Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
# <strong>15</strong> | Was getekend!<br />
Tekst: Frits van der Veldt / beeld: Noord-Hollands Archief<br />
Was getekend!<br />
Het historische tekeningenarchief van de gemeente Velsen dat onlangs is<br />
overgebracht naar het <strong>NHA</strong>, biedt een schat aan bijzondere tekeningen en<br />
fascinerende ontdekkingen.<br />
Boven Tekeningenkast gemeente Velsen.<br />
Noordpijl op de kaart van de gemeente<br />
Velsen met gedeeltelijk uitbreidingsplan.<br />
Rond 1990 verdrong de computer<br />
ook bij de gemeente Velsen<br />
definitief de vertrouwde tekentafel<br />
uit het kantoorbeeld. Waar<br />
voorheen technisch opgeleide<br />
tekenaars achter hun tekentafel<br />
op ambachtelijk wijze een<br />
verscheidenheid aan tekenwerk<br />
verrichtten, tref je tegenwoordig<br />
medewerkers achter beeldschermen<br />
aan die dagelijks met<br />
behulp van vernuftige grafische<br />
computerprogramma’s prachtig<br />
tekenwerk afleveren. Deze<br />
digitale wijze van werken biedt<br />
tal van voordelen, waaronder<br />
een aanzienlijke tijdsbesparing,<br />
toegenomen nauwkeurigheid,<br />
meer ontwerp- en uitwerkingsmogelijkheden,<br />
meer toepassingsmogelijkheden<br />
met allerlei<br />
andere datagegevens, eenvoudiger<br />
uitwisseling van digitale<br />
tekenbestanden, gemakkelijker<br />
te verveelvoudigen en af te<br />
drukken, minder kwetsbaar voor<br />
beschadiging of vernietiging,<br />
meer uniformiteit enzovoorts.<br />
Kortom, het tijdperk van de traditionele<br />
tekening die generaties<br />
lang handmatig met de tekenpen<br />
werd vervaardigd, behoort<br />
voorgoed tot het verleden.<br />
Een belangrijk<br />
aantal kadastrale<br />
kaarten en vele<br />
luchtfoto’s<br />
Keur aan tekeningen<br />
De vier voormalige afdelingen<br />
Openbare Werken, Bouwkunde,<br />
Landmeten en Stedenbouw &<br />
Landschap waren tot aan het<br />
eind van de vorige eeuw bij de<br />
gemeente Velsen verantwoordelijk<br />
voor het vervaardigen van<br />
al het benodigde tekenwerk. Dit<br />
kon variëren van gedetailleerde<br />
bouwtekeningen tot dwarsprofielen<br />
van wegen, of van<br />
landmeetkaarten tot stedenbouwkundige<br />
schetsontwerpen.<br />
Deze afdelingen hadden ieder<br />
de beschikking over een eigen<br />
tekeningenarchief en voerden<br />
apart van elkaar een eigen<br />
archiverings- en opbergsysteem.<br />
Ze worden daarom als vier<br />
afzonderlijke zogeheten ‘archiefvormers’<br />
beschouwd. Door<br />
de jaren heen leidde de opbouw<br />
van deze archieven uiteindelijk<br />
tot een tekeningenarchief met<br />
een gezamenlijke omvang van<br />
ruim 13.500 verschillende items<br />
van zeer uiteenlopende aard. Het<br />
merendeel van dit archief wordt<br />
gevormd door een keur aan tekeningen,<br />
maar daarnaast bevat<br />
het ook een belangrijk aantal<br />
kadastrale kaarten en vele luchtfoto’s.<br />
Dit alles was opgeborgen<br />
in diverse daartoe bestemde<br />
kisten, tekeningenkokers en<br />
enkele rijen aan speciale tekeningen-<br />
en ladekasten, die in het<br />
souterrain van het gemeentehuis<br />
in gelid stonden opgesteld.<br />
De Biezen, gewassen pentekening,<br />
Johan David Zocher jr., 1873.<br />
Zorgvuldig<br />
geïnventariseerd<br />
Na de invoering van de tekencomputer<br />
werd het historische<br />
tekeningenarchief langzamerhand<br />
steeds minder geraadpleegd<br />
en ten slotte raakte het<br />
nagenoeg geheel in onbruik.<br />
Daarom werd besloten het<br />
daarvoor in aanmerking komende<br />
deel aan het <strong>NHA</strong> over<br />
te dragen. Aan de hand van een<br />
aantal criteria is een selectie gemaakt<br />
uit de flinke hoeveelheid<br />
opgeslagen tekeningen en ander<br />
beeldmateriaal. Vervolgens<br />
werden per archiefvormer alle<br />
geselecteerde items zorgvuldig<br />
geïnventariseerd, waarbij diverse<br />
van belang zijnde kenmerken in<br />
een speciaal Excel-bestand wer-<br />
22 23
Change language