Seksualisering: “Je denkt dat het normaal is…” - Aletta

Voorwoord
De veelheid aan seksueel getinte, vaak genderstereotiepe, uitingen en beelden in de samenleving, met
name in de media, en het mogelijke verband met (seksueel) gedrag en welzijn van jongeren, zijn een
bron van maatschappelijke onrust geworden. Hebben jongeren eerder seks dan ze eigenlijk willen door
het veelvuldig geconfronteerd worden met seksuele beelden? Zijn meisjes al te zeer bezig met hun
uiterlijk door de gephotoshopte seksueel aantrekkelijke modellen die ze in de glossy’s voorgeschoteld
krijgen? Vormen de vele videoclips waarin een machoman omringd wordt door ‘kroelende vrouwtjes’
een voorbeeld voor jongens?
Om meer inzicht te krijgen in de (mogelijke) relatie tussen de toenemende seksualisering van de
samenleving en de ideeën en het seksuele gedrag van jongeren, heeft het Ministerie van Onderwijs,
Cultuur en Wetenschap in het voorjaar van 2008 opdracht gegeven tot een verkennend onderzoek. Dat
onderzoek bestond uit een bundeling van een aantal deelstudies, waaraan het Nederlands
Jeugdinstituut, de Rutgers Nisso Groep en MOVISIE ieder een bijdrage hebben geleverd. Het
Nederlands Jeugdinstituut heeft een literatuuronderzoek uitgevoerd, de Rutgers Nisso Groep heeft
secundaire analyses gedaan en, in samenwerking met het Nederlands Jeugdinstituut, een
kwantitatieve studie. MOVISIE heeft een kwalitatief onderzoek uitgevoerd (De Graaf et al., november
2008).
In aanvulling op deze vierdelige verkenning kreeg MOVISIE de opdracht het kwalitatieve
onderzoeksgedeelte uit te breiden, zodat van een bredere groep jongeren de ideeën, beleving en
behoeften in beeld komen. Dit rapport doet verslag van deze studie.
Als onderzoeksteam willen we een aantal mensen bedanken. De meeste dank zijn we natuurlijk
verschuldigd aan de jongeren die met ons in gesprek zijn gegaan over hun ideeën, beleving en
behoeften. Hun openheid over dit onderwerp, waarover zij vaak voor het eerst in het openbaar
spraken, vormde de noodzakelijke basis van dit onderzoek. Daarnaast waren ook de docenten en
teamleiders van de deelnemende scholen van onschatbare waarde bij de werving van deelnemers aan
het onderzoek. Ook danken we Wilco Schilthuis (GGD Amsterdam) voor de goede samenwerking op
het punt van contact leggen met de deelnemende vmbo-scholen in Amsterdam. Verder danken we Jiro
Ghianni, die de werving van de scholen voor zijn rekening nam. Zonder zijn grote inzet zouden we er
niet in geslaagd zijn op zeer korte termijn een zestigtal jongeren te spreken.
Tenslotte bedanken wij het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap voor het financieel
mogelijk maken van dit onderzoek.
Het onderzoeksteam,
Kristin Janssens
Hanneke Felten
Luc Brants
Ben Serkei
Ossama Abu Amar
Maart 2009