Actieprogramma Provinciaal Veiligheidsbeleid 2008-2009

Inhoudsopgave
Woord vooraf 2
1. Inleiding 4
2. Begrippenkader 5
2.1 Soorten veiligheid 5
2.2 De veiligheidsketen + matrix 6
3. Omgevingsbeleid 7
3.1 Huidige beleid en veiligheid 7
3.2 Actieprogramma 2008-2009 8
4. Ruimtelijke Ordening 9
4.1 Regelgeving en beleid 9
4.2 Actieprogramma 2008-2009 10
5. Externe Veiligheid en Milieuvergunningen 12
5.1 Huidige beleid en veiligheid 12
5.2 Actieprogramma 2008-2009 14
6. Milieutoezicht 16
6.1 Huidige beleid en veiligheid 16
6.2 Actieprogramma 2008-2009 18
7. Verkeer en vervoer 20
7.1 Huidige beleid en veiligheid 20
7.2 Actieprogramma 2008-2009 23
8. Water 26
8.1 Huidige beleid en veiligheid 26
8.2 Actieprogramma 2008-2009 27
9. Welzijn en volksgezondheid 31
9.1 Huidige beleid en veiligheid 31
9.2 Actieprogramma 2008-2009 32
10. Openbare Orde en Veiligheid 36
10.1 Huidige beleid en veiligheid 36
10.2 Actieprogramma 2008-2009 39
Bijlage
- matrix provinciaal veiligheidsbeleid in veiligheidsketen 45
0

Woord vooraf
Voor u ligt het actieprogramma Provinciaal Veiligheidsbeleid 2008-2009. De provincie heeft een brede
verantwoordelijk waar het gaat om het waarborgen van de veiligheid voor onze inwoners.
Het Provinciaal Veiligheidsbeleid is een paraplu waaronder alle beleidsaspecten van de provincie zijn
gebracht die te maken hebben met veiligheid gericht op de burger. Deze beleidsaspecten kunnen zeer
divers zijn. Op het eerste gezicht hebben welzijn en verkeersveiligheid weinig met elkaar te maken.
Toch zijn het twee beleidsterreinen die, elk vanuit hun specifieke gezichtspunt, zich richten op het
vergroten van de veiligheid van de Groningse bevolking.
Het samenbrengen van dit divers beleid onder de noemer Provinciaal Veiligheidsbeleid geeft een
helder overzicht van de inspanningen van de provincie Groningen om de veiligheid in deze provincie
te vergroten. In het actieprogramma Provinciaal Veiligheidsbeleid 2008-2009 maken we zichtbaar wat
we op het gebied van veiligheid in de komende twee jaren gaan doen. Deels gaat het om een
voortzetting van activiteiten die ook waren opgenomen in het vorige actieprogramma 2006-2007. Deze
activiteiten vloeien meestal voort uit wettelijke taken óf zijn vastgelegd in meerjarenprogramma's:
o Het uitvoeren van het uitvoeringsprogramma externe veiligheid wordt gecontinueerd,
omdat het onderdeel is van het is van het meerjarige uitvoeringsprogramma externe
veiligheid 2006 - 2010.
o De activiteiten die wij uitvoeren op het gebied van ruimtelijke ordening en externe
veiligheid zijn enerzijds reguliere werkzaamheden die wij doen op basis van de wetgeving
en anderzijds zijn zij onderdeel van het meerjarige uitvoeringsprogramma externe
veiligheid.
o In het voorgaande actieprogramma (2006 -2007) zijn in belangrijke mate werkzaamheden
beschreven die regulier van aard zijn zoals toezicht en handhaving in het kader van de
Wet milieubeheer en het Vuurwerkbesluit. Naast deze reguliere werkzaamheden is in het
voorgaande actieprogramma het opstellen van een "Verbeterplan Handhaving"
opgenomen. Naar aanleiding daarvan heeft in 2004 een nulmeting plaatsgevonden en zijn
in de daaropvolgende jaren maatregelen doorgevoerd om de kwaliteit van de handhaving
verder te vergroten. Daarmee is uitvoering gegeven aan bovengenoemd plan.
Vanzelfsprekend verdient kwaliteitsverbetering continue aandacht, onderzoek van
bijvoorbeeld de provinciale regisseur voor de handhaving (2e lijns toezicht) levert daar
een bijdrage aan (zie hoofdstuk 6).
o De veiligheidsactiviteiten op het gebied van verkeer en vervoer liggen vast in
meerjarenplannen.
o De activiteiten op het gebied van het voorkomen en beperken van wateroverlast en het
beschermen tegen overstromingen worden uitgevoerd in het kader van Water 2000+, een
project dat direct na de wateroverlast van 1998 is gestart. Deze maatregelen moeten
ertoe leiden dat in 2015 het vereiste veiligheidsniveau is gerealiseerd. Het visueel
inspecteren van de regionale waterkeringen is een jaarlijks terugkerende actie om inzicht
te houden in de fysieke veiligheid van de regionale waterkeringen. Met het opstellen van
de Waterkeringsparagraaf voor de primaire waterkeringen (waterkeringszones) zijn we in
2006 gestart en zal medio 2008 worden afgerond.
o De actiepunten op het gebied van Welzijn en Volksgezondheid worden uitgevoerd in het
kader van het vastgestelde beleid voor Welzijn voor de jaren 2005-2008, dan wel hebben
betrekking op de uitvoering van de wettelijke taken op het gebied van jeugdzorg en
ambulancevervoer.
o Activiteiten op het gebied van openbare orde en veiligheid hebben een wettelijke basis.
De complete rapportage over de activiteiten in 2006 heeft u in het voorjaar van 2007 behandeld;
medio 2008 ontvangt u de rapportage over onze activiteiten in het jaar 2007.
2

1. Inleiding
In 1999 is de nota 'Naar een veiliger provincie' door Provinciale Staten 1 vastgesteld. In deze nota is
een beeld gegeven van het toenmalige veiligheidsbeleid binnen de provinciale organisatie. Met de
vaststelling van deze nota werd tevens besloten dat Provinciale Staten, op grond van het
Bestuursakkoord Nieuwe Stijl (BANS) 2 en het Integraal Veiligheidsprogramma (IVP) 3 van het rijk,
periodiek een Provinciaal Veiligheidsprogramma zullen vaststellen.
Een eerste aanzet hiertoe hebben wij gedaan door vanaf 2001 jaarlijks aan Provinciale Staten te
rapporteren wat wij in het jaar daarvoor op het gebied van veiligheid hebben gedaan.
Bij de behandeling van de rapportage hebben Provinciale Staten kenbaar gemaakt, naast een
jaarlijkse terugblik op het gevoerde veiligheidsbeleid, ook graag een inzicht te krijgen in het toekomstig
te voeren beleid en de activiteiten die daaruit voortvloeien. In het Actieprogramma Provinciaal
Veiligheidsbeleid 2004-2005 is voor het eerst een inventarisatie gemaakt van het provinciale beleid en
provinciale activiteiten op het gebied van veiligheid.
Dit programma is een weergave van het provinciale veiligheidsbeleid en concrete activiteiten die wij in
de jaren 2008-2009 voornemens zijn uit te voeren. Wij hebben voor een iets andere opzet gekozen
dan de eerder verschenen actieprogramma's. Hierdoor is het programma concreter geworden wat
betreft voorgenomen activiteiten en inzet van financiële middelen, welke overigens opgenomen zijn in
de provinciale begroting. De nieuwe opzet brengt ook beter tot uitdrukking welke plek het beleid en de
activiteiten in de veiligheidsketen hebben.
Het activiteitenprogramma biedt een goede opmaat om het Provinciaal Veiligheidsbeleid verder
integraal vorm te geven. Bij deze verdere vormgeving is het van belang om veiligheid te laten
doorwerken in de provinciale organisatie en in het provinciaal beleid. Daarnaast is het voor de
provincie Groningen van belang om voor partners en bevolking een herkenbare en betrouwbare
organisatie te zijn die, samen met anderen, werkt aan een veilige(r) provincie.
Leeswijzer
In de volgende hoofdstukken wordt eerst een begrippenkader geschetst, om te verduidelijken wat het
begrip veiligheid inhoudt. Vervolgens zal per beleidsveld worden aangegeven in hoeverre dit veld zich
bezig houdt met veiligheid, wat er nu al wordt gedaan en welke activiteiten in de komende jaren
gepland zijn. Concreet gaat het om de beleidsvelden ruimtelijke ordening, externe veiligheid en
milieuvergunningen, milieutoezicht, omgevingsbeleid verkeer en vervoer, water, welzijn en
volksgezondheid en openbare orde en veiligheid.
1 Vergadering Provinciale Staten d.d. 15 december 1999.
2 Bestuursakkoord Nieuwe Stijl, Overheden over toekomst 4 maart 1999
3 Tweede Kamer, vergaderjaar 1998-1999, 26 604, nr 1.
4

2. Begrippenkader
2.1 Soorten veiligheid
De zorg voor een veilige woon-, leef en werkomgeving is één van de belangrijkste taken van de
overheid en dus van de provincie. Maar veiligheid is een containerbegrip, dat op allerlei
beleidsterreinen speelt. Denk aan veiligheid op het gebied van verkeer, water, ruimtelijke ordening,
rampenplannen etc. Daarnaast wordt in het veiligheidsdebat gewerkt met diverse 'soorten' veiligheid.
Dit begrippenkader geeft een beeld van de meest voorkomende 'soorten' veiligheid.
Veiligheid
In het Integraal Veiligheidsprogramma 1999 waarin het kabinet haar visie op veiligheid geeft spreekt
zij over veiligheid als: 'het aanwezig zijn van een zekere mate van ordening en rust in het publieke
domein en van bescherming van leven, gezondheid en goederen tegen acute of dreigende
aantastingen'.
Externe Veiligheid
Externe veiligheid betreft de veiligheid die direct of indirect het gevolg is van risico’s voor mensen in
de woon -, werk- en leefomgeving als gevolg van het gebruik, de opslag, de productie en transport
van gevaarlijke stoffen.
Fysieke veiligheid
Fysieke veiligheid is de veiligheid die direct of indirect het gevolg is van de inrichting of het beheer van
de openbare ruimte. Denk hierbij aan tunnels, bruggen, wegen, fietspaden etc.
Sociale veiligheid
Veiligheid die direct of indirect het gevolg is van het doen of laten van menselijk handelen. Bij sociale
veiligheid draait alles om gevoel. Hoe veilig voelt iemand zich in zijn eigen straat, in het openbaar
vervoer of in het park? Vragen waar alle mensen een ander antwoord op zullen geven. Bij het beleid
wat zich richt op het vergroten van de sociale veiligheid wordt onder meer scherp gelet op de
herinrichting van centrumgebieden en plannen van stedelijke vernieuwing. Daarnaast speelt sociale
veiligheid een rol bij de hulpverlening aan onder andere dak- en thuislozen, (ex)-psychiatrische
patiënten en drugsverslaafden. Bij de provincie ligt bij de invulling van het thema de nadruk op
jeugdbeleid en zorg.
Integraal Veiligheidsbeleid
Dit betekent een concrete probleemgerichte aanpak door de gezamenlijke partners onder regie van
het openbaar bestuur met aandacht voor alle schakels van de veiligheidsketen, van het bestrijden van
onveiligheid naar het voorkomen en beter beheersen.
Provinciaal Veiligheidsbeleid
Het Provinciaal Veiligheidsbeleid is de paraplu waaronder alle beleidsaspecten van de provincie zijn
ondergebracht die te maken hebben met veiligheid gericht op de burger. Deze beleidsaspecten
kunnen zeer divers zijn.
5

2.2 De veiligheidsketen
Veiligheid is een begrip dat vanuit een keten benaderd wordt. De schakels kunnen niet los van elkaar
worden gezien. Door te zorgen dat aan het begin van de keten de voorbereiding goed is, blijven
gevolgen van een incident zo veel mogelijk beperkt. Zorgen voor goede brandpreventie en
vluchtwegen, zorgt voor zo weinig mogelijk slachtoffers. De veiligheidsketen bestaat uit de volgende
schakels:
Pro-actie Preventie Preparatie
Repressie Nazorg
Pro-actie
Pro-actie in de veiligheidsketen betekent dat de overheid al in de vroegste fase van planontwikkeling
nadenkt over veiligheid. Daarbij gaat het er ondermeer om of een bepaalde risicovolle activiteit
maatschappelijk acceptabel is (willen we een kerncentrale, een chemisch bedrijf op een
bedrijventerrein, transport van gevaarlijke stoffen over het spoor).
Preventie
Bij preventie letten we vooral op het voorkomen van problemen door een zorgvuldig bron- en
effectgericht beleid. Met bronbeleid proberen we te voorkomen dat bijvoorbeeld een ramp of incident
kan ontstaan. Met effectbeleid proberen we de effecten van een incident of ramp zo klein mogelijk te
houden, voor het geval het zich toch voordoet. Ook zorgen we dat in eenmaal ontstane of
geaccepteerde risicovolle situaties de kans op onveiligheid zo klein mogelijk is.
Preparatie
Preparatie betekent voorbereiding voor het geval er toch dingen mis zouden gaan. In de preparatieve
fase zorgt men voor de bereikbaarheid van wijken en objecten en het maken van
rampbestrijdingsplannen of rampenplannen, om bij het uitbreken van een calamiteit voorbereid te zijn
op de bestrijding daarvan. Bij deze fase behoren training en oefening in de bestrijding van branden,
ongevallen en rampen en zorg voor het juiste materieel en materiaal.
Repressie
Het meest in het oog springende onderdeel van de veiligheidsketen is de acute bestrijding van
calamiteiten, ongevallen en andere onveiligheidsituaties. Dit is de repressieve taak. Hiervoor is het
belangrijk over de nodige operationele en bestuurlijke deskundigheid en goede informatie- en
communicatiemiddelen te beschikken. Trainingen, opleidingen en oefeningen zijn hierop gericht. Een
deel van de repressieve taken is het werk van operationele diensten als brandweer, politie en
geneeskundige diensten.
Nazorg
Nazorg is ervoor om zo goed en zo snel mogelijk terug te keren naar de normale verhoudingen,
gevolgen weg te werken en lering te trekken voor de toekomst. Centraal staat daarbij de medische en
sociaalpsychische opvang van slachtoffers en hulpverleners, herstel van de schade en hulp bij het
afwikkelen van schadeclaims.
Matrix provinciaal veiligheidsbeleid in de veiligheidsketen
In de bijlage is in een matrix weer gegeven welke plek de verschillende beleidsvelden die in dit
actieprogramma worden beschreven in de veiligheidsketen innemen.
6

