Revista do II Encontro de Embarcacións Tradicionais de Galicia

libros dos séculos XVI ó XVIII referentes a te-
mas de Música, Libros de Caballerías, im-
presos galegos con obras como a Descrip-
ción do Reino de Galicia do Licenciado
Molina ou obras de Felipe de Ia Gándara,
libros de Leis, Medicina, Matemáticas,
História, Gramática, Astroloxía, Relixíón, etc.
Xa centrándonos en temas marítimos encon- I
tramos unha ampla variedade de temas. I
Empezando por temas de Xeografía, pasan-
do por libros náuticos propiamente ditos ata
temas de Astronomía e Historia Natural
idiolóxica.
En Xeografía poderíamos clasificar
tanto Atlas como os preciosos de Ortelio,
Blaeu, e a extraordinario obra de Ptolomeo
impresa en Roma no 1490, como os de
Viaxes, tales como a traducción castela do
1529 de Logrotío do Marco Polo, Navigatio
de Hugonis do 1599 Nova Typis trasada navigatio Orbis
Occidentalis de Gaspar Plantus, 1621, ou aínda os "Derro-
teros" con exemplares como por exemplo portugueses:
Roteiros de Mariz Carneiro edicións de 1642 e 1655. To-
cando os aspedos prádicos da navegación, temos os
senlleiros exemplares dos Regimentos de Navegación do
XVI, repetidamente editados fora de Espatía con notable
éxito por ingleses, franceses e holandeses, entre outros, e
que orixinaron aquela memorable frase de Guillén, polo
demáis nada esaxerada, de que Europa aprendeu a nave-
gar en libros espatíois. Son: Pedro de Medina, Regimiento
de Navegación, Sevilla 1 563, o Regimiento de García de
Céspedes, primeira edición, Faleiro, Tratado de Ia Sphera y
de1 Arte de Navegar, Sevilla 1535, ou o de Martín Cortés,
Breve compendio de Ia Sphera y de Ia Arte de Navegar,
Sevilla 1 551 . Do século XVII temos Figueiredo, Hidrographia,
Lisboa 1 625, Nagera Navegación Especulativa y Práctica,
Lisboa 1628, ou a do galego de Mondotíedo Francisco
Seixas y Lobera Teatro naval hidrográfico, Madrid 1688,
na súa edición príncipe.
Moi ligadas asemade á navegación son as obras de
Cosmografía, sección moi completa: Apiano,
Cosmographia edicións de 1533, 1545, 1555, 1564, e
1575, Chaves Tradado de Ia Sphera, primeira edición,
Rocamora, Sphera de1 Universo Madrid 1599. Cun carác-
ter de manual de instruccións da época cabería califica-Ia
obra de Egnatio Dante Trattado dell uso et della fábrica
dell astrolabio, Florencia 1569.
De Astronomía hai Fuentes, Suma de Astronomía ,
Sevilla 1547, Nagera Discursos astrológicos, 16 19, e Suma
As Enfidades
Museo Massó
46
II ENCONTRO DE EMBARCACIÓNS TRADICIONAIS.CjALICIA 95
Astrológica. No que atingue a Idioloxía a traducción de
Gerónimo de Huerta das obras de Plinio, edic. de 1603 e
1624, e outroo máis que non citamos para non extender-
nos.
No que respeda falar dos fondos documentais, limi-
taremos a consignar que se conservan os da familia Massó
desde o seu humilde comezo ata a súa etapa de esplendor,
así como tamén doutras fadorías de salgazón de Bueu.
Trátase, segundo cremos, dun importante conxunto docu-
mental relativo ós inicios e desenvolvemento das adivida-
des da conservación de peixe, actividades esenciais na con-
figuración histórica da vila de Bueu, e que pode -quizá-
servir de paradigma para algunha outra vila de costa de
Galicia. Estes fondos, por outra banda, foron empregados
polo especialista en historia económica de Galicia Joam
Carmona para a confección da súa tese dodoral.
Os que máis arriba denominamos fondos de carác-
ter histórico abranguen unha gama tan ampla como sou
darse nos museos inscritos dentro da categoría de maríti-
mos. Pasaremos revista a uns cantos deles.
Existenm moi notables obxedos de navegación,son os
astrolabios inglés e espatíol do XVI de madeira e metal
respectivamente, busolas do século XVII, e un reloxio de sol
de man do XVIII coa súa busola. Xa no século XIX hai
sextantes, catalexos e demáis instrumentos correntemente
utilizados a bordo durante a navegación.
E moi fermosa e espedacular a colección de mode-
los de navíos históricos, integrada pola carabela Santa
María, a nao Vidoria, o galeón almirante de Oquendo, ou
os navíos de Iínea do XVIII Real Carlos e San Juan