på STUDiETOppEn - Studvest

8
NYHeT
Førstegongsteneste.
fleire kan sleppe
andre innkalling
LikestiLLing. Til hausten får også jenter sesjonsplikt.
ei ny sesjonsordning
kan no gjera det mindre
sannsynleg at dei
som har utsett førstegongstenesta
får ny
innkalling.
Tekst: GeRd MARGReTe TJeLdFLåT
– Ordninga me har i dag er ikkje kvalitativt
god nok, seier oberst Rune
Jomås frå Forsvarsdepartementet.
Forsvaret vil difor i næraste
framtid innføra eit nytt sesjonssystem.
Ei anna medverkande årsak
er at ein skal innføra sesjonsplikt
me føretrekk dei
yngste.
John Einar Hynaas, sjef for Vernepliktsverket
for kvinner. Dette medfører at dobbelt
så mange som før, totalt 60 000
unge, skal på sesjon, noko som gir
behov for automatisering.
– Sesjonen vert todelt. Første del
er ei elektronisk eigenerklæring, og
andre del vanleg sesjon. Berre 25 000
kjem vidare frå første del. Tilslutt
kjem 10 000 til å verta innkalla. Det
tilsvarar behovet det norske forsva-
ret har per i dag, fortel John Einar
Hynaas, sjef for Vernepliktsverket.
UTseTJiNG
– Slik forholda er no, må me kalla
inn 35 000 for å få dei 10 000 me
treng. Eg vil tru at om lag åtte av
ti leverer søknad om fritak eller
utsetjing før januarinntaket. Dette
håpar me å unngå framover, seier
Hynaas.
Dei fleste som søkjer om utsetjing
gjer det fordi dei er under utdanning.
Desse kan få ny innkalling
seinare.
– Me føretrekk dei yngste, men
særleg dersom ein har utdanning
som er relevant for forsvaret eller
er i svært god fysisk form kan ein
vera av interesse for oss. Det overordna
prinsippet er i alle tilfelle kor
stor tilgong me har på folk, forklarer
Hynaas.
– Det kan bli mindre bruk for
dei som har utsett førstegongstenesta
når det nye ordninga trer i kraft,
men det er jo avhengig av kor godt
systemet kjem til å fungera, tilføyer
han.
Oberst Jomås understrekar at
det ikkje er nokon fasit på kven som
blir kalla inn og ikkje. Han meiner
forsvaret har behov for studentar
uansett utdanning.
– På den andre sida vil og alle
studentar ha nytte av eit år i militæret.
Her kan dei utvikla seg sjølv
som menneske og få ein kompetanse
ein ikkje får nokon andre stader.
Eigentleg burde alle vore innom forsvaret,
seier han.
UReTTFeRdiG sYsTeM
Lasse Hansen, student på samanliknande
politikk, har ikkje vore i
militæret enno. Han skulle på folkehøgskule
då han fekk innkalling,
og fekk difor utsett førstegongstenesta
si.
– Eg fekk ny innkalling eit år etter,
men då var eg byrja å studera,
og fekk utsetjing igjen på grunn av
det, fortel han.
Han understrekar at han ikkje
ser mørkt på eit år i militæret, men
NYTT SESJoNSSYSTEm
synst det er dumt om han blir kalla
inn når han er ferdig med studiane.
Hansen seier og at han synst systemet
er urettferdig slik det fungerer i
dag.
– Eg har vener som må inn i militæret
sjølv om dei har barn. Då
synst eg det er urettferdig at slike
som meg kan sleppa unna. Forsvaret
kunne utvist litt meir skjønn i innkallinga,
meiner Hansen.
Hynaas bekreftar at det å ha
forsørgjaransvar for eit barn normalt
ikkje er god nok grunn for utsetjing.
– Dette er likevel ein vurderingssak
og i stor grad avhengig av søknaden.
Me utviser stor grad av
skjønn i saksbehandlinga vår, konkluderer
han.
• I framtida vert det todelt sesjon.
• Første del består av spørjeskjema med 50 spørsmål om helse, utdanning,
interesser, motivasjon osv.
• Både jenter og gutar i årskullet, ca 60 000, må svara på dette.
• 25 000 blir valgt ut av ei sentral nemnd og må møta til del to; vanleg
sesjon.
• Sesjonen kjem til finna stad på 12 faste stader i landet.
• Til slutt vert 10 000 teke ut til førstegongsteneste.
• Målet er at flest mogeleg skal få vita kvar dei skal gjennomføra førstegongstenesta
med ein gong dei er ferdige på sesjonen.
• Forsvaret håpar å innføra det nye systemet på 92-kullet, det vil seia
at desse vil få skjema utsendt i haust.
Foto: Kim Henning Bjorheim/Forsvarets Mediesenter
11. mars 2009
STUDVEST
fire på gata
1. slik sesjonsordninga er no
må berre tre av ti gjennomføra
førstegongstenesta. synst
du systemet er urettferdig?
2. Trur du det er vanskeleg å
sleppa førstegongsteneste om
ein ikkje vil?
ARTUR BURDEK, (22)
prosessteknologi (uiB)
1. Det er urettferdig for dei som
ikkje vil. Dei bør få sleppa.
Samtidig har me jo ikkje bruk
for alle i førstegongstenesta.
2. Det trur eg er ganske lett.
ARNE SCHEI, 25
Biologi (uiB)
1. Nei, eg synst ikkje det er
urettferdig. Det gir dei som har
lyst i militæret mogelegheita,
og dei som ikkje vil slepp unna.
2. Nei. Som sagt; dei som ikkje
vil, slepp unna.
JoNAS JAREm, (23)
Juss (uiB)
1. Me blei i alle fall presentert
eit anna bilete då me måtte inn i
førstegongstenesta. Då vart det
framstilt som at ein måtte gjera
anten militær eller sivil teneste.
2. Nei, det ser i alle fall ikkje
sånn ut på denne statistikken.
LARS-ERIK LUNDE (23)
Energiteknologi (HiB)
1. Nei, eg synst ikkje det er urettferdig,
men eg synst det er for
lite. Norske gutar har godt av å
vera i militæret.
2. Nei, i alle fall ikkje med den
statistikken. På ei anna side ville
nok dei som har mest lyst til å
sleppa mest godt av å vera i militæret.