Th&ma Hoger Onderwijs 2021-1

More documents

Recommendations

Info

TH MA 1-21De bijwerkingen van meritocratieperfect, maar het is wel iets waar je permanent naar moetstreven.’Wie zouden de gebreken van de meritocratie moeten repareren?‘In elk geval niet de universiteiten. Die moeten talent ontdekken,tot ontwikkeling brengen en daar een stempel opdrukken door diploma’s en dergelijke. Die dingen veroorzakengeen schade aan sociale ongelijkheid. Dat gebeurt pasdaarna, op de arbeidsmarkt. Dáár moet je zoeken hoe je deschadelijke effecten van meritocratie kunt verminderen. Datis niet het standpunt van mensen als Michael Sandel. Zijredeneren: universiteiten geven studenten een soort superioriteitsgevoelmee, waardoor ze later, als ze in de samenlevingstatus veroveren, neerkijken op de working class. Datis volgens mij niet juist. Als dat al het geval is, dan toch inEuropa in veel mindere mate dan in de Verenigde Staten.Wel juist is dat mensen met hooggekwalificeerde beroepenzich onderscheiden van de middenlaag, zowel sociaal-economischals cultureel. Ze ontwikkelen eigen gedragspatronenen eigen vriendennetwerken. Dat neemt toe. Mensenhuwen vaker binnen dezelfde opleidingscategorie. Het isnog niet zo eenvoudig om te bedenken wat je daartegenkunt doen. Want op de universiteit krijg je wel degelijk eenwereldbeeld mee, een set van waarden, een gedragsrepertoire.Sommige mensen kunnen zelfs onmiddellijk zien ofiemand aan de universiteit of aan de hogeschool heeft gestudeerd.Dat distinctiestreven is heel, heel taai.’Om de schadelijke effecten van meritocratie te bestrijdenzoekt Van Damme het liever in het tegengaan van de inkomensongelijkheid.‘Dus de klassiekere vormen van gelijkheidsbevorderendeingrepen – interventies die in de verzorgingsstatenvan Europa veel sterker zijn ontwikkeld dan inde Verenigde Staten. Toch zie je ook hier wat in de literatuurde verdringing van de middenklasse heet. Squeezing outof the middle class. Dat raakt aan een ander thema dat meheel erg boeit: overkwalificatie. Is het inderdaad zo dat wevia de expansie van het hoger onderwijs in een situatie komenwaarin jobs die vroeger voor middengekwalificeerdenwaren, nu bijna automatisch een hogeronderwijsdiplomavergen? Ik denk dat dit fenomeen zich inderdaad voordoet‘Als pedagoog choqueertmij het terugdringenvan ambities enorm,ik vind dat dramatisch‘Op de universiteitkrijg je wel degelijkeen wereldbeeld mee,een gedragsrepertoirein onze samenlevingen en op zijn beurt de vraag naar hogeronderwijs stuurt. Ouders zullen niet snel zeggen: voor mijis het goed genoeg als mijn kind een mbo-diploma heeft,in Nederland, of een technischsecundaironderwijsdiploma,in Vlaanderen. Ze zullen proberen om status na te strevenen zich te onderscheiden van de groep onder hen. Ook datzijn processen die tot ongelijkheid bijdragen, maar daar valtdenk ik niet zo gemakkelijk iets aan te doen.’Je hoort vaak zeggen: de echte kloof is niet langer die tussen klassen,maar die tussen hoog- en laagopgeleiden. Bedoelt u dat?