3. Provinciaal omgevingsbeleid
3.1 Huidige beleid en veiligheid
Wet op de
Ruimtelijke Ordening;
Wet milieubeheer;
Wet op de water-
huishouding;
Planwet verkeer
en vervoer
Provinciaal Omgevingsplan
In het Provinciaal Omgevingsplan (POP) komen verschillende onderwerpen,
zoals wonen, werken, ondernemen, bereikbaarheid, milieu en veiligheid aan
bod. Het POP beschrijft hoe de provincie er nu en in de toekomst uit moet zien:
onze fysieke leefomgeving. Het POP bevat de hoofdlijnen van het provinciaal
omgevingsbeleid en is het beoordelings- en toetsingskader voor plannen van
gemeenten en waterschappen en voor vergunningverlening (zie hoofdstukken 4,
5 en 8). Op sommige onderdelen (zogenaamde concrete beleidsbeslissingen) is
er geen ruimte voor nadere afweging op lokaal niveau.
Het POP heeft de wettelijke status van: streekplan op basis van de Wet op de
ruimtelijke ordening; het milieubeleidsplan op basis van de Wet milieubeheer;
waterhuishoudingsplan op basis van de Wet op de waterhuishouding en
mobiliteitsplan op basis van de Planwet verkeer en vervoer.
Nadat wij in juli 2006 het POP2 hadden vastgesteld (het POP2 is een
actualisatie van het eerste POP) zijn wij direct gestart met het ontwikkelen van
een nieuw POP.
Naast de wens om een nieuw POP te ontwikkelen is er ook een feitelijke
noodzaak. Het huidige POP is geldig 4 jaar geldig (met een mogelijkheid tot
verlenging met 2 jaar). Dat betekent dat uiterlijk in juli 2010 het nieuwe POP een
juridische status moet hebben. De uitkomsten uit de analysefase en het
interactieve proces, fasen in het ontwikkelingsproces die beide in 2007 hebben
plaatsgevonden, moeten in 2008 leiden tot een voorontwerp POP. Naar
verwachting stelt de provincie Groningen in het voorjaar van 2009 het nieuwe
Provinciaal Omgevingsplan vast.
Veiligheid speelt een rol binnen alle integrale thema's en gebiedsopgaven van
het nieuwe POP. Neem de vergrijzing, de situering van bedrijventerreinen, de
gevolgen van klimaatsverandering voor de stijging van de zeespiegel, de
ontwikkeling van de Eemsdelta. De komende periode zal worden vastgelegd
waar we op willen sturen en hoe we dit gaan realiseren.
Het project leve(n)de dorpen
Het beleid in het Provinciaal Omgevingsplan is ook aanleiding geweest voor het
ontstaan van het project leve(n)de dorpen. Het POP heeft onder andere als
opgave het "faciliteren van de leefbaarheid op het platteland". De Groninger
dorpen hebben een hoge woonkwaliteit met rust en ruimte in een mooi en open
landschap. Ook deze kernkwaliteit moet worden versterkt en tegelijkertijd
moeten de dorpen economisch en sociaal vitaler worden gemaakt.
Het project leve(n)de dorpen is in 2002 ontstaan op initiatief van de Stuurgroep
regio Noord en Leader Hoogeland. Hiermee ontstond voor 8 Groninger
gemeenten en hun bijbehorende dorpen de mogelijkheid om een beroep te doen
op de financiële middelen die binnen het project jaarlijks beschikbaar zijn. Op dit
moment is het project provinciebreed inzetbaar.
Personen, organisaties en ondernemers kunnen met hun plannen en voorstellen
terecht bij het Loket Leve(n)de dorpen. Veel van dit soort plannen en voorstellen
bevatten aspecten van veiligheid.
De provincie levert menskracht voor dit loket. Het loket levert deskundigheid,
ondersteuning en geld om te helpen bij realisatie van nieuwe plannen. Hierbij
geeft niet de overheid (gemeenten en provincie) aan wat van belang is voor de
leefbaarheid in het eigen dorp, maar de bewoners zelf.
Burgers kennen de weg niet naar of hebben geen vertrouwen in de
gemeente/provincie en de bureaucratie binnen de gemeente/provincie
ontmoedigt mensen om eigen initiatieven in te dienen. Er zijn veel ideeën, maar
7

3.2 Actieprogramma 2008-2009
het ontbreekt eraan om ze daadwerkelijk te realiseren. In de afgelopen jaren is
duidelijk geworden dat - om initiatieven verder te helpen - het van essentieel
belang is om naar de dorpen toe te gaan, te luisteren en op die manier (ter
plekke) te beoordelen wat de realiteitswaarde is van een idee.
Analoog aan het gebiedsgericht werken binnen onze organisatie worden vier
gebieden onderscheiden: Noord, Oost, West en Centraal. Om in aanmerking te
komen voor een financiële ondersteuning moeten projecten aan een negental
criteria voldoen. De belangrijkste criteria: het gaat om een initiatief uit de eigen
bevolking en er is voldoende draagvlak voor het initiatief. De projecten worden
beoordeeld door het expertteam per regio georganiseerd bestaande uit zowel
interne als externe adviseurs. Deze beoordeling gebeurt tijdens de maandelijkse
vergadering van het expertteam. Op basis van het advies van dit team besluiten
wij vervolgens al dan niet subsidie te verstrekken.
Per 1 januari 2008 valt het project Leve(n)de dorpen onder het programma
Landelijk Gebied. Dit levert naar verwachting een wat aangepaste organisatie
op. Voor de aanvrager verandert er echter niets.
1. Uitvoering project leve(n)de dorpen
Doel: Het Loket heeft als doel Groninger dorpen (en wijken) economisch en sociaal
vitaler te maken door het stimuleren van initiatieven op dorpsniveau die de
leefbaarheid van dorp of woonomgeving verbeteren.
Doelgroep: Iedereen - personen, organisaties en ondernemers - met een idee, plan of
voorstel dat bij de doelstelling aansluit kan bij het loket terecht. Alle
initiatiefnemers kunnen bij een centraal adres voor advies en ondersteuning
aankloppen.
Stand van zaken: Het Loket Leve(n)de dorpen ontvangt jaarlijks vele verzoeken voor ondersteuning
van projecten.
Een voorbeeld uit de gemeente Winsum
Door heel Winsum werd geskateboard en overal verrezen geïmproviseerde
hindernissen. Deze waren soms zeer gevaarlijk;
jongeren zochten plaatsen waar het goed skaten was.
Dit gaf veel overlast en steeds nieuwe hangplekken.
Een groep jongeren heeft samen met een
jongerenwerker en ondersteuning vanuit het Huis van
de Sport een plan opgezet. Het uiteindelijk doel was
het realiseren van een skatepark, maar belangrijk
subdoel was de jeugd zelf het plan op te laten maken.
De opzet had een educatief karakter en op termijn het voordeel dat de jeugd zo
betrokken zou zijn dat zij alles op alles zouden zetten om het skatepark op te
richten en daarna ook te behouden. De jongeren hebben zelf alles uitgevoerd van
het advies vragen aan de notaris tot en met het binnenhalen van subsidies. Het
Huis voor de Sport zorgde voor de inhoudelijke ondersteuning.
Acties: het beoordelen en afhandelen van subsidieaanvragen
Trekker(s): provincie Groningen
Betrokken: extern: alle Groningse gemeenten, de waterschappen en streek- of regioraad,
intern: diverse beleidsafdelingen van de provincie (afhankelijk van de aanvraag)
Kosten: jaarlijks stellen wij € 239.000,- beschikbaar voor projecten. De bijdragen per
project variëren van € 250,- (soms het laatste duwtje op weg naar) tot € 25.000,-.
Veiligheidsketen: pro-actie, preventie
8

4. Ruimtelijke Ordening
4.1 Regelgeving en beleid
Wet op de
Ruimtelijke Ordening
en nieuwe Wet op de
ruimtelijke ordening
Besluit externe
veiligheid
inrichtingen
art. 6a Wet rampen
en zware ongevallen
Handreiking voor het
opstellen en
beoordelen van
bestemmingsplannen
Bij ruimtelijke ordening draait alles om het optimaal en duurzaam inrichten
van gebieden. Dit is te zien in streekplannen en talloze bestemmingsplannen
waarin bijvoorbeeld de planologische inbedding van woonwijken of
bedrijventerreinen zijn geregeld. Tot de inwerkingtreding van de nieuwe Wet
op de ruimtelijke ordening (Wro) voert de provincie met de gemeente
wettelijk overleg over deze plannen en dienen deze plannen door haar te
worden goedgekeurd.
Na inwerkingtreding van de nieuwe Wro (naar verwachting per 1 juli 2008)
worden planologische kernbeslissingen (pkb's), streekplannen en
structuurplannen vervangen door structuurvisies waarin het ruimtelijk beleid
is neergelegd. Het bestemmingsplan blijft het centrale (juridisch bindende)
plan. Daarnaast komen er beheersverordeningen en projectbesluiten. De
goedkeuringsbevoegdheid van bestemmingsplannen door Gedeputeerde
Staten vervalt, waardoor de doorwerking van het provinciale beleid in een
ander daglicht komt te staan. Provincie en Rijk krijgen de mogelijkheid
zogenaamde inpassingsplannen op te stellen als hun belangen in het geding
zijn. Verder krijgen Rijk en provincie de bevoegdheid tot het stellen van
algemene regels die rechtstreekse werking hebben naast het gemeentelijke
bestemmingsplan. Ook kunnen de provincie en het rijk aanwijzingen (proactief
en reactief) geven.
De centrale norm voor de inhoud van een bestemmingsplan blijft - evenals in
de oude WRO - ook in de nieuwe Wro "een goede ruimtelijke ordening". De
uitgangspunten voor externe veiligheid blijven daarvan deel uitmaken.
De regelgeving met betrekking tot externe veiligheid en vuurwerk stelt
rechtstreeks eisen aan de te hanteren afstanden tot kwetsbare objecten in
de vorm van grenswaarden en richtwaarden.
Voor het Besluit externe veiligheid inrichtingen (Bevi) is daarnaast een
onderzoek nodig naar het groepsrisico 4 in het invloedsgebied rondom
inrichtingen. Dit groeprisico moet worden verantwoord. Het ministerie van
VROM heeft de "Handreiking verankering externe veiligheid in ruimtelijke
besluiten" opgesteld waarin meerdere mogelijkheden voor implementatie
van externe veiligheid (Bevi) in ruimtelijke plannen zijn uitgewerkt.
Doorwerking externe veiligheid in ruimtelijke plannen
De provinciale risicokaart is de basis voor de risicogegevens die gemeenten
bij het opstellen van ruimtelijke plannen hanteren.
Bestemmingsplannen en de Handreiking
In de provinciale "Handreiking voor het opstellen en beoordelen van
gemeentelijke ruimtelijke plannen" wordt aangegeven hoe het aspect
veiligheid in bestemmingsplannen kan worden verwerkt. De "Handreiking"
bevat zogenaamde formats die zijn opgesteld in nauw overleg met alle
relevante disciplines binnen en buiten de provinciale organisatie. Deze
disciplines worden zonodig ingeschakeld bij het opstellen van de ruimtelijke
plannen. Door in een zeer vroeg stadium samen te werken kan het best
gezocht worden naar optimale veiligheid in het plan.
Bij het opstellen van bestemmingsplannen,beheersverordeningen en
projectbesluiten, dienen gemeenten structureel aandacht te besteden aan
het aspect veiligheid. Bij de ontwikkeling van bovengenoemde plannen dient
de gemeente de Algemene maatregelen van Bestuur zoals het Besluit
Externe Veiligheid Inrichtingen (Bevi), het Vuurwerkbesluit en het Besluit
Risico's Zware Ongevallen (BRZO) in acht te nemen.
4 Het groepsrisico is de kans per jaar dat in één keer een groep mensen van een bepaalde omvang dodelijk
slachtoffer wordt van een ongeval bij een risicovolle activiteit.
9

4.2 Actieprogramma 2008-2009
Onder de nieuwe Wro wordt het Bevi een rijks amvb in de zin van de Wro.
Gemeentelijke plannen en projectbesluiten moeten daaraan voldoen. De
"Handreiking" speelt daarbij geen rol meer.
1. Ondersteuning gemeenten bij doorwerking van externe veiligheid in bestemmingsplannen
Doel : Deskundigheidsbevordering en hulp aan gemeenten om het aspect externe
veiligheid goed in ruimtelijke plannen door te laten werken.
Stand van zaken: Toen het ministerie van VROM voor dit specialistische beleidsterrein in 2004 het
Besluit externe veiligheid inrichtingen (BEVI) publiceerde, is onderkend dat
gemeenten en provincies hierbij specialistische ondersteuning nodig hebben Via
het actieprogramma is daarom in de provincie Groningen een veiligheidstoets
ontwikkeld. Deze bevat een protocol voor gestructureerde samenwerking tussen
gemeenten, de lokale en de regionale brandweer in het RO-proces ten aanzien
van de externe veiligheid waaronder het Bevi. Deze veiligheidstoets is ontwikkeld
en getest door gemeentelijke en provinciale medewerkers van de afdelingen
Ruimtelijke Ordening en Milieu, de regioraden en beleidsmedewerkers Pro-actie
van de Hulpverleningsdienst Groningen. Ondanks deze toets blijkt echter nog
steeds dat niet alle gemeenten in staat zijn externe veiligheid adequaat te
verwerken in bestemmingsplannen.
Om het vereiste kwaliteitsniveau van externe veiligheid in ruimtelijke plannen te
borgen hebben het ministerie van VROM, de VNG en het IPO de "maatlat externe
veiligheid" ontwikkeld. Hieruit zal blijken in hoeverre de gemeentelijke en de
provinciale organisaties in staat zijn zelfstandig adequate veiligheidsparagrafen te
maken. De "maatlat" wordt verder besproken in hoofdstuk 5.2 punt 2.
Acties: VROM heeft de provincies gevraagd tot 1 januari 2011
uitvoeringsprogramma's op te stellen en uit te voeren. Het Groningse
programma voor externe veiligheid is opgesteld samen met de gemeenten,
de regionale brandweer, de streekraad en de regioraad. Richting de
gemeenten zijn daardoor verwachtingen gewekt. Voor de uitvoering zijn
bestuurlijke afspraken gemaakt met de gemeente Groningen, de regionale
brandweer, de streekraad en de regioraad. De provincie is samen met de
gemeenten de inspanningsverplichting aangegaan om 250 ruimtelijke
plannen te voorzien van een paragraaf externe veiligheid.
• De provincie maakt hulpmiddelen en ontwikkelt ideeën voor de doorwerking
van externe veiligheid in ruimtelijke plannen zoals de inmiddels ontwikkelde
veiligheidstoets en de onlangs geactualiseerde "Handreiking voor het
opstellen en beoordelen van bestemmingsplannen".
• De provincie vervult een faciliterende rol door via het Steunpunt externe
veiligheid gemeenten deskundige informatie en adviezen te geven over
veiligheidparagrafen in ruimtelijke plannen. Gemeenten worden hierop
regelmatig geattendeerd.
• Ingeval van saneringssituaties en overschrijding van normen neemt de
provincie een initiërende rol op zich om, samen met gemeenten de
onwenselijke situatie op te heffen.
• Medewerkers van het Steunpunt externe veiligheid passen de "maatlat
externe veiligheid" toe op gemeenten en provincie om de gewenste kwaliteit
van de plannen te garanderen.
Trekker(s): Provincie (afdeling Milieuvergunning en Ruimtelijke Plannen)
Betrokkenen: Groningse gemeenten, Hulpverleningsdienst Groningen
Kosten: Voor het project EV in ruimtelijke plannen is in het uitvoeringsprogramma Externe
Veiligheidsbeleid 2006-2010 voor 2008 € 114.000,- begroot en voor 2009
€ 118.000,- (bron: Actualisatie voor de periode 2007-2010, in november 2006
10

vastgesteld door GS) Daarnaast vindt personele ondersteuning plaats via de
lijnorganisatie zowel bij de afdeling milieuvergunningen als bij de afdeling
ruimtelijke plannen.
Veiligheidsketen: pro-actie en preventie
11

5. Externe Veiligheid en Milieuvergunningen
5.1 Huidige beleid en veiligheid
De externe veiligheid zoomt in op de risico's van het grootschalige gebruik,
opslag en transport van gevaarlijke stoffen. Bij de rampzalige effecten daarvan,
zoals brand, explosie en gaswolk, zullen aanwezigen in de omgeving van de
risicobron kunnen sterven.
art. 28 Wet op de
Ruimtelijke
Ordening
art. 5, 8 en 13 lid
1 Besluit externe
veiligheid inrichtingen;
art. 8.8 Wet
milieubeheer
art. 4, 6, 7 en 13
lid 2 Besluit
Opslag
In de provincie Groningen bevinden zich ruim 130 inrichtingen die vallen onder
het regime van het Besluit externe veiligheid inrichtingen (Bevi). Daaronder zijn
17 zogenaamde BRZO-bedrijven (bedrijven die op grond van het Besluit Risico's
Zware Ongevallen veiligheidsbeleid moeten hebben opgesteld) en bijna 100
LPG-tankstations, ruim 10 ammoniakkoelinstallaties en ongeveer 40
opslagplaatsen voor grote hoeveelheden gevaarlijke stoffen (zogenaamde
PGS15-opslagen).
In de provincie Groningen zijn ongeveer 30 situaties waar mogelijk sprake is van
een overschrijding van de grenswaarde voor het plaatsgebonden risico. Het gaat
dan meestal over woningen bij LPG-installaties. De komende jaren zal
onderzocht worden welke LPG-installaties gesaneerd moeten worden en zullen
saneringsbesluiten worden voorbereid.
Transport
Gevaarlijke stoffen worden in de provincie over de weg, het water, het spoor en
door buisleidingen vervoerd. Het betreft voor een belangrijk deel stoffen die als
grondstof of als product worden aan- of afgevoerd.
Voor het vervoer over de weg zijn de rijkswegen en
een aantal provinciale wegen belangrijk. Wat betreft
spoor worden gevaarlijke stoffen vooral via de
trajecten Delfzijl-Groningen en Roodeschool-
Groningen naar het zuiden vervoerd. Over het water
is het traject Van Starkenborgkanaal - Eemskanaal
een belangrijke route. Hoge druk aardgasleidingen
liggen op zeer veel plaatsen in de grond. In verband met de aanwezigheid van
de gasbel worden daardoor grote hoeveelheden aardgas getransporteerd.
De genoemde risicobronnen worden weergeven op de risicokaart Groningen, te
raadplegen via www.provinciegroningen.nl (banner "risicokaart") of
www.risicokaart.nl.
De provincie heeft voor externe veiligheid wettelijke taken. Deze taken voeren
we uit samen met de Groningse gemeenten, de regionale brandweer en de
arbeidinspectie. Externe veiligheid sluit aan bij de schakels pro-actie en
preventie van de veiligheidsketen.
Bij externe veiligheid gaat het om voldoende fysieke afstand tussen de risicobron
en de kwetsbare objecten in de omgeving. In het kader van de Wet op de
Ruimtelijke Ordening neemt de provincie goedkeuringsbesluiten op
bestemmingsplannen. De goedkeuringscriteria zijn het in strijd zijn met het recht
op de goede ruimtelijke ordening. Hierbij verschaffen het Besluit externe
veiligheid inrichtingen (Bevi), de circulaire Risiconormering Vervoer van
gevaarlijke stoffen en de circulaire Aardgasbuisleidingen de handvatten. De
goedkeuringstaak vervalt per 1 juli 2008 met de inwerkingtreding van de nieuwe
Wet ruimtelijke ordening.
Op basis van de Wet milieubeheer (Wm) verleent de provincie
milieuvergunningen aan bedrijven. Zij betrekt daarbij de bestaande
veiligheidsrisico's, de toename van de risico's en de mogelijkheden om de
risico's te voorkomen of te beperken. Bij de vergunningverlening aan een
aangewezen groep van bedrijven neemt de provincie de grenswaarde voor het
plaatsgebonden risico 5 in acht en houdt zij rekening met de richtwaarde voor dat
risico. Beide waarden zijn vastgelegd in het Besluit externe veiligheid
inrichtingen. Die aangewezen bedrijven verschaffen ook informatie over het
12

