2004 # 02 Tigoriannguaruk! Tag suluk med hjem ... - Air Greenland
2004 # 02 Tigoriannguaruk! Tag suluk med hjem ... - Air Greenland
2004 # 02 Tigoriannguaruk! Tag suluk med hjem ... - Air Greenland
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Thulep avannaatungaani kangerliumaninnguami<br />
oqquusumi eskimuutoqqat<br />
nunaqarfissarsisimapput Neqémik taasaminnik.<br />
»Tusaamasaalluarnera matuma isumannaanneranut<br />
piniartukkormiut<br />
qularnaveeqqutigaat«, issittumi ilisimasassarsiortartoq<br />
Knud Rasmussen allappoq.<br />
»Pisariaqartitat sumiiffiannit« tassannga<br />
Knud Rasmussenip Ejnar Mikkelsen<br />
ujarniarlugu ilisimasassarsiornera<br />
1. Thule-ekspedition 1912-imi aallartippoq.<br />
Tamatuma kingorna eqqaaneqaqqinngilaq<br />
ukiut 27-t qaangiummata ilisimasassarsioriat<br />
nutaat nunaqarfimmi<br />
qullersaqarfiliormata: »Den danske<br />
Thule og Ellesmere Land Ekspedition<br />
1939-1940« (qallunaat Thulemut Ellesmere<br />
Landimullu ilisimasassarsiornerat),<br />
Knud Rasmussenip ningaavanit, misigisassarsiorumatuumit<br />
piniariamillu iffiortumit<br />
James van Hauenimit siulersorneqartoq,<br />
taassumalu inuussutissarsiutigalugu<br />
suliaa malillugu suliniut atequseqartinneqalertorpoq:<br />
»Iffiortup ilisimasassarsiornera«.<br />
Suliassamisut pingaarnertut van<br />
Hauenip siunniussimavaa Smith Sundip<br />
– ikerasaap Kalaallit Nunaata Canadallu<br />
immikkoorutigisaata – ilisimatusarfigiitigalugu<br />
assiliorlugu misissuinerit Knud<br />
Rasmussenimit aamma Lauge Kochimit<br />
aallartinneqarsimasut ingerlateqqinnissaat.<br />
Magisterit inuusuttut pingasut –<br />
Johannes Troelsen (ujarassiooq), Islandimiu<br />
Gudmundur Thorlaksson (naasorsiooq)<br />
aamma Chr. Vibe (uumasorsiooq)<br />
– ilisimasassarsiortut siuttuat<br />
(nunap assiliortutut ilinniarnermini<br />
naammasseqqammersimasoq) peqatigalugu<br />
ilisimatoortaapput, tassa nunap<br />
assiliornerata saniatigut aamma ujarassiuutut,<br />
naasorsiuutut uumasorsiuutullu<br />
misissuisussat.<br />
Suluk # <strong>02</strong>•<strong>2004</strong> 04<br />
● Nunap assinganik titartagaq Mannemit<br />
suliarineqarsimasoq.<br />
● Korttegning udført af Manne.<br />
● Map made by Manne.<br />
Qimussersatut aallaaniartitullu eskimuut<br />
taavanimiut sulisussarsiarineqarput, filmiliortussatullu<br />
kiisalu »nalinginnarnik<br />
suliaqartartussatut« van Hauenip sakiatsiani,<br />
Knud Rasmussenip ernera 20nik<br />
ukiulik Manne, matumani perngaammik<br />
angutimi qimussimik angallavigisimasaatigut<br />
angalasussaq, aallartissimavaa.<br />
Pissusissamisuuinnartumik siornatigut<br />
Kalaallit Nunaanneereersimavoq,<br />
kisiannili nammineq akisussaaffeqarluni<br />
ilisimasassarsioqataasutuunngitsoq.<br />
Manne, Niels Christian Rasmussenimik<br />
ateqavissoq, 20<strong>02</strong>-mi aasakkut<br />
USA-mi toquvoq, tassanilu ukiorpassuarni<br />
TV-iikkut aallakaatitassanik assiliisartutut<br />
sulisimalluni – ataqqisaalluarluni<br />
arlaleriarlunilu nersornaaserneqarsimalluni.<br />
