de manuel maría a ferrín - Real Academia Galega

Discurso Darío Xohán.qxd 31/3/06 09:13 Página 34
blica A t o rre de Babel, e Vázquez Diéguez As ponlas baixas. Algo despois,
un pouco máis serodio, irrompe discretamente Paco Martín coas M u x i c a s
no espello, anunciando xa as páxinas gloriosas que lle daría á narrativa en
xeral e á narrativa para rapaces en particular. E de fóra chegaba a arroiada
de Neira Vilas, que así a todo, sendo cronoloxicamente irmán da primeira
fornada, e nacionalmente camarada polo seu estrito monolingüismo literario,
ó estar sempre tan lonxe, e desde o ano 1961 inmerso noutro proceso
político, non me atrevería a incluír no grupo máis ou menos orgánico, aínda
que si, xaora, na xeración. Para min, que as debín ler polo ano 1967, as
Memorias dun neno labre g o foron decisivas, talvez por razóns de clase
alén das literarias, e percibín o Neira como percibín o Manuel María escritor
antes de o coñecer persoalmente; mais na dinámica interior quizais non
fose así. Con todo, tamén hai que ter en conta que, despois de Dende lon -
x e e da primeira edición das M e m o r i a s , Neira Vilas publicaba esencialmente
en Galiza, e que o seu contacto con intelectuais do interior, por
exemplo con Manuel María, parece de substancia un pouco diferente có
que mantiñan os exiliados da República. Ou con Avilés de Taramancos, a
quen polo ano 1957 lle mandaba libros de Castelao, Marx e Lenin.
En canto á poesía, a dos sesenta é unha década prodixiosa: pouco despois
dos Nimbos de Díaz Castro, tan esperados desde a inclusión dalgúns
poemas na Escolma de Del Riego, Celso Emilio Ferreiro, plenamente integrado
na obra da Grande Xeración —quero agora empezar a chamarlle
así— publica Longa noite de pedra; e logo, desde lonxe, mándanos o Via -
xe ao país dos ananos, e un tal Arístides Silveira as Cantigas de escarnio e
maldecir que tanto nos confortaban na nosa ira antifranquista; e axiña,
coma quen non quere a cousa, o delicioso Terra de ningures e o romance de
cego Paco Pixiñas. Bernardino publica ese libro absolutamente xenial que
é Profecía do mar; había uns anos organizara a magnífica recolleita dos
Contos populares da provincia de Lugo, que foi o primeiro libro en galego
que lin eu. Manuel María publica o tesouro de aluvión que é o Mar maior,
e contra o final da década, en rápida sucesión, Os soños na gaiola, Proba
documental, os extraordinarios Versos pra cantar en feiras e romaxes, os
Versos pra un país de minifundios, o Remol e as Canciós do lusco ó fusco.
“Manuel María, caudaloso río”, titulaba un artigo, en 1970, o noso pobre
amigo Xosé Luís García Mato. Avelino Abuín de Tembra, fundador dos Xogos
Florais Minerva onde moitos nacemos publicamente á literatura galega,
dá ó prelo o seu primeiro libro, Camiños; Novoneyra profire as Elexías do
Courel, e eses dous poemas xeniais, a Letanía de Galicia e mais o Viet Nam
canto, que valen dúas vidas de poeta; e por riba faille publicar a María Ma-
34