterdamsche Leidscheplein, die aan hunklankvolle zuideuropeesche namen het praedicaat„cabaret" toevoegen. Hij heeft overigens gelijk,dat hij het oordeel van de „dikke Van Dale" vande hand wijst. Een ingenieur behoort nueenmaal niet tot de „gemeene luiden" en bezoektgeen gelegenheden, die men normaliter met hetwoord „kroeg" pleegt aan te duiden, tenzij hij,als een oprecht Nederlander, met vacantie in hetbuitenland vertoeft. . . .Aan dezg laatste omstandigheid ontleende hijblijkbaar zijn oordeel, toen dezer dagen een geanimeerdgesprek tusschen ons beiden op onnaspeurlijkewijze plotseling op het noodlottigeonderwerp „cabaret" terecht kwam.„Beste jongen," zoo sprak hij, met de vaderlijkeautoriteit, lieden van zijn formaat en invloedeigen: „over het cabaret kunnen wij hierkort zijn. Nederland hééft namelijk heelemaalgeen cabaret. Het cabaret moet je zoeken inParijs en niet in de vlakke dreven van je vaderland.Wat je hier ziet is zinlooze imitatie. Nee,geef mij maar Montparnasse !"En hij likte zijn lippen af bij de herinneringaan de schoone uren, doorgebracht in de omgevingvan de „Moulin Rouge", in den tijd, datParijs nog de „lichtstad" was.Uit piëteit heb ik nagelaten hem te vragennaar zijn definitie van het begrip „cabaret".Niettemin wilde ik hem bescheiden onder hetoog brengen, dat ik het niet met hem eens konzijn, doch hij ging door:„Kijk eens om je heen, wat er hier niet allemaalvoor „cabaret" verkocht wordt. Het eerstehet-bestecafé-met-vestiaire schrijft het woordcabaret op zijn uithangbord, alléén omdat er éénof twee variéténummers worden vertoond. Ophet Thorbeckeplein en in de Warmoesstraat vindje ze zelfs zónder vestiaire. . . !Natuurlijk gaf ik dat volmondig toe, hoewelik niet graag zou willen zeggen, hoe die armecaféhouders hun établissementen dan wèl zoudenmoeten noemen. Ve/der bracht ik schuchteronder zijn aandacht, dat er nog zooiets bestaatals het Leidschepleintheater, waar regelmatigprogramma's worden gespeeld, die als „cabaret"worden aangekondigd, en het Centraal-Theater,waar van tijd tot tijd hetzelfde gebeurt.Mijn vriend de ingenieur wuifde èn hetLeidschepleintheater èn het Centraal-Theatermet één gebaar van zijn welverzorgde hand weg,terwijl hij sprak: „Dat kan nu wel allemaal heelaardig zijn — ik heb het trouwens niet gezien ensmaken verschillen — maar tóch is het niet, watje in het buitenland ziet. Die echte Parijschenet lééft!sfeer ontbreekt in ieder geval, hoè goed de nummersop zichzelf ook zijn!"Ja, die Parijsche sfeer. . . . I Inderdaad, dieontbreekt hier, dat kunnen wij allemaal gerustmet mijn vriend den ingenieur eens zijn.Maar waarom, waaróm in 's-hemelsnaam moeter toch altijd een buitenlandsche sfeer met deharen bijgesleept worden? Hoe is het eigenlijkmogelijk, dat een normaal, achtenswaardigmensch als mijn vriend zonder blikken of blozende enormiteit ten beste geeft, dat er hier in eentheater in Amsterdam een „echte Parijschesfeer" zou moeten heerschen, wil iets „goed"zijn ?Zou de hoofdstad van Nederland dan minder„sfeer" hebben dan een andere hoofdstad, wäärook ter wereld? Nota bene ons goede Nederland,het land van een Rembrandt, van een Vermeer,en van zoovele andere kunstenaars, wier meesterwerkennog heden ten dage de bewondering vande wereld wekken, juist door hun „sfeer", diehet wezen van ons land weerspiegelt 1Wie mèt mij in dit afgeloopen seizoen hetcabaretwerk op de Nederlandsche planken heeftgezien en gehoord, zal moeten toegeven, dat erwel degelijk een eigen sfeer, een eigen geest tebespeuren is. Dat die sfeer anders is. dan hetzeepbel-achtige wufte der Parijsche cabarets, dieden Nederlander in vacantie-stemming zoo kunnenfascineeren, is logisch en. . . maar gelukkigook!Onze artisten zijn Nederlanders als wij.Nederlandsche menschen met Nederlandsche opvattingen.En heeft het cabaret over de geheelewereld niet reeds laten zien dat het de ziel, hetwezen weerspiegelt van het volk waartoe het behoort?Het cabaret, met zijn levensliedjes, zijnschetsjes, zijn parodieën is ironisch, zonder ooitonaangenaam sarcastisch te worden, het caricaturiseert,zonder ooit af te stooten, het is puntig,zonder ooit te wonden. Maar bovenal: het is altijdfijn, nooit grof en nooit plat! Het cabaret isde parel der kleinkunst, tenminste.... dat moethet zijn.Heeft het cabaret, dat wij in den laatsten tijdin ons land zagen, aan deze algemeene eischenbeantwoord?Misschien niet.Doch het staat vast, dat er hier iets groeiendeis. Onze cabaretartisfen — laat ons geen afzonderlijkenamen noemen, ieder kent ze — hebbenons laten zien dat het Nederlandsche cabaret nietdood is. Het hééft niet met den zoo tragisch omhet leven gekomen grooten Pisuisse den laatstenadem uitgeblazen.Het levenslied in onze eigen taal heeft dezenwinter in duizenden ooren geklonken. Er wasveel maakwerk bij, inderdaad, maar ook, gelukkig,ragfijne en geestige liedjes. Met de schetsjes,monologen en parodieën was het evenzoo gesteld.Maar in bijna ieder programma kon men tocheen veelbelovenden ondertoon hooren. hier watzwakker, daar wat sterker, . . . een geluid, datvenvachtingen wekt!Of die verwachtingen verwezenlijkt zullenworden ?Het zal in de eerste plaats aan het publiekliggen, dat, bewust of onbewust, het cabaret móetzien als een spiegel van zijn eigen gevoel voorhumor en van zijn eigen gedachtenwereld.De tijden geven geen aanleiding tot uitbundigheid.De klucht-cultus van thans is dan ookniets dan een uitlaatklep voor opgekroptezenuwen.Maar het cabaret is méér. Het kan in dezentijd een medicijn zijn, dat, in weerwil van zijnspecifieke actualiteit, ons de zorgen van den dagdoet vergeten en ons tevens onze eigen beschavingbewust maakt.Dat is het Nederlandsche cabaret, dat wèl bestaat,ook al ziet mijn vriend de ingenieur en mèthem zooveel andere menschen het (nog) niet. C,CINEMA & THEATER — (ur. in) 67 (nr. 10) — CINEMA & THEATER

CE^fffif^spp?_ _.-. -• ■ ■■• ; .',^ v. ' ■■■.■■■.: . ;, :.. ;.. ':; .vPaula Wessely met Joachim Gottschalk in de film „Een leven lang".PAULA WESSELYZooals de filmster Henny Porten in de vorigegeneratie de Duitsche vrouw op haar best vertegenwoordigdein „het lieflijke", als wij het zooeens mogen uitdrukken, zoo vertegenwoordigt defilmster Paula Wessely de Duitsche vrouw ophaar best in het reine, stoere en resolute. Dit betreftniet alleen haar uiterlijk, doch ook haarwijze van spreken, haar wijze van gebaren, haargang en houding. Haar gestalte heeft het stoerDuitsche; haar gebaren het ferm resolute; haargelaat het reine en eenvoudige; haar gang enhouding het pittige en struische.Beginnen wij met het vaststellen van overeenkomstentusschen beide kunstenaressen, dan zijnwe gauw uitgepraat. Zij hebben maar twee dingenvolkomen met elkaar gemeen. Het ééne is. dat zijieder in haar tijd het vrouwelijk idool zijn van demassa, en het tweede is, dat zij beiden met demeest primitieve middelen veel, zoo niet allesweten te bereiken, iets wat alleen kunstenaressenbij de gratie Gods vermogen.Tot zoover de overeenkomsten. Nemen wijthans eens de verschillen onder de loupe.Ofschoon wij een overdreven hechten aan hetuiterlijk niet kunnen huldigen, zoo moeten wijhier toch even een kleine beschouwing over hetuiterlijk houden. Het uiterlijk van Henny Portennamelijk heeft in haar kunstenaars-loopbaaneen dubbele rol gespeeld. Het betrof de grooteschoonheid van haar gelaat en gestalte. Was dezeschoonheid in haar latere loopbaan een aangenaamen gemakkelijk te hanteeren instrument,in haar opkomst was het een nadeel. Laten wijdit even mogen toelichten. Henny Porten maaktecarrière in een tijd, waarin een ander tempo golddan thans.Henny Porten, ofschoon van huis uit een rasartiste,heeft in den aanvang haar roem in langzaamtempo moeten opbouwen. Menschen, die nogniet in haar kunst wilden gelooven, zeiden:Henny Porten is zóó mooi, zóó lieflijk en zóóaantrekkelijk; haar charme oefent zulk een invloeduit op het publiek, dat men haar kunstprestatiesniet