2024-08

9 april 2024 3
DORST
Fluitsma hoopt dat het overleg tot daden
leidt. Die er toe moeten leiden dat de binnenvaart
zowel voor klanten als schippers
perspectief biedt en er meer lading naar
het water gaat. “Nu is er een omgekeerde
modal shift aan de gang, doordat scheepseigenaren
geen toekomst meer zien. We
horen overal geluiden dat mensen het echt
niet meer zien zitten.”
Zwaard van Damocles
Dat komt door tal van factoren: van de
1 JULI BLIJFT OVEREIND VOOR
NEDERLANDS ONTGASVERBOD
In Nederland gaat de eerste fase van het verbod op varend ontgassen toch in op 1 juli. Een
motie van PVV’er Hidde Heutink om een “transitieperiode” in te lassen indien er nog geen
dekkend netwerk zou zijn op die datum, werd vorige week weggestemd.
Een tegenovergestelde motie van Habtamu de Hoop van GroenLinks-PvdA werd wél aangenomen.
Hij riep juist op om vast te houden aan 1 juli als invoeringsdatum en meteen fase 2
in laten gaan. Minister Harbers maakte bekend dat de ministerraad al de benodigde verdere
wijziging van het Scheepsafvalstoffenbesluit heeft behandeld die nodig is om op of zo snel
mogelijk na 1 juli ook die tweede fase in werking te laten treden.
BINNENVAART IN DUITSLAND WEER GEKROMPEN
Op de Duitse vaarwegen is vorig jaar
5,9 procent minder lading vervoerd dan
in 2022. Binnenschepen vervoerden
volgens het Duitse bureau voor de
statistiek in totaal 172 miljoen ton.
Dat is het slechtste resultaat sinds de
hereniging in 1990, toen er nog bijna 26
procent meer lading over water ging.
Het vervoer van vloeibare minerale oliën
steeg weliswaar met ruim 3 procent, maar
het kolentransport kelderde met bijna 28
procent. Vooral het grensoverschrijdende
binnenvaartvervoer is met 7,3 procent hard
achteruitgegaan in. 2023, en dan met name
de import (-9 procent). Dit heeft ermee te
maken dat er minder van en naar de ARAhavens
is vervoerd.
Droog en vloeibaar massagoed blijven de
belangrijkste goederengroepen voor de binnenvaart
in Duitsland. Containers maken
9,4 procent van de totale tonnage uit.
Noordrijn-Westfalen
De negatieve trend was onder meer zichtbaar
in de binnenhavens van Noordrijn-
Westfalen, de voor de binnenvaart belangrijkste
Duitse deelstaat. Daar daalde de
overslag naar en uit binnenschepen in 2023
met 6 procent, naar 98 miljoen ton.
Naast de tegenvallende economie speelde
laagwater de binnenvaart parten. In vrijwel
alle goederengroepen was een daling te
zien. De containeroverslag lag met 855.900
TEU zo’n 16 procent onder het resultaat van
2022.
Peter van Veen (midden) kondigde
zijn afscheid als voorzitter aan.
Links dagvoorzitter Bouke Veltman,
rechts vicevoorzitter Johan Sipsma.
(foto Tekst & Toebehoren)
gebrekkige infrastructuur, vergroeningseisen
en het tegenstrijdig beleid van overheden
(het rijk dat een modal shift wil,
maar provincies en gemeenten die de binnenvaart
belemmeren door spertijden voor
bruggen om het wegvervoer te
bevorderen). Maar vooral het Zwaard van
Damocles van de technische CCR-/
ES-TRIN-voorschriften die ook voor bestaande
schepen gaan gelden, hakt erin.
De ASV strijdt er al jaren voor dat de regels
worden teruggedraaid. Overgangsbepalingen
zorgden voor uitstel, maar vanaf 2030
komt er een veelheid aan eisen bij, waar
met name kleinere bestaande schepen
helemaal niet of tegen zeer hoge kosten
kunnen voldoen. “Een onhaalbare zaak”,
aldus Fluitsma. De eisen werpen hun
schaduw vooruit: “Er is al een koude
sanering aan de gang.”
De hoop is gevestigd op een generaal
pardon in de vorm van collectieve hardheidsclausules.
De ASV kreeg twee jaar
terug bij de Europese Commissie voor elkaar
dat die daaraan wil meewerken.
Nederland wil dat echter via de CCR
spelen. Veel vaart zat er niet in, vindt
Fluitsma, maar nu Nederland voorzitter
is van de Rijnvaartcommissie verwacht ze
toch dat er iets gaat gebeuren. “Niet dat
we nu zeggen: ‘Jippie, het komt allemaal
goed.’ Het is te weinig en te laat. Want het
gaat om spitsen en kempenaars, en inmiddels
ook al schepen tot 1.500 ton.”
Dubbel afscheid
Tijdens de ASV-vergadering maakte voorzitter
Peter van Veen (ms Sakura) bekend
dat hij zijn functie neerlegt. Door persoonlijke
omstandigheden kan hij het voorzitterschap
niet meer vervullen. Hij blijft
de komende maanden nog aan; op de
najaarsvergadering presenteert het bestuur
zijn opvolger.
“Dit is geen makkelijk besluit geweest voor
mij”, lichtte Van Veen toe. “Mijn privéomstandigheden
zijn helaas zo veranderd
dat ik mezelf niet meer zie als een heel
goede voorzitter die zich 100 procent kan
inzetten voor de vereniging. Ik zal nog tot
oktober mijn stoel warm houden, maar
daarna stop ik als voorzitter en zal ik weer
lid worden van de denktank.”
Een andere aderlating voor de ASV is dat
ook Sunniva Fluitsma (ms Franto) stopt.
Zij was tot 2017 voorzitter en fungeerde
sindsdien als woordvoerder. “Ongeveer
twintig jaar heb ik me met hart en ziel
ingezet voor deze ontzettend mooie club.
Maar ja, aan alles komt een eind. Ik ben
65, David (haar partner, red.) is 70. Je
moet een keer stoppen.”
Een half jaar geleden heeft ze daarover gesproken
met het bstuur en de ASV
Denktank. “En toen gingen we het zaakje
overdragen… In de praktijk blijkt echter
dat er niet veel overgedragen wordt als ik
erbij ben. De enige manier om te zorgen
dat de zaak overgedragen wordt, is dat je
echt helemaal stopt. En dat ga ik doen.”
Eén pot nat
Water is vanzelfsprekend altijd beschikbaar,
althans in Nederland.
Behalve erop varen kun je het ook
drinken, het smaakt nergens naar
maar het kan wel heel verfrissend
zijn. Vooral als je dorst hebt.
Vorige week schreef het Financieele
Dagblad over de tekorten
in de drinkwatervoorziening in
Nederland. Nieuwbouwwijken kunnen
al niet meer rekenen op drinkbaar
water uit de kraan. De industrie
slokt te veel op en loopt zelf
ook tegen tekorten aan. Tekorten
aan water, wel te verstaan.
Wat een vreemde aftakeling van
ons welvaartsniveau. Komt dit door
de klimaatverandering? Nou, ja
ergens wel maar het wordt niet duidelijk
hoe dat in z’n werk gaat, tenminste
niet in het artikel. Aan het
weer kan het toch niet liggen, zou
je denken.
Verder lezend blijkt dat – behalve
geld dat schaars blijkt te zijn – dit
vooral een probleem is omdat er
nogal wat bureaucratische barrières
zijn om nieuwe vergunningen
te verwerven om meer locaties te
exploiteren en meer drinkwater te
produceren. Dus niet direct kratten
met Spa Blauw inslaan, het is niet
de natuur maar het zijn gewoon
weer die brave overheidsdienaren
die een vlotte watervoorziening
blokkeren met hun regeltjes en
richtlijnen.
Ambtenaren. Laten we eerlijk
wezen; je moet er niet aan denken
dat ze er niet zouden zijn. Nou, heel
even dan, zei Wim Kan in de zeventiger
jaren.
Hetzelfde probleem speelt bij het
elektriciteitsnet. De producenten
kunnen kennelijk de vraag naar
stroom niet aan. Dat heb je met
al die elektrische autootjes die
het stroomnet leegtrekken. Maar
zeg, straks hebben we geen water
meer en staan we met onze dure e-
car ook droog. Wat is dit voor een
bananenrepubliek aan het worden?
Het zou simpel moeten zijn. Als de
vraag stijgt en het aanbod niet toereikend
is, geldt de harde economische
wet dat het product zo duur
wordt dat de vraag afneemt en er
vanzelf weer een nieuw evenwicht
ontstaat.
Zo simpel is de vrije markt helaas
niet. Hein Pols, tot 2003 directeur
van de NPRC, legde uit dat hoe
groot zijn coöperatie ook zou zijn,
het behouden van een hogere, aanvaardbare
(vracht)prijs in een vrije
markt uiteindelijk onmogelijk blijkt,
omdat er altijd een outsider is die
het goedkoper doet.
Ik kijk al uit naar de Easy Jets en
Ryan Airs die ons (waarschijnlijk
illegaal) veel goedkoper wél water
en stroom aanbieden. In die neergaande
prijsspiraal gaan de bananen
natuurlijk mee en kan de binnenvaart
niet achterblijven. Dat is
dan wel weer jammer. Maar ja, de
klant is de grote winnaar en dat willen
we toch allemaal? Misschien
moeten we die vraag een keer serieus
beantwoorden.
Michel Gonlag