externe veiligheid
inrichtingen
art. 6, 7 en 16
Besluit risico's
en zware ongevallen;
art. 3.3.2 lid 3a en
artikelen 3.3.4
Vuurwerkbesluit
groepsrisico van hun activiteit. De provincie verantwoordt dat risico in de
toelichting van de milieuvergunning.
14 bedrijven waarvoor de provincie het bevoegd gezag is, hebben een dusdanig
grote hoeveelheid gevaarlijke stoffen binnen het bedrijf dat daarop het Besluit
risico's zware ongevallen van toepassing is. De provincie beoordeelt hun
kennisgeving, het veiligheidsrapport en de domino-effecten.
Op basis van het Vuurwerkbesluit behandelt de provincie meldingen van
ontbranding van vuurwerk en verleent de provincie toetstemming (vergunningen)
voor het ontbranden van professioneel vuurwerk.
Doorwerking van de wetgeving over externe veiligheid
De landelijke wet- en regelgeving op het gebied van externe veiligheid is
onderdeel van het provinciale toetsingskader voor de ruimtelijke ordening en de
vergunningverlening. Dit is vastgelegd in het Provinciaal omgevingsplan (POP-
2), waarin is aangegeven dat de normen voor externe veiligheid van toepassing
zijn op de vergunningverlening, ruimtelijke plannen en verkeer en vervoer.
Het Rijk stimuleert de structurele adequate uitvoering van het externe
veiligheidsbeleid en bevordert de structurele samenwerking tussen de
gemeenten, de regionale brandweer en de provincie door jaarlijks geld aan de
provincies beschikbaar te stellen voor de uitvoering van regionale
uitvoeringsprogramma's. Wij hebben met alle betrokken organisaties het
uitvoeringsprogramma externe veiligheid 2006 - 2010 voor de provincie
Groningen opgesteld, waarbij wij de regisseursrol op ons hebben genomen. De
Groningse gemeenten hebben dit programma onderschreven, waarna wij het
hebben vastgesteld. Het ministerie van VROM heeft het programma
geaccepteerd en de subsidie voor de uitvoering verleend.
Wij coördineren de uitvoering van het programma en leggen jaarlijks
verantwoording af aan het ministerie van VROM.
De wetgeving voor externe veiligheid is in 2004 vernieuwd. In de komende jaren
zal deze wetgeving worden aangevuld wat betreft de buisleidingen en het
basisnet voor het vervoer van gevaarlijke stoffen worden.
Gemeenten en provincies zullen de nieuwe wetgeving in de komende jaren laten
doorwerken in ruimtelijke plannen en milieuvergunningen. Deze inhaalslag is
onderdeel van het uitvoerings-programma externe veiligheid 2006 - 2010.
Het Rijk heeft zich gerealiseerd dat externe veiligheid een specialistisch
vakgebied is. Het stimuleert de professionalisering en de regionale
samenwerking. Het ministerie van VROM heeft met het IPO en de VNG de
"maatlat externe veiligheid" opgesteld. Deze maatlat geeft een antwoord op de
vraag of de uitvoeringsorganisatie (waaronder de provincie en de gemeenten) in
principe in staat is om de taken op het gebied van externe veiligheid structureel
en adequaat uit te voeren. Het DUIV (het overleg met DGM, de Unie van
Waterschappen, het IPO en de VNG) zal de maatlat eind 2007 vaststellen. De
VNG en het IPO zullen naar verwachting toezeggen dat de gemeenten en de
provincies de maatlat in 2008 zullen gebruiken. Zij zullen daarna op regionaal
niveau de voorlopige (bestuurlijke) keuzes over de samenwerking na 2010
maken. In Groningen zullen de stuurgroep en het programmamanagement van
het programma externe veiligheid 2006 - 2010 de regierol op zich nemen.
5 Het plaatsgebonden risico (voorheen aangeduid als 'individueel risico') is de kans per jaar dat een persoon op
een bepaalde geografische plaats in de omgeving van een inrichting overlijdt als rechtstreeks gevolg van een
ongeval met gevaarlijke stoffen in die inrichting, ervan uitgaande dat die persoon onbeschermd en permanent op
die plaats aanwezig is.
13

5.2 Actieprogramma 2008-2009
1. Het uitvoeren van het uitvoeringsprogramma 2006 - 2010
Doel: Het structureel en adequaat uitvoeren van de wettelijke verplichtingen van het
externeveiligheidsbeleid.
Stand van zaken: De stuurgroep en de programmaorganisatie zijn gevormd. De gemeente
Groningen, de hulpverleningsdienst Groningen, de streekraad Oost-Groningen,
de regioraad Noord-Groningen en de provincie hebben programmamedewerkers
aangesteld. Zes van de 13 medewerkers vormen samen het steunpunt externe
veiligheid Groningen. Zij hebben in de eerste helft van 2007 22 gemeenten
ondersteund. Het risico van bedrijven is geïnventariseerd. Het beleidskader voor
het provinciale basisnet voor het vervoer van gevaarlijke stoffen is vastgesteld. 15
provinciale milieuvergunningen hebben een recente paragraaf externe veiligheid.
Gemeenten hebben ruim 100 ruimtelijke plannen met een paragraaf externe
veiligheid geschreven. De drie noordelijke provincies en de betrokken gemeenten
hebben het gezamenlijke BRZO-inspectieprogramma vastgesteld. Zeven urgente
saneringen van LPG-stations zijn in gang gezet. Gemeente- en
provincieambtenaren hebben in de eerste helft van 2007 164 scholingsdagen
gevolgd. De activiteiten voor 2008 zijn vastgelegd in het jaarplan.
Acties: Het actualiseren van de risicogegevens in het Register risicosituaties
gevaarlijke stoffen;
• Het onderzoeken van de consequenties van het voorgestelde provinciale
basisnet voor het vervoer van gevaarlijke stoffen;
• Het opstellen van paragrafen externe veiligheid voor milieuvergunningen;
• Het voorbereiden van paragrafen externe veiligheid voor ruimtelijke plannen;
• Het voorbereiden van 7 urgente en circa 30 minder urgente saneringen van
LPG-stations;
• Het uniformeren en verbeteren van de uitvoering van het BRZO (landelijk
traject BeteRZO)
• Het scholen van gemeente- en provincieambtenaren over externe veiligheid;
• Het opstellen van de jaarverslagen 2007 en 2008 en de jaarplannen 2009 en
2010.
Trekker(s): Provincie Groningen (afdeling MV met afdelingen MTZ, RP en OOV),
hulpverleningsdienst Groningen, de gemeente Groningen, de Streekraad en de
Regioraad
Betrokken: Groningse gemeenten en Arbeidsinspectie
Kosten: De kosten van het programma (€ 999.000 per jaar) worden gedekt door de
subsidie die het ministerie van VROM aan de provincie heeft verleend.
Veiligheidsketen: pro-actie en preventie
2. Het gebruiken van de maatlat externe veiligheid
Doel: Het beantwoorden van de vraag of de uitvoeringsorganisaties(waaronder de
provincie, de regionale brandweer en de afzonderlijke gemeenten) in principe in
staat zijn om de externe veiligheidstaken structureel en adequaat uit te voeren.
Stand van zaken: De maatlat externe veiligheid en het toepassingsplan zijn opgesteld. Het DUIV zal
beide eind 2007 vaststellen. De gemeenten zijn nog niet bekend met de maatlat
externe veiligheid.
Acties: De gemeenten assisteren bij het toepassen van de maatlat;
• De resultaten verzamelen en vergelijken, waarna kan worden gesproken over
de bevordering van de samenwerking voor de structurele en adequate
uitvoering van de externe veiligheidstaken.
14

Trekker(s): Provincie Groningen
Betrokken: Gemeenten en regionale brandweer
Kosten: De kosten gaan deel uitmaken van het uitvoeringsprogramma. Het programma
wordt volledig gesubsidieerd door het ministerie van VROM.
Veiligheidsketen: pro-actie en preventie
15

6. Milieutoezicht
6.1 Huidige beleid en veiligheid
Milieutoezicht levert een bijdrage aan (de uitvoering van) het Provinciaal
Veiligheidsbeleid. Voor een belangrijk deel, namelijk uitvoering van het
BRZO, hangt dat toezicht samen met het Uitvoeringsprogramma Externe
Veiligheid 2006 - 2010. Voor een ander deel, zoals toezicht op vuurwerkevenementen,
is dat niet het geval.
De plaats van milieutoezicht in de veiligheidsketen strekt zich uit van de
schakel "preventie", zoals preventief toezicht in het kader van het BRZO, tot
aan de schakel "nazorg", zoals de bodemsanering na een calamiteit.
Besluit risico's
zware ongevallen
Art. 24 Bestluit
risico's zware
ongevallen;
Wet milieubeheer
BeterZo
Op 19 juli 1999 is het Besluit Risico's Zware Ongevallen 1999 (BRZO ‘99)
inwerking getreden. Dit besluit is een implementatie van de Europese Seveso
II-richtlijn over de beheersing van de gevaren van zware ongevallen waarbij
gevaarlijke stoffen zijn betrokken. Om de uitvoering van het BRZO’99 in
Nederland te verbeteren is eind 2004 op initiatief van het ministerie van
VROM het verbeterprogramma BeteRZO gestart. De verschillende bij het
BRZO’99 betrokken overheidsorganen hebben aan dit programma
meegewerkt. Eén van de resultaten van dit programma is de in 2006
uitgebrachte ‘Werkwijzer BRZO voor overheden’. In de 'Werkwijzer' worden
ondermeer de door de overheden te leveren producten en kwaliteitscriteria
vastgelegd en hulpmiddelen gegeven voor de realisatie daarvan.
Nieuw inspectieprogramma
Artikel 24 van het BRZO bepaalt dat het bevoegde gezag inzake de Wet
milieubeheer, in overeenstemming met de betroffen Arbeidsinspectie, de
Regionale Brandweer en Burgemeester en Wethouders, een
inspectieprogramma vaststelt. Een nieuw inspectieprogramma is opgesteld
omdat de inhoud van het inspectieprogramma opnieuw is gedefinieerd, het
BRZO’99 is op dit punt ook gewijzigd. In het (bestuurlijk vastgestelde)
inspectieprogramma (2007-2011) is aangegeven op welke wijze wordt
voldaan aan de in het verbeterprogramma ontwikkelde kwaliteitseisen die zijn
vastgelegd in de zogeheten ‘Maatlat BRZO’. In het inspectieprogramma zijn
onder andere het werkgebied, betrokken partijen, uitgangspunten,
werkwijzen, planning, inspectiefrequentie, overlegstructuren dossiervorming
en kwaliteitsborging beschreven.
Op dit terrein zijn de drie noordelijke provincies een samenwerkingsverband
aangegaan. Speerpunten van het noordelijk samenwerkingsverband zijn: het
voldoen aan bovengenoemde ‘Maatlat BRZO’ en het vaststellen van één
inspectieprogramma voor het noorden. Ook alle inliggende gemeenten, voor
zover die een BRZO-bedrijf binnen hun grenzen hebben, hebben het
inspectieprogramma vastgesteld of zullen dat op korte termijn doen.
In de provincie Groningen bevinden zich meer dan 20 BRZO-bedrijven. Voor
17 (per 1-1-2008) van deze bedrijven is de provincie Groningen het bevoegd
gezag, voor de overige bedrijven een gemeente. Afhankelijk van bijvoorbeeld
nieuwe vestigingen in de Eemshaven kan dit aantal snel toenemen. Met het
nu voorliggende inspectieprogramma is een planmatig en systematisch
onderzoek van de in de bedrijven gebruikte systemen van technische,
organisatorische en bedrijfskundige aard geborgd voor de deelnemende
overheidsinstanties. De inspecties zullen worden uitgevoerd op basis van de
Nieuwe Inspectie Methodiek (NIM) zoals opgenomen in bovengenoemde
Werkwijzer BRZO. De organisatie, het noordelijk samenwerkingsverband, en
de inspecteurs voldoen of gaan op korte termijn voldoen aan de eerder
genoemde ‘Maatlat BRZO’.
16

Vuurwerkbesluit
Wet milieubeheer;
Wet Hygiëne en
Veiligheid Badinrichtingen
en
Zwemgelegenheden;
Wet bodembescherming
Hfst. 17 Wet
milieubeheer
Uitvoeringsprogramma Externe Veiligheid 2006 - 2010
Milieutoezicht levert een stevige bijdrage aan het uitvoeringsprogramma
Externe Veiligheid 2006 – 2010. De taken spitsen zich toe op uniformeren en
verbeteren van de uitvoering van het BRZO. Onder de kop ‘BeterZo’ is
daarvan reeds een uitwerking gegeven. Voor de inhoud van het totale
Uitvoeringsprogramma Externe Veiligheid 2006 – 2010 wordt verwezen naar
informatie in hoofdstuk 5 "Externe Veiligheid".
Vuurwerk
De provincie heeft een coördinerende rol inzake het toezicht op vuurwerk, er
wordt samengewerkt in het provinciebrede vuurwerkteam. De uitvoerende rol
van de provincie heeft betrekking op toezicht op evenementen of
voorstellingen waarbij vuurwerk professioneel tot ontbranding wordt gebracht.
Daarnaast houden wij toezicht gehouden op vuurwerkinrichtingen waar
professioneel vuurwerk wordt opgeslagen. Dergelijke opslagen komen op dit
moment niet in de provincie Groningen voor, uitgezonderd een tussenopslag
bij politie in verband met in beslaggenomen vuurwerk.
Preventief toezicht en handhaving
Naast het beschreven toezicht in het kader van het BRZO en vuurwerk vindt
regulier (preventief) toezicht en handhaving plaats op basis van andere
regelgeving. Voor veiligheid gaat het met name om de volgende wetten:
- Wet milieubeheer
- Wet Hygiëne en Veiligheid Badinrichtingen en Zwemgelegenheden;
- Wet bodembescherming.
Met preventief toezicht en handhaving beogen wij het naleefgedrag te
bevorderen waarmee de veiligheid is gediend.
Naar verwachting zal per 1 januari 2009 de
Wet algemene bepalingen omgevingsrecht
inwerking treden. Vanaf dat moment zal
toezicht (en handhaving) tevens plaatsvinden
op voor de provincie nieuwe thema's zoals
bouwen, slopen, gebruik en indirecte
lozingen. Tot op heden behoren die thema's
tot het bevoegde gezag van gemeenten
respectievelijk waterschappen. Ook deze voor de provincie nieuwe thema's
hebben raakvlakken met veiligheid zoals de veiligheid/kwaliteit van
bouwconstructies. Vanaf 2009 zal het toezicht integraal worden
vormgegeven.
Consignatiedienst
De consignatiedienst heeft een driedelige taak: handelen bij ongewone
voorvallen, bijdrage leveren aan crisismanagement, behandeling van
klachten. Met name de eerste twee taken houden verband met externe
veiligheid.
Bij meldingen van ongewone voorvallen zal de geconsigneerde de calamiteit
beoordelen, de andere betrokken overheden zo spoedig mogelijk informeren
en maatregelen treffen teneinde de gevolgen van de calamiteit zoveel
mogelijk te beperken dan wel de oude situatie te (laten) herstellen.
In het kader van Crisismanagement Groningen functioneert de
geconsigneerde als adviseur van het college van burgemeester en
wethouders van de betreffende gemeente die een beroep doet op de
expertise van de provincie Groningen. Tenslotte beheert de consignatiedienst
de Milieuklachtenlijn, milieuklachten kunnen een aanwijzing zijn voor
calamiteiten met gevolgen voor de externe veiligheid.
De consignatiedienst krijgt een kwaliteitsimpuls. Zo zijn de eisen aan
deelnemende toezichthouders verhoogd en om meer routine en kennis op te
doen is ook besloten het aantal inspecteurs dat consignatiedienst draait te
17