critisch meer bekijkt. Als echterooit iemand deze meening heeft weten te logenstraffen,dan is het Henny Porten geweest IMet Paula Wessely is het juist andersom.Haar overigens prettig uiterlijk vertoont eenkleine, maar hinderlyke afwijking. Deze afwij-(Foto't ü}a)king zetelt in de oogen, namelijk in den standder pupillen. Men zou moeilijk kunnen beweren,dat zij scheel is, maar loensch is zij wel. In haartooneelloopbaan zal dit wel geen bezwaar hebbenopgeleverd, maar de film met haar onbarmhartigeschijnwerperbelichting haalt zooiets niet alleennaar voren, doch verergert het nog.Voor wie de film ziet met eenige kennis vanzaken en met eenig oog voor detail, die moet hetzijn opgevallen, dat in de eerste jaren van PaulaWessely's filmcarrière haar „close-ups" nimmeren face werden genomen, doch altijd en -profil,of half en -profil.Sedert lang echter is daar verandering in gekomenen het merkwaardige is, dat het niet denminsten afbreuk heeft gedaan aan de groeiendePaula Wessely-bewondering. Wat is de reden,vraagt men zich af, dat men deze loenschheidbijna niet ziet, of beter gezegd, dat men dezeloenschheid wel ziet, maar dat zij niet hinderlijkis? Brengt loenschheid bij haast alle menschen —ofschoon zeer ten onrechte — een min of meeronoprechte gelaatsuitdrukking teweeg, bij PaulaWessely is dit niet het geval.Men is geneigd te denken: Zijn de reinheideneenvoud van dit merkwaardige en krachtige gelaatdan zóó groot, dat deze eenvoudig domineeren, ofis Paula Wessely zulk een grootmeesteres in dekunst, dat zij haar kleine afwijking eenvoudig„wegspeelt", zooals de vakterm luidt? Wij zijn najarenlange bestudeering hiervan geneigd aan tenemen, dat beide dingen het geval zijn. Vraagtmen het publiek hiernaar, dan krijgt men demeest uiteenloopende en meest tegenstrijdige antwoorden.Deze antwoorden zijn te merkwaardigom er hier niet enkele te laten volgen:i. Dat Paula Wessely loensch is, valt niet teweerleggen, maar verder heeft zij zoo'n knapgezicht, dat je dat wel op den koop toe neemt.2. Ja. ... ze is loensch, en eigenlijk vind ikhaar nogal leelijk ook, maar als zij speelt, zie jedat zoo niet.3. Als men zoo'n aantrekkelijk gezicht heeftals Paula Wessely, dan kan zoo'n tikje loenschheiddat niet heelemaal bederven.4. Als ik een foto van mijn dierbare PaulaWessely zie, dan hindert dat loensche mij zoo,dat ik mij voorneem niet meer naar haar films tegaan. Als iemand anders mij dan toch eens mee-troont, dan doet zich het omgekeerde voor, namelijk,dat zij mij zoo boeit, dat ik besluit nooitmeer een foto van haar te bekijken, doch welhaar films te blijven gaan zien.De waarheid is, dat Paula Wessely's gelaatvolgens de normen der schoonheid verre van onberispelijkis. Waarom noemen dan veel menschenhaar mooi? Nog sterker. . . . hoe is het mogelijk,dat deze vrouw, die het jarenlang durfde bestaanzonder „opmaak" te spelen, zonder aangeplaktewimpers en gefriseerde haren, daarenbovennog mooi werd genoemd? Hjervoor kanmaar één verklaring zijn: het is de innerlijkebeiieling, die naar buiten straalt en dit merkwaardigegelaat vermooit tot een sublieme puurheid,waaraan elk effectbejag vreemd is.Daarom heeft Paula Wessely geen exotischetoiletten noodig, geen juweelen, geen geraffineerdemodekapsels, geen laknagels, geen stelthakkenen geen weelde-milieu's, zooals dat met Amerikaanschesterren veel het geval is. Zij is groottemidden van het eenvoudige, omdat zij ongekunstelden natuurlijk is.Luxueuze entourages. . . . ? Paula Wessely'skunst spot er eenvoudig mee. Geef haar een kindin de armen en zij is moeder; geef haar een bijbelin de handen en zij is een heilige; zet haar ineen zonovertogen landschap en iets van de jubelingvan God's prachtige natuur zal warm vanhaar afstralen; geef haar een man om lief te hebbenen zij zal u geen overdreven liefdesmisselijkheidjesvoorspelen, maar zij zal u een kloeke,resolute echtgenoote laten zien, een trouwevrouw-kameraad, die u zal doen verlangen zelfeen gezin te bezitten.Natuurlijk zijn er onder haar films hoogtepuntengeweest. „Julika" was zulk een hoogtepunt,zelfs zoodanig, dat men daarbij dacht. . . .boven deze prestatie kan Paula Wessely nu nietmeer uit. Doch niet zoo heel lang daarna waser de première van „Ein Leben lang". Wij zoudengeneigd zijn te zeggen, wie de - film „EinLeben lang" niet heeft gezien, heeft Paula Wesselyniet werkelijk gezien. Zoo zeldzaam gaafspeelt zij hier het stoere flinke meisje, dat dezefilm onvergetelijk zal blijven.Paula Wessely laat ons zien, welke eigenschappener huizen in het volk. Iets van de magnifiekeoerkracht van het volk straalt uit haar wezen enin haar spel weerspiegelt zij met prachtigerobuustheid de diepe waarde van eigenschappen,zooals trouw, eerlijkheid, vlijt, kameraadschapen opofferingsgezindheid. Moge het haar noglang gegeven zijn hiervoor ónze bewondering enons respect af te dwingen ICECILKA v.d. SCHAAF-CORSTEN.Paula Wessely met Rudolf Förster in„Groote dwaasheden".

■■•*- ::^*:^lISipppsf* ;"^—(Teekcning E line van Eykern)De Moor heeft zijn plicht gedaan....Een kort verhaal door Piet Dekk er„Wat ik gedacht had," zeurde George,„is een soortement non-stop variété-voorstelling—"Annemarie knikte, in gedachten. Ikstaarde George aan.„ledere revue, waarin jij optreedt,"vond ik, venijnig, moet wel non-stop zijn,anders zou het publiek in de korte pauzena jouw nummer de beenen nemen!"„Wat ook zoo erg niet zou zijn," merkteAnnemarie zakelijk op. „Ze zouden huncenten niet terug zien!"„De club zal die overigens ook wel niette zien krijgen!" snaterde George, met eengemeenen blik in mijn Richting, „aangezienhij de penningmeester is."Nu zoudt u op het eerste gezicht denken,dat George en ik doodsvijanden zijn, maardan bent u toch leelijk abuis! We zijn zelfsgoede vrienden, als Annemarie er niet bijis. Want haar gunnen we elkaar niet....Onze bestuursvergadering, met als eenigprogramma-punt de droevige toestand,waarin de kas van onze tennisclub verkeerde,en hoe uit deze crisis te geraken,was nu niet bepaald gemoedelijk. Nu moetu weten, dat we heelemaal niet van planwaren, om een bestuursvergadering te houden,omdat Annemarie als secretaressemeestal voor het bestuur denkt en handelt.Maar ik vind, dat een vrouw, vooral wanneerhet organisatiewerk betreft, de hulpvan een man niet ontberen kan, in hetbijzonder als het een meiske als Annemariebetreft. Dus, uitsluitend om het belang derclub te dienen, was ik een kopje thee methaar gaan drinken, teneinde een en andereens nader te bespreken. Maar ik had noggeen tien minuten gezellig met haar zittenkeuvelen, of daar kwam voorzitter Georgeheel toevallig binnenzeilen en trok — alsofik 'm daartoe uitgenoodigd had! — meteeneen stoel bij. Ongelikte beer als ie is! Nu,in anderhalf uur besloten we dan om inderdaadzoo'n voorstelling te geven. Toegangsprijseen zilverbon, ten bate vande kas.„Maar laten we alsjeblieft met wat degelijksop de proppen komen," stelde Annemarievoor. „Kunnen we geen tooneelvoorstellinggeven. Shakespeare, of zoo?"George's lippen vielen van elkaar.„Sjeekspier?" stamelde hij.„Bekend schrijver," hielp ik hem. Diehad natuurlijk al aan buiksprekers, goochelaarsen vlammeneters zitten denken!„Neem ons niet kwalijk als je de conversatieniet heelemaal kunt volgen. Hadje al iets op het oog, Annemarie?"„Ik heb vroeger op school alle heldinnenuit Shakespeare's werken al eens gespeeld,"verklaarde ze.„En ik de tragische figuren!" zei ik,steeds geestdriftiger door het vooruitzichtsamen met Annemarie te kunnen spelen, en— en dat was nog aanlokkelijker! —samen met haar te repeteeren!