Seksualisering: “Je denkt dat het normaal is…” - Aletta

3.3 Seksualiteit en seksueel grensoverschrijdend gedrag
Seksueel gedrag
Zowel meisjes als jongens geven aan dat jongens opgewonden (kunnen) raken van de
seksueel getinte beelden in de media. Voor meisjes lijkt dit minder te gelden. Enkelen van
hen geven wel aan de sixpacks sexy te vinden. De jongens keken met name naar borsten
en billen. In de focusgroepen op VMBO scholen die we in 2008 uitvoerden, kwam de
seksuele opwinding onder jongens nog sterker naar voren.
Beelden van seksualiteit in de media komen het meest expliciet naar voren in pornografie.
Het lijkt erop dat de meeste jongens naar porno kijken. In twee (VMBO en HAVO) van de
vier focusgroepen gaven jongens dat expliciet aan. Een aantal van hen geeft aan porno te
gebruiken als informatiebron en ter inspiratie voor seksuele technieken. De geboden
beelden worden niet klakkeloos overgenomen, maar eerst geprobeerd ‘of het wel lekker is’
en vervolgens al dan niet vaker gebruikt. Ook werd porno as ‘negatief voorbeeld’ gebruikt:
veel jongens hebben vormen van seks gezien in porno die ze zeker niet willen gebruiken.
Een enkeling geeft aan sommige seksuele technieken niet te willen gebruiken omdat dat
‘respectloos’ is ten opzichte van meisjes.
Het bekijken en bespreken van pornografie van jongens onderling is op een aantal scholen
geaccepteerd en wordt ‘stoer’ gevonden, op een aantal andere scholen niet. Welke factoren
daarop van invloed zijn is geen onderwerp in dit onderzoek.
Meisjes lijken veel minder naar porno te kijken. Een aantal meisjes geeft aan dat porno
vooral op jongens gericht is. Aan wat meisjes aantrekkelijk zouden kunnen vinden wordt
volgens hen geen aandacht besteedt. Bovendien worden de vrouwen er vaak slecht in
behandeld, geven enkele meisjes aan.
Maar niet alleen kopieergedrag van pornografie heeft mogelijk invloed op het seksuele leven
van jongens, ook bij videoclips lijkt dat het geval te zijn. Bijvoorbeeld als het gaat om
‘schuren’: videoclips inspireren sommige jongeren om dit na te doen op de dansvloer. En
soms worden citaten uit clips letterlijk overgenomen, om meisjes te versieren. Meiden zelf
geven aan dat volgens hen videoclips invloed hebben op het gedrag van jongens: ze gaan
zich ‘stoer’ gedragen, zeker in groepsverband. Sommige jongens willen volgens hen de
status van een idool als ’50 cent’ bereiken.
Seksueel grensoverschrijdend gedrag
Om seksueel grensoverschrijdend gedrag te voorkomen is het niet alleen van belang te
weten wat je eigen en andermans grenzen zijn, maar ook zicht te hebben op je eigen en
andermans wensen (Janssens et al., 2009).
Sommige meisjes en geen enkele jongen geven aan ervaring te hebben met seksueel
grensoverschrijdend gedrag, Relatief ‘lichte’ vormen hiervan ( (zoals het idee hebben
achtervolgd te worden zonder daadwerkelijke gevolgen) geven bij de meisjes die deze
ervaring hebben aanleiding tot een onveilig gevoel. Enkele meisjes vertellen verhalen over
andere meisjes die het slachtoffer zijn geworden van (ernstig) seksueel grensoverschrijdend
gedrag (groepsverkrachting). Mogelijk ging het om ervaringen van henzelf, maar was de
sfeer niet veilig genoeg om het als een persoonlijke ervaring te vertellen. Een extra knelpunt
was dat in twee groepen (HAVO en VMBO) meisjes stelden dat je door het dragen van
Utrecht, maart 2009 * Seksualisering: “Je denkt dat het normaal is…”. Onderzoek naar de beleving van jongeren 59