Hfst. 18 Wet
milieubeheer
6.2 Actieprogramma 2008-2009
beperken en specifieke opleiding en training te intensiveren. Dit gebeurt in
samenwerking met de Hulpverleningdienst.
Professionalisering van de handhaving en samenwerking
Vanuit de 2e-lijns toezichtstaak voert de provincie structureel toezicht uit op
het milieutoezicht bij gemeenten, waterschappen en de provincie zelf;
uitvoeringsplannen en jaarverslagen worden opgevraagd en getoetst.
Daarnaast worden dossieronderzoeken uitgevoerd om na te gaan of
daadwerkelijk conform het beleid wordt gehandeld. Verder wordt
kwaliteitsverbetering gestimuleerd, bijvoorbeeld middels de Handhavingacademie
Noord (samenwerkingsverband van handhavingpartners in
provincie Groningen). De Handhavingacademie Noord faciliteert scholing van
toezichthouders, één van de vormen van samenwerking. Daarnaast
organiseert de provincie de afstemming tussen de partners, maar de partners
zijn zelf verantwoordelijk voor de uitvoering. De organisatie van een 24-uurs
handhavingsestafette is daar een voorbeeld van.
Bij het inwerking treden op 1 januari 2009 van de Wet algemene bepalingen
omgevingsrecht zal het 2 e -lijnstoezicht worden verbreed naar de voor de
provincie nieuwe thema's zoals bouwen, slopen en gebruik.
1. Het uitvoeren van het Inspectieprogramma 2007 - 2011 artikel 24 BRZO '99
Doel: Het structureel en adequaat uitvoeren van de wettelijke handhavingstaak, voldoen
aan de ontwikkelde kwaliteitseisen die zijn vastgelegd in de zogeheten ‘Maatlat
BRZO’.
Stand van zaken: genoemd inspectieprogramma is door GS vastgesteld;
• op afzienbare termijn zullen de organisatie, het noordelijk samenwerkingsverband
en de inspecteurs voldoen aan de kwaliteitseisen van de 'Maatlat
BRZO'.
Acties: uitvoering geven aan het Inspectieprogramma 2007 - 2011:
a. tezamen met Arbeidsinspectie en Regionale Brandweer planmatig en
systematisch onderzoeken van bij bedrijven gebruikte
systemen van technische, organisatorische en bedrijfskundige aard;
b. gaan voldoen aan alle kwaliteitseisen zoals de voorgeschreven
opleidingseisen voor de betrokken inspecteurs
Trekker(s): Provincie Groningen, Arbeidsinspectie, Regionale Brandweer
Betrokken: Provincie Friesland, provincie Drenthe, betrokken gemeenten.
Kosten: De kosten worden deels gedekt via het Uitvoeringsprogramma Externe veiligheid
2006 - 2010 (€ 60.000 per jaar), en deels via de reguliere akp (ca. € 120.000 per
jaar) van de afdeling Milieutoezicht.
Veiligheidsketen: preventie en preparatie
2. Voorbereiding en uitvoering geven aan de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht
Doel: - per 1 januari 2009 integraal toezicht op bedrijven (verminderen administratieve
lasten bedrijven)
- 2 e -lijns toezicht op de toezichtskwaliteit inzake nieuwe thema's (met name
bouwen,slopen, gebruik en indirecte lozingen)
Stand van zaken: Concernproject ter voorbereiding van de Wabo en het deelproject voor
milieutoezicht zijn in vergevorderd stadium en worden in 2008 afgerond. Het
18

integraal toezicht zal naar verwachting worden vorm gegeven door o.a. expertise
in te huren bij gemeenten en waterschappen.
Acties: Voorbereiding van de invoering van de Wabo middels het concernproject
Wabo/Omgevingsvergunning en het deelproject milieutoezicht waaronder:
maken van werkafspraken met gemeenten en waterschappen, opstellen van
definitieve werkwijzen, borging in kwaliteitmanagementsysteem e.a. ;
• per 1 januari 2009 invoeren van integraal toezicht zoals vormgegeven via het
concern- en deelproject;
• per 1 januari 2009 invoeren van 2 e- lijns toezicht inzake nieuwe thema's.
Trekker(s): Provincie Groningen
Betrokken: Gemeenten en waterschappen
Kosten: De kosten voor de voorbereiding van de invoering (concern en deelprogramma's)
zijn begroot op € 160.000. De kosten van de uitvoering van de Wabo dienen nog
te worden bepaald.
Veiligheidsketen: preventie
19

7. Verkeer en vervoer
7.1 Huidig beleid en veiligheid
Het bereikbaar houden van Stad en Ommeland is een belangrijk doel voor de
provincie. Immers, transport van personen en goederen is een belangrijke
voorwaarde voor welvaart, welzijn en welbevinden en als zodanig onmisbaar in
onze samenleving. Bij de zorg voor die bereikbaarheid speelt veiligheid
nadrukkelijk een rol. De provincie voelt zich verantwoordelijk voor de veiligheid
van weg- en waterweggebruikers.
De provincie heeft meerdere rollen op het gebied van de veiligheid in het verkeer
en vervoer: die van regisseur/coördinator van het door de verschillende overheden
gevoerde beleid en die van beheerder van wegen, kanalen en kunstwerken
(bruggen, viaducten etc.). Daarnaast voelt de provincie zich, als aanbestedende
partij van het openbaar vervoer in de provincie, nadrukkelijk medeverantwoordelijk
voor de sociale veiligheid in dat openbaar vervoer.
Wegenverkeerswet
Besluit
Administratieve
Bepalingen
inzake het
Wegverkeer;
Planwet Verkeer
en Vervoer;
Scheepvaartverkeerswet
Wet vervoer
gevaarlijke
stoffen
De taken en bevoegdheden van de provincie die samenhangen met de veiligheid
van alle weg- en waterweggebruikers zijn onder andere te vinden in de volgende
wetten:
De Wegenverkeerswet (WVW) regelt de veiligheid op de weg. De APK, de afgifte
van rijbewijzen en kentekens, de toelating van voertuigen op de weg,
verkeersborden, verkeersregels, enz. In deze wet is ook de provinciale
bevoegdheid tot het nemen van verkeersbesluiten geregeld. De WVW 1994 is de
basis voor de verkeersregelgeving. Een aantal hoofdlijnen is nader uitgewerkt in
een algemene maatregel van bestuur (AMvB): het Besluit Administratieve
Bepaling inzake het Wegverkeer. Deze AMvB regelt o.a. het nemen van
verkeersbesluiten en het plaatsen van verkeersborden en verkeerstekens.
De Planwet Verkeer en Vervoer regelt o.a. de procedures voor de totstandkoming
van plannen op nationaal, provinciaal en gemeentelijk niveau en moet er voor
zorgen dat rijk, provincies en gemeenten een samenhangend en inzichtelijk
verkeersbeleid voeren.
De Scheepvaartverkeerswet is een kaderwet die de basis vormt voor het
reguleren van het scheepvaartverkeer op de Nederlandse binnenwateren en in de
territoriale zee. De Wet is van toepassing op het verkeer van alle types schepen
en andere vaartuigen (inclusief de recreatievaart).
De Wet vervoer gevaarlijke stoffen regelt het vervoer van gevaarlijke stoffen,
zowel over land als over water. Het vervoer van gevaarlijke stoffen over de
binnenwateren moet bovendien voldoen aan de VBG - Reglement Vervoer over
Binnenwateren van Gevaarlijke stoffen.
De provincie als regisseur
Vanuit het Akkoord Decentralisatie van het Regionale Verkeersveiligheid heeft de
provincie een regierol op het gebied van het regionale verkeersveiligheidsbeleid.
Zij is verantwoordelijk voor de beleidscoördinatie tussen de regionale overheden
(rijk, provincie en gemeenten) op dit terrein. Zowel de provincie, als het Verkeer-
en Vervoerberaad Groningen (VVB) vervullen op dit gebied een initiërende en
faciliterende rol in de regio.
Verkeer- en Vervoerberaad
De provincie is voorzitter en voert het secretariaat van het Verkeer- en
Vervoerberaad (VVB). Dit orgaan speelt een belangrijke rol bij de invulling van de
provinciale regie bij de integrale regionale aanpak van de verkeersonveiligheid in
de provincie. Een van de uitgangspunten hierbij is de
landelijke doelstelling voor de vermindering van het
aantal verkeersdoden en ziekenhuisgewonden in 2010
zoals die is opgenomen in de landelijke Nota Mobiliteit.
Het VVB ondersteunt gemeenten op het gebied van de
permanente verkeerseducatie. Daarnaast stimuleert het
VVB de uitvoering van projecten die bevorderen dat de
20

verkeersdeelnemer over genoeg kennis, vaardigheden en verantwoordelijkheidsgevoel
beschikt voor veilige deelname aan het verkeer (educatie) en de
communicatie rond de verkeershandhaving in de provincie.
In het VVB is, naast de drie overheden (rijk, provincie en gemeenten), een groot
aantal autonome organisaties vertegenwoordigd die bemoeienis hebben met
verkeersveiligheid. Het werkplan van het VVB wordt jaarlijks door ons vastgesteld.
De provincie als beheerder van wegen en vaarwegen
Noodplannen (keten: preparatie, repressie)
Snel handelen is geboden bij verstoringen, calamiteiten, zware ongevallen en
rampen op wegen en vaarwegen. Zo moeten hulpdiensten snel en makkelijk ter
plaatse kunnen zijn bij een ongeluk. Noodplannen zorgen ervoor dat alle
betrokkenen snel en gericht kunnen handelen in zo'n situatie. Zo ligt er een plan
klaar ingeval de Julianabrug in de A-7 onbruikbaar zou raken voor het
wegverkeer. Ook is de provincie met de Rijkswaterstaat en de gemeente
Groningen in gesprek is om te komen tot een plan ingeval van een calamiteit op
de Ring Groningen. Het rijk heeft een calamiteitenplan voor haar eigen wegen.
Voor de overige wegen in de provincie is geen kant en klaar plan aanwezig of in
voorbereiding. Wel staat bij alle steunpunten van de afdeling Wegbeheer een
aanhangwagen met materiaal klaar om bij een calamiteit snel over te kunnen gaan
tot het afzetten van een bepaalde weg en het aangeven van een omleiding.
Voor incidenten op de Groninger vaarwegen is er een calamiteitenplan in de
afrondende fase. Specifiek voor calamiteiten bij het vervoer van gevaarlijke stoffen
over water zijn er met alle betrokken partijen afspraken gemaakt in het "Raamplan
voor het vervoer van gevaarlijke stoffen over de vaarwegen in de provincie
Groningen". Daarnaast is er het Coördinatieplan voor de rampenbestrijding op de
Waddenzee. Daarin heeft de provincie voor eventuele (dreigende) rampen of
(zware) ongevallen op de Waddenzee afspraken gemaakt met o.a. het rijk, de
provincies Fryslân en Noord-Holland en de 18 waddengemeenten.
Piketdienst (keten: preparatie, repressie)
De provincie Groningen heeft piketdiensten voor incidenten en calamiteiten op
zowel wegen als vaarwegen. De bemensing gebeurt door medewerkers van de
afdelingen Wegbeheer, Kanaalbeheer en Staal, Electro & Materieel. De meldingen
komen veelal binnen via de centrale meldkamer van de regiopolitie en via het
centrale alarmnummer van de zeesluizen te Farmsum. De dienstdoende
medewerker is verantwoordelijk voor de afhandeling van een melding. Zonodig
worden extra medewerkers en/of aannemers ingeschakeld.
Bruggen en sluizen (keten: preparatie, repressie)
Goed werkende en veilige bruggen zijn belangrijk voor hulpverleningsdiensten.
Bijvoorbeeld omdat een brug op de route ligt naar een ziekenhuis. Om dit in geval
van nood zo soepel mogelijk te laten verlopen worden afspraken gemaakt met o.a.
ambulancediensten en politie. Ook maakt de provincie afspraken met diverse
partijen om bijvoorbeeld bij ongelukken het weg- en waterverkeer zo snel mogelijk
te kunnen laten doorstromen.
Wegen, tunnels en viaducten (keten: proactie, preventie)
Verkeersveiligheid maakt integraal deel uit van de planvorming bij de aanleg en
reconstructie van onze eigen wegen. Verder heeft de provincie haar Actieplan
verkeersveiligheid provinciale wegen. Met dit actieplan streeft de provincie ernaar
de verkeersveiligheid op haar eigen wegen te verbeteren. Dit gebeurt aan de hand
van uitvoeringsprogramma's. Daarbij gaat het zowel om de verbetering van de
objectieve als de subjectieve verkeersonveiligheid, waarbij de nadruk steeds meer
komt te liggen bij de objectieve onveiligheid. Concreet gaat het om maatregelen
als de aanleg van rotondes, gericht verkeerstoezicht, herinrichting van wegen en
de aanpak van gevaarlijke kruisingen. In zijn algemeenheid houdt de provincie,
zoveel als dat mogelijk is, rekening met de principes van Duurzaam Veilig
Verkeer. Onder deze noemer werken onder meer alle wegbeheerders in het land
21

aan de verbetering van de verkeersveiligheid. Het is de bedoeling dat wegen zo
worden ingericht dat ongevallen minder snel gebeuren. Daarnaast moet het zo zijn
dat wanneer een ongeval toch plaatsvindt, de afloop minder ernstig is. Een
schoolvoorbeeld van een duurzaam veilige maatregel is de rotonde. De
verwachting is dat weggebruikers in de komende jaren steeds meer uit de
inrichting van de weg kunnen opmaken welk (snelheids)gedrag van hen wordt
verwacht. Duurzaam Veilig is overigens nadrukkelijk niet alleen een zaak van
infrastructuur: educatie, voorlichting en handhaving spelen ook een rol. Om bij het
onderhoud van haar eigen wegen rekening te kunnen houden met een duurzaam
veilige inrichting, heeft de provincie in het kader van de "Duurzaam veiligheid slag
beheer en onderhoud" jaarlijks een bedrag vrij gemaakt. Het
activiteitenprogramma hiervoor wordt jaarlijks vastgesteld voor het volgende jaar.
Het duurzaam veilig inrichten van ons wegennet is, gezien ook de enorme kosten
die hiermee gemoeid zijn, een proces van lange adem. Daarom wordt vaak
aangesloten bij (groot) onderhoud van wegen.
Veilige en in goede staat verkerende wegen, tunnels en viaducten zijn belangrijk
voor de bereikbaarheid en in dit kader met name voor de hulpdiensten om snel ter
plaatse te zijn. Hiervoor is een bepaalde basiskwaliteit noodzakelijk. Een tekort
aan geld zorgt ervoor dat de provincie het beheer en onderhoud van wegen,
tunnels en viaducten niet overal de aandacht kan geven die ze verdienen.
De rol van de provincie bij de sociale veiligheid in het openbaar vervoer
(keten: proactie, preventie)
In 2003 is samen met de provincie Drenthe en de gemeente Groningen een
projectgroep Sociale Veiligheid Openbaar Vervoer opgericht waarin met het OVbureau
Groningen Drenthe, de Regiopolitie en bus- en treinvervoerders
deelnemen. Deze werkgroep heeft een meerjarenplan Sociale veiligheid
Openbaar Vervoer opgesteld, met concrete doelstellingen en streefcijfers m.b.t. de
subjectieve en de objectieve veiligheid rond het openbaar vervoer in beide
provincies. Elk jaar wordt aan de hand van analyses en ontwikkelingen in
voorgaande jaren een vernieuwd plan van aanpak opgesteld. Op basis van dit
plan maken vervoerders uitvoeringsplannen met daarin de voor het volgend jaar te
nemen maatregelen. Dit betreft zaken als toezicht, controles op zwart rijden (vormt
de belangrijkste aanleiding voor incidenten), training
personeel en voorlichting scholieren.
Ook worden gemeenten gestimuleerd om hun
verantwoordelijkheid te nemen voor veiligheid in de
openbare ruimte rond het openbaar vervoer. De nadruk
wordt daarbij gelegd op het aangaan van
veiligheidsconvenanten voor (stations)locaties onder
verantwoordelijkheid van de gemeente in
samenwerking met de provincie, het OV-bureau Groningen Drenthe, Regiopolitie
en bus- en treinvervoerders. Voor toezicht op stations worden, o.a. via reintegratietrajecten,
afspraken gemaakt met Veiligheidszorgen om deze taken
gezamenlijk met vervoerders in te vullen. Proeven hiermee zijn ook gaande voor
gezamenlijk controles in bussen waarbij via Veiligheidszorgen extra wordt
ingespeeld op de invulling van servicetaken (informatie, stremmingen, promotie
e.d.).
Op dit moment hebben wij in onze provincie vaak te maken met overvolle treinen
op de regionale spoorlijnen. Dat heeft uiteraard een negatief effect op het gevoel
van veiligheid bij de reizigers. Wij hebben de vervoerder erop gewezen dat deze
situatie in strijd is met de concessie en dat wij dit onacceptabel vinden. De
vervoerder heeft ons verzekerd dat er hard aan wordt gewerkt om het probleem
op te lossen. De treinen die nu worden gebruikt, voldoen overigens aan de
hoogste Europese standaarden en dat geldt ook voor de 'crash-waarden' van de
trein. Daarnaast past de remkracht van de trein zich automatisch aan aan de
belading.
22