„Alles wat jij speelt," zei George, zoet-, sappig, „moet wel tragisch zijn . .."Dit tooneelplan werkten wij gedurendenog een uur nader uit. Maar eenvoudigging dat niet, want George was van meening,dat men een goeie vuurvreter meerop prijs zou stellen dan die heele „sjeekspier"van ons, en na een heftige woordenwisselingbesloten we, dat de leden zelfmaar moesten kiezen of 'ze een „bonteavond" dan wel een tooneelavond wildenhebben.Onze ledenvergadering verschilde inniets van soortgelijke vergaderingen; ikklauterde dus op een stoel en schreeuwde.Maar in een anderen hoek was Georgeop een tafel gesprongen en brulde:„Ik wou maar zeggen, dat ik eens in hetwerk van dien meneer Sjeekspier heb geneusden ik moet eerlijk zeggen, dat er welwat inzit. We moeten dien vent een kansgeven."Het werd even stil,.maar ik was te beduusdom daar gebruik van te maken.„Er is ongetwijfeld talent en kunstgevoelvoor noodig om zooiets te brengen!"constateerde George, gillend. „Maar ik kandaar helaas mijn medewerking niet aangeven, want ik ben bij de andere nummersnoodig. Daarom zou ik willen voorstellenom onzen penningmeester te verzoeken," enhij glimlachte vriendelijk in mijn richting.Beleefd applaus. Ik gaf Annemarieeens een knipoogje. Dat moest beteekenen,dat het zelfs voor lieden als George eensmoest dagen in het Oosten . ..Maar ik was fout. George hervatte zijnroofdierengebrul w^er en deelde mee:„Terwijl we als zijn tegenspeelster niemandminder dan mejuffrouw Bettina vander Musschen bereid hebben gevonden,wier talenten ook bekend zijn. Moet ik nogmeer zeggen ? Neen, immers! Succes is bijvoorbaat verzekerd!"Ovaties! Terwijl ik alle moeite met mezelfhad om niet van woede uit elkaar tebarsten.Ik was die foei-leelijke Bettina vergeten,de schrik van iedere fuif, de nachtmerrievan lederen man. Talenten! Toemaar! Spoedig was de vergadering nu afgeloopenen wist ik wat boven m'n hoofdhing. Op algemeen verzoek zou ik metBettina — belachelijker kon het niet ■—(adv.)*^^VOORKOMverkoudheid,ÖH\*want Pottertjeszijn erniet.Heb moed en vertrouwen, want...POTTER'S LINIAkomt terug!FIRMA H TEN HERKEI . HILVERSUMeenige scènes spelen uit „Romeo en Julia".George had wel succes met z'n gewroetgehad! Hij kon tevreden zijn. De ledenmoesten al lachen als ze er aan dachtenhoe ik met die Bettina .... Er waren nogtwee stroohalmen waaraan ik me kon vastklampen.De leden van George's formaatzouden nog kunnen gaan eischen dat detooneelvoorstelling moest vervallen vooreen boeienkoning.1Bovendien was Annemarie als Bettina'sdoubleuse gekozen voor de Julia.Niet, dat er reden was voor eenig optimisme,maar hoop doet leven. Naar matede repetities naderden werd mijn belangstellingvoor Bettina d'r gezondheid bijhet waanzinnige af.„Zouden we Annemarie niet liever eenpaar repetities laten meedoen! Stel je noues voor dat jij niet lekker wordt, dan zittenwe .... "„Ik ben altijd lekker!", hielp Bettiname uit den droom. En inderdaad, ze is taai.„Bovendien neem ik me in acht! Maar kom,leg es wat vuur in je spel. Je lijkt wel eenkoelkast op pooten! Jouw clause:— Bij gindsche maan zweer ik —Ik had het zonder maan ook wel klaargespeeld.. . .Behalve deze verloren uren, die ik, vanwegem'n rol, in de stakerige armen vanBettina doorbracht, repeteerde ik ook nogmet m'n gitaar. Ik zou n.1. in het bontegedeelte van het programma een paarkrontjongliedjes zingen. Zoo zat ik op eenavond te zingen van een kali, toen ik eenpracht-inval kreeg. Het was die dagen barheet, een soort hittegolf, weet ik veel. Maarin ieder geval zulk heerlijk weer, dat Bettinavan z'n leven niet uit d'r eigen kouzou vatten. Maar' een roeitochtje, zoo's avonds als er een dikke damp boven hetwater hing....Dus ging ik na onze laatste repetitie nogeven gezellig door, geheel en al in dengeest van Romeo, met dat verschil, dat erin mijn scène geen balcon was, maar eenroeiboot.„Waarom, o geliefde Julia, z, aden wedadelijk naar onze villa's gaan, nu deavond zoo schoon is en de nachtegalen hunliefdeslied zingen. Waarom, o bemindeJulia, zouden wij de gondel niet nemen enter plasse gaan?"Zoo draaide ik de sohuw-leelijke Bettinaeen rad van liefde voor oogen.En, rolvast als ze is, hapte ze, zooals eenuitgehongerde visch zelfs in een kunstvliegzou happen.Ik roeide Bettina door alle mistbankendie ik zag, ging zig-zag over het water,en we zagen elkaar de heele tocht bijnaniet, vanwege die damp. Wat de bedoelingtenslotte was.Op den avond van de uitvoering, eenhalf uur voor het doek op zou gaan, kon ikGeorge berichten, dat Annemarie nu tochnog moest invallen.„Zoo . . .", zei George, alsof 't 'm koud x—TZZTjliet. '„Ze neemt haar rol nog even door," zeiik, om hem te treiteren.„In orde," zei George. „Ik zal —eh —de noodzakelijke wijzigingen laten aanbrengen."Maar z'n toon beviel me, eerlijk gezegd,niks.De voorstelling begon. Ik zong m'nkrontjongliedjes onder een „palm", diemeer van een kerstboom weg had, op blootevoeten — ik dan! — en gewikkeld in eensarong. M'n opofferingen werden beloondmet een mager applaus je. Ik haastte menaar de kleedkamer om me af te schminken.Maar er was geen vaseline of anderevettigheid. Toen probeerde ik de inlandschezwartigheid maar met lauw water enzeep te verwijderen.Een kwartier later, trillend van eennamelooze vrees, rende ik naar Bob, dievoor kapper speelde.„Wat heb jij in godesnaam op m'n faciegesmeerd?" jammerde ik, geheel vanstreek. „Ik kan het er niet afkrijgen."„O ja, dat vergat ik je nog te zeggen.Het eigenlijke spul was uitverkocht. Maargelukkig tikte George nog wat grondverfvoor je op de kop. Dat maakt toch niksuit?"„Maakt dat niks uit, jij idioot!"schreeuwde ik, buiten mezelf.„Over twintig minuten moet ik Romeospelen en dat kan ik toch niet met zoo'npietermanknecht-tronie!!"„Da's leelijker!" vond Bob. „In plaatsdat die George dat nou zegt. . . Heb jegeen doublure, want dat spul krijg je ervanavond niet meer af!"Op dat moment meende ik het zegevierendegezicht van George voor het raampjete zien. Ik knarssetandde, greep Bobbij z'n arm en stuurde hem met een boodschapnaar de kleedkamer van Annemarie.Zij had, herinnerde ik mij, alle heldinnenvan Shakespeare al eens gespeeld.De pauze liep ten einde. Onze conferencierstapte voor het doek.„Dames en beeren!" kweelde-ie. „Onvoorzieneomstandigheden" ... door eengaatje in 't doek zag ik George zittengrinneken.... „hebben ons genoodzaaktom de aangekondigde opvoering van eenigescènes uit „Romeo en Julia" te latenvervallen. Kenteekenend echter voor degeestkracht van onze vereeniging kan ik uthans eenige scènes aankondigen uit„Othello, de Moor van Venetië"."Annemarie — als Desdemona — en ikoogstten zeer veel succes.En mijn gezicht4n-de-grondverf wasniet half zoo leuk als het gezicht datGeorge trok!VILLAd'ESTEHet bekendeKcslauranlBar-CataretKorte Leidachc-(Iwarsstraat 7 IAmsterdamMEDEDEELINGGeregeld ontvangt onze redactie verzoeken tothet opgeven van adressen van filmsterren, hetgeendan tot gevolg heeft dat de geachte aanvrager (of,in de meeste gevallen: aanvraagster) een epistelaan het onderwerp van zijn of haar adoratie richt.Meestentijds geschiedt dit niet uit louter onbaatzuchtigeoverwegingen, doch met het doel een fotoof een handteekening (óf beide) terug te ontvangen.Totnogtoe hebben de meeste filmsterren aandergelijke verzoeken voldaan, tot vreugde van hunaanbidders(sters).Het spijt ons dan ook, officieel aan onze lezersen lezeressen te moeten mededeelen, dat de filmacteursen -actrices thans niet meer op correspondentievan dien aard kunnen ingaan, hoe prettigzij het overigens ook vonden, steeds zooveel blijkenvan belangstelling voor hun persoon en hunlevenswandel in de brievenbus te vinden. Zij willener namelijk toe medewerken, het werk van dePosterijen, dat in dezen tijd allesbehalve gemakkelijkis, zooveel mogelijk te verlichten, in deovertuiging, dat hun getrouwen in geheel Europahun wenschen zullen kunnen opschorten tot tijden,dat de post weer meer tijd heeft.Onzerzijds zullen wij het verlangen van defilmsterren eerbiedigen en met inging van hedengeen adressen meer verstrekken. Men zal begrijpen,dat wij niet dan ongaarne tot dezen maatregelovergaan.Tegelijkertijd vestigen wij er nogmaals de aandachtop, dat wij nimmer foto's van filmsterren ofander illustratiemateriaal ter beschikking kunnenstellen. Men wende zich daarvoor uitsluitend totde boekwinkels, die veelal portretten van filmkunstenaarsin voorraad heibben.REP. C. & TH.CINEMA &> THEATER — (nr. 10) 1011 (nr. 10) — CINEMA df THEATERWÊa

