Magazine Leef! 39

Je kent vast wel die situatie dat je een bekende
tegenkomt in de supermarkt, die vraagt hoe het
met je gaat. Dan hoor jij jezelf meteen ‘Goed!’
antwoorden. Wat moet je anders? Je kan
moeilijk zeggen dat je merkt dat jouw contact
met kennissen verwatert is en jouw familie ver
weg woont. Of bijvoorbeeld dat jij je kinderen
nauwelijks ziet, en je vrienden vaak te druk zijn
om af te spreken. En jij dus eigenlijk de laatste
tijd niet zoveel over je sociale leven te vertellen
hebt. Het liefste duik je meteen weg achter
een schap vol etenswaren om dat soort vragen
te vermijden. Andersom: stel dat je wél iets
hierover zou zeggen, dan zie je de schrik op
het gezicht van de ander. Die duikt dan zelf
het liefste weg, bang om een ongemakkelijk
gesprek te moeten voeren.
'In de supermarkt gaat
het altijd goed met me'
42
Soms lijkt het alsof iedereen het leuker heeft dan jij: via social
media komen de foto’s van uitjes of vakanties makkelijk
binnen en we meten onszelf daar aan af. We kunnen daardoor
al snel denken dat het ‘normaal’ is om een bepaalde
invulling van je sociale leven te hebben. Maar zien we ook
echt wat daar achter die voordeur van andere mensen
gebeurt? De kans is groot dat die verhalen vooral uiterlijke
schijn zijn. Eigenlijk weten we wel dat mensen vooral de
mooiste momenten van hun leven laten zien. En dat de
doodgewone doordeweekse dag zelden wordt getoond.
Maar toch is het verleidelijk om jezelf te vergelijken met
anderen.
Het is niet vreemd dat het contact met anderen een onderwerp
is dat ons bezig kan houden. In de oertijd was het horen
bij een groep noodzakelijk om te overleven. Je kon alleen
samen voor voedsel, onderdak, warmte en veiligheid zorgen.
In de huidige tijd zijn we steeds zelfstandiger gaan leven. Als
je ons land vergelijkt met andere landen, dan ligt de nadruk
in ons land op het individu. We wonen hier alleen, met onze
partner of met ons eigen gezin. We bemoeien ons niet (te
veel) met elkaar of met elkaars kinderen. Terwijl in Kenia het
hele dorp zich verantwoordelijk voelt voor de opvoeding
van een kind. Dat was vroeger in ons land ook anders. Als
je de oude boeken leest van Pietje Bel, zie je dat het heel
normaal was in die tijd om een kind van een ander aan te
spreken op zijn gedrag.
Het zelfstandig leven heeft ook een keerzijde. We horen
minder automatisch bij een bepaalde groep. En we hebben
daardoor minder (sociale) groepsafspraken waar we ons als
vanzelfsprekend aan houden. Iedere groep heeft namelijk
bepaalde omgangsvormen. Soms is dat letterlijk zo afgesproken,
soms zijn het ongeschreven regels. We kunnen
worstelen met de vraag: wat is normaal in mijn omgang met
anderen? Is het normaal om iedere week je kinderen te zien
of spreken? Hoe vaak kan je een beroep doen op kennissen
of vrienden? Kan je de buren vragen om iets samen met jou
te doen? Niet alleen kan dit een worsteling zijn, het kan ons
ook onzeker maken.
De behoefte aan sociaal contact verschilt natuurlijk wel van
mens tot mens. Begeef jij je het liefst iedere dag onder de
mensen, of geniet jij juist van de rust en stilte als je alleen
thuis bent? En het kan per situatie verschillen. Hoe vaak denk
je zelf niet: ‘Even een momentje voor mijzelf, heerlijk!’. In de
Corona periode waren er mensen die het een verademing
vonden om even niet te hoeven deelnemen aan allerlei
sociale activiteiten of gesprekken met collega’s bij het
koffieapparaat. Terwijl anderen helemaal wegkwijnden terwijl
ze alleen thuis zaten en de sociale contacten erg misten.
We hebben nog steeds die behoefte uit de oertijd om
ergens bij te horen, maar velen van ons voelen zich alleen
of hebben het idee er niet bij te horen. Dat kan een gevoel