7.2 Actieprogramma 2008-2009
1. Meerjarig uitvoeringsprogramma 2008-2010 van het Actieplan Verkeersveiligheid Provinciale wegen
Doel: Aanpak van veiligheidsknelpunten op het wegennet in beheer bij de provincie aan
de hand van vier belangrijke probleemgebieden: komtraverses (bebouwde
kommen waar een provinciale weg doorheen loopt), gevaarlijke
fietsoversteekplaatsen, gevaarlijke routes en gevaarlijke locaties.
Stand van zaken: Het meerjarig uitvoeringsprogramma is inmiddels door ons vastgesteld en
besproken in de statencommissie Economie en Mobiliteit. De planvorming voor de
projecten die op de rol staan voor 2008 is inmiddels in volle gang.
Acties: N363 aanpak Traverse Warffum
• N378 aanpak locatie ter hoogte van Refajaziekenhuis Stadskanaal
• N364 traverse Ter Apel: aanpak Westerstraat
• N366 maatregelen op de kruisingen die vooralsnog niet grootschalig worden
aangepakt
• N368 aansluiting N969: aanpak black spots door aanleg van een rotonde
• Fietsoversteken: aanpak van enige nog te bepalen gevaarlijke fietsoversteken
op provinciale wegen
Trekker(s): Provincie
Betrokken: Gemeenten, regiopolitie
Kosten: De provincie heeft voor het uitvoeringsprogramma voor de jaren 2008 en 2009 in
totaal een bedrag van € 1.713.600,- gereserveerd. Aanvullende financiering
vanuit budgetten voor (groot) onderhoud en de BDU is in een aantal gevallen
voorzien.
Veiligheidsketen: pro-actie, preventie
2. Uitvoering werkplannen 2008 en 2009 van het Verkeer en Vervoersberaad
Doel: Het VVB ondersteunt gemeenten op het gebied van de permanente
verkeerseducatie. Daarnaast stimuleert het VVB: de uitvoering van projecten die
bevorderen dat de verkeersdeelnemer over genoeg kennis, vaardigheden en
verantwoordelijkheidsgevoel beschikt voor veilige deelname aan het verkeer
(educatie) en de communicatie rond de verkeershandhaving. Hiertoe wordt
jaarlijks een uitvoeringsprogramma opgesteld.
Stand van zaken: Op dit moment wordt gewerkt aan de voorbereiding van het
uitvoeringsprogramma voor 2008. Dit wordt naar verwachting begin 2008 door
ons vastgesteld.
Acties: Deze worden in overleg met de VVB-partners benoemd.
Trekker(s): Provincie, VVB-secretariaat, regiopolitie
Betrokken: Gemeenten, regiopolitie, ANWB, VVN, burgers
Kosten: De financiering voor het VVB werkplan vindt plaats vanuit de Brede Doel Uitkering
Verkeer en Vervoer (BDU). Voor 2008 is vooralsnog een bedrag van € 462.000,-
voorzien.
Veiligheidsketen: pro-actie, preventie
23

3. Meerjarig uitvoeringsprogramma Sociale Veiligheid openbaar busvervoer
Doel: Verbetering subjectieve en objectieve veiligheid in het openbaar busvervoer in de
provincies Groningen en Drenthe aan de hand van het percentage zwartrijders
(maximaal 1 %), aantal incidenten (maximaal 16 %), en de jaarlijkse
KlantenBarometer (minimaal 7,5 waardering in het voertuig en 7,4 op de halte)
Stand van zaken: Het meerjarig uitvoeringsprogramma is destijds vastgesteld door het Dagelijks
Bestuur van het OV-bureau Groningen Drenthe. Elk jaar worden de
uitvoeringsplannen, binnen het beleid van het meerjarig uitvoeringsprogramma,
geëvalueerd en gecontinueerd.
Acties uitvoeringsprogramma 2008 (GGD concessie):
Toezicht op de stations Groningen CS, Veendam en Winschoten
• Veiligheidsconvenanten op de stations Groningen Noord, Winsum, Emmen,
Meppel en Coevorden en mogelijke integratie op Groningen CS
• In voorbereiding zijnde veiligheidsconvenanten
voor bus/treinstations op de lijn Nieuweschans –
Kropswolde (i.s.m. provincie Groningen), Assen
en Hoogeveen
• Reguliere zwartrijdcontroles (4500 tot 5000 uur)
op buslijnen van Arriva en Connexxion met nadruk
op lijnen met een hoger zwartrijdpercentage
• Minimaal 1x per kwartaal grootscheepse controles (alle in- uitgaande bussen)
op station Groningen CS
• Pilots gezamenlijke controles (met Veiligheidszorg Groningen en Drenthe) op
o.a. stadslijn 6 naar Beijum en Qliner 300 tussen Borger en Emmen met extra
nadruk op servicetaken (informatie/stremming e.d.)
• Inzet Vandalismebus op diverse scholen in Groningen/Drenthe als
voorlichting voor jongeren i.s.m. Arriva en Bureau Halt.
Trekker(s): OV-bureau Groningen Drenthe
Betrokken: Provincie Groningen, provincie Drenthe, diverse gemeenten, Regiopolitie, Arriva,
Connexxion, NS Poort, Veiligheidszorg Groningen, Veiligheidszorg Drenthe e.a.
Kosten: Het OV-bureau Groningen Drenthe heeft voor het uitvoeringsprogramma voor het
jaar 2008 in totaal een bedrag van € 437.000 gereserveerd voor sociale
veiligheidsmaatregelen voor het busvervoer in Groningen en Drenthe.
Veiligheidsketen: pro-actie, preventie
4. Vergroten sociale veiligheid openbaar treinvervoer
Doel: Handhaven en verbeteren van de subjectieve en objectieve veiligheid in en om
het openbaar treinvervoer in de provincie Groningen.
Stand van zaken: Het meerjarig uitvoeringsprogramma is destijds vastgesteld door het Dagelijks
Bestuur van het OV-bureau Groningen Drenthe. Elk jaar worden de
uitvoeringsplannen, binnen het beleid van het meerjarig uitvoeringsprogramma,
geëvalueerd en gecontinueerd.
Acties: Operationeel maken van alarmzuilen (2008, Arriva) met twee functies: de
mogelijkheid om met een druk op de knop vragen te stellen aan de
klantenservice en een extra knop voor noodsituaties
• Gemeenten zorgen voor een goede bereikbaarheid van de stations in hun
gemeente, met ook voldoende (invaliden)parkeerplaatsen
• Maken van afspraken met gemeenten, horeca, politie scholen en vervoerders
over maatregelen die de sociale veiligheid bevorderen. Opstellen van
convenanten hierover met o.a. de volgend onderwerpen:
o afspraken over openbaar groen om en nabij stations
24

Trekker(s): Arriva, gemeenten
o aanpassing van de straatverlichting
o toezicht door politie, Veiligheidszorg Groningen-Drenthe
o afspraken met scholen
o afspraken met de horeca
Betrokken: Arriva, gemeenten, KLPD, Regiopolitie, Provincie Groningen, scholen, horeca
Kosten: Arriva, gemeenten, provincie.
Veiligheidsketen: pro-actie, preventie
25

8. Water
8.1 Huidige beleid en veiligheid
De strijd tegen het water is al zo oud als de mensheid. Ook in de provincie
Groningen heeft het bloed, zweet en tranen gekost om de noodzakelijke
bescherming tegen het water op te bouwen. De provincie is één van de partijen
die ervoor zorgt dat woon- en werkomgeving beschermd worden tegen
wateroverlast en overstromingen.
Waterschapswet
De ernstige wateroverlast als gevolg extreme regenval waarmee grote delen van
Nederland in het afgelopen decennium meerder keren te kampen hebben
gehad, heeft duidelijk gemaakt dat we steeds alert moeten blijven in de strijd
tegen het water. In 1993 en 1995 lag het zwaartepunt van de wateroverlast in
het rivierengebied, maar kwamen ook in het noorden hoge waterstanden voor. In
1998 trad wateroverlast op in het westen en in het noorden van ons land. Vooral
in oktober 1998 was de situatie in de provincie Groningen en in Noord-Drenthe
ernstig. Bij langdurig zware regenval op een reeds met water verzadigde bodem
beperkte de heersende noordwestenwind de mogelijkheden om boezemwater
onder vrij verval op het buitenwater te lozen. Op dergelijke extreme
omstandigheden was het waterhuishoudkundig systeem niet berekend.
Naar aanleiding van de wateroverlast heeft de rijksoverheid op landelijk niveau
de Commissie Waterbeheer 21 e eeuw ingesteld. Op advies van deze commissie
is landelijk gekozen voor een andere aanpak van de waterproblematiek. Overal
wordt nu gewerkt aan een natuurlijker waterbeheer met meer ruimte voor water,
hetgeen uiteindelijk bij moet dragen aan een duurzamer gebruik van onze
leefomgeving.
In onze regio is de stuurgroep Water 2000 + ingesteld, een samenwerkingsverband
tussen de provincies Groningen en Drenthe, de waterschappen
Noorderzijlvest en Hunze en Aa's en andere overheden. De stuurgroep Water
2000 + heeft geadviseerd een pakket maatregelen
tegen wateroverlast vanuit boezemsystemen te
nemen. Het pakket voorziet onder meer in het
verhogen van boezemkaden en het inrichten van
waterbergingsgebieden. Deze maatregelen
bieden in 2015 een veiligheidsniveau van 1:100
tegen overstroming vanuit de boezem. Dit
betekent dat de boezemkaden een waterstand,
die gemiddeld éénmaal per 100 jaar voorkomt, kunnen keren.
Begin 2008 zullen wij een beslissing nemen over eventueel onderzoek naar
toekomstige maatregelen om de gevolgen van klimaatverandering op de langere
termijn op te kunnen vangen.
Klimaatverandering zal niet alleen gevolgen hebben voor de bescherming tegen
wateroverlast vanuit de boezemsystemen, maar ook voor de bescherming tegen
overstroming vanuit zee. Hoewel onze primaire waterkeringen (zeedijken) nog
voldoende bescherming tegen overstroming vanuit zee bieden, is het wel van
belang nu reeds na te denken over maatregelen om ook in de toekomst
voldoende veiligheid te kunnen blijven bieden. Samen met de betrokken partners
willen wij dan ook een Kustvisie op gaan stellen.
Diverse 'waterwetten' geven de provincie instrumenten in handen om mede
uitvoering te geven aan de zorg voor voldoende bescherming tegen
wateroverlast en overstromingen van de woon- en werkomgeving. De
Waterschapswet geeft aan provincies de bevoegdheid tot het opheffen en
instellen van waterschappen, tot regeling van taakgebied, taken, inrichting en
samenstelling van het bestuur en de financiering van de waterschapstaken en
geeft de provincie instrumenten om toezicht uit te oefenen op de 'waterstaat'. Op
26

Wet op de
waterkering
8.2. Actieprogramma 2008-2009
grond van de Wet op de waterkering heeft de provincie het toezicht op alle
primaire waterkeringen in de provincie en brengt de provincie 5-jaarlijks verslag
uit aan de minister van Verkeer en Waterstaat over de door de waterschappen
uitgevoerde toetsing van de primaire waterkeringen.
Overeenkomstig het besluit van PS van maart 2005 moeten de regionale
waterkeringen (boezemkaden) in 2015 voldoen aan een veiligheidsnorm van
1:100. De waterschappen rapporteren jaarlijks over de voortgang van de
uitvoeringsprogramma's van de regionale waterkeringen ter voldoening aan de
vastgestelde veiligheidsnorm.
Met de waterschappen is gezamenlijk een inspectiedocument voor visuele
inspecties van de regionale waterkeringen vastgesteld. Op basis van dit
document wordt jaarlijks gerapporteerd over de door de waterschappen
uitgevoerde visuele inspecties.
1. Het aanwijzen en inrichten van waterbergingsgebieden
Doel: Het voorkomen en beperken van wateroverlast vanuit boezemsystemen.
Stand van zaken: Waterschap Hunze en Aa's:
Tot 2015 moet ongeveer 50 miljoen m 3 aan waterbergingsvolume in de
aangewezen grootschalige waterbergingsgebieden worden gerealiseerd. Eind
2006 was ruim 13 miljoen m 3 waterbergingsvolume beschikbaar (in
Westerbroekstermadepolder, Rolkepolder, polder Lappenvoort/ Oosterland en
Winschoten-Zuid/ Tusschenwegen). Door de inrichting van de Ulsderpolder en
Onner- en Oostpolder in 2008 komt het waterbergingsvolume op 39 miljoen m 3 .
De resterende 11 miljoen m 3 wordt in de periode tot 2015 gerealiseerd
(Zuiderwuppen, Kuurbos, De Bovenlanden, Blauwe Stad, Meerstad en Binnen
Aa).
In de EHS in Westerwolde is inmiddels 650.000 m 3 kleinschalige waterberging
gerealiseerd. In 2008 loopt dit naar verwachting op tot ca. 1.900.000 m 3 en in de
periode tot 2015 tot ca. 3.100.000 m 3 berging.
Waterschap Noorderzijlvest:
In het Groninger deel van waterschap Noorderzijlvest hoeft tot 2015 geen
grootschalige waterberging te worden gerealiseerd. Wel zijn in de provincie
Drenthe plannen ontwikkeld voor een versnelde inrichting (2008/2009) van de
waterbergingsgebieden Peizer- en Eeldermaden, Matsloot/ Roderwolde en
Leutingewolde als onderdeel van de Herinrichting Peize.
Er zijn plannen ontwikkeld om voor ca. 225.000 m 3 aan kleinschalige
waterberging te realiseren.
Wetterskip Fryslân:
In het Groninger deel van Wetterskip Fryslân is inmiddels 43.000 m 3 kleinschalige
waterberging gerealiseerd.
Acties: Het aanwijzen van het waterbergingsgebied Binnen Aa;
• Het inrichten van de waterbergingsgebieden Ulsderpolder, Onner- en
Oostpolder. Afgerond in 2008;
• Het nemen van kleinschalige maatregelen in met name Westerwolde om
bovenstrooms water vast te houden en te bergen;
• Het inrichten van het waterbergingsgebied Peizer- en Eeldermaden in de kop
van Drenthe. Uitvoering in 2008 en 2009;
• Het nemen van kleinschalige maatregelen om water vast te houden en te
bergen in het waterschap Noorderzijlvest (polder Vredewold en Dwarsdiep).
Trekker(s): Provincies Groningen en Drenthe, waterschappen Hunze & Aa's en
Noorderzijlvest.
27