^ "i^r-- : ; - ;^«' f ■::>■■>,■'■:,■'v--^::':^;^:^_^^^-^——^—iWie het voorrecht gehad heeft om vrij rondte dwalen over de enorme terreinen vanNeu-Babelsberg en wie dan ook wel eenspeinzend stil is blijven staan voor de brokstukkenvan decor-architectuur, die hem in staat stellenhet lied van Schijn en Wezen in al zijnrauwheid en schoonheid te peilen, die weet, wat25 JAAR UFABoven: Henny Porten in „De grootepauze". — Links: Een scène uit degrootsche film „Anna Boleyn"met Henny Porten en Emil Jannings.— Onder: Een scène uit„Jalouzie" met v.l.n.r. WernerKrauss, Georg Alexanderen Lya de Putti.(Foto's Archief Ufa)vijf-en-twintig jaren Ufa beteekenen. Méér danvijf-en-twintig jaren van een menschenleven,uiteraard maar één geslacht, zelfs slechts eenbrokstuk ervan, is een kwarteeuw in het bruischende,sproeiende leven van een materieel èngeestelijk complex als een groote filmmaatschappijis. Hierin zijn de naïeve wenschen, dehartstochtelijke verlangens, de koel-wetenschappelijkeexperimenteerlust, de vreugden en de opwindingom de hoogtepunten, de taaie verbetenheiden het nooit-willen-opgeven van duizendenmenschen gecomprimeerd.Hier heeft de enkeling een deel, een belangrijkdeel van zijn leven gesleten, en versleten binnenhet venband van de talloozen, die hij nauwelijkskent en die tóch samen een eenheid vormen,een gemeenschap. Het klinkt paradoxaal: ,,men"weet immers niet anders dan dat een filmmaatschappij,die de idealen, naar boven en naar omlaag,van het menschdom in wit-en-zwart en alledaartusschen liggende nuances in droomen vantwee dimensies omzet, een brandende haard vantegenstellingen, afkeer en naijver is tusschenmenschen, die als waren zij verdoemden uit hetInferno, aanééngeketend zijn. En natuurlijk isbij het felle leven in de filmwereld de scherpteder contrasten bij tender. Maar toch voelen dieallen zich één. . . . Want is meestentijds de film,een film, de emanatie van den enkeling, geborenin den geest van één man, de realisatie ervanis de samenwerking van velen. Is die samenwerkinggoed, dan worden de toppen bereikt.Met iets van weemoed, maar tevens met dankbaarheidziet men naar de beelden, die herinneringenwekken aan zulke toppen. Een glimlachkomt op de lippen als men de producten uit deneersten tijd ziet: hoe snel vliedt het leven voorbijen hoe weinig dankbaar en wétend denkt menaan den strijd, die gestreden moest worden, voorde technische hoogte bereikt werd, waarop defilm thans staat. Een glimlach is alles wat ervoor over blijft. En toch zijn de toppunten, als,,Nibelungen" en ,,Faust", en vele andere, lagers,waarin de assen draaiden van een tijdelijk gelukvan millioenen en nog eens millioenen menschen.Is een glimlach wéér het eenige, dat overblijftbij het bereiken van de volgende mijlpaal? Zijnde mogelijkheden van de film, die immers, zoohet heet, nog in de kinderschoenen staat, uitgeput?Wie praat daar over de kleurenfilm, overde stereoscopische film, over de „geurenfilm" ?Neen, er is geen einde aan wat in menschengeestontstond. De film zal haar weg vervolgen,moéten en willen vervolgen. Wij zien uit naarnieuwe hoogtepunten, naar toppen, die bevochtenèn genomen zullen worden. Een van de sterksteEuropeesche troepencontingenten in dien strijdzal zeer zeker de Ufa blijven.In den filmband,van hoven naar onder:Hans Albers in„F. P. 1 antwoordtniet"; — Asia Nielsenin „Volgens de Wet";— Brigitte Helm metGustaaf Gründgens enHans Junkermann inhet bekende filmtverk„De gravin van MonteChristo"; — Paul Richterals Siegfried in „Nibelungen";— Gösta Ekman alsFaust, Emil Jannings alsMephisto en Camilla Hornah Grctchen in „Faust".Rechtsboven: Paul Richter alSiegfried in de „Nibelungen".Rechts: Nog een scène uit de„Nibelungen", die ook als filmwerklegendarisch werd. Siegfriedmet Kriemhild (MargareteSchön).CINEMA &• THEATER — (nr. 10) 1213 (nr. 10) — CINEMA & THEATER

mmmmmmsm* 1 **ummmmmm-hmmimmßMmmmmLinks: Verpletterd door het onweer en despookachtigheid van het huis spreekt deadvocaat (Ernst Waldow) het „onbewoonbaar"uit. — Links onder: Mary Hofmeyer(Magda Schneider) en Teddy Eberlein(Wolf Albach-Retty). — Rechts onder: Heteinde van de weddenschap wordt gevierd inde oorspronkelijke costuums. Kurt Vespelmannen Grethe Weiser maken hun entree.„GEHEIMMSS UM EIIV ALTES HAUS"/' EEN TOBIS-FILM.Draaiboek: S. S. von Varady, — Muziek: WernerBochmann. — Camera: Hugro von Kaweckzynski. —Architectuur: Knaucr en Mügge, — Productieleiding:Walter Zeiske.Regie: RUDOLF VON WOSS.Rolverdeeling:1736Maria Hofmeyer Käthe HaackTobis Eberlein Arthuf MalkowskiNotaris Frobenius Paul Biedt•936Mary Hofmeyer Magda SchneiderTeddy Eberlein Wolf Albach RettyAlfred Thimm Kurt VespelmannLena Richter Grethe WeiserJacob Karl EtlingerNotaris Weber Ernst WaldowMET GEHEIM VAN HET OUDE HUIS"EEN TOBIS-FILM ONDER REGIE VAN RUDOLF VON WOSSWat gaat de tijd toch snel en vooral:wat is de mode snel geen mode meer maareen anachronisme ...Alleen al om dat te constateeren is hetde moeite waard deze van eenige jaren geledendateerende film te zien. De damesdragen er rokken in, die wij toen kort genoegvonden en de hoedjes op haar hoofdenhebben toch óók eens stormloopen in denuitverkooptijd veroorzaakt.Dan kunnen wij nog eens constateeren,welk een vooruitgang werd bereikt methet systeem der nasynchronisatie „Het geheimvan het oude huis" is nog nagesyn-chroniseerd. De spelers hebben er huneigen stemmen in, maar hun mondbewegingenJcomen wel eens achteraan of zijn ietste vroeg. Momenteel zal men dat bij nagesynchroniseerdwerk niet meer zien.Zelfs, indien het — en dat was hier niet hetgeval — nasynchronisatie in een vreemdetaal betreft....Volkomen verouderd dus? Weineen!Neemt men die kleinigheden, grapjes vanVader Tijd op den koop toe, dan vermagdit „Geheim" in den stroom van productennog best mee te loopen. Het kan trouwensnog geen zeven jaar geleden zijn, dat hetzijn première beleefde.De Hongaarsche romancier S. S. vonVarady schreef het verhaal en het draaiboek.In het jaar 1736 sluit een behaagziekgravinnetje een weddenschap met denbouwer van haar nieuwe huis, dat hetbouwwerk het geen tweehonderd jaar zaluithouden. In het jaar 1936 strijden devrouwelijke nazate van de gravin en demannelijke nazaat van den bouwmeesterom de rechten op het in het weddenschapscontractin het uitzicht gestelde bedrag.De teekenares Mary Hofmeyer (MagdaSchneider) kan het geld best gebruiken.CINEMA & THEATER — (nr. 10) 14Zij hoopt eerlijk gezegd, dat de woning voor het verstrijken vanden uitersten termijn onbewoonbaar verklaard zal worden.De nazaat van den bouwmeester. Teddy Eberlein (Wolf Albach-Retty), hoopt riiet het tegendeel. Hij wenscht uitsluitend het hartvan de teekenares te winnen.Zijn bedoelingen worden echter verkeerd uitgelegd, waardooreen reeks van verwikkelingen ontstaat.Inmiddels verdient Mary Hofmeyer af en toe eens een markmet het openstellen van het huis als museum, waarbij haar trouweknecht Jacob (Karl Etlinger) voor deskundige rondleiding zorgt.Om zijn goede bedoelingen te bewijzen mobiliseert TeddyEberlein op den avond van het verstrijken der weddenschapenkele leden van zijn sportclub. Dezen zullen het oude gebouwgrondig vernielen, opdat het onbewoonbaar wordt en Mary haargeld krijgt.De regisseur van het Stadstheater Alfred Thimm (Kurt Vespelmann)is leider der sloopersexcursie. Hij wordt bijgestaandoor Mary's vriendin en huisgenoote Lena Richter (GretheWeiser).De notaris. Ernst Waldow, die een uur vóór klokslag twaalf inhet huis komt met de acten bij zich, beleeft eenige spookachtigemomenten met zijn bediende. Stukken muur en plafond vallen optafel. Overal is geklop en 'gesteun. Buiten woedt een vreeselijkonweer, waarvan de notaris geheel van de sokken raakt. Hijspreekt dan ook het onbewoonbaar uit en wijst Mary het geld