Kulturarv som varer, boka om pilotprosjektene

Perler i Nordsjøløypa
Luftskipet : Inn for landing på Gjerdet
kulturminnegard.
76
om Telavåg gjer inntrykk på store og små. Heile 200 bygningar, av dei 66
bustadhus, vart jamna med jorda. Til og med vassbrønnane vart øydelagde
av nazistane. Selstøbuene gjekk fri. Dei ligg ytst ved havet og vart tidlegare
nytta til garnbuer i samband med fiske. Folk budde i desse buene både
under og etter krigen. I slutten av 1950-åra vart dei leigde ut til byfolk eit
par tiår. Sia stod dei til forfall. Men no er det råd for alle å nytte dei, også
til å overnatte i.
Dei på Gjerdet
Dei på Gjerdet kulturminnegard sit ikkje nett på gjerdet, dette er driftige
damer med luftige idear. Dei ser for seg at garden skal bli eit kulturhus der
aktivitetane som har vore i stova og på kjøkenet opp gjennom tidene, vert
tekne oppatt, slik som baking, hekling og strikking. Den siste bebuaren på
Gjerdet var trygdesjef Olga Fjell, både ho og dei to andre kvinnene som
budde i huset, var interesserte i handarbeid og handverk. Huset vart ikkje
rydda etter at Olga døydde, og Fjell kommune fekk garden i gåve i 2007.
På kjøkenet står hekla kakestykke og freistar. Men planen er å kunne
selje meir spiseleg og lokalprodusert mat, som strilelam. Låven vert
restaurert og bygd om til utstillings- og møtelokale. På sikt kan nokre av
kunstnarane som er knytte til Gjerdet gard i dag, etablere verkstad her.
Dei vonar å kunne byggje ei merkevare rundt namnet Dei på Gjerdet,
og det har allereie vore mange handverkarsamlingar i stova.
– Det viktigaste er at vi får ein møtestad der vi kan samlast, utveksle
kunnskap og i tillegg selje produkta våre. Med tida vonar vi å opne ein
butikk og ein kafé som kan presentere både mat og handverksprodukt på
ein ny og spennande måte, seier prosjektleiar Grethe Bergsvik. Ho blar
i gamle mønster og oppskrifter, sirleg klipte ut frå vekeblad. I ein gamal
amerikakoffert fann dei også fleire utgåver av Mønstertidende frå slutten av
1800-talet.
Vidareutviklinga av handverks- og handarbeidstradisjonen på Gjerdet
er allereie godt i gang. Foto av verktykassa, bestikkskuffa på kjøkenet og
innhaldet i ei dameveske dei fann, er vortne mønster på nye stoltrekk.
Strameibroderi vert PC-vesker. Designar, skreddar og konseptutviklar
Siv Støldal er ei av drivkreftene på Gjerdet, og ho har dessutan lang
erfaring med forretningsdrift innan tekstil og klesdesign.
– Vi handsamar alt her med stor respekt og fer varsamt fram,
understrekar ho. Alt som ligg i skap og skuffer, skal få liggje i fred,
men synleg. Det er personleg og sjarmerande, også det som vart samla
på sytti- og åttitalet. Husmorvindauga skal få stå. Det same skal alle
yoghurtbegera, slike som alle gamle damer samlar på inst i skapa sine.
Det er livsløpet til denne staden.
– Men vi ynskjer også å utvikle dette vidare, med nye uttrykk, seier Siv.
Perler i Nordsjøløypa
På Gjerdet: Her strikkar ein nye klede
til gamle tradisjonar – og etter lokale
kakeoppskrifter.
77