Betrokken: Landinrichtingscommissies, gemeenten, terreinbeheerders en Waterbedrijf
Groningen.
Kosten: De provincie betaalt 10% van de inrichtingskosten; totaal geraamd op € 5 miljoen.
In 2008/ 2009 wordt op jaarbasis ca. € 40.000,= verstrekt aan provinciale
cofinancieringsmiddelen voor kleinschalige waterberging.
Veiligheidsketen: preventie
2. Het verbeteren van de regionale waterkeringen (boezemkaden)
Doel: Het voorkomen en beperken van wateroverlast vanuit boezemsystemen. De
regionale waterkeringen moeten in 2015 voldoen aan de door PS vastgestelde
veiligheidsnorm van 1:100.
Stand van zaken: Waterschap Hunze en Aa's:
In 2004 heeft het waterschap Hunze en Aa's het 'Masterplan Kaden' vastgesteld.
Op basis van dit uitvoeringsprogramma moet tot 2015 151 km regionale
waterkering worden verbeterd. Eind 2006 was ca. 54 km verbeterd (ca. 36%).
Waterschap Noorderzijlvest:
Het waterschap Noorderzijlvest heeft in 2006 het 'Beleidsplan reconstructie kaden
waterschap Noorderzijlvest' vastgesteld. Tot 2015 moet ca. 15 km regionale
waterkering worden verbeterd.
Wetterskip Fryslân
In het Groninger deel van Wetterskip Fryslân voldoen alle regionale
waterkeringen aan de vastgestelde veiligheidsnorm van 1:100.
Acties: De waterschappen geven uitvoering aan de door hen vastgestelde
uitvoeringsprogramma's voor de regionale waterkeringen.;
• De waterschappen rapporteren jaarlijks over de voortgang van de uitvoering
van de programma's tot verbetering van de regionale waterkeringen.
Trekker(s): Waterschappen Hunze en Aa's en Noorderzijlvest
Betrokken: Provincie Groningen, gemeenten
Kosten: Waterschappen
Veiligheidsketen: preventie
3. Het vaststellen van gebiedsgerichte normen voor regionale wateroverlast
Doel: Het voorkomen van (regionale) wateroverlast in poldergebieden.
Dit maakt deel uit van de trits: overstroming vanuit zee, overstroming en/of
wateroverlast vanuit boezemsystemen en regionale wateroverlast.
Stand van zaken: De provincies Groningen en Drenthe en de waterschappen Hunze en Aa's en
Noorderzijlvest en het Wetterskip Fryslân stellen een kader voor normering
regionale wateroverlast op.
Acties: De provincies Groningen en Drenthe stellen het kader begin 2008 vast;
• De waterschappen stellen de provincies gebiedsgerichte normen voor
regionale wateroverlast voor;
• De provincie stelt de normen voor regionale wateroverlast eind 2009 vast.
Trekker(s): Waterschappen Hunze en Aa's en Noorderzijlvest en Wetterskip Fryslân
Betrokken: Provincie Groningen
28

Kosten: Waterschappen
Veiligheidsketen: preventie
4. Het visueel inspecteren van de regionale waterkeringen
Doel: Inzicht verkrijgen in de mogelijke tekortkomingen in de fysieke veiligheid van de
regionale waterkeringen om wateroverlast als gevolg van het bezwijken van
regionale waterkeringen voor zoveel als mogelijk te voorkomen.
Stand van zaken: In 2005 zijn afspraken met de waterschappen Noorderzijlvest en Hunze en Aa's
en Wetterskip Fryslân gemaakt over de visuele inspecties van de regionale
waterkeringen in de provincie Groningen. Deze afspraken zijn vastgelegd in het
gezamenlijk vastgestelde 'Inspectiedocument, programma van eisen visuele
inspectie regionale waterkeringen'.
Acties: Op basis van de in het Inspectiedocument neergelegde afspraken worden de
regionale waterkeringen onder normale omstandigheden minimaal één keer
per jaar visueel geïnspecteerd. In situaties van verhoogde waakzaamheid
(fase 3 calamiteitenplannen) worden de regionale waterkeringen zo vaak als
nodig visueel geïnspecteerd;
• Over de inspectieperiode 1 november - 1 april wordt jaarlijks vóór 1 juni aan
de provincie gerapporteerd. Over situaties van verhoogde waakzaamheid
wordt de provincie geïnformeerd.
Trekker(s): Waterschap Hunze en Aa's en Noorderzijlvest
Betrokken: Provincie Groningen
Kosten: Waterschappen
Veiligheidsketen: preventie
5. Opstellen Waterkeringsparagraaf voor de primaire waterkeringen in de provincie Groningen
Doel: Het vastleggen van waterkeringszones langs de primaire waterkeringen
(zeedijken) in de provincie Groningen. Enerzijds bedoeld om activiteiten te
kunnen reguleren die nadelig zijn voor de stabiliteit van de primaire waterkering
en anderzijds bedoeld om onomkeerbare ruimtelijke ontwikkelingen te voorkomen
die nadelig zouden kunnen zijn voor toekomstig te nemen maatregelen in verband
met klimaatverandering.
Stand van zaken: In 2008 wordt de Waterkeringsparagraaf bestuurlijk besproken en in de inspraak
gebracht.
Acties: Opstellen Waterkeringsparagraaf als planuitwerking van het Provinciaal
Omgevingsplan II (POPII) door provincie;
• Opnemen waterkeringszones in de leggers voor de primaire waterkeringen
door de waterschappen;
• Vastleggen van de waterkeringszones in de bestemmingsplannen van de
gemeenten.
Trekker(s): Provincie Groningen
Betrokken: Waterschap Hunze en Aa's en Noorderzijlvest, gemeenten en Groningen
Seaports
Kosten: p.m.
Veiligheidsketen: preventie
29

6. Het onderzoeken van overstromingsscenario's bij doorbraak van de primaire waterkering
Doel: Inzicht krijgen in de gevolgen van een doorbraak van de primaire waterkering;
• Het treffen van zowel infrastructurele als organisatorische maatregelen om de
gevolgen van een doorbraak van de primaire waterkering te kunnen
beperken;
• Het leveren van input voor het nationale project Veiligheid Nederland in Kaart
2I (VNK2).
Stand van zaken: Samen met de provincie Fryslân, de waterschappen Noorderzijlvest en Hunze en
Aa's, het Wetterskip Fryslân en Rijkswaterstaat is een overstromingsmodel voor
dijkringgebied nr. 6 gebouwd.
Acties: Het doorrekenen van ca. 80 overstromingsscenario's voor VNK2;
• Het ministerie van Verkeer en Waterstaat gaat samen met betrokken
overhedenn onderzoek doen naar infrastructurele maatregelen om de
gevolgen van een overstroming te beperken;
• Gemeenten communiceren in hun risiscomanagement naar de bevolking over
de effecten van een eventuele overstroming en bieden burgers een
handelingsperspectief.
Trekker(s): Provincie Groningen/Rijk
Betrokken: Provincie/Rijk, waterschappen Hunze en Aa's en Noorderzijlvest, Wetterskip
Fryslân, gemeenten.
Kosten: De kosten van het doorrekenen van 80 overstromingsscenario's worden
vooralsnog geschat op € 50.000,=
Veiligheidsketen: preparatie
7. Het opstellen en uitwerken van een Kustvisie
Doel: Aanpassen van de kustverdediging aan de zeespiegelstijging en zwaardere
stormen om een duurzame en economisch haalbare bescherming tegen
overstroming te waarborgen.
Stand van zaken: In het Europese project ComCoast zijn concepten ontwikkeld voor de inrichting
van kustverdedigingszones langs de Noordzee. Die informatie zal worden
gebruikt bij het opstellen van de Groningse kustvisie. Bij de voorbereiding van het
POP wordt aandacht besteed aan de toekomstige kustverdediging.
Acties: Het ontwikkelen van een globale toekomstvisie op de kustverdediging, mede
ter voorbereiding van het POP.
• Het nader uitwerken van de globale kustvisie door in te zoomen op
karakteristieke en specifieke gebieden en locaties, waaronder de zeehavens.
Trekker(s): Provincie Groningen
Betrokken: Waterschap Hunze en Aa's en Noorderzijlvest, kustgemeenten, Rijk
Kosten: PM
Veiligheidsketen: pro-actie
30

8. Welzijn en Volksgezondheid
8.1 Huidig beleid en veiligheid
Wet Maatschappelijke
Ondersteuning
Wet op de
jeugdzorg
In het kader van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (waarin sinds 1
januari 2007 de Welzijnswet is opgegaan) worden vanuit de steunfunctietaak
door de provincie ondersteunende en vernieuwende initiatieven ontplooid op
het gebied van welzijnsbeleid. Daarbij treedt de provincie niet in de voetsporen
van gemeenten die krachtens deze wet een wettelijk uitvoerende taak hebben
op dit terrein, maar richt zij zich met name op de ontwikkeling van nieuwe
werkwijzen en activiteiten ook ter ondersteuning en stimulering van
gemeentelijk lokaal sociaal beleid.
Het provinciale welzijnsbeleid is omschreven in het meerjarige beleidsplan
"Wel(en)levend Groningen". Dit plan bevat de visie en uitgangspunten voor de
periode 2005 tot en met 2008 en is op 15 december 2004 vastgesteld door
Provinciale Staten. Dit beleidsplan is uitgewerkt in verschillende
gebiedsprogramma's en een uitvoeringsprogramma voor de provinciale
speerpunten. De speerpunten 'jeugd en veiligheid' en 'voorkomen en
bestrijden huiselijk geweld' hebben directe raakvlakken met het provinciale
veiligheidsbeleid. In 2007 is het welzijnsbeleid geëvalueerd en in 2008 wordt
de richting bepaald voor het toekomstige provinciale beleid, uitmondend in een
Plan sociaal beleid voor 2009-2012 waarin de sociale agenda voor het gehele
beleid op het terrein van welzijn en zorg in hoofdlijnen aan de orde komt.
Op het beleidsterrein Huiselijk geweld wordt nauw samengewerkt met externe
partners, zoals gemeenten, onderwijsinstellingen, politie, justitie en instellingen
die werkzaam zijn op het gebied van bestrijding en voorkomen van huiselijk
geweld.
Binnen het speerpunt Jeugd & Veiligheid voert de provincie een aantal
activiteiten uit op verschillende terreinen met als algemene doelstelling het
voorkomen en terugdringen van overlast, vandalisme en jeugdcriminaliteit door
jeugdigen (t/m 23 jaar) in de provincie. Onderdeel van de provinciale
activiteiten vormt de deelname en ondersteuning aan het Arrondissementaal
Platform Jeugdcriminaliteit. Hierin wordt gewerkt aan het realiseren van een
samenhangend beleid en het maken van concrete samenwerkingsafspraken
tussen politie, justitie, jeugdzorg, gemeenten en provincie. De samenwerking
is geconcretiseerd in een gezamenlijk actieplan. Er wordt gewerkt volgens de
'driesporenaanpak': preventie, curatie en repressie.
In het kader van de Wet op de jeugdzorg (die per 1 januari 2005 in werking is
getreden) is de provincie verantwoordelijk voor de planning, sturing en
financiering van de jeugdzorg. De beleidsuitgangspunten van de provincie op
het gebied van jeugdzorg staan verwoord in het Beleidskader jeugdzorg 2005-
2008 en het hierbij behorende (visie)document "Samen Sterk, sturen op
kwaliteit in de keten. Ieder jaar maakt de provincie een uitvoeringsprogramma
waarin de te ondernemen acties op het gebied van jeugdzorg worden
beschreven. Tevens dient dit uitvoeringsprogramma als subsidieaanvraag
naar het Rijk ter verkrijging van de doeluitkeringen jeugdzorg.
Onder de vlag van de Wet op de jeugdzorg heeft de provincie ook een taak op
het gebied van de jeugdbescherming, jeugdreclassering en voogdij. Deze
taken staan in nauwe relatie met de veiligheid van het kind en worden in
opdracht van de provincie uitgevoerd door Bureau
Jeugdzorg in overleg met de Raad voor de
kinderbescherming. Bij het Bureau Jeugdzorg is in
dit kader ook het Advies- en Meldpunt
Kindermishandeling ondergebracht.
Door de provincie wordt geïnvesteerd in de
aansluiting tussen jeugdzorg en de voorliggende
lokale voorzieningen. Er wordt gewerkt aan het
realiseren van concrete samenwerkingsafspraken met gemeenten o.a. met
betrekking tot de vormgeving van de toekomstige vorming van Centra voor
31

Wet
ambulancevervoer
Jeugd en Gezin.
8.2 Actieprogramma 2008-2009
Krachtens de Wet ambulancevervoer heeft de provincie een wettelijke taak op
het gebied van planning en vergunningverlening. Er ligt momenteel een
wetsvoorstel ambulancezorg, ter vervanging van de wet ambulancevervoer, bij
de Eerste Kamer. Als die wordt aangenomen (mogelijk in de loop van 2008)
verliest de provincie haar wettelijke taken.
Naast onze taken op het gebied van de ambulancezorg, waarin het
optimaliseren van de bereikbaarheid van deze zorg voorop staat, zetten wij
ons in, samen met de zorgverzekeraars en de betrokken veldpartijen, voor een
verbetering van de acute zorg buiten kantooruren. Dit doen wij door middel
van een project, dat door ons en de zorgverzekeraars wordt gefinancierd. Het
project wordt in 2008 structureel voortgezet.
1. Aanpak Huiselijk geweld
Activiteit: Uitvoering geven aan welzijnsprogramma 2005-2008, onderdeel aanpak van
huiselijk geweld
Doel: Monitoren aard en omvang problematiek, informatie en publiciteit, voorlichting
gericht op preventie van huiselijk geweld, deskundigheidsbevordering en
ontwikkelen van een structuur voor advies en steun.
Stand van zaken: 2008 is het laatste jaar van het uitvoeringsprogramma
Acties: ● publiekscampagne en in stand houden en onderhouden van de website
www.huiselijkgeweldgroningen.nl;
• voorlichting aan allochtone groeperingen; voorlichting aan toekomstige
beroepsgroepen; uitzetten themamappen 'huiselijk geweld' en 'loverboys' in
vo-scholen; train-de-trainerscursussen "Incompany" aan onderwijsgevenden
basisonderwijs en vo-scholen;
• scholing beroepskrachten 'signalering en aanpak ouderenmishandeling';
ondersteuning gemeenten bij het ontwikkelen van een 'meld- en
hulpverleningsstructuur ouderenmishandeling'; slotconferentie project
'ouderenmishandeling';
• uitbrengen monitor huiselijk geweld 2006-2007, met daarin ook een overzicht
van gegevens 2000-2007;
• cofinancieren Advies en Steunpunt Huiselijk Geweld Groningen;
• zorg dragen voor een goede overdracht en borging van de door Provinciaal
Centrum voor Maatschappelijke Ontwikkeling (CMO) Groningen uitgevoerde
activiteiten aan het Advies en Steunpunt Huiselijk Geweld
Trekker(s): provincie Groningen; uitvoering bovenste vier acties in opdracht door CMO
Groningen
Betrokkenen: gemeenten, onderwijsinstellingen, organisaties en instanties (hulpverlening,
politie, justitie) die betrokken zijn bij de aanpak van huiselijk geweld
Kosten: € 132.000,--
Veiligheidsketen: preventie
2. Jeugd en veiligheid
Activiteit: Uitvoering geven aan welzijnsprogramma 2005-2008, onderdeel speerpunt jeugd
en veiligheid
32

Doel: Het voorkomen en terugdringen van overlast, vandalisme en jeugdcriminaliteit
door jeugdigen (t/m 23 jaar) in de provincie.
Stand van zaken: 2008 is het laatste jaar van het vastgestelde uitvoeringsprogramma.
Acties: ● deelname aan het Arrondissementaal Platform Jeugdcriminaliteit (APJ) en
ondersteuning bij de uitvoering van het Actieplan 2008 van het
Arrondissementaal Platform Jeugdcriminaliteit; dit platform moet zorgen voor
onderlinge afstemming en samenhang en een integrale aanpak van
jeugdcriminaliteit. Het Actieplan 2007-2008 bevat de thema's: Nazorg na
detentie of verblijf in JJI 't Poortje, Aanpak 12 minners en Jongeren en
alcohol.;
• ondersteuning van gemeenten bij de implementatie van gemeentelijke
actieplannen ‘Jeugd en veiligheid' mede in relatie tot de uitvoering van het
Actieplan van het APJ; in het kader van de uitvoering van de vijf
gemeentelijke taken op het gebied van de jeugdzorg en de wet op de
maatschappelijke ondersteuning wordt de aandacht steeds meer gericht op
ondersteuning bij het brede (preventieve) jeugdbeleid;
• begeleiden en adviseren van lokale netwerken 12+; in netwerken 12+ werken
professionals die met jongeren in aanmerkingen komen (onderwijs,
welzijnswerk, jeugdzorg, randgroepjongerenwerk, leerplichtambtenaar politie,
justitie in de buurt) samen met het doel de jongeren en hun problemen
vroegtijdig te signaleren en op te lossen (zowel op individueel als op
groepsniveau);
• begeleiden en adviseren van lokale netwerken 12+; in netwerken 12+ werken
professionals die met jongeren in aanmerkingen
komen (onderwijs, welzijnswerk, jeugdzorg,
randgroepjongerenwerk, leerplichtambtenaar
politie, justitie in de buurt) samen met het doel de
jongeren en hun problemen vroegtijdig te
signaleren en op te lossen (zowel op individueel
als op groepsniveau);
• Jongeren, school en veiligheid (Gezonde en
veilige school) door inzet van 'Peermediation', een vorm van
conflictbemiddeling waarbij leerlingen onder begeleiding van een of twee tot
peermediators geschoolde leerlingen samen tot een oplossing van hun
conflict komen;
• aanpak risicojongeren en first-offenders; o.a. inzet methodiek Nieuwe
Perspectieven in de gemeenten.
Trekker(s): provincie Groningen
Betrokkenen: gemeenten, Openbaar Ministerie, Regiopolitie Groningen, Halt Noord Nederland,
Bureau Jeugdzorg Groningen, Base Groep, Raad voor de Kinderbescherming,
Leger des Heils/reclassering, Rechtbank/kinderrechter, 't Poortje, Reclassering
Nederland, CMO Groningen; daarnaast zijn bij de uitvoering van de deelprojecten
lokale organisaties en Jeugdgezondheids-zorg/GGD, Verslavingszorg Noord
Nederland en scholen betrokken.
Kosten: € 159.500,-- (vastgesteld budget 2008)
Veiligheidsketen: preventie, preparatie, repressie
3. Jeugdbescherming en jeugdreclassering
Activiteit: Uitvoering geven aan het beleidsprogramma Jeugdzorg 2005-2008 zoals
verwoord in het document 'Samen Sterk'.
Doel: Kwalitatieve en effectieve uitvoering van de taken van Bureau Jeugdzorg op het
terrein van de jeugdbescherming en jeugdreclassering.
33