toe.VAN VROUW TOT VROUWDE BEVRIJDENDE TRANEN.Dezer dagen ben ik met een vriendin naar denschouwburg geweest. Het was heusch een aardigstuk, eigenlijk een geestig blijspel, waarom je afen toe hartelijk kon lachen. Maar juist aan hetslot kwam er ineens een zeldzaam ontroerendtafereeltje, zóó ontroerend en zóó onverwacht, dat,vóór je het wist, er tranen in je oogen kwamen.Afschuwelijk, gewoon!In de eerste plaats ga je, als geroutineerdschouwburgbezoekster, niet „zitten grienen" enbovendien doe je dat zeker niet aan het eind dervoorstelling. Overkomt zoo iets je midden in eenbedrijf, dan is het minder erg. Met een zekerehandigheid dring je je tranen — per slot zijn heter niet zooveel — terug en voert ze, als door eengootje, af naar je neus — niemand behoeft hette merken. Als de lichten weer aanknippen, kijkje frank en vrij je buurvrouw aan — er is nietsaan je te bespeuren!Als juist de slot-scène je ontroert, is het bedenkelijk.Vóór je de noodige camouflage hebtkunnen bewerkstelligen, valt het volle licht op jeen dan weet je niet hoe je kijken zult, waar jeje blik zult richten, opdat toch maar niemandiets van je aandoening merkt.Schrijvers moesten bij het componeeren vanhun stukken met zulke dingen rekening houden15 (nr. 10) CINEMA 6* THEATERen die momenten zóó aanbrengen, dat je je ontroeringmeester kunt worden vóór ze onbarmhartigaan je mede-bezoekers wordt getoond!Daarna wandelden mijn vriendin, die eenwijsgeerige vriendin is, en ik naar huis in hetbetooverende maanlicht. Mijn man wist, dat ikplan had dit te doen. dat ik graag dit sprookjewilde beleven na het tooneelstuk te hebben genoten.Hij vond het goed, daar wij met z'ntweeën waren en vlak bij elkaar wonen; dus behoefdehij niet ongerust te zijn.Toen, onder het loopen, begon mijn wijsgeerigevriendin: „Vreemd, dat menschen in denschouwburg betrekkelijk zoo gemakkelijk huilen.Menschen, die overeenkomstige gebeurtenissen alsop het tooneel in de werkelijkheid en in hunnaaste omgeving zien afspelen, zullen daaromgeen traan laten en in den schouwburg moetenze naar hun zakdoek grijpen! Sterker, menschen,die de hardste slagen van het lot met een uiterlijkekoelbloedigheid, met een uiterlijk volkomenonbewogenheid ondergaan, kunnen om veel mindererge gebeurtenissen, die tooneel-figuren treffen,dikke tranen schreien....".,Ja, merkwaardig," stemde ik, tamelijkschaapachtig, toe. Maar wat moet je op zoo'n ontboezemingzeggen, nadat je zelf net gehuildhebt?„Weet je," ging mijn wijsgeerige vriendinverder, „ik vraag mij wel eens af, ■waarom menschenin den schouwburg eigenlijk huilen. Is hetom het stuk als zoodanig, zien ze het dermate alsLinks: De sportclub, die zal gaan sloopen; midden boven:Kurt Vespelmann: vooraan, tweede van links. Wolf Albach-Retty. —Onder: De rondleiding van de meisjeskostschool door den knechtJacob (Karl Etlinger). (Foto's Tobis)Natuurlijk zijn de vriendschappelijke sloopers niet te ver gegaanen kan er in het huis nog best een feest gevierd worden. AlsMary en Teddy (die Mary zoo lang elders gevangen heeft gehouden)de woning betreden, brandt overal kaarslicht en stijgende leden der sportclub in de gewaden uit 1736 plechtig de trappenaf. Aan een feestmaal worden het gelukkige einde der weddenschapen de verlovingen van Teddy met Mary, Alfred met Lenagevierd.Met sommige trekjes in zijn regie heeft Von Woss hier endaar bijna dat moeilijk te definieeren terrein van het filmoorspronkelijkebereikt. De rondleiding der meisjeskostschooldoor het oude huis, de uitwerking van het onweer op den notarisen zijn bediende zijn er voorbeelden van.Ik vermeld ze, omdat ze weer eens even demonstreeren welk eenhoeveelheid van oorspronkelijke mogelijkheden de film doorgaansongebruikt laat. . . . Ook deze film. Enfin, wij moeten al dankbaarzijn voor de kleinigheden. P. BEISHUIZEN.realiteit, dat ze tot tranen bewogen worden ? Ofkomt het, omdat de toeschouwers zich vereenzelvigenmet de heldin en den held en dus haar ofzijn lot ondergaan als trof het henzelf? Of wektde handeling op de planken een associatie meteen ervaring, welke zij zelf hebben opgedaan ?Eigenlijk," zei zij peinzend, „geloof ik ditlaatste. Misschien is het zoo, dat iemand eens eenverdriet heeft getroffen, dat hij niet heeft kunnenverwerken, dat hem verstard heeft, juist omdat hijer geen tranen voor heeft kunnen vinden. Er zijnervaringen, te erg, om er om te huilen. Nu wordtdoor de handeling op het tooneel onbewust deherinnering aan bedoelde gebeurtenis weer levend,minder fel, minder hard dan ze hem toen heeftgetroffen. Een innerlijke spanning, die toen gewektwerd en die hem toen belette tranen te storten,wordt nu als het ware gebroken. Nu kunnende tranen zich een weg banen, en het zijn bevrijdendetranen!Zie, ik geloof, dat dit een taak is, die het tooneelop deze wijze vervult, dat zij de toeschouwersbevrijdt van innerlijke spanningen, nu eens dooreen lach, een andere maal door een traan. Dachtjij dat ook niet?"Ik moet bekennen, dat ik het betoog nogal„diep" vond op zoo'n prachtigen, maanlichtenavond.Ik bromde iets van instemming en nam mijvoor er eens met mijn man over te spreken. Diekan soms ook zoo filosofisch zijn.THEATERBEZOEKSTER.

fmmmsmmmmCIA VAN BOORTBRENGT HAAR POPPEN TOT LEVENAan den overkant van het land van Bommelligt de ruïne van het kasteel Waardenburg, diethans nog „de Stomp" heet en in welks toren,naar de overlevering wil. Dr. Faustus, die zijnziel aan den duivel verpandde, heeft gewoond.Het is een oude Beluwsche overlevering enspeelmannen met hun speelpoppen — die hetkluchtige, oud-HolIandsche handwerk kendenlang voor de trompetter van den Prins, die JanKlaassen heette, vergunning kreeg voor zijn..kast", als compensatie voor zijn houten been inden Spaanschen oorlog! — brachten het langsden iiijn. Als ..poppenspel" zag de jonge Goethehet en het inspireerde hem tot het meesterwerkder menschheid.Maar in Bommel woonde ook, in onzen tijdeen pienter meisje, dat ook wist dat de Bommelschetoren zijn spits miste omdat de Duivel ermet den dooden Faustus in zijn armen wat ruwoverheen geveegd heeft. Een meisje dat achterde canapé van moeder's beste kamer met poppenspeelde, waarbij een leege schoenendoos het tooneelwas, en dat spelen niet opgaf, toen zij grootwas, of althans ouder (want zelf is Cia van. Boort slechts heel klein van stuk en dat is maargoed voor een speelvrouw achter de poppenkast!).Maar zij maakte van de Bommelsche overlevering,zooals men haar die vertelde, in heel eenvoudige,doch sprekende verzen van twee regelselk, een volksverhaal van den „Faust van Waardenburg",met alle toebehooren van duvels enkaters en Greetje en de Schoone Helena. Haarvaardige handen boetseerden groteske poppen uitklei en kleedden ze aan met tricot armen en satijnenhandjes, waarmee ze (wanneer Cia van Boorfseigen handen dit kluchtig spel leidden) beddenkonden opschudden en een mandje met vruchtendragen en een pan van het vuur nemen.Zij schilderde ook zelf de werkelijk uitnemende„decors op. . . . kippengaas, met een zwart doeker achter, want voor de speelvrouw zelf moet hetdecor nu eenmaal doorzichtig zijn om haar poppener langs te leiden. En sinds eenigen tijdgeeft Cia van Boort met groot succes voorstellingenvan haar poppenkast, van het „Vrouwtje vanStavoren", maar vooral van de Faustsage uit hetland van Bommel. Zij gaf ze op den zolder vanhaar kleine boerderij in Voorschoten, waar witzand op den vloer ligt en menschen van heindeen ver komen om het oude spel en het oudehandwerk te zien.Links: Een tweetal kluchtige figuren inhet zeer kunstige decor, dat Cia van Boortniet alleen ontwierp voor haar poppenkast,doch ook zelf uitvoerde.Zij heeft thans ook — en met even onverdeeldsucces — reeds matinee's in het Haagsche Diligentiagegeven. Hoe prachtig loopt dit „eenmanswerk",waanbij zij zelf alle poppen bespeelt,alle stemmen nabootst, allen tekst zegt, dien zijzelf gemaakt heeft, tegen decors, naar eigen ontwerpèn uitvoering!Men