De Wilde Roos - uitgave mei 2017

zelfs sterker dan elders, bijvoorbeeld in de sectoren energie en
transport.
’We laten niemand los’
Als minister in de kabinetten Lubbers 3 en Kok 1 en 2 was ik die
hele periode medeverantwoordelijk. Er wordt wel beweerd dat in
die jaren de kiem is gelegd voor de keuzes die de PvdA na de eeuwwisseling
heeft gemaakt ten gunste van een neoliberaal beleid.
Daarbij wordt vaak verwezen naar de Den Uyl rede die Wim Kok
uitsprak in 1995. Door, in de woorden van Wim Kok, ‘ideologische
veren’ af te schudden zou bewust afscheid zijn genomen van sociaaldemocratische
beginselen. Die terminologie wordt Kok en de
PvdA nog steeds nagedragen. Maar wie de rede leest zal moeten
constateren dat hem daarmee onrecht is aangedaan. De rede
ging over het eind van de ideologische strijd tussen kapitalisme en
communisme tijdens de Koude Oorlog. Die ideologieën hadden
tot verkramping geleid. Van dergelijke oude ideologieën afstand
nemen voelde, aldus Kok, als een bevrijding. Maar Kok koos bewust
en niet mis te verstane bewoordingen - zowel in de titel van
zijn rede als in de slotpassage - voor de traditionele waarden van
de sociaaldemocratie: “(In) een democratie die van en vóór iedereen
wil zijn, laten we niemand los. Zo eenvoudig is het dus”.
De keuze van de woorden ‘afschudden van ideologische veren’
was een politieke fout, maar het uit de context halen van die
woorden door critici van de rede was kwaadwillig.
11