Jaarmagazine 2018

PLAATS
Mensen nemen te veel
plaats in
Vlaams Bouwmeester Leo Van
Broeck heeft maar één boodschap:
wij mensen nemen te veel plaats
in.
Onze open ruimte staat onder
druk door onze energie- en voedselproductie,
door de industrie,
bewoning, transport en allerlei
vormen van grond- en vastgoedspeculatie.
Tegelijk zorgen die ook
voor de klimaat- en de energiecrisis.
engel doyen
NIC BALTHAZAR en Vlaams Bouwmeester
LEO VAN BROECK maakten de documentaire.
Wij zetten onze schouders onder de
verspreiding.
We moeten anders gaan nadenken
over wonen en bouwen, over
ontwikkeling en mobiliteit. Alleen
zo kunnen we binnenkort onze
klimaat- en energiedoelstellingen
halen, een toekomst bieden voor
volgende generaties en de biodiversiteit
vrijwaren.
Dat hoeft niet te leiden tot bezuiniging,
versobering of verlies.
‘Plannen voor plaats’ pleit voor:
• compacter bouwen
• de versterking van stads- en
dorpskernen
• slim omgaan met erfgoed en
• de creatie van open ruimte.
Dat zijn de sleutels voor een
aangenamere, gezondere, beter
uitgeruste en meer inclusieve
leefomgeving.
Tine Hens (M0*) in
Heist-op-den-Berg
Tine Hens verzorgt het nagesprek
na de documentaire. De journaliste
schrijft vooral over klimaat en
sociaalecologische transitie. “Betonstop
is een ongelukkig woord”,
zegt Tine Hens. Ze begint daarmee
haar antwoord op een vraag van
een man die werkt bij een stadsbestuur
in de buurt. Hij vraagt zich
af bij wie het initiatief moet liggen
om deze ‘plannen voor plaats’
te smeden. Bij de lokale besturen?
Bij de nationale overheden?
Bottom-up zoals we nu vaak zien
bij participatieve trajecten in het
kader van het burgemeestersconvenant?
“Willen we dit hele verhaal
ernstig nemen, dan moet een deel
van de bevoegdheden uit lokale
handen worden genomen”, meent
Hens. “Volgens een lokaal bestuur
heeft iedere gemeente recht op een
eigen industrieterrein en iedere
burger recht op zijn eigen stukje
bouwgrond.” Tine Hens denkt aan
een overkoepelend plan op Vlaams
niveau. “Lokale besturen kunnen
dat dan zelf invullen. Maar een
ding is zeker: we moeten snel zijn,
want recent is er heel veel verkaveld.
We zitten nu in een schemerzone
en de mensen proberen nog
zo snel mogelijk hun stukje grond
te verkavelen. De compensatieregeling
voor woonuitbreidingsgebieden
is nog niet uitgewerkt.”
Kom uit je kot!
Uit het publiek komt de opmerking
dat de documentaire het vooral
heeft over nieuwbouwprojecten.
Maar wat met bestaande gebieden?
Kijk naar de stationsomgeving in
Heist-op-den-Berg. Dat station
is een goudader voor de stad. Het
zou op een heel andere manier
kunnen worden uitgewerkt, maar
het staat nu vol auto’s. Wim Van
den Bruel is schepen in Heist-opden-Berg,
bevoegd voor onder
andere ruimtelijke ordening,
plattelandsbeleid en wonen.
Hij beaamt dit. “Maar het grote
probleem hier zijn de gesplitste
bevoegdheden”, weet hij. “Om aan
dit project te kunnen beginnen,
moeten we samen zitten met de
Afdeling Wegen en Verkeer, De
Lijn, de NMBS, de grondeigenaars
… En om de probleemsituatie echt
ten gronde te kunnen aanpakken,
moeten alle partijen op een lijn zitten.
We zijn hier nog ver van huis,
want het bestuur slaagt er momenteel
zelfs niet in om alle partijen
samen aan tafel te krijgen.”
“Ik wil met mijn jonge gezin best
wel op een appartement gaan
wonen, maar ik wil de buren niet
storen. Met enthousiaste kinderen
kan dat wel eens moeilijk zijn.
35