moet groote bewondering hebben zoowelvoor de kunde als voor de energie van dezevrouw, die een volksartiste van de beste soort isen een oud handwerk in stand houdt: het spelder handpoppen, dat zooveel eenvoudiger en ongekunstelderis dan dat der marionetten — eenIlollandsch spel, dat op kermis en jaarmarkt zijnoorsprong vond en tot in onze jaren zóó zeer verloopenwas. dat de speelman op schoolvoorstellingeneen hoogere gage vroeg naarmate hij mindervrij-uit erbij mocht vloeken!Uiterst verzorgd en boeiend, juist voor grootemenschen zijn Cia van Boort's vertooningen, dienog lang niet de algemeene bekendheid genietendie zij verdienen. Ik heb voor de aardigheid hetdeel na de pauze, toen een gezond-grappige, Zuid-Nederlandsche schets gegeven werd, in letterlijkenzin „achter de schermen" bijgewoond en hetis werkelijk duivelswerk wat één vrouw daar metrappe handen, jolige stem en onvermoeibare vitaliteitverricht!Welk een tooverwereld ontstaat hier uit dengeest, de vindingrijkhied en de vingervaardigheidvan één enkele vrouw, die te bescheiden is omveel over zich zelf te praten. Maar die in allestilte het land rondreizend een vorm van kleinkunstgeeft, die door en door gezond, Nederlandschen daarin gróót genoemd mag worden!HENRIK SCHÖLTE.Midden: De haven van Stavoren,'tvaar het„Vrouwtje" haar schepen opmaakt. —■Links: De dansles. (Foto's Cia va» Boort)EEN BRUIDEGOM93Ken liejkoozing ad dertig duizend guld( enWilly Walters krijgt op den dag, dat hijmet zijn lieftallige Elly in het huwelijktreedt, een brief van zijn even excentriekenals schatrijken neef Paul, die hem eenhuwelijkscadeau van dertig mille in hetvooruitzicht stelt, mits.... hij zich in devier eerstvolgende wittebroodsweken vanelke liefkoozing ten opzichte van zijnvrouwtje onthoudt. Ferry, een gemeenschappelijkeneef, wordt als bewaker aangewezen; hij heeft tot opdracht eventueeleovertreding van het verbod met een fototoestelte vereeuwigen en indien hem datgelukt, zijn de dertigduizend gulden voorhèm.U ziet het: Otto Härting schept met ditgegeven voor zijn klucht „Een Bruidegomin nood" de mogelijkheid tot allerlei zottesituaties, en het gezelschap van Van Bijlevelten Van Aerschot liet ons in het Royal-Theater zien wat daar allemaal uit voortvloeit.De namen van de leden van ditensemble, dat zoowel kernachtig volkstooneelals luchtig kluchtwerk met succesvoor het voetlicht weet te brengen, zijn eenwaarborg, dat de dwaasheid in dezeintrigue ook werkelijk krijgt wat Iiaar toekomt.Daar is dan in de eerste plaats Van Aerschotzelf, die de titelrol vervult. Hij doethet op een wijze, die zijn toeschouwersreeds dierbaar geworden is. Hij wordt mettoewijding terzijde gestaan door HansKaart als des bruidegoms goedhartigeIN NOOD"doch ietwat stuntelige vriend Tom. HansKaart laat hier een prachtig klucht-typezien: hij wekt de lachlust op zonder zichaan overdrijving te buiten te gaan.De bejaarde oom Ullrich, die de bruiloft"an zijn neef Willy, jegens wien hij vandankbaarheid vervuld is, met zijn aanwezigheidopluistert, wordt gespeeld doorRob Milton, die zich ook al op het juisteklucht-timbre weet af te stemmen. Jammer,dat de schrijver bij de ontknooping van dedwaze verwikkelingen geen aannemelijkeroplossing voor deze figuur gevonden heeft.Wij mogen weliswaar bij een kluoht onzeeischen in dat opzicht niet te hoog stellen,doch een klein beetje logica is voor het lastigepubliek, dat nu eenmaal toch altijd hetnaadje van den kous wil weten, onontbeerlijk.De jeugdige auteur-acteur Willy vanHemen is de neef, die met een fototoestelgewapend ^e wittebroodsweken voor dennieuwbakken echtgenoot tot een obsessiemaakt. Van Hemert heeft een uiterst beschaafdespeeltrant, die — het verheugt>ns, dat te kunnen constateeren — niet bijhet geheel uit den toon valt. Hiermede isdus bewezen, dat het geforceerde doorslaan,dat men helaas zooveel ziet in ditgenre, geen conditio sine qua non is.Truce Speyck, als het bruidje, geeft VanAerschot goed tegenspel en Anny Schuitemais haar misschien wat tè nuchtere vriendin.De kleinere rollen van Lotte van Aer-schot, Johan Schmidt, Wim Vesseur, HenkDillewaard en Theo van Vliet maken van„Een Bruidegom in nood" een goed geheel.Het is prettig weer eens een kluoht tezien, die — ook al is het uitgangspunt watgezocht — eenigszins boven het al.ledaagschepeil uitkomt, gebracht door een gezelschap,dat zooveel goede krachten herbergt.De spelers moeten er echter voortdurendvoor waken, dat de klucht niet ontaardt ineen zinlooze bende, óók niet op de momentendat de verleiding daartoe groot is, zooalsaan het slot van het tweede bedrijf.L. J. CAPIT.Boven: De bruidegom klimt, geholpendoor zijn vriend, in het holst van den nachtdoor het raam zijn huiskamer binnen, —Linksonder: Een kist is een veilige, dochniet bijster gemakkelijke schuilplaats, —Onder: De blijde intocht van het jonge echtpaar,(foto's I. v. d. Meer)CINEMA «^ THEATER — (nr. 10) 1617 (nr. 10) — CINEMA & THEATER

wm&mmmm^m^mm.M^M—MMK■ .,:,i.iiüiiiniiiinVEEL SUCCESDE HEER SINDS 1895Een kurt veihaal door Kees Scliilperoorttijd van toenkomt niet weerom,maar welDe H eer sBonbons en Biscuitsen zonder bon!BAR-BODEGA„OASE"Het brandpunt der gezelligheid!De Woestijnvirtuozenzorgen voorde vroolijkestemmingNleuwendijk 98 - Telefoon 44253AMSTERDAM, A «>^»M.Het was ■neg'en uur in den ochtend....Onze jonge conferencier Bennie Baazel klom uit het bad, enneuriede.... Een oogenblik later aanschouwde hij zijn gelaatin den spiegel, en glimlachte. . . . Ten slotte stootte hij zijngroeten teen op een afschuwelijke manier tegen een stoelpoot,maar zelfs dat kon hem niet bewegen, een onfatsoenlijk woorddoor de badkamer te laten knallen.Want wie genoot er op zijn zevenentwintigste jaar al eendergelijke populariteit? In de krant stond, dat hij een veelbelovehde,jonge conferencier was, die over een uitstekende stembeschikte, dat zijn liedjes voortreffelijk en zijn praatjes origineelwaren. Hij kreeg aanbiedingen om voor de radio en degramofoonplaat op te treden. In de muziekwinkels hing zijnfoto, en op straat floot negentig procent van de loopjongens zijnnieuwste „schlager". Obers en tramconducteurs herkenden hemonmiddellijk, winkeljuffrouwen en bakvischjes stootten elkaaraan en riepen verrukt: „Daar gaat BÄÄZEL!!!!"Enfin, Bennie besefte zelf ook heel goed, dat hij groote voorrechtengenoot. Daarvoor hoefde hij zich maar eens te vergelijkenmet Ph. J. Pul, den jongeman, die in hetzelfde pensionals hij een kamer bewoonde. Ph. J. Pul had eindexamenH.B.S., een boekhouddiploma en een minderwaardigheidscomplex,en trapte iederen dag op een versleten rijwiel naar eensomber kantoor. En als Bennie om zich heen keek, zag hij, dat erduizenden mannen waren, die dagelijks, hun leven lang, op naargeestigekantoren zaten. En hij zag ook duizenden andere mannen,die iederen ochtend hun boterhammen in een vetvrij papierpakten, en op een derde klas abonnement door het land reisden,om afzet te zoeken voor zuurtjes, leverpastei en sokkenophouders.En al flie mannen hadden waarschijnlijk een hoofd vol zorgen,en een vrouw met desillusies, en misschien hadden ze ook nogkinderen, die thuiskwamen met bof en mazelen, en onvoldoendesvoor wiskunde.Nee, dan hij.... Hij kon de menschen laten lachen en genieten.... Hij verscheen iederen avond in een feilloozen. rok ophet tooneel, smeedde met zijn praatjes de verschillende nummersvan een cabaretprogramma aan elkaar, en zong zijn liedjes.