de manuel maría a ferrín - Real Academia Galega

Discurso Darío Xohán.qxd 31/3/06 09:13 Página 10
nimia urbana do franquismo. Eu era moi rapaz, e non sabía o que aprendía.
Mais aquela semente, aínda que lenta en xermolar, acabou rebentando. Se algunhas
veces emprendín traballos de certo folgo e certa dimensión, coma
aqueles que estimo sobre todos, as miñas traducións de poesía, non fixen máis
ca pór en práctica o exemplo do Xosé María. Quero lembralo aquí, tamén, porque
naquelas tardes de camaradaxe, despois da xeira corrixindo probas ou facendo
paquetes man a man, con algún branco do Condado ou algún tinto de
Beade entre nós, nas tabernas do Armando ou do Camilo, Xosé María daba por
sentado que eu sería académico algún día, e moito antes de tempo fixo nacer
en min a arela que agora me cumprides. Non sei como o sabía el!
Agradezo a chamada; e a miña gratitude faise máis fonda aínda, mesturada
coa dor, por térdesme elixido para ocupar a cadeira que vagou por morte
de Manuel María. Manuel María apadriñou a miña entrada na República
das Letras. El foi quen me guiou e me axudou, quen aturou as miñas cousas
de rapaciño toleirán, quen me deu mesa e cama e leguas de conversación na
súa casa en Monforte, e leguas de viaxe e compañía e ilustración polos
camiños de Galiza, polas vilas e aldeas e cidades que tanto amou o seu desmesurado
corazón. El foi quen editou o meu primeiro libro. El foi o meu
padriño, e non só literario: tamén o foi cando casei. Manuel María foi para
min, que son o primoxénito dos meus irmáns de sangue, o meu irmán maior;
e vós, sabéndoo, xenerosamente, con xentileza conmovente, chamástesme a
ocupar a súa cadeira, tal como antigamente o irmán máis novo era chamado
nalgúns sitios a ocupar o lugar do vinculeiro cando o maior morría.
E así estou agora diante vós co corazón transido, nesta cidade da Coruña
que Curros amou tanto: ouh meiga cibdá da Cruña...!; que Pondal amou
tanto: se non for na Ponte-Ceso, sepultádeme na Cruña...; que Rosalía
dixo: tomba mellor que aquí atopou n’achara sinón dos seus antre o amo -
roso abrigo; cidade de Murguía, que a louvou tantas veces: xúntanse nela
felizmente as claridades do sur cos ceos sombríos do norte... Cidade de Luz:
cidade de Lucas Labrada, de Cornide e de Pardo de Andrade; cidade de Porlier
e de Xoana de Vega; cidade de López Cortón, dos Xogos Florais de 1861 e do
Álbum da Caridade; cidade d’O vello do Pico Sagro, o primeiro periódico
escrito en galego; cidade que coroou vivo a Curros Enríquez e lle ergueu
morto o maior monumento que a soberbia poética puidese concibir; cidade
da Biblioteca Gallega de Fernández Latorre e de Martínez Salazar, da Cova
Céltica e dos Carrés, de Marcial del Adalid e de Castro Chané, de Florencio
Vaamonde e de Manuel Lugrís, de Pérez Costales e de Nóvoa Santos, de
Ánxel Casal e de María Miramontes, da Editorial Lar, da Editorial Nós; ci-
10