REIZEN Cityhoppen langs de Aare Cityhoppen langs de Aare © daliu / Adobe Stock Het Mittelland is een glooiende streek tussen de Zwitserse Jura en de machtige Alpen van het Berner Oberland. Langs de Aare, de belangrijkste waterweg, hebben zich enkele mooie steden ontwikkeld, zoals Biel, Thun en natuurlijk Bern. Die bestemmingen kan je perfect bereiken met de trein, per fiets langs de oevers van de Aare, of – zoals wij – te voet op de Via Berna. 20
REIZEN Biel (of Bienne) is de enige officieel tweetalige stad in Zwitserland. Duits en Frans worden er overal gelijkwaardig naast elkaar gesproken. Soms zelfs tijdens hetzelfde gesprek, zoals oude Brusselaars nog Frans en Nederlands vermengen. Bielinguïsme, heet het hier met een knipoog. De stad aan de Bielersee is een belangrijk centrum voor de uurwerkindustrie. Merken als Omega, Rolex en Swatch hebben er hun hoofdkantoor. In het charmante Neues Museum, ondergebracht in een stadspaleis, vinden we een mooi overzicht van de opgang van Biel als industrieel centrum. Er zijn onder meer exemplaren te zien van meer dan 100 verschillende horlogemerken, met als hoogtepunt de Borer-collectie. Die bevat enkele topstukken van Rolex, waaronder een Oyster-model uit de jaren ’20. Ook andere nijverheidstakken, zoals elektronica (Biennophone- radio’s) en fietsenbouw (Cosmos) komen aan bod. Naar verluidt werden er vroeger nergens in Zwitserland meer middelen tegen hoofdpijn verkocht dan in Biel. De arbeiders in de horlogefabrieken moesten zich iedere dag immers urenlang blindstaren op minuscule tandwieltjes, en dat resulteerde vaak in een stekende hoofdpijn… Op de tweede verdieping kunnen we, onder begeleiding van de curator én met zware vilten pantoffels aan, een kijkje nemen in de woonvertrekken van de vroegere eigenares van het pand, Dora Neuhaus (1889–1975). Je stapt er opnieuw de 19 de eeuw binnen. Dora stamde uit een familie van textielbaronnen. Ze bleef bij haar vader wonen, die notaris was. Na diens dood leefde ze van de erfenis en werd ze een gerespecteerd figuur in het sociaal-culturele leven van Biel. In haar testament liet ze de woning na aan de stad, op voorwaarde dat er een museum werd gevestigd. Haar dienstmeisje, Lina Beck, leefde tot 2012. Lina’s herinneringen vormden de basis voor de boeiende audiogids. In verscheidene vertrekken staan ‘geurkunstwerken’ opgesteld, die een bijzondere, olfactorische impressie bieden van het verleden. Trapjes en booggalerijen Het oude stadscentrum is in zijn middeleeuwse staat bewaard gebleven. De Ring is zonder meer één van de mooiste oude pleinen van Zwitserland. Naast de kerk staan hier grote woonhuizen met booggalerijen of ‘Lauben’ waaronder kooplieden hun koopwaar en de klanten tegen slecht weer beschermden. De 16 de -eeuwse Vennerbrunner-fontein is de oudste van de stad; de vaandeldrager op een vergulde sokkel verbeeldt de weerbaarheid van Biel, dat indertijd recht had op een eigen troepenmacht. Het gildenhuis van de houthakkers springt uit de band met een drie verdiepingen hoge hoekerker en een uivormig dak. In de Obergasse, die naar de Burgplatz met het laatgotische Raadhuis leidt, valt het verschil tussen de Bourgondische en de Berner bouwstijl op: de eerste kiest voor trapjes, de tweede voor booggalerijen. In de twaalfde eeuw was er slechts één rivierovergang tussen Thun en Solothurn: waar nu het stadje Aarberg ligt. De overdekte houten brug die op deze plek ligt, stamt uit 1568 en is nog steeds in gebruik. In de 19 de eeuw werd de hoofdloop van de Aare, na tal van overstromingen, omgeleid. Nu stroomt enkel nog een tam riviertje, de Oude Aare, onder de (veel te lang geworden) brug… Maar het is wel een pittoreske plek! De Aare vormt een prachtig richtsnoer voor onze verdere tocht richting Bern, langs het stuwmeer en natuurgebied van Niederried, een paradijs voor vogels en bevers. De imposante waterkrachtcentrale Mühleberg produceert sinds 1920 elektriciteit met water uit de Aare. Zo worden ongeveer 45.000 huishoudens van duurzame energie voorzien. Het gebouw, een voorbeeld van industrieel classicisme, werd ontworpen door architect Walter Bösiger, die hierbij voor het eerst in Zwitserland op grote schaal beton gebruikte. Door de aanleg van een stuwdam ontstond de Wohlensee, die bij mooi weer verkoeling en waterpret biedt aan recreanten uit de wijde regio. Maquette van een horlogemaker in het Neues Museum Langs liefelijke dorpjes als Frauenkappelen en Felsenau trekken we verder richting Bern. Het historische centrum ligt in een wijde bocht van de Aare, die weinig ruimte liet voor stadsuitbreiding. De zandstenen huizen, geplaveide straten en smalle stegen hebben het authentieke karakter van de stad uitstekend in stand gehouden. Bank op nummer één Bern is de hoofdstad van het gelijknamige kanton. Het Zwitserse parlement zetelt er. Haar officiële benaming is ‘Bondsstad’. Toen in 1848 de Zwitserse statenbond werd omgevormd tot bondsstaat waren er drie kandidaten om bondsstad te worden. Bern werd verkozen boven het economisch belangrijkere Zürich, juist om die positie niet nog meer te versterken. Ook Luzern viel toen buiten de prijzen. Het Bundeshaus uit 1902 vormt het zinnenbeeld van de Zwitserse confederatie. Voor de bouw ervan liet architect Hans Auer stenen aanrukken uit de 26 verschillende Zwitserse kantons. Ook bij de binnenafwerking mochten die kantons een bijdrage leveren. Zo ontwierp een kunstenaar uit Luzern 21
Change language