(Hoofdzakelijk over de maan en de sterren en wat daar in hetalgemeen nog meer bij te pas komt). De mannen waren jaloerschen de vrouwen dol op hem!En Bennie kende zijn kwaliteiten: Zijn stem, zijn glimlach,zijn vierkante schouders, en zijn gevoel voor humor. En wat hadiemand, zooals Ph. J. Pul ? Niets... niets dan een paar kalekantoorpakken, een dikke bril, en last van wintervoeten ...Als Bennie op die manier over de dingen nadacht, voelde hijeen diepe dankbaarheid over zich komen, en in deze milde stemmingverliet hij tegen half elf zijn pension, met de bedoeling,in het nieuwe heeren-modemagazijn op den hoek van de straateen das te gaan koopen.Nog geen drie minuten later gebeurde het onwaarschijnlijke.. . .Nauwelijks had hij de winkeldeur achter zich gesloten, of hijvoelde een ontzettende schok, die door ieder deeltje van zijnlichaam ging.... Achter de toonbank stond.... Het Meisje... : Nee, niet een meisje, maar. . . . Het Meisje!!!Och het is eigenlijk een onbegonnen werk, haar verschijningmet een simpele vulpen te willen beschrijven. Stelt uzich even voor: Ze had een kuiltje in haar linker wang, ze hadeen blonde permanent, en een paar tintelende blauwe oogen, omvan dat onvergetelijke figuurtje nog maar niet eens tespreken.... Als ze alleen maar naar je keek, kreeg je al eengevoel, of je mef een vrijkaartje in de bioscoop zat.En Bennie,- die toch het dagelijksch brood verdiende-met uie(Teekening E line van E y kern)Binnen één kwartier kocht hij seven dosten....radheid van zijn tong, moest driemaal nadenken voor hij zichkon herinneren, dat hij hier stond, om zijn garderobe te vermeerderenmet een blauwe das. ftij had het altijd prettig gevonden,dat de vrouwen-in-het-algemeen zoo veel belang in hemstelden, maar nog nooit had hij zich aangetrokken gevoeld totéén vrouw in het bizonder.En daar stond hij nu plotseling tegenover een meisje, dat hemop het eerste gezicht al een gevoel in de buurt van zijn hartbezorgde, of hij veel te veel pudding had gegeten....Met moeite maakte hij zich uit de verwarring vrij, enstamelde:„Juffrouw. ... eh. . . . mag ik eens een paar. ... eh. . . .blauwe dassen van u zien ?"„Heel graag, meneer Baazel," lachte ze. Die stem en die lachvormden een combinatie, die het genot tot een duizelingwekkendehoogte opvoerde. En Bennie constateerde met vreugde, datzij hem herkend had. Ze wist dus, wie, wat, en hoe hij was. Missfehienhad ze een gramofoonplaat van hem, misschien zette ze deradio aan, als hij zong, misschien zat ze in de zaal, als hij optrad.Voor het eerst in zevenentwintig jaar wist een vrouw hem gedurendeenkele oogenblikken maatschappelijk volkomen ongeschiktte maken. Binnen één kwartier kocht hij zeven dassen endrie overhemden, en toen hij weer naar huis ging voelde hij zichop weg naar den zevenden hemel.... Dien zelfden dag schiephij drie nieuwe chansons; over zijn hart, dat hunkerde, overblonde haren, die wapperden in den Westenwind, en over eenhuisje in een stille laan.Trouwens, als Bennie iets aanpakte, deed hij dat grondig endoortastend. De volgende dagen stevende hij regelmatig naarhet heeren-modemagazijn op den hoek van de straat, liet Liesje(het liefste, slankste en mooiste meisje, zie boven) genieten vanzijn meest charmanten glimlach, en voorzag zich van series dassenen stapels overhemden. En als er geen andere klanten in denwinkel waren, sprak hij met haar over zijn kunst: Over zijn liedjes,zijn nieuwe cabaret-revue, en zijn laatste gramofoonplaat.En iederen dag groeide in hem de overtuiging, dat hij nog maaréén wensch had: Dit meisje op zijn handen te mogen dragen, ende wereld aan haar voetjes te kunnen leggen (maat zesendertig).Na een week kon hij haar gelukkig'maken met een paar vrijkaartjesvoor Bennie Baazels nieuwe cabaret-revue „Non Stop,Kop op", première Vrijdagavond acht uur.„.Hier zijn twee vrijkaartjes," zei hij, „neem maar een vriendinmee of je moeder." Ze bedankte hem verscheidene malen, enhij hield daarbij haar kleine, zachte hand veel langer vast danofficieel noodzakelijk was.In een zeldzaam zonnige stemming keerde hij huiswaarts.Och ja, één glimlach van hem was al in staat, een Jravage aan teHomttHJZEMJUWELIERST)EN HAAG-LANGE POTEN 43 ^£1.115281GOUD - ZILVER - JUWEELENANTIEK - MODERN - TAXATIECINEMA

— — ■■T ^II '•^^^^wmmmmm*^ w"*.' ■■—^^w 1 ^'-^v" 1 - 1 « 11 » 1^"^1• - ^—n^-—-n^^^^^^^^^^^^^^^«**mmriditen in het hart van een dozijn meisjes. Dat ook dit een voorrechtwas, besefte hij nu pas. Want wat gebeurde er, als iemand,zooals Ph. J. Pul, tegen een meisje glimlachte? Niets. . . . absoluutniets.... ze vroeg hem hoogstens, of hij een aspirientjewilde. . . .Vrijdagavond. . . .Première van Bennie Baazels cabaret-revue „Non Stop,Kop Op".Het publiek vulde de zaal al. . . .Zenuwachtige stemming in de kleedkamers. . . . Artisten, dieeen laatste hand legden aan schmink en costuum.„Zijn jullie haast klaar, zeg?"„Nog tien minuten..."„Hebben jullie m'n tekst gezien?"" „Schiet nou op!"„Waar is het danspaar?"Bennie, gehuld in zijn feilloozen rok, holde van links naarrechts, van de kleedkamers naar het tooneel, en van het tooneelweer naar de kleedkamers. De teksten van zijn liedjes hamerdendoor zijn hoofd. Hij gaf bevelen, transpireerde, en verslikte zich.Eindelijk, drie minuten voor acht, was hij er van overtuigd,dat alles in orde was. Toen vond hij pas de gelegenheid, om dooreen opening van het gordijn, een blik in de zaal te werpen.Natuurlijk wist hij, dat ze op de vijfde rij van de fauteuils zat,en onmiddellijk richtten zijn oogen zich op die plek. En ja hoor,daar zat ze, aantrekkelijker dan ooit, in dat donkere japonnetje.. . .Maar op hetzelfde oogenblik kreeg Bennie Baazel, onze veelbelovende,jonge conferencier, een gevoel of hij met zijn hoofdtegen een lantaarnpaal liep; het leek, of de zaal voor hem ronddraaide,of het hart tegen zijn schoenzolen klopte, of het bloedin zijn aderen stolde. . . .Naast haar, glunderend, en genietend van zijn mooie, maartoch zoo voordeelige plaats, zat niemand anders dan....Ph. J. Pul... .Pas na drie minuten begon zijn hart weer eenigszins regelmatigte kloppen.In plaats van zijn beroemden glimlach kwam er een afschuwelijkegrijns om zijn lippen.... Hij dacht aan de series dassen ende stapels overhemden, die hij de laatste weken a contant gekochthad.... Maar toen kwam zijn ware aard, de aard vanconferencier, van woordkunstenaar, toch weer bij hem boven, en' hij zuchtte voor zich heen:„Ze heeft me wèl den das omgedaan, ik sta volkomen in mijnhemd ..."ANECDOTENEen zachte tcenk.^ Eugen Klopfer, dien wij hier te lande van het witte doek kennen, iseigenlijk tooneelspeler van beroep. Eens overkwam het hem, bij zijn 'optredenin een groot Berlijnsch theater, dat hij uit zijn rol was. Hij herinnerdezich den tekst niet meer en... . haperde.De Souffleuse, bladerde hier, bladerde daar. Zij vond echter den juistentekst niet.Pauze.De Souffleuse werd zenuwachtig, bladerde nog eens alles door, maarvond het toen heelemaal niet. Gelukkig bleek Eugen Klopfer rustig. Omhet,,gat" te overbruggen wendde hij zich tot zijn partnerin, AnnemarieSteinsieck:„Wat ik U wilde vragen, hoe gaat het toch met mevrouw Wesemeier?Is zij ziek?" *Annemarie Stiensieck haalde verlegen haar schouders op. Maar EugenKlopfer zei verklarend: „Ik heb namelijk in lang niets meer van haargehoord."Echte tooneelspeelkunst.Een acteur uit de provincie werd aan Werner Krauss voorgesteld. Hijnam de gelegenheid te baat, om iets van zich zelf te vertellen:„Als ik op het tooneel sta, vergeet ik alles om mij heen. Ik hoor mijnstem als een verre klok. Ik heb het gevoel alsof ik omhoog zweef, in eenandere wereld, in de zuivere poëzie. Kunt u zich dat voorstellen ? Allesom mij heen verdwijnt, de zaal verdwijnt, het publiek verdwijnt."„O, ja," zei Werner Krauss, „dat kan ik mij zeer goed voorstellen."A'dbm,„NACHTVLINDER"(Der Nachtfalter)Geprolongeerd wegens overweldigend succesHef monumentale llaliaansche filmwerkDE IJZEREN KROON(La Corona di Ferro)MTAT10]K9-J40FF1JU11UISLeo v. d. HaveVerzorgde dag- en avondschotelsSTATIONSPLEIN 12 - HAARLEMLeidschestraat 52- A'DAM4 December heropendJopie van Delft zingt met Jaap Streefkerk's trioQUARTIER LATINDi gezellige bar voor het beter« publiekLEIDSCHESTRAAT No. 63 AMSTERDAM-C.PRODENTwaakt over uu)gezondheid!Uw Kind?Grijp dadelijk in. Bedenk, dat het verwaarloozenvan een hoest ernstige gevolgenkan hebben. Begin daarom vandaagnog Uw kind Abdijsiroop te geven.Abdijsiroop zal de vastzittende slijmdadelijk doen loskomen, de ontstokenslijmvliezen verzachten en weldra zalde hoest van Uw kind verdwenen zijnl.SIKKER 'SABDIJSIROOP„Santea" schenktf o KoppenuitIO Tabletjes.Vijftig geurige koppen en méér zelfs,zet ik van tien tabletjes Santé, 't Iswerkelijk het beste theesurrogaat datooit werd gemaakt.Vlet beste theesurrogaat ooit vervaardigd!U brengt de verzorgingvan uw gebit, tevens dezorg voor uw gezondheidop een hooger plan, door's morgens en 's avonds(maar vooral 's avonds) tepoetsen met Prodent, deeenige tandpasta met hetdispergon tegen tandsteen.Wie Prodent gebruikt be-wijst zichzelf een dienst:hij koopt gezondheid pertube.PRODENTde heerlijkschuimendetandpasta'm'iilml4N.V. PRODENTA P 158CINEMA & TttEATBR - (nr- 10) 2021 (nr. 10) — CINEMA & THEATER

