Rondom MS 66

ziektebeloop bij deze hersendonoren. Nadat we de
ontstekingen in kaart hadden gebracht bleek dat
er onverwacht veel ontstekingsactiviteit was, ook
nog laat in de ziekte. Hoe meer van deze actieve
ontstekingen hoe ernstiger het beloop van de MS.
Daarna rees de grote vraag ‘hoe zit het dan met
de zenuwcellen zelf? Hoeveel schade is er aan
deze zenuwcellen, hoe hangt dat samen met de
ontstekingsactiviteit en met het ziektebeloop?’
Ons doel is om deze zenuwschade te meten. Zo
hebben we gevonden dat we in de hersenvloeistof
een stof kunnen meten genaamd neurofilamentlight.
Dit neurofilament komt in de hersenvloeistof
terecht wanneer zenuwcellen kapotgaan. In de
collectie weefsels van MS-donoren meten we nu
hoeveel neurofilament er in het hersenvloeistof zit
en hoeveel schade er is aan de zenuwcellen. Dan
weten we hoe de zenuwschade en de hoeveelheid
neurofilament zich tot elkaar verhouden.”
Waarom is dit belangrijk voor
mensen met MS?
“Omdat ontstekingen en zenuwschade bij MS
verschillende behandelingen behoeven. Door de
ontstekingen verdwijnt de beschermende myelinelaag
rondom zenuwcel-uitlopers en werkt de
zenuwcel niet goed meer. Ook als er zenuwschade
ontstaat, werkt de zenuwcel natuurlijk niet goed
meer. Dit zijn echter verschillende zaken. Tegen
de ontstekingen zijn er nu goede medicijnen zoals
natalizumab en ocrelizumab. Maar als je bij een
patiënt in de hersenvloeistof neurofilament kan
meten, kun je meten of er zenuwschade is en er
dus een andere behandeling nodig is. Dan is het
natuurlijk ook de bedoeling dat we manieren vinden
om de zenuwschade te voorkomen of te repareren.
Dus terwijl we het weefsel bekijken, zoeken we
ook naar de mechanismen die zenuwschade
veroorzaken en wat we ertegen kunnen doen.
Daarmee zouden we MS preciezer, en ook in de
latere fase van de ziekte kunnen behandelen.”
De subsidie voor dit
onderzoek kreeg je voor je
hoogleraarschap, maakt dat
het extra bijzonder?
“Ja, het karakteriseren van het MS-hersenweefsel
van de Nederlandse Hersenbank was een missie
die ik had. Dat was nog maar deels gelukt.
We hadden al naar de ontstekingen gekeken,
maar dit is het tweede deel namelijk ‘hoe is het
met de zenuwcellen in MS?’ Het is fantastisch
dat er zo steeds meer over dit hersenweefsel
boven water komt en daarmee ook verschillen
in veranderingen in de hersenen in relatie tot de
verschillen in beloop van MS tussen patiënten.
Dit is wereldwijd een unieke collectie van MSweefsel.
Het weefsel wordt dan ook gebruikt door
andere MS-onderzoekers in binnen- en buitenland.
Hoe meer we over het weefsel weten, hoe beter
het ook door anderen onderzocht kan worden.
Daarnaast past het ook naadloos bij het onderwerp
van mijn hoogleraarschap, dit is bij uitstek
neuroimmunologie, in het bijzonder de pathologie
van MS.”
Ontstekingen en
zenuwschade bij MS
behoeven verschillende
behandelingen.
27