Nukissamik nassaarniarneq<br />
Toqunerata kingorna Mannep qimatarpassuisa<br />
akornanni ilaqutaasa van Hauenip<br />
siulersugaanik ilisimasassarsiornermit<br />
ullorsiutit kajortissimasut marluk maannamullu<br />
ilisimaneqanngitsut nassaaraat.<br />
Allattugaatit, periutsimikkut sammisanillu<br />
toqqaanikkut angutaata angalanermini<br />
ullorsiutaanit tusaamasanit »Rejsedagbog«-imit<br />
1912-imeersunit allaaneruallaanngitsut.<br />
Angutimi atuakkiaatulli<br />
Mannep allattugaatai aamma ersitsumik<br />
pissuseqarnermikkut silatusaartumillu<br />
isiginnittaaseqarnermikkut »ilisimasassarsiortup<br />
inuttut pisariitsumik inuuneranik«<br />
ajunngivissumik aamma eqquipput.<br />
Ataatamisulli Manne aamma ima<br />
ilassuteqarsinnaasimagaluarpoq:<br />
»Taamaattumik pissanganartumik<br />
aliikkusersorneqarnissaminik ilimasuttoq<br />
pakatsissaaq. Qanortoq ilaatigooriarlunga<br />
angalanermik inuuneqarnerup<br />
anersaava nuannisarfiuneralu ilannguttarsimagilara,<br />
taamaappammi oqaluttuani<br />
makkunani siunertaq anguneqarsimassaaq.«<br />
● Manne Rasmussen Thulemi.<br />
● Manne Rasmussen i Thule.<br />
● Manne Rasmussen in Thule.<br />
Juunip qulingiluaani 1939-mi »Hans<br />
Egede« Københavnimi Trangravenimiit<br />
aallarnissamut piareerpoq. Inuusuttorpassuit<br />
navialiffiusinnaasumik sivisuumik<br />
angalasussat allat assigalugit asasamik<br />
inuulluaqqusineq ilungersunarnerpaavoq.<br />
Periarfissaq kingullerpaaq atorlugu<br />
toqqagaq »imminut nalunaarutigisimavoq«,<br />
Mannelu ullorsiutimini siullerpaamik<br />
allappoq:<br />
»Trinep tarrinnera umiarsuullu qaani<br />
kisimiilernera puiguikkiuppara. Maannami<br />
ilisimasassarsiorneq tamarmi allarluinnarmik<br />
annerusumillu isumaqalerpoq,<br />
qanorluunniillu pisoqassagaluarpat<br />
namminersuutigalugu suliassama siulliup<br />
aallartinnerani pisimasunut attaveqaatit<br />
tamarmik kipineqarput. Maanna<br />
annerusumik minnerusumilluunniit siumut<br />
isigisinnaassuseqarnikkut – tamannalu<br />
kingorna paasinarsiumaarpoq –<br />
marlunnik angutitut sapiissuseqarfiusariaqartunik<br />
suliassaqalersimavunga.<br />
Angutitut pingaartillugu.«<br />
Piniarneq nuannannerillu<br />
Aallarnermilli nuannaarutiginninni Mannep<br />
ernummatiminik tamanik puiguutigilertorpaa.<br />
Kunuunnguup erneratut<br />
Kalaallit Nunaanni sineriak atuarlugu<br />
illoqarfinni nunaqarfinnilu ilassilluarneqartaqaaq<br />
nillerratigineqartarlunilu.<br />
Ataqqinaatissaanik nerersuarnerit, kaffillernerit<br />
unnuarsuarmullu qittannerit<br />
ingerlanneqartarput:<br />
»Upernavimmi ulloq ataaseq uninngavugut<br />
Blicher-Nielsenikkunnilu nerersuarluta<br />
qittassuaarlutalu. Taama<br />
ataatsikkut qititsiginera qaqutigoortorujussuuvoq.<br />
Blicher-Nielsenikkut saniatigut<br />
dr. Bjarnov aamma palasi Rosing,<br />
siornatigut Ammassalimmiissimasoq,<br />
aamma isersimapput. Taanna marlunnik<br />
pinnersunik paneqarpoq, imaluunniit<br />
eqqornerusumik pinnersorujussuarmik<br />
paneqarpoq (Margrete) ataatsimillu qit-
Change language