Stand van zaken: Maatschappelijke ontwikkelingen leiden de afgelopen jaren tot een toename bij de
jeugdbescherming en jeugdreclassering. Naar verwachting zal deze toename de
komende periode aanhouden.
Preventief wordt ingezet op het zo vroeg mogelijk signaleren van vroegtijdig
inzetten van passende hulp. Hiervoor wordt onder anderen afstemming en
aansluiting met het lokale jeugdbeleid gezocht. Tevens wordt vanuit de provincie
gewerkt aan het versterken en vergroten van de afstemming en samenwerking in
de jeugdzorgketen, waaronder de justitiële keten.
Acties: Monitoring en invoering van methodieken voor kwaliteitsverbetering in de
jeugdbescherming (Deltaplan gezinsvoogdij) en in de jeugdreclassering
(handboek jeugdreclassering).
• Aansluiten bij landelijke ontwikkelingen op het gebied van 'Beter Beschermd'
waarbij het doel gericht is op het nog beter waarborgen van het terugdringen
van bedreigende factoren in de ontwikkeling van kinderen en hun veiligheid.
• Inzet op nazorg waarmee wordt beoogd de recidive kansen te verminderen.
Betrokken: De provincie is vanuit de wet op de jeugdzorg verantwoordelijk voor de planning,
sturing en financiering van de jeugdzorg. De uitvoeringsverantwoordelijkheid ligt
bij Bureau Jeugdzorg.
Kosten: Verwachte subsidie 2008 Bureau Jeugdzorg voor de Justitietaken ligt op een
totaal van € 7.928.072,- en wordt gesubsidieerd uit de doeluitkering jeugdzorg.
Veiligheidsketen: preventie, repressie en nazorg.
4. Advies- en meldpunt kindermishandeling (AMK) - jeugdzorg
Activiteit: Uitvoering geven aan het beleidsprogramma Jeugdzorg 2005-2008
Doel: Voorkomen en bestrijden van kindermishandeling door signalering en onderzoek
naar kindermishandeling en een sluitende aanpak van kindermishandeling
Stand van zaken: Het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling van Bureau Jeugdzorg geeft advies
en consult bij signalering van een (vermoeden) van kindermishandeling en doet
onderzoek naar aanleiding van een melding van kindermishandeling. Het landelijk
en provinciaal beleid is erop gericht een wachtlijst bij het Advies- en Meldpunt
Kindermishandeling te voorkomen. Hiertoe zijn in 2006 en 2007 extra middelen
beschikbaar gesteld op basis van een door de provincie ingediend plan van
aanpak. Het Rijk heeft op basis van dit plan extra subsidie toegekend van
€ 275.500,- in 2006 en € 247.950,- in 2007 voor het wegwerken van de
wachtlijsten bij het AMK in Groningen. Ook voor 2008 zal het Rijk extra middelen
voor het AMK beschikbaar stellen.
In 2006 hebben het AMK en Bureau Jeugdzorg met een groot aantal
hulpverlenende instellingen in onze provincie een convenant afgesloten over een
sluitende aanpak van kindermishandeling. Vervolgens heeft het provinciaal
Centrum voor Maarschappelijke Ontwikkeling (CMO) de opdracht gekregen de
invoering van het convenant te monitoren. Wij zijn voornemens ook in 2008 de
monitoring voort te zetten.
Acties: Uitvoeringsprogramma jeugdzorg 2008; financiering AMK/BJZ en het CMO
voor de monitoring van een sluitende aanpak kindermishandeling.
• Versterking van de samenwerking tussen de organisaties die zich
bezighouden met de bestrijding van kindermishandeling om eind 2008 de
sluitende aanpak gerealiseerd te hebben; uitvoering protocol van het
convenant sluitende aanpak kindermishandeling.
Betrokken: Bureau jeugdzorg/AMK, Raad voor de Kinderbescherming, Kinderrechter, Base
Groep, CWZW Noord, PMZ-Boerderij, Jonx, Accare, Veslavingszorg Noord
34

Nederland, Huisartsen, Jeugdgezondheidszorg 0- 23 jaar, Gespecialiseerde
Verzorging, Instellingen voor Algemeen/School Maatschappelijk Werk
Kosten: AMK/ Bureau Jeugdzorg: € 1.260.320,--
CMO: € 25.393,--
Veiligheidsketen: preventie, repressie en nazorg
5. Ambulancezorg
Activiteit: Bewaken onderdeel spreiding en beschikbaarheid van het Regionaal Ambulance
Plan (RAP) Groningen 2005-2009 (zie 7.2)
Doel: Zo optimaal mogelijk bereikbare ambulancezorg in spoedeisende situaties; doel
van het RAP is om het aantal overschrijdingen van de 15-minutengrens terug te
dringen tot maximaal 5% (van het aantal A 1-ritten).
Stand van zaken: Volgens het RAP zullen op meerdere locaties (standplaatsen) de piketdiensten
vervangen worden door parate diensten of slaapdiensten, zullen enkele
standplaatsen (Nuis en stad Groningen) worden verplaatst naar een optimalere
locatie, en wordt onderzocht of een extra standplaats nodig is. Deze en andere
maatregelen zijn bedoeld om het aantal overschrijdingen van de 15-minutengrens
bij spoedeisend ambulancevervoer (zogenaamde A 1-ritten) verder te
verminderen; in 2006 bedroeg het overschrijdingspercentage 6,7, het doel van het
RAP is maximaal 5% overschrijdingen. Deze maatregelen worden gefaseerd in de
periode 2005-2009 doorgevoerd en zijn afhankelijk van instemming door de
zorgverzekeraar (de financier).
Acties: Wij overleggen geregeld met AmbulanceZorg Groningen en de zorgverzekeraars
over maatregelen die er genomen kunnen worden om de bereikbaarheid nog
verder te verbeteren. Daarbij valt niet alleen te denken aan een (verdere)
omzetting van de dienstenstructuur (zie hierboven), maar ook bijvoorbeeld aan
een efficiëntere werkwijze op de Meldkamer ambulancezorg.
Veiligheidsketen: preparatie, repressie
35

10. Openbare orde en Veiligheid
10.1 Huidige beleid en veiligheid
art. 6. Wet
rampen en zware
ongevallen
Rampenbestrijding
Voorbereiding op rampenbestrijding is een van de belangrijkste
veiligheidstaken binnen het Openbare Orde en Veiligheidsbeleid
van de provincie. Er zijn drie provinciale taken op het terrein van
rampenbestrijding:
- Bestuurlijke coördinerende rol van de commissaris van de Koningin
tijdens calamiteiten (repressie);
- Toezicht houden op de voorbereiding van rampenbestrijding door
gemeenten en regionale brandweerkorps en hulpverleningsdienst (proactie
en preventie). Dit gebeurt onder meer door toetsing van
gemeentelijke rampenplannen, rampbestrijdingsplannen (bedrijven) en
calamiteitenplannen (waterschappen);
- Gevraagd en ongevraagd adviseren aan het Rijk en andere overheden
over veiligheid.
Coördinerende rol
De taak van de provincie op het vlak van rampenbestrijding is onder andere
beschreven in de Wet rampen en zware ongevallen. De rol van de provincie is er
een van beïnvloeding op afstand, toezien en knopen doorhakken wanneer
gemeenten er bij de bestrijding, bijvoorbeeld door tegenstrijdige belangen, niet
meer uitkomen. Daarnaast speelt de provincie een rol in processen van
bemiddeling en coördinatie tussen gemeenten en operationele diensten
enerzijds en de rijksdiensten anderzijds.
Met de Wet op de veiligheidsregio in aantocht zal er wat betreft de rol van de
provincie als bestuurlijk coördinator van het bestrijden van bovengemeentelijke
rampen de komende jaren het nodige veranderen.
Zo zal in de repressiefase als er een Regionaal Beleidsteam (RBT) bijeenkomt,
dit niet meer onder voorzitterschap van de commissaris van de koningin
functioneren, maar onder leiding van de voorzitter van het Veiligheidsbestuur,
i.c. de burgemeester van de stad Groningen.
Wel blijft - formeel wettelijk - de commissaris van de koningin de bevoegdheid
houden om in geval van een ramp of crisis - of als die te verwachten is - van
meer dan plaatselijke betekenis de voorzitter van de veiligheidsregio
aanwijzingen te geven als de omstandigheden daartoe in zijn visie aanleiding toe
zouden geven.
Overigens heeft de veiligheidsregio informeel kenbaar gemaakt er op te koersen
om de winstpunten van het Groninger model - waaronder de brede
samenwerking van de verschillende partners - in de toekomst te willen
behouden.
Het regionaal veiligheidsbestuur dat per 1 januari 2008 6 geïnstalleerd wordt zal
bestaan uit de burgemeesters van de in de regio gelegen gemeenten. De
voorzitter van het regionale veiligheidsbestuur is de burgemeester die tevens
voorzitter is van het regionale college politie, in casu de burgemeester van
Groningen. Bij het regionale veiligheidsbestuur zullen tevens de hoofdofficier van
justitie, de dijkgraaf van een waterschap en rijksheren, zoals bijv. de
hoofdingenieur-directeur van Rijkswaterstaat en de voedselcommissarissen voor
LNV betrokken kunnen worden.
Het regionale veiligheidsbestuur zal ondersteund worden door een directie, die
in ieder geval bestaat uit de korpschef, de regionaal commandant brandweer en
de regionaal geneeskundig functionaris.
Bij deze directie kunnen door het regionale veiligheidsbestuur i.o. naar eigen
keuze ook derden betrokken worden om te komen tot afstemming en
werkafspraken.
36

art. 7 Wet rampen
en zware
ongevallen
art. 126 Grondwet
jo. art. 2.1 en 5.2
Ambtsinstructie
art. 6a Wet
rampen en zware
ongevallen
In dit verband zij opgemerkt dat per 1 januari 2005 onze provinciesecretaris deel
uit maakt van het zogenaamd directeurenoverleg Crisismanagement Groningen
en dat de commissaris van de koningin deel uitmaakt van het bestuurlijk overleg
Crisismanagement Groningen.
De voorzitter van het regionaal veiligheidsbestuur is tevens voorzitter van het
Regionaal Beleidsteam (RBT) dat bestuurlijk verantwoordelijk is voor de
bestrijding van calamiteiten. Op het moment dat de Wet op de veiligheidsregio in
werking treedt zal de rol van de commissaris van de koningin binnen de
Veiligheidsregio bij de rampenbestrijding beperkt blijven tot zijn
aanwijzingsbevoegdheid zoals hiervoor beschreven. De provincie blijft daarnaast
actief meedenken en meewerken om de veiligheidsregio tot een succes te
maken. Ook zal geborgd dienen te worden dat de specifieke provinciale
beleidsvelden hun positie binnen het model behouden. Hierbij kan gedacht
worden aan milieuvergunningen, milieutoezicht, bodemverontreiniging, weg- en
kanaalbeheer.
Overigens zal - zolang de Wet op de Veiligheidsregio's nog niet is ingevoerd, het
bestaande regime en blijft de rol van de provincie in de repressiefase zoals die
de laatste jaren is vormgegeven.
Toezicht en toetsing
De provincie heeft de wettelijke taak toezicht uit te oefenen op gemeenten en
regio. Plannen op het gebied van de rampenbestrijding worden - afhankelijk van
de aard en reikwijdte - getoetst door een provinciaal orgaan. Van de
toetsingsresultaten wordt periodiek verslag gedaan aan Provinciale Staten en
aan de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK).
Vanuit de coördinerende rol van de commissaris van de Koningin naar
Rijksheren vervult de provincie coördinerende en faciliterende werkzaamheden
in het kader van nalevings-, uitvoerings- en interbestuurlijk toezicht, uitgeoefend
door de Inspectiediensten van VROM, Openbare Orde en Veiligheid (OOV) en
Gezondheidszorg (GZ). De Inspectie VROM richt haar inspecties op de naleving
en uitvoering van VROM-regelgeving van lagere overheden (gemeenten en
provincies). De Inspectie OOV verzamelt informatie over de kwaliteit van de
uitvoering van taken door politie, brandweer en de organisatie van de
rampenbestrijding en crisisbeheersing en de Inspectie GZ houdt onder andere
toezicht op de geestelijke en volksgezondheid en op de kwaliteit en
toegankelijkheid van de gezondheidszorg.
Afhankelijk van de afronding van de discussies rond de veiligheidsregio en het
interbestuurlijk toezicht zal de rol van de provincie in het toezicht veranderen. De
nieuwe wetgeving heeft gevolgen voor de rol van de provincie in het toezicht, de
inhoud ervan en voor de structuur. Afhankelijk van de exacte veranderingen zal
de provincie haar bijdrage in het nieuwe toezicht formuleren.
Provinciale risicokaart
De provincie is verantwoordelijk voor de ontwikkeling en het beheer van de
provinciale risicokaart. De provinciale risicokaart bestaat uit twee versies: een
openbare kaart en een professionele kaart die beide via het internet ontsloten
worden. De professionele versie is bestemd voor overheden en
hulpverleningsorganisaties. Deze versie bevat veel
detail risico-informatie en is een effectief instrument
bij feitelijke rampenbestrijding, ruimtelijke ordening
en vergunningverlening. De publieksversie van de
risicokaart is een communicatiemiddel van de
overheid met de burgers over veiligheidsrisico's. De
kaart is te raadplegen via de websites van de
provincie en de gemeenten. De kaart is ook
onderdeel van de landelijke rampencampagne
Denk Vooruit. De publieksversie bevat dezelfde
risicobronnen als de professionele versie, maar is
minder gedetailleerd en daardoor goed toegankelijk
voor de niet professionele gebruiker.
37

art. 25.2 Politiewet
jo. art. 4
Ambtsinstructie;
art. 18 Politiewet
1993 en art. 182
Provinciewet
wet van 26 april
2007 tot wijziging
van de Politiewet
1993 in verband
met het versterken
van de
bevoegdheden
op rijksniveau
De ontwikkeling van de publieksversie staat vooral in het teken van het
gebruiksvriendelijker maken van de kaart (bijv. verbetering van de informatie,
eenvoudiger gebruik). De kaart voor de professionele gebruiker wordt de
komende jaren flink doorontwikkeld. Er is geïnventariseerd over welke
aanvullende informatie de gebruikers wenst te beschikken die via de risicokaart
ontsloten kan worden. Bijv. rondom het transport van gevaarlijke stoffen,
overstromingsrisico's en bevolkingsgegevens.
Politie
De commissaris van de Koningin heeft ook enkele taken in de politiezorg en bij
het handhaven van de openbare orde. Zo doet de commissaris een aanbeveling
aan de minister van BZK over topbenoemingen in politiekorpsen; treedt hij op als
coördinator bij zaken van meer dan lokale betekenis, vervult hij een rol bij
bestuursgeschillen in de politieregio en ziet hij er op toe dat de politie in zijn
ambtsgebied haar taak naar behoren vervult. In de veiligheidsketen zijn dit
repressieve taken.
Met ingang van 15 september 2007 is de wet tot wijziging van de Politiewet 1993
grotendeels in werking getreden. Hierdoor krijgen de politieministers meer
mogelijkheden om op landelijk niveau meerjarige prioriteiten voor de politie vast
te stellen.
De prioriteiten gelden voor het beheer en voor de taakuitoefening, bijvoorbeeld
de aanpak tegen geweldsdelicten, jeugdcriminaliteit en de kwaliteit van de
opsporing. De korpsbeheerders moeten voortaan verantwoording afleggen aan
de ministers over de uitvoering van de vastgestelde concrete doelstellingen voor
hun regio. Als het nodig is, kunnen de ministers ingrijpen. In het uiterste geval
kan een burgemeester als korpsbeheerder worden
vervangen, of kan er een waarnemer komen.
De korpsbeheerders zullen bij koninklijk besluit
voortaan worden benoemd, geschorst of ontslagen, op
voordracht van de minister van BZK. Tot dusverre was
de burgemeester van de centrumgemeente in een
politieregio nog automatisch korpsbeheerder.
Over de voorgenomen voordracht wordt het regionale
college gehoord en wordt de commissaris van de
Koningin en het College van procureurs-generaal
gevraagd advies uit te brengen.
Met deze wijziging van de Politiewet 1993 beoogt wetgever o.a. de
samenwerking en het gemeenschappelijk functioneren van politiekorpsen te
verbeteren. De behandeling van het wetsvoorstel tot invoering van een landelijke
politieorganisatie, in november 2006 bij de Tweede Kamer ingediend, is in
verband hiermee opgeschort. Indien met samenwerking onvoldoende voortgang
en resultaat wordt behaald, wordt de behandeling van dit wetsvoorstel alsnog
doorgezet. Het kabinet beslist daar voor eind 2008 over.
Tot 2009 wordt geen verdere wijziging voorzien in de taken van de commissaris
van de Koningin met betrekking tot de politie.
Regionaal Platform Criminaliteitsbeheersing
De provincie streeft naar een veilige leefomgeving. Bij een veilige leefomgeving
speelt zowel de objectieve als de subjectieve veiligheid (en de relatie tussen
beide) een rol.
Criminaliteit vormt één van de bedreigingen voor een veilige leefomgeving.
(Criminaliteits)preventie is van groot belang. Sinds de jaren tachtig zocht de
rijksoverheid haar partners in eerste instantie bij de individuele burger, hun
organisaties en de lokale overheden. In het begin van de jaren negentig kwam
het bedrijfsleven nadrukkelijker in beeld, zowel in de rol van slachtoffer van
criminaliteit als in zijn rol als potentiële partner bij de aanpak van criminaliteit.
38

10.2 Actieprogramma 2008-2009
De ontwikkelingen leidden in 1992 tot oprichting van het Nationaal Platform
Criminaliteitsbeheersing (NPC). In het platform, onder voorzitterschap van de
minister van Justitie, zijn naast een evenredige en brede vertegenwoordiging uit
het bedrijfsleven, de relevante ministeries, de politie, het openbaar ministerie en
gemeenten vertegenwoordigd.
De doelstellingen van het platform zijn:
• Het bestuderen en analyseren van de criminaliteitsproblemen die de
samenleving en in het bijzonder het bedrijfsleven en instellingen in
Nederland bedreigen.
• Het versterken van de beveiligingsfunctie in de breedste zin van bedrijven
en instellingen.
• Het bijdragen aan een effectieve preventie en rechtshandhaving met
betrekking tot tegen het bedrijfslevengerichte criminaliteit.
• Het bevorderen van de onderlinge samenhang tussen de
beveiligingsinspanningen van de overheid ter vergroting van hun
doelmatigheid en effectiviteit.
Vanuit de rijksoverheid wordt de oprichting van regionale (lees politieregio's)
platforms gestimuleerd.
De Regionale Platforms Criminaliteitsbeheersing (RPC's) houden zich bezig met
het ontwikkelen en uitvoeren van lokale projecten, die gericht zijn op het
voorkomen en het terugdringen van criminaliteit. De platforms zijn volledig
autonoom en onderhouden geen formele of hiërarchische relatie met het NPC.
De RPC's zijn samengesteld uit een ongeveer gelijk aantal vertegenwoordigers
van overheid en bedrijfsleven.
Criminaliteitsbeheersing begint met het analyseren van trends. Op basis van
geconstateerde trends stellen de betrokken partners in de platforms vervolgens
gezamenlijk de prioriteiten vast. Voor elk van deze prioriteiten wordt gezocht
naar een samenwerking van overheid en bedrijfsleven om de problematiek aan
te pakken. Inmiddels is een 12 tal regionale platforms opgericht.
RPC Groningen
Het RPC Groningen is opgericht in 2003. Het is een platform waarin het
bedrijfsleven, een aantal vertegenwoordigers uit de publieke sector (gemeenten
en provincie) en de vrije beroepen – op persoonlijke titel – samen werken aan
de aanpak van de problematiek. Namens de provincie neemt gedeputeerde
Gerritsen deel aan het platform. Het platform kent een dagelijks bestuur.
Voor de uitvoering van concrete projecten maakt het platform gebruik van een
stichting waarvan de bestuursleden worden benoemd op voordracht van het
platform. Het bestuur bestaat uit dhr. van de Berg (cdK, tevens voorzitter), dhr.
Eland (OM, tevens penningmeester), dhr. Kneppers (KvK, tevens secretaris),
dhr. Dros (regiopolitie), dhr. Meijerman (burgemeester), dhr. Fikkert (voorzitter
VNO-NCW). Naast het bestuur kent de stichting een projectleider, dhr. Siepel,
die leiding geeft aan de werkzaamheden van de stichting.
Elk jaar stelt het RPC Groningen een programma met activiteiten op die dat jaar
worden opgepakt en uitgevoerd. Jaarlijks wordt over deze activiteiten
gerapporteerd. Dit jaarverslag sturen wij ter informatie naar alle leden van
provinciale staten.
1. Rampenbestrijding/Crisismanagement
Waar risico's de burgers bedreigen en waar de provincie via inbreng vanuit de eigen beleidsvelden
kan bewerkstellingen dat die risico's beperkt worden of ingedamd, is het de intentie van de provincie
hier serieus werk van te maken.
De deelname van de provincie aan tal van dwarsverband met de partners van crisismanagement is
hier dan ook op gericht, alles met doel om het voor de burger in Groningen veiliger te maken.
Kosten: jaarlijks stellen wij € 78.000,- beschikbaar voor activiteiten in het kader van de openbare
veiligheid.
39

2. Actualisering Provinciaal Coördinatieplan Crisismanagement
Doel: actualiseren en overdragen naar de veiligheidsregio
Veiligheidsketen: preparatie
Stand van zaken: Eind 2007 zal het nieuwe Provinciaal Coördinatieplan Crisismanagement
uitkomen. In 2008 zullen voorbereidingen getroffen worden om dit plan te zijner
tijd over te kunnen dragen aan de veiligheidsregio. tegelijkertijd zal bekeken
worden welke onderwerpen eruit vervat dienen te worden in een specifiek voor de
provincie (als organisatie) geldend plan.
Acties: • actualiseren coördinatieplan
• overdracht aan bestuur van de veiligheidsregio
Trekker(s): provincie
Betrokken: provinciale organisatie
Kosten: geen
3. Plan Stroomuitval
Doel: Uitwerking en implementatie van het plan stroomuitval
Veiligheidsketen: preparatie
Stand van zaken: het plan stroomuitval is eind 2007 door de commissaris van de koningin
vastgesteld en als ontwerp aan de burgemeesters van de Groningse gemeenten
aangeboden met de bedoeling het plan medio december vast te stellen.
Acties: ontwikkeling kaartlaag met vitale objecten ten behoeve van de risicokaart
• presentatie van het plan en de geografisch vastgestelde kaart aan Essent met
verzoek technische plannen Essent hierop aan te passen
Trekker(s): provincie
Betrokken: extern:gemeenten, Essent, vakgroep risicocommunicatie Hulpverleningsdienst
intern: afdeling Informatievoorziening
Kosten: geen
4. Toezicht en toetsing gemeentelijke rampenplannen en rampbestrijdingsplannen
Na de invoering van de wet Kwaliteitsbevordering Rampenbestrijding hebben gemeenten en
waterschappen, respectievelijk de provincies een 'hause' gekend van planvorming- of herziening,
respectievelijk plantoetsing. In 2008 worden de gemeentelijke rampenplannen herzien en getoetst.
Ook worden herzieningen van plannen tegemoet gezien op grond van tussentijdse evaluaties (bijv.
n.a.v. incidenten). Plannen die de komende periode zeker aan snee zullen komen zijn de eerste
herziening van het Rampbestrijdingsplan Chemiepark Delfzijl en de bijgestelde calamiteitenplannen
van de Waterschappen en Rijkswaterstaat.
Overigens zal - naar het zich laat aanzien - de taak van toetsing
van plannen bij de provincie verdwijnen en overgaan naar de
Inspectie Openbare Orde en Veiligheid (IOOV). Daarvoor in de
plaats komt de mogelijkheid voor de commissaris van de
koningin om een aanbeveling te doen aan het bestuur van de
veiligheidsregio. Dit is aan de orde wanneer de minister
overweegt een aanwijzing te geven aan het bestuur van de veiligheidsregio omdat zij tekortschiet in
de taakuitvoering binnen de veiligheidsregio.
40

5. Toetsing gemeentelijke rampenplannen
Doel: Het toetsen van gemeentelijke rampenplannen in 2008.
Stand van zaken: Ten tijde van de redactie van dit actieprogramma beraden wij ons op de accenten
van de toetsing.
Veiligheidsketen: preparatie
Acties: • accenten bepalen
• ontvangen rampenplannen beoordelen
• gemeenten op ambtelijk niveau uitnodigen voor toelichting
• burgemeesters informeren over het resultaat van de toetsing
Trekker(s): provincie
Betrokken: gemeenten en hulpverleningsdienst Groningen
Kosten: geen
6. Toetsing overige plannen
Ook in de komende jaren zal het coördinatieplan rampenbestrijding Waddenzee verder aangescherpt
worden. Voortvloeiend uit dit plan zal ook in de loop van 2008 een plan gereed komen met betrekking
tot de 'zoute veren'. Hierbij wordt in samenwerking met Fryslân vormgegeven aan een plan voor de
veerdiensten naar Vlieland, Terschelling, Ameland, Schiermonnikoog en Borkum. Waar deze
planvorming voor Nederlandse eilanden al gecompliceerd ligt vanwege het adequaat op elkaar laten
aansluiten van ' water'partijen en 'land'partijen, ligt dit plan met betrekking tot Borkum nog een slag
ingewikkelder vanwege de betrokkenheid van eveneens de land- en waterautoriteiten, maar nu van
Duitse bodem.
7. Risicokaart Groningen
Doel: uitvoering geven aan onze taak zorg te dragen voor het beheer en ontwikkeling
van de provinciale risicokaart
Veiligheidsketen: voor de burger is de risicokaart een pro-actief instrument;
de risicokaart kan bij alle schakels in de veiligheidsketen door professionals
worden ingezet
Doelgroep: primair is de kaart voor de inwoners van onze provincie. De professionele kaart is
alleen voor professionele gebruikers.
Stand van zaken: Nu de wetgeving t.a.v. de provinciale risicokaart sinds maart 2007 van kracht is
en alle provincies de openbare risicokaart hebben geïmplementeerd verzorgen wij
het beheer van de risicokaart Groningen.
Acties: integratie van het beheer van de provinciale risicokaarten en het risicoregister
van VROM landelijk vormgegeven;
• de risicokaart ´doorontwikkelt´ door versterking van de communicatiekracht
van de risicokaarten ten behoeve van de risicocommunicatie met burgers;
• de risicokaart geïntegreerd met andere databestanden, kaarten, etc.;
• de risicokaart uitgebreid ten behoeve van professionele gebruikers, zoals
gemeenten, HVD en waterschappen.
Trekker(s): provincie Groningen
Betrokken: intern zijn de afdelingen ICT, IV/BIC en OMB/PB bij het beheer en de ontwikkeling
betrokken. De afdeling Milieuvergunningen (waaronder het Steunpunt Externe
41

Veiligheid) zorgt inhoudelijke ondersteuning van gemeenten en zorgt tevens voor
de invoer van risico-objecten waarvoor de provincie het bevoegd gezag is.
Externe betrokkenen zijn de partners in Crisismanagement Groningen, waarbij
met name de gemeenten een belangrijke rol spelen in verband met het
aanleveren van risicogegevens, de landelijke beheerorganisatie van het IPO en
de overige provincies.
Kosten: jaarlijks € 50.000,- t.b.v. beheer en ontwikkeling van de risicokaart Groningen,
waarvan jaarlijks € 30.000.- t.b.v. beheer en ontwikkeling landelijke componenten
door de landelijke beheerorganisatie bij het IPO.
8. Overstromingsrisico’s op de risicokaart
Doel: versterking communicatiekracht van de risicokaart
Veiligheidsketen: voor de burger is de risicokaart een pro-actief instrument;
de risicokaart kan bij alle schakels in de veiligheidsketen door professionals
worden ingezet
Doelgroep: primair burgers en in de tweede plaats ook professionals
Stand van zaken: Het IPO vervult het voorzitterschap van de Werkgroep Overstromingsrisicokaarten
(WORK). Deze werkgroep heeft naar aanleiding van het
Kabinetsstandpunt Rampenbeheersing Overstromingen ervoor gezorgd dat medio
2007 gegevens over overstromingen beschikbaar zijn gesteld voor de provinciale
risicokaarten. De provincies hebben gezorgd voor de invoer van dijkringen op de
risicokaart. Deze actie is onderdeel van de verbeteragenda van de Taskforce
Management Overstromingen (TMO). De overstromings- en evacuatiekaarten
moeten begin 2008 beschikbaar zijn via de provinciale risicokaarten, zowel via de
publiekskaart als via de professionele kaart.
Acties: het doorrekenen van ca. 80 overstromingsscenario's voor VNK2;
• het aanleveren van deze gegevens aan RWS voor de berekening van
waterdieptes
• meewerken aan de totstandkoming van evacuatiekaarten
• het ontsluiten van de overstromingsrisicoinformatie via de risicokaart
Groningen
Betrokkenen: TMO, RWS, IPO, provincies
Kosten: deze activiteit wordt door het rijk bekostigd; het doorrekenen van de
overstromingsscenario's komt voor rekening van de provincie (wordt nog offerte
voor gevraagd).
9. Risicocommunicatie
Doel: gemeenten ondersteunen bij de uitvoering van hun taak bewoners te informeren
over de risico's in hun omgeving
Veiligheidsketen: pro-actie, preventie en preparatie
Doelgroep: inwoners van de provincie Groningen
Stand van zaken: In 2006 hebben alle gemeenten, verzameld in de bestuurscommissie van de
regionale brandweer, ingestemd met de uitvoering van het plan van aanpak
Risicocommunicatie "Je moet er niet aan denken". De provincie draagt bij aan de
uitvoering van het plan van aanpak door deelname in de Regionale Vakgroep
Risicocommunicatie vanuit haar rol als beheerder van de risicokaart en door
middel van incidentele financiële bijdragen in de risicocommunicatiecampagne.
42

De regionale campagne sluit aan op de landelijke rampencampagne “Denk
vooruit”.
Acties: uitvoering geven aan het plan van aanpak Risicocommunicatie door actieve
deelname in de Regionale Vakgroep Risicocommunicatie
aanleveren gemeentelijke risicokaarten t.b.v de risicobrochure
Betrokkenen: de partners in Crisismanagement
Kosten: € 50.000,- voor de regionaal te verspreiden Risicobrochure
10. Politie
Een belangrijke ontwikkeling vormt de vorming van Shared Services van de politiekorpsen Drenthe-
Fryslân-Groningen met als doel vergroting van slagkracht, verhoging van kwaliteit en flexibiliteit, en
betere dienstverlening. Op 5 domeinen zijn er projecten in uitvoering: personeel (hrm-dienstverlening),
middelen (financiële en facilitaire dienstverlening), sturing, organisatie en informatie, overige
concerntaken en operationele ondersteuning/primair proces met als in het oog springend voorbeeld de
vorming van een noordelijke gemeenschappelijke meldkamer.
In de loop van 2007 en 2008 zullen afspraken worden gemaakt over de locatiekeuzes ten aanzien van
diverse 'grote' onderdelen.
Met deze ontwikkeling lopen de noordelijke politiekorpsen landelijk voorop. Het ministerie van BZK
volgt deze ontwikkeling op de voet.
Ook de commissaris van