Magazine Leef! #40

Speurwerk
“In eerste instantie was het zeker niet mijn bedoeling
om een boek te schrijven. Ik dacht nog; daar gaat mijn
zomervakantie”, zegt hij lachend. “In mijn laatste jaar op het
conservatorium kreeg ik van een docent een opdracht om
te onderzoeken of er Gregoriaans uit eigen dorp te vinden
was.” Gregoriaans is een verzamelnaam voor eenstemmige
melodieën uit de rooms-katholieke liturgie. “Tijdens mijn
speurwerk voor deze opdracht vond ik per toeval in archieven
een klein beetje muziek terug over de heilige Jeroen uit
Noordwijk. Na mijn afstuderen ben ik vervolgens doorgegaan
in Muziekwetenschap, waarbij ik mij vooral richtte op
Nederlandse handschriften. Ik vind dat heel interessant en
het is een beetje een vergeten erfgoed. Ook tijdens deze
onderzoeken was ik altijd met een schuin oog bezig, of er
iets over Jeroen uit Noordwijk te vinden was.”
Ironisch genoeg is Jeroen de patroonheilige van gevonden
voorwerpen, maar helaas vond Rens tijdens deze drie jaar
durende studie, verder geen informatie over Noordwijks
heilige. Inmiddels had hij genoeg materiaal verzameld uit
Nederlandse handschriften die als losse eindjes overbleven
na zijn promoveren. “Ik vind het zonde om dit materiaal
zomaar weg te leggen en daarom was ik, opnieuw, dus voor
het uitkomen van ‘Lof en Luister’, begonnen met het schrijven
van een nieuw boek, dat naar verwachting begin volgend jaar
uitkomt. Maar nu komt het: ik was dus bezig met het nalopen
van de voetnoten voor mijn nieuwe boek en bekeek een link
naar het stadsarchief van Leiden, waarvan een deel van het
archiefmateriaal gedigitaliseerd bleek. Daar zag ik ineens
Jeroen enkele malen in tekst en muziek voorbijkomen. Ik
bleef maar doorklikken en er kwam een schat aan materiaal
over hem tevoorschijn.” Een heilige werd in die tijd op
schrift omschreven en in muziek bezongen. Het verzamelde
manuscript bestond uiteindelijk uit 12 kantjes. Rens heeft
er in zijn boek maar liefst 90 bladzijden aan muziekeditie
van kunnen maken, mede door zijn veelzijdige kennis van
muziek als componist. “Sinds afgelopen juni ben ik non-stop
bezig geweest met ‘Lof en Luister’. Ik had gelukkig een aantal
mensen die ik ken en mij hielpen, zoals een uitgever, een
vertaler en natuurlijk de betrokken en enthousiaste mensen
van De Oude Dorpskern Noordwijk, die ik heel dankbaar ben.
De liederen zijn in het Latijn. “Mijn Latijnse kennis is basaal”,
zegt Rens, “maar met de woordenschat van de liturgie en
het gregoriaans ben ik zeer goed bekend. Bovendien ken ik
het hele verhaal van Jeroen en het taalgebruik van dit soort
heiligencomposities.”
Onbekend maakt onbemind
Lof en Luister heeft geen commercieel karakter. Dat
interesseert Rens niet. Hij heeft een ontembare passie
voor geschiedenis en muziek, waarbij het gregoriaanse
zijn speciale aandacht heeft. “Het gaat mij erom dat het
archiefmateriaal beschikbaar wordt gemaakt voor mensen.
Het intensieve zoekwerk in eeuwenoude archieven heb ik
dan al gedaan. Het gaat over een tijdperk van vóór 1400,
wellicht vóór 1250. Het gaat over ons dorp. Ik merkte al heel
snel tijdens mijn tijd op het conservatorium, dat ook één
van de redenen is waarom ik muziek wil maken, verhalen
verzamelen en vertellen is. Hoewel dirigeren fantastisch is,
hoef ik niet per se altijd op een podium met de hele entourage
en massa publiek eromheen. Ik wil verhalen delen met
muziek, erfgoed nieuw leven inblazen. Door eeuwenoude
Nederlandse geschriften te ontcijferen, maar natuurlijk
vooral door muzikale uitvoering. Ja, ik kan echt 24 uur per
dag naar zo’n handschrift staren en elke keer zie ik weer iets
anders interessants. Dat werk kan best eenzaam zijn. Ik kan
en hoef die passie niet altijd met iedereen delen, maar muziek
verbindt natuurlijk wel.” Zo werkt Rens naast zijn muzikale
bezigheden ook met veel plezier vanaf zijn 15e samen met
Kunstklank. Daarnaast is hij ook stadsgids, leidt rond op
Open Monumentendag en op aanvraag. De boeiende manier
waarop hij vertelt, neemt je beeldend mee in verhalen uit een
tijd, die eeuwen achter ons ligt.
Wat wil je nog bereiken?
“Vijftien jaar geleden had ik nog nooit van gregoriaans
gehoord en kijk wat ik nu doe. Ik ben gelukkig met wat ik
doe en hoe ik mensen enthousiast kan maken met historie,
verhalen en prachtige muziek. Muziek componeren is een
kunstvorm. Het is geen baan, het is een bestaan. Het is kunst
en ambacht tegelijk. Het vergt veel schrijf- en schrapwerk
en het schrijven zelf doe je altijd in je eentje. Wat nog in
mijn hoofd zit, kan ik meestal moeilijk in woorden delen als
het nog moet ontstaan. Eigenlijk sta ik 24 uur per dag aan
met inspiratie en creativiteit. Het strand en de duinen van
Noordwijk zijn dan mijn rustpunt. Soms wil ik even geen
inspiratie omdat ik er dan de puf niet voor heb. Ooit zij een
Vlaming tegen mij: ‘Amai, Rens wat gij hebt dat is passie en
noodzaak’, dat vergeet ik nooit meer”, lacht Rens.
WWW.RENSTIENSTRA.NL
HET BOEK LOF EN LUISTER IS TE BESTELLEN
BIJ BOL.COM EAN: 978 940 370 8836
45