im, iti wmnmimm. iwymmwww.mwmm.i.^-,-;.^-..,.RAADSEL-VARIÉTÉOplossingen der onderstaande opgaven zende .men — liefst op eenbnefkaart — uiterlijk 18 Maart a.s. aan den „Raadsel-regisseur",Redactie Cinema & Theater", Paulus Potterstraat 4. Amsterdam-Z.Op de adreszijde te vermelden: „Raadselvariété 18 Maart"Onder de inzenders van ten minste twee der drie opgaven wordenverloot: een hoofdprijs van ƒ2.50 en vijf troostprijzen van fi —BOGENRAADSELI. doel treffen3. onschendbaar (Lat.)3. adelstand4. vanzelf naar beneden schuiven5. misleiden6. schreeuwen7. bijwoord8. iedereen9. talmen10. niet binnen11. langer maken12. binnenste van een ei23. uit elkaar14. eindigen15- wentelen.In de buitenste bosrenrecks leest menden naam van een filmster.VERANDERRAADSELIn elk van bijgaande woorden moetéén letter door een ander vervangenworden, zoodat de woorden een anderebeteekenis krijgen. De nieuwe ingezetteletters, achter elkander geplaatst, vormenden naam van een filmster.gaan - steil - boos - kraal - spel -leder - rond - stoof - boor - span"-oker - laden - toom - kiel - kees.LETTERGREEP-RAADSELZet acht woorden van de gegevenbeteekemssen onder elkaar en er ontstaan,van boven naar beneden, op deeerste rij de naam van een filmacteuren op de vijfde rij de naam eenerfilmactrice.Omschrijvingen: 1. December, 3 onderwaterzetting,3. afwikkeling der zaken,4. zorgeloos, 5. naar ginds, 6. nietdoor te komen, 7. bewind, 8. fyn neteldoek.De te gebruiken lettergrepen zijn:heer, li, maand, door, tig, da, t, heen,schap, baar, mous, win, har, da, gui,nun, ter, li, daar, tie, ne, pij, dring, tie,lucht, se, on.(/ia. C. G. v. Saarloos, Rotterdam)OPLOSSINGENvan 25 Febr. (no. 7)Filmsterraadsel. Maastricht, anno,ree, indrukwekkend, kanarie, aluminium,roekeloos, ode, kasteel, kapiteinMarika Rokk.Anagram-raadsel. Hilde Schneider,Johan Heesters, Marianne Hoppe, HerbertWilk, Frits Odemar.Ladderraadsel, i ever, 3 node, 3stem, 4 haar. — Heinz Schorlenuner.PRIJSWINNAARSHoofdprijs: Mej. F. E. te Rotterdam.Troostfrijzen: Mevr. J. K. te HaarlemG. K. te 's-Gravenhage; A. P. B.te 's-Gravenhage; N. J. VV. te Utrecht;J. H. N. te Tilburg.Voor het BALLET van de nieuweTER HALL'S REVUEworden beschaafde dames en beeren gevraagdLangdurig contract vanaf 1 Augustus a.s.Brieven met uilv. inl. aan de Balletschool van derevue o.l.v. Winja Marova. Boulevard 2, Arnhem*^^ r i j e me stroWs. AKKERT^ en 'W\ 0 *'p RT jES" *»\ n,och nog i° 0 * 0 Kn-verdn\ve« « n w.VetdriW«» " ,e,Neem n AKKERTJEDe Neder/andsche PijnstillerNiet zóó... maar zóó...want de kwaliteit van de sterk geconcentreerdeMedinos capillair-actieve tandcreamis zóó voortreffelijk, dat er maar héél weinigvqn noodig is. Er zijn nog velen die uit gewoonteden geheelen borstel - groot of klein -met tandpasta „beleggen", maar dat is overdaad.Weesdaarom zuinig met Medinos, wantdeze voortreffelijke tandcream is niet meeronbeperkt verkrijgbaar!(Leege tube inleveren).Medinoscapillair-a ciievetandcream • 65 en 35 RtNedclandsch Fabrrkaat der Medinos Laboratoria — '■■'msmmAmslerdam Jac. v. Lennepkade 15 Telef.tt Willemsparkwegit Dintelslraattt Ferdinand BolsfraaJa Middenweg13512115Den Haag Regenlesselaan 60it Musschenbroekslraattt Stille Veerkade7146Haarlem Kruisstraat17 roodAlkmaar Stationsplein110Broek op Langendljk Z.-Scharwoude A 912500 Leerlingen 50 Leeraren80940969159674826522542893988491815134425ELKE Ijfe en 15e der maand aanvang nieuwe cursussen:PianoGitaarBanjoVioolOrgelCelloAccordeonHawaiianMandolineMandolaUkeleieHarmoniumTrompetKlarinetSaxophoonXylophoonSlagwerkStringbasCLUBLESSEN vanaf (1.2.50 per maand.Gelegenheid lot studeeren met gebruik van instrumenten.SUBLIEM schriftelijke muzieklessen door hetgeheele land. Lesgeld f 3.— per maandDEUTSCHESêTHEATERANDENHet speelplan voor Maart:Van 14 91 aart af:de eerste opvoering van een belangrijk werk dermoderne Duitsche opera-kunstDE OPERA „SL Y"van Ermanno Wolf-Ferrari; tekst van GiovacchinoForzano.Regie: Intendant Dr. Wolfgang Nufer.Muzikale leiding: Wilhelm ^ranzen.Decors: Ernst Rufer.Van 16 Maart af:„Dr. med. HIOB PRÄTORI US"van Curt Götz.Van 2H Maart af:„Die LUSTIGENWEIBER VON WINDSOR".Komisch opera van Otto Nicolai.Verder staan nog op het programma:„KABALE UND LIEBE"van Friedrich Schiller.„MEINE SCHWESTER UND ICH".Muzikaal blijspel van Ralph Benatzky.rSpeciale exploitatievanETALEER-VITRINESin deN ede rla ndsch eTheatersenBioscopenVRAAGT»LGEMEEHETHEBTERRECLAMEONDERNEMINGCONDITIESILAAN VAN N.O., EINDE 33TELEFOON 773960 - VOORBURGAan de Adminisiraiie van CINEMA & THEATERPaulus Potiersiraai 4 — Amsterdam ZuidMijne Heeren,Elke week wil ik op de hoogte blijven van nieuwe films,tooneelstukken, opera's enz. Noteert u mij dus, op de gebruikelijkevoorwaarden, als abonné voor toezending per post/perbezorger ä 12% ct. per nummer*).Het abonnementsgeld wordt betaald met ƒ6.50 per jaar*/ƒ3.25 per halfjaar*/ƒ 1.62% per kwartaal* en voldaan bij aanbiedingvan uw kwitantie.NaamAdres Handteekeningte ...DatumVerzenden in enveloppe als brief of geplakt op een briefkaart.*) Doorhalen wat niet van toepassing is.%H0MMERS0N EN TOSCANIbrengen U inBROADWAY PALACE(REMBRANDTPLEIN, AMSTERDAM)„De vreugdebron van Amsterdam"»Ov*^*? 0 «cv**, Q ,HENVO'S REVUE^ TWEE ORKESTENnssts1 . Revue, en Amuiementiorket« o.l.v. C VAN DISSELDORP2. Attractia-orkeit »«n GRAZIOSO56 Medewerkenden: o.a. Elly Rexon en Rens van DorthDag. aanvang 2 uurHet weekblad „CINEMA & THEATER" verschijnt des Trijdags.Hoofdredacteur: Louis Thijssen, Voorburg (Z.-H.); plaatsvervanger:Joh. T. Huisekamp, Amsterdam. — Chef-van-dienst der redactie:R. H. J. Pfaff, Amsterdam. — Redacteur: L. J. Capit, Amsterdam.— Uitgave der N.V. Nederlandsche Uitgeverij „Opbouw", PaulusPotterstraat 4, Amsterdam-Zuid.Alle bijdragen, foto's, teekeningen en redactioneele correspondentie,zonder vermelding van persoonsnamen, te richten aan de Redactie,abonnementsopgave en andere administratieve correspondentie aande Administratie van Het Weekblad „Cinema & Theater", PaulusPotterstraat 4, Amsterdam Zuid. Telefoon: 98145, 21511, 21424. —Postgiro no. 78676. — Prijs der losse nummers 15 cents. Abonnementsprijsvoor Nederland franco per post ƒ 6.50 per jaar, ƒ 3.25 perhalfjaar, ƒ 1.62% per kwartaal, bij vooruitbetaling; In plaatsen, waarbezorgers zijn gevestigd, desgewenscht 12% cents per week bij bezorgingin de week na verschijning. Abonnementen worden stilzwijgendtelkens voor dezelfde periode verlengd, indien niet tweeweken vóór afloop schriftelijk opzegging is ontvangen. — Nadrukalleen toegestaan voor korte gedeelten, mits met bronvermelding. —Bij ongevraagde bijdragen sluite men retourporto in.CINEMA &• THEATER — (nr. 10) 2223 (nr. 10) — CINEMA & THEATER

HARRY POHLspeeltmet zijn solisten m. m. van de chansonnièreHENNY HEITMANVijzelstraat 45 - tegenover Carlion - Amsterdam>> Sb*(Teekening W. de Mooy)nMUNTPLEIN 10 AMSTERDAMvanaf 1 JANUARIOrkest TONY DIJKMANRefreinzang LIESJE POONSmet medewerking vanTHEO VAN BRINKOM en EDDY CHRISTIANI/6.60 per Jaar; losse nummSs / 0 15 VÄige K Tgev?M oÄ 23 < P im/^Abonnement voor NederlandCINEMA &- THEATER - , 3i u !kar g an g - No. I o - S Maart I943