DeZakenMarkt FoodValley regio nr. 1 2019

Column
Eigendomsrecht op data?
Onlangs gaf ik bij de borrel van ICT Valley een presentatie
over het nut en het belang van een goed ICT-contract.
De kern van een goed ICT-contract is dat de dienstverlening
goed wordt omschreven, zo betoogde ik. Wat
ik hiervan in de praktijk terugzie? Dat er begrippen worden
gebruikt die niet duidelijk zijn en op verschillende
manieren uitgelegd kunnen worden. Bijvoorbeeld het
begrip ‘data’. Wat is het juridisch gezien eigenlijk en hoe
ga je ermee om in een ICT-contract?
Wat is data?
Tijdens de presentatie vroeg ik wat er met data wordt bedoeld. Het
bleek vrij lastig om data duidelijk te omschrijven. Het juridische antwoord
op die vraag is ook lastig te geven. Data is namelijk helemaal
niets. Het is niet meer dan een verzameling nullen en enen die op
verschillende gegevensdragers en op verschillende locaties opgeslagen
kan zijn. Zonder de nullen en enen van de data te ontcijferen,
heeft het geen enkele waarde. Juist die ontcijferde inhoud maakt
data zo belangrijk en waardevol. Iedere onderneming heeft belangrijke
gegevens opgeslagen als digitale data, zoals klantbestanden,
dossiers, administratie enzovoorts. Vaak is deze data op een fysiek
andere locatie opgeslagen.
De waarde van data maakt de vraag naar het eigendom daarvan
heel relevant. Immers geeft een eigendomsrecht op data controle en
zekerheid; dat je over de inhoud kan beschikken, dat je er zeggenschap
over hebt. Juridisch gezien ligt dit echter niet zo duidelijk. Het
Burgerlijk Wetboek bepaalt dat we alleen “voor menselijke beheersing
vatbare stoffelijke objecten” in eigendom kunnen hebben. Data
valt niet onder deze beschrijving omdat het niet tastbaar is. Wat
heeft dit tot gevolg? Dat je data niet in eigendom kunt hebben. Een
eigendomsrecht op data bestaat dus simpelweg niet en zal er in de
toekomst ook niet komen. Dit heeft verstrekkende gevolgen. Het is
dus onmogelijk om een ander te verbieden jouw data te gebruiken
of afgifte daarvan te vragen, met als reden dat de data van jou is.
Kortom: je moet goede afspraken maken als andere partijen jouw
data gaan gebruiken of als je die zelf van klanten gebruikt.
“Een eigendomsrecht op data bestaat dus
simpelweg niet”
Jan-Willem Mouthaan
Een ander belangrijk onderwerp is de mogelijkheid van gebruik van
die data. Mag de leverancier die data verwerkt in opdracht van de
klant, die ook voor eigen doeleinden gebruiken? Met andere woorden:
mag hij die gebruiken om zijn eigen dienstverlening te verbeteren?
Of bevat de data gevoelige gegevens die vertrouwelijk moeten
blijven? Zonder afspraken hierover staat het de leverancier vrij de
data te gebruiken.
Denk na over je data
Een eigendomsrecht op data bestaat niet, ook al voelt het soms
als ‘jouw’ data. Een ICT-contract zonder een paragraaf over data is
niet compleet. Mijn advies is dus: check wat jij geregeld hebt met
betrekking tot jouw data. Niets? Dan wordt het tijd voor een goed
ICT-contract.
de Advocaat
ICT MARKT
Data in het ICT-contract
Het ICT-contract is bij uitstek een contract dat een paragraaf moet
bevatten over het gebruik van data. Maar wat neem je daarin op? Allereerst
is het belangrijk te beseffen dat het eigendomsrecht op data
niet bestaat. Vraag jezelf vervolgens af welke mogelijkheden je wilt
hebben met betrekking tot de data. Een van de dingen die je kunt
afspreken, is het recht op afgifte. Heeft degene die de data heeft
geproduceerd of aangeleverd aan het einde van het contract recht
op afgifte daarvan? En zo ja, in welke vorm of bestandsformaat? Is
dat het originele databasebestand of simpelweg een Exceldump?
Jan-Willem Mouthaan is advocaat bij Heijink & Meure advocaten
en gespecialiseerd in ICT-recht. Heijink & Meure
advocaten is als partner verbonden aan ICT Valley.
Tel. 06 463 753 00
E-mail: mouthaan@heijinkenmeure.nl
FOOD VALLEY regio
31