‘Die kloof pakt in Europa natuurlijk veel milder uit dan inde Verenigde Staten, maar het is wel een reëel probleem.Toch gaat het mij niet alleen om de kloof tussen hoog- enlaagopgeleiden, ook om die tussen midden- en hoogopgeleiden.De middenopgeleiden hebben het écht lastig. Alswij bij de OESO voorspellingen doen over de impact vandigitalisering, van artificiële intelligentie, van wat er allemaalop de arbeidsmarkt te gebeuren staat, dan zien we datniet de laaggeschoolde beroepen daar het meeste last vanzullen krijgen, maar de middengeschoolde. Voor de socialecohesie is wat er met de middengeschoolden gebeurt heelbelangrijk. De kloof tussen laag- en hooggeschoolden breidtook uit, maar die groep in het midden is echt cruciaal. Alsdie het heel lastig krijgt… Er zijn mensen die de brexit enTrump, het populisme in het algemeen daaraan koppelen.Het zijn de middengeschoolden die zich bedreigd voelen inhun status, en zich willen differentiëren ten opzichte van delaaggeschoolden.’Even terug naar het onderwijs. Welke rol moet dat wel spelen inhet opkalefateren van meritocratische tekortkomingen?‘Laat me beginnen met te zeggen dat veel strategieën omongelijkheid in onderwijs terug te dringen de facto leidentot het terugdringen van aspiraties, ambities, motivatie endergelijke meer. Ze hebben de softe benadering die neerkomtop het minder hoog stellen van de verwachtingen. Alspedagoog choqueert mij dat enorm, ik vind dat dramatisch.We hebben dat in PISA al langer aangeduid: het stellen vanhoge eisen is de beste manier om sociale ongelijkheid te10
De bijwerkingen van meritocratieTH MA themahogeronderwijs.orgbestrijden. Want er gaat natuurlijk verschrikkelijk veel talentverloren in het onderwijs.’Omdat de verwachtingen zo laag zijn?‘Men heeft een soort medelijden, een soort compassie. Duslegt men de lat lager in de hoop dat de studenten daar danover springen. Terwijl zo’n strategie ongelooflijk contraproductiefis. Zo’n houding komt voort uit de klassiek linksevisie die mensen in achterstandssituaties als slachtoffersziet. En slachtoffers moet je helpen. Terwijl het eigenlijk netandersom is. Je helpt mensen in achterstandssituaties preciesdoor de verwachtingen heel hoog te stellen. Natuurlijkmoet je ze ondersteunen om die te realiseren, maar je kuntveel meer uit mensen halen als je veel van ze verwacht. Inlinkse kringen zien ze dat tegenwoordig als het opleggen‘Zo n houding komt voortuit de klassiek linksevisie die deze mensenals slachtoffers ziet11
Page 1 and 2: WWW.THEMAHOGERONDERWIJS.ORGTHDe bij
Page 3 and 4: TH MA De bijwerkingen van meritocra
Page 5 and 6: inhoudTHMAthemahogeronderwijs.org4S
Page 7 and 8: De bijwerkingen van meritocratieTH
Page 11: De bijwerkingen van meritocratieTH
Page 47 and 48: TH MA themahogeronderwijs.orgceptue
Page 49 and 50: TH MA themahogeronderwijs.orgAls sy
Page 51 and 52: TH MA themahogeronderwijs.orgHogero
Page 53 and 54: TH MA themahogeronderwijs.orgFiguur
Page 55 and 56: TH MA themahogeronderwijs.orgDit le
Page 57 and 58: TH MA themahogeronderwijs.orgvraags
Page 59 and 60: TH MA themahogeronderwijs.orgcreër
Page 61 and 62: TH MA themahogeronderwijs.orgvormt
Page 63 and 64:
TH MA themahogeronderwijs.orggeving
Page 65 and 66:
boeken bladenAn all toopromisingtit
Page 67 and 68:
Beter lerenkiezenEvelyne Meens: Een
Page 69 and 70:
Hoe toont zich dat dan in detwaalf
Page 71 and 72:
voor de praktijkcases in dezebundel
Page 73 and 74:
Overtuigendevisie oponderzoekMandy
Page 75:
Maar vóór hetzover is moet de opl
show all

Th&ma Hoger Onderwijs 2021-1

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?