de manuel maría a ferrín - Real Academia Galega

Discurso Darío Xohán.qxd 31/3/06 09:13 Página 46
mais, eramos en xeral uns epígonos máis ben incompetentes e incultos, que
imitabamos coma papagaios, e non precisamente as mellores cousas dos
modelos. Baixamos o nivel, non sei se por torpeza. Talvez por ignorancia
pura e simple, por non lermos o que debiamos, ou por non entendermos o
que liamos. Felizmente, despois cada quen foi aprendendo como puido, e
algún incluso está hoxe aquí, falando diante varios dos seus mestres, dos
seus irmáns maiores, e dicíndolles grazas, beizón por serdes o que fostes e
o que seguides sendo, beizón por acollernos e ensinarnos e por mandar en
nós, ou por obedecermos nós sen nos mandardes. Pois digo: cando eu coñecín
a Manuel María, con dezaseis aniños, e despois a Ferrín, a Novoneyra,
a Xohana Torres, eles xamais me pareceron senón irmáns maiores; a
min, incluso desde a admiración, sempre me pareceron compañeiros na
mesma empresa, que era tamén o que a eles lles parecía eu, e endexamais
sentín que fosen outra cousa nin outra xeración ou actitude, moito ó revés
do que me acontecía con Cunqueiro ou con Fole, ou con Xosé María Álvarez
Blázquez antes de sermos tan amigos. O mesmo lles pasaba a Xesús Rábade
e a Margarita Ledo Andión, e supoño que a todos os do meu tempo
máis ou menos, a todos os que entramos na República das Letras denantes
de morrer o ditador. Dixo ben Franco Grande, falando de algo que a el lle
parecía semellante: “Todos eramos realmente novos: uns empezabamos a
selo e outros empezando a deixar de selo”. Nós non somos ningunha xeración,
e tampouco non creo que un Xavier Alcalá se poida xebrar daquela
xeira. O que despois fixemos, seguímolo facendo na súa compañía, en continuo
diálogo con eles, aínda que algúns de nós somos máis novos ca algúns
dos que empezaron a publicar despois de 1975. Aquel cuarto de século que
empezou simbolicamente co primeiro libro de Manuel María fixo de todos
nós a mesma cousa múltiple, o mesmo organismo literario: a mona tiña
rabo, e ese sómolo nós. Deixádenos, pois, ser os epígonos, palabra tan desprestixiada
nos manuais e nos tratados, pero que asume tanta gloria cando
se refire a esta Grande Xeración.
Quizabes isto mudou algo a partir do ano 1976; así se di xeralmente nas
historias da literatura para uso escolar. Eu non estaría tan seguro. É moi certo
que houbo un Pexegueiro, é moi certo que houbo Rompente; pero xa dixen que
Pexegueiro leu Con pólvora e magnolias cando este libro aínda estaba inédito.
Foi en 1974, e foi xusto daquela cando comezou a escribir en galego. Isto
non lle quita ningún mérito ó Pexegueiro, que xa daquela era un gran poeta;
pero ler leuno. E tamén o leron os de Rompente, non habían de ler.
A nova situación política fixo posible, é ben sabido, unha explosión inmensa
da literatura galega, que estaba moi ben fundada. Pero este estoupi-
46