Seksualisering: “Je denkt dat het normaal is…” - Aletta

zijn witte, vaak blonde, vrouwen in de meerderheid en in videoclips zijn donkere vrouwen
goed vertegenwoordigd (Woertman 2003).
Bij de Turkse, Marokkaanse en Afghaanse meisjes is niet direct duidelijk aan welk
vrouwelijk ideaalbeeld zij zich spiegelen. In een groep waarin autochtone meisjes in de
meerderheid zijn lijken zij zich ook te spiegelen aan de fotomodellen, in een groep met
Surinaamse meisjes meer aan de vrouwen in de videoclips. De context waarin Turkse,
Marokkaanse en Afghaanse meisjes zich bevinden lijkt van groot belang. Dat werd ook
duidelijk toen een meisje van Zuid Amerikaanse afkomst in een vrijwel ‘witte’ HAVO groep,
aangaf haar haar- en oogkleur té donker te vinden. Dit meisje leek zich te spiegelen aan de
witte vrouwen in glossy magazines, net zoals haar Nederlandse leeftijdsgenootjes op
school.
Wat bijna alle meisjes met elkaar delen, is een zekere ontevredenheid over hun eigen
lichaam. De reden voor deze ontevredenheid is dat bijna niemand aan het ideaalbeeld
voldoet. Bij doorvragen blijkt dat dit ideaalbeeld zijn wortels vindt bij beelden uit de media.
Ondanks het feit dat zij er zich van bewust zijn dat die ideaalbeelden bewerkt
(‘gephotoshopt’) zijn, streven ze dit onbereikbare ideaalbeeld toch na. De meeste meiden
zijn zich daar van bewust. Veel meisjes zijn kritisch op de ideaalbeelden en zouden graag
hierin meer variatie zien in de media. Ze passen hun gedrag niet allemaal aan om te
voldoen aan het ideaalbeeld (bijvoorbeeld door diëten) maar zijn wel ontevreden over hun
eigen lichaam.
3.5 Psychosociaal welbevinden
In de media zien de meisjes een ideaalbeeld van de vrouw. Dit beeld is anders in
verschillende media, maar centraal staat de aantrekkelijkheid van de vrouw voor mannen,
zo ervaren veel meisjes. Meisjes denken dat dit ideaalbeeld nauw aansluit bij wat jongens in
hun eigen omgeving graag willen. Ze geven aan dat ze het belangrijk vinden dat deze
jongens hen aantrekkelijk vinden. Dat betekent naar hun idee dat ze moeten voldoen aan
die ideaalbeelden in de media. Die beelden zijn echter onhaalbaar en onrealistisch, zo
weten de meisjes. Maar omdat het erop lijkt dat ze het zo belangrijk vinden om aantrekkelijk
te zijn voor jongens, wordt er wel waarde gehecht aan deze ideaalbeelden. Daardoor lijkt
ontevredenheid over zichzelf onontkoombaar. Meisjes ervaren deze ontevredenheid vaak
als vanzelfsprekend: ‘we hebben allemaal wel iets wat we aan ons lijf willen veranderen’.
Deze ontevredenheid hoeft overigens niet enkel voort te komen uit de invloed van de media,
maar ook breder gedragen opvattingen over schoonheid kunnen bepalend zijn. In gesprek
met meisjes geven de meesten aan dat ze deze ontevredenheid als onprettig ervaren: ze
worden er vaak onzeker van. Bovendien leidt het ook tot ontevredenheid over het feit dat ze
niet tevreden over zichzelf zijn. Het liefst zouden ze namelijk blij met zichzelf zijn.
Uit de literatuur is bekend dat het hebben van een laag zelfbeeld, een (extreem) ontevreden
gevoel over zichzelf, één van de risicofactoren is om slachtoffer te worden van seksueel
grensoverschrijdend gedrag (Kramer et.al. 2007). Jongeren hebben niet aangeven dat ze
vanwege dat zelfbeeld met seksueel grensoverschrijdend gedrag te maken hebben
gekregen.
Utrecht, maart 2009 * Seksualisering: “Je denkt dat het normaal is…”. Onderzoek naar de beleving van jongeren 62