2019-1 februari

68
VvE ROADSHOW
VvE ROADSHOW
69
VvE Magazine # 1 | februari 2019
ROOKGASAFVOER
VERVANGEN?
OF METEEN HELEMAAL
AARDGASLOOS?
Laat bij ketelvervanging het rookgasafvoerkanaal inspecteren
VVE-RISICO’S ROND
DUURZAAMHEID:
opwekking
en opslag van
energie
In hun presentatie gingen Jacco van de Sandt en Gerard Groenendijk in op de vragen die spelen rond het
aardgasloos maken van de complexen en op de problematiek rond de vervanging/renovatie van rookgasafvoerleidingen.
Jacco van de Sandt liet zijn gehoor meestemmen over zaken die te maken hebben met de aardgasloze
toekomst. De resultaten van die mini-enquêtes kan VvE Belang gebruiken bij het overleg met diverse instanties.
Opwekking en opslag van (zonne)stroom waren de onderwerpen die Richard Dekker en Bert Dikker, beiden
risicodeskundige bij Centraal Beheer, behandelden. Ondanks alle voorbeelden waarbij het helemaal mis ging
(met grote gevolgen), is de stelling van beide heren: het kan veilig en goed!
Maar liefst 35 procent van de toehoorders bleek met de vervanging
van installaties te wachten op meer informatie rond
de energietransitie. Voor VvE’s die binnen enkele jaren hun
cv-ketel(s) moeten vervangen, is dat meestal geen optie.
“In 2050 moet in Nederland de complete elektriciteitsbehoefte
CO2-vrij zijn. We zitten nu op nog geen zeven procent.
Huishoudens zijn overigens maar voor ca. vier procent
verantwoordelijk voor de elektriciteitsconsumptie.
De overheid gaat ervan uit dat op termijn twee tot vier miljoen
woningen worden aangesloten op een warmtenet en
0,5 tot één miljoen op hernieuwbaar gas. Voor 3,5 tot zes
miljoen woningen geldt de all-electricoptie. Voor een groot
deel zal dat individueel moeten worden geregeld.”
Elektrische ketel of warmtepomp?
Van de Sandt gaf een overzicht van de voor- en nadelen
van een elektrische cv-ketel. “Voordelen zijn o.a. het feit
dat er geen rookgasafvoer nodig is, dat deze ketels weinig
onderhoud nodig hebben en een hoog rendement hebben.
Echter: er moet nogal wat worden aangepast (meterkast,
aansluitwaarde etc.) Dat maakt een elektrische cv-ketel uiteindelijk
duurder; ook in het gebruik.”
Ook warmtepompen zijn lang niet voor alle complexen de
oplossing, vertelde Van de Sandt. “Laat u goed adviseren en
zorg ervoor dat u geen appels met peren vergelijkt. Voor
veel appartementencomplexen geldt dat ze voorlopig het
beste de huidige situatie kunnen handhaven. De installaties
moeten natuurlijk wel goed worden onderhouden.”
Rookgasafvoer
Wanneer een nieuwe individuele hoogrendement-cv-ketel
wordt aangesloten op een oude rookgasafvoerleiding,
kunnen grote veiligheidsrisico’s ontstaan, vertelde Gerard
Groenendijk. “Ruim 80 procent van alle appartementseigenaars
beschikt over een individuele HR-ketel. Die levert veel
condens op, en daardoor kunnen oude rookgasafvoeren
gaan roesten. Oude VR-ketels hebben dat condensprobleem
niet, maar die mogen (met een enkele uitzondering)
niet meer worden gemaakt.
Leidingen die zijn aangetast door condens, kunnen lek
raken en daardoor kan het giftige koolmonoxide in de
woningen komen. Het gas is reukloos maar giftig en leidt in
veel gevallen tot misselijkheid en hoofdpijn. Lang niet iedereen
brengt die klachten in verband met een mogelijke koolmonoxidevergiftiging.
Dat kan fatale gevolgen hebben.”
Geen toezicht
“In de meeste ons omringende landen is er een verplichte
registratie van ongevallen door koolmonoxide, worden
installateurs verplicht gekeurd en wordt toezicht gehouden
op de installaties. In Nederland gebeurt dat vrijwel niet. Dat
betekent dat de VvE zelf verantwoordelijk is voor een goede
vervanging van ketels en rookgasafvoeren.
“Als één bewoner zijn cv-ketel vervangt en een eigen afvoer
heeft, dan moeten de ketel én de afvoer vervangen worden.
Als de ketel op een collectief systeem is aangesloten, moeten
- naast de eigen ketel - meestal ook de overige ketels
van de buren inclusief het rookgaskanaal worden vervangen.”
Groenendijk adviseerde zijn gehoor om in elk geval een
koolmonoxidemelder op te hangen. “Maar het is natuurlijk
veel beter om potentieel gevaarlijke situatie te voorkómen”,
zei hij. “Pak dit type renovaties altijd collectief aan. En kies
een goede installateur. Die zal alleen een nieuwe ketel
plaatsen als hij zeker weet dat het met de rookgasafvoer
goed zit.”
Meer informatie: www.vvebelang.nl/bouwkundig en www.
vvebelang.nl/energieloket.
Dat bleek niet direct door de voorbeelden die Dekker op
het scherm toonde: branden in zonnestroominstallaties,
bijvoorbeeld door ondeugdelijk installatiewerk (en vooral
de vaak loshangende of -liggende kabels en stekkers), maar
ook vaak door een gebrek aan vakmanschap bij de installateur.
“Je kunt wel een goed bedrijf inhuren, maar als de
ondernemer vervolgens uitzendkrachten het dak op stuurt,
weet je nog niet of je de gewenste kwaliteit krijgt”, stelde
Dekker. Hij wees ook op het gevaar van minder opbrengst
door ‘microcracks’ ofwel haarscheurtjes in de zonnepanelen.
De opbrengst is dan op termijn veel lager. Zorg er ook
voor dat uw dak het extra gewicht kan dragen! De meeste
daken zijn niet berekend op het extra gewicht van de zonne-installatie;
sommige zijn zonder versterking ongeschikt.
“Ga niet voor de goedkoopste installatie, maar ga voor de
voordeligste oplossing voor de lange termijn”, adviseerde
Dekker. “Weet wat u koopt en wie uw dak op gaat. Spreek
een opleveringskeuring af (liefst door een onafhankelijke
partij) en zorg ervoor dat de elektriciteitsinstallatie geschikt
is voor de extra belasting door de zonnestroominstallatie.
Overweeg power optimizers en glas-glaspanelen. Die zijn
goed voor uw opbrengst en veiliger in het kader van brandpreventie.
En breng een rookmelder aan in de ruimte waar
de omvormer zich bevindt.”
Energieopslag
In de bergingen van appartementencomplexen staan
steeds meer e-bikes Ook het aantal scootmobielen
groeit sterk. Dat levert de nodige risico’s op, hoewel de
lithium-ion-accu’s die in deze voertuigen worden gebruikt,
in principe niet onveilig zijn. Echter: door vallen of stoten
en oververhitting, maar ook door fabricage- of oplaadfouten
kunnen de batterijen ‘thermisch op hol slaan’
waarna brand ontstaat. Het vloeibare elektrolyt komt op
explosieve wijze tot ontbranding, met als gevolg grote
steekvlammen en het vrijkomen van extreem giftige stoffen.
Bert Dikker: “Zorg ervoor dat de scootmobiel of de e-bike
in een ruimte staat zonder brandbaar materiaal, breng een
rookmelder met doormelding aan en blus een accubrand in
aanvang met veel water.” Het gemiddelde huishouden heeft
ca. 125 batterijen in huis (in diverse apparaten). Door de
sterke groei in het gebruik neemt het risico toe.
Buurtbatterijen
De energietransitie vraagt om een geheel nieuwe energie-infrastructuur
in de samenleving. De verkoop van
elektrische auto’s stijgt, en ook krachtige batterijsystemen
verschijnen op steeds meer plaatsen in de wijk (en zelfs
in appartementencomplexen). Ze slaan elektriciteit op die
wordt gewonnen via duurzame energieopwekking, in het
bijzonder via zonnepanelen. Zo helpen ze de balans tussen
vraag en aanbod van stroom te reguleren.
Dergelijke batterijen (ook wel ‘smart storage’ genoemd) zijn
een risicofactor. Grootschalige lithium-ion-batterijstations
worden geïnstalleerd op plaatsen die vanuit brandveiligheidsoogpunt
niet handig zijn (zoals parkeergarages). Voor
deze vorm van energieopslag is in feite nog geen regelgeving
ontwikkeld. Een vergunning voor de plaatsing van de
container is echter wél snel geregeld.
Dikker: “Vraag bij het energiebedrijf dat de buurtbatterij
heeft geplaatst welke maatregelen zijn genomen om risico’s
zo veel mogelijk te voorkomen. En licht ook de gemeente
in, want het gaat niet om de plaatsing van de container,
maar om de plaatsing van de accu’s daarin. De industrie,
de kennisinstituten en de brandweer zitten gelukkig ook
niet stil: ze wisselen kennis uit over risicobeheersing en incidentmanagement
rond lithium-ion-batterijen. Alle partijen
moeten er samen voor zorgen dat duurzaamheid en veiligheid
bij de energietransitie hand in hand gaan”.