Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Verduurzam<strong>in</strong>g maakt huishoudens en bedrijven<br />
m<strong>in</strong>der kwetsbaar voor de hoge energielasten.<br />
Op korte termijn kan enige verlicht<strong>in</strong>g worden<br />
gevonden <strong>in</strong> energiebespar<strong>in</strong>g en is het belangrijk<br />
om fors <strong>in</strong> te zetten op verduurzam<strong>in</strong>g van energie<strong>in</strong>efficiënte<br />
won<strong>in</strong>gen en bedrijven. Hier kan en<br />
moet de overheid een grotere en meer centrale<br />
regierol nemen. Voor de langere termijn moet<br />
de overheid de overstap naar meer fossielvrije<br />
energie versnellen met een verbeterde energie<strong>in</strong>frastructuur,<br />
het beprijzen van emissies, een<br />
versnelde ontwikkel<strong>in</strong>g van groene technieken en<br />
verm<strong>in</strong>derde beleidsonzekerheid. Randvoorwaarde<br />
hierbij is dat overheid, vakbonden en bedrijven<br />
gezamenlijk het vraagstuk van arbeidsmarktkrapte<br />
oppakken, vanwege het risico dat verduurzam<strong>in</strong>g<br />
niet alleen nu, maar ook op termijn blijft stuiten op<br />
schaarste aan gekwalificeerd personeel.<br />
Arbeidsmarkt en lonen<br />
> <strong>De</strong> groei van de werkgelegenheid piekt <strong>in</strong> 2022 op<br />
3,6%, hetgeen vooral te danken is aan het sterke<br />
economische herstel tot <strong>in</strong> de eerste helft van 2022.<br />
Mede door het heropenen van de economie nam de<br />
vraag naar personeel snel toe. S<strong>in</strong>ds midden 2022<br />
treedt een vertrag<strong>in</strong>g op. In het derde kwartaal van<br />
2022 was de groei van het aantal werkenden <strong>in</strong> de<br />
zakelijke dienstverlen<strong>in</strong>g en horeca, vervoer en<br />
handel al m<strong>in</strong>der groot dan een kwartaal eerder.<br />
Het aantal werkenden bij uitzendbedrijven nam<br />
zelfs af. In de ram<strong>in</strong>g voor <strong>2023</strong> en 2024 krimpt<br />
het aantal werkzame personen e<strong>in</strong>d 2022 en<br />
beg<strong>in</strong> <strong>2023</strong>, waardoor de werkgelegenheidsgroei<br />
<strong>in</strong> <strong>2023</strong> bijna tot stilstand komt (0,3%). Ook <strong>in</strong><br />
2024 neemt de werkgelegenheid met 0,6% slechts<br />
beperkt toe. <strong>De</strong> arbeidsmarkt blijft krap, ondanks<br />
de groeivertrag<strong>in</strong>g. Doordat de werkgelegenheid<br />
licht blijft groeien, blijft de stijg<strong>in</strong>g van de<br />
werkloosheid ook beperkt. S<strong>in</strong>ds mei 2022 neemt<br />
het werkloosheidspercentage langzaam toe, van<br />
3,2% van de beroepsbevolk<strong>in</strong>g <strong>in</strong> april naar 3,7%<br />
<strong>in</strong> oktober. <strong>De</strong>ze toename van de werkloosheid is<br />
vooral het gevolg van een aanhoudende groei van<br />
het arbeidsaanbod. Steeds meer mensen die eerder<br />
niet actief waren zijn op zoek gegaan naar een baan.<br />
Dat is niet verrassend, gegeven het aanhoudend<br />
hoge aantal vacatures. In september 2022 stonden<br />
449.000 vacatures open; ruim boven het gemiddelde<br />
van 181.000 s<strong>in</strong>ds het beg<strong>in</strong> van de met<strong>in</strong>g <strong>in</strong> 1997.<br />
Ook kan de hoge <strong>in</strong>flatie leiden tot een zogenoemd<br />
added worker-effect: door koopkrachtverlies gaat<br />
<strong>in</strong> een deel van de huishoudens de niet werkende<br />
partner op zoek naar een baan. <strong>De</strong>ze aanhoudende<br />
groei van het arbeidsaanbod maakt samen met de<br />
lage werkgelegenheidsgroei dat de werkloosheid de<br />
komende kwartalen blijft oplopen, tot gemiddeld<br />
4,2% <strong>in</strong> <strong>2023</strong>. In 2024 neemt de werkloosheid<br />
alweer langzaam af naar 4,0%. Dat de werkloosheid<br />
niet sterk oploopt, komt niet alleen doordat de<br />
werkgelegenheidskrimp beperkt is, maar ook<br />
doordat de groei van het arbeidsaanbod afneemt<br />
van 3,0% <strong>in</strong> 2022 naar 0,4% <strong>in</strong> 2024.<br />
42<br />
<strong>De</strong> branche <strong>in</strong> <strong>2023</strong> |