Seksualisering: “Je denkt dat het normaal is…” - Aletta

praten en erover na te denken, gaven een aantal jongeren aan, invloed van de media te
herkennen op hun eigen opvattingen en gedrag.
Twee van deze genderstereotiepe opvattingen, die in alle focusgroepen pregnant naar
voren kwamen, worden hieronder nader behandeld: ‘jongens hebben altijd zin in seks,
meisjes moeten hun grenzen aangeven’ en de ‘dubbele moraal’.
Jongens hebben altijd zin in seks
In alle focusgroepen kwam naar voren dat jongens worden verondersteld altijd zin te
hebben in (hetero)seks en daarin geen grenzen te kennen. Dat gaven zowel jongens als
meisje (autochtoon en allochtoon, binnen HAVO én VMBO) aan. Van jongens wordt ook
verwacht dat ze altijd op zoek zijn naar seks. Sommige meisjes duiden hen zelfs aan als
‘jagers’. Die opvatting delen veel jongens zelf ook. Echter, er lijkt sprake te zijn van een
mythe, die inhoudt dat jongens onbedwingbare seksuele lusten hebben die meisjes al dan
niet moeten indammen.
Opvallend is dat in het merendeel van de focusgroepen met alleen jongens, de jongens wèl
een aantal grenzen benoemden. Pas nadat de interviewer hen daarop wees, realiseerden
zij zich dat jongens wel degelijk grenzen kennen op seksueel gebied.
Als jongens verondersteld worden ‘jagers’ te zijn, zou dat meisjes tot ‘prooi’ maken.
Verschillende meisjes hebben het letterlijk over ‘gepakt worden’. Maar dat kan (ook)
betekenen dat meisjes zich expres ‘laten pakken’. Meisjes vertelden ook over ervaringen
waarin zijzelf of andere meisjes ongewenst seksueel benaderd zijn door jongens, variërend
van lastig gevallen worden op MSN tot groepsverkrachtingen. Bij dit laatste voorbeeld werd
aangegeven dat dit anderen betrof. Het is voor meisjes onduidelijk in hoeverre de media
invloed hebben op seksueel grensoverschrijdend gedrag.
Opvallend was dat enkele meisjes zich realiseerden dat ze macht over jongens hebben:
omdat jongens altijd seks willen, kunnen zij jongens seks weigeren, of niet. Dat legt de
verantwoordelijkheid daarvoor wèl exclusief bij het meisje: door al dan niet grenzen te
stellen, bepaalt zij hoever seks en seksuele handelingen gaan. Meisjes hebben niet het idee
dat jongens grenzen stellen, ze leggen die verantwoordelijkheid bij henzelf. Ook jongens
leggen die verantwoordelijkheid bij de meisjes. En verwachten dat meisjes expliciet hun
grenzen aangeven. De meeste jongens gaven aan daqt ze moeite hebben om subtiele
grensafbakening van meisjes te zien. Ze verwachten zéér expliciet gedrag van meisjes op
dit gebied (slaan, schoppen, ‘nee’ zeggen). Toch realiseert een aantal jongens zich dat ook
minder expliciet gedrag op ‘niet-willen’ kan wijzen. Of ze ingaan op dit minder expliciete
gedrag werd niet duidelijk.
In de focusgroepen viel het verschillende jongeren op dat in de media vrijwel geen andere
beelden dan van onbedwingbare mannelijke lust en vrouwen die daarop ingaan te zien zijn.
Dubbele moraal
Op basis van de mythe van de ‘onbedwingbare lust van jongens/mannen’ lijken jongens
minder streng beoordeeld te worden op hun seksuele gedrag dan meisjes. In alle
focusgroepen komt dit naar voren. Er wordt met twee maten gemeten: een meisje is een
‘hoer’ of ‘slet’ als ze veel jongens heeft, een jongen is eerder een stoere ‘player’ als hij veel
meisjes heeft gehad. De termen ‘hoer’ en ‘slet’ hebben een negatieve connotatie, de termen
‘player’ en ‘pimp’ niet, aldus de meeste jongeren.
Utrecht, maart 2009 * Seksualisering: “Je denkt dat het normaal is…”. Onderzoek naar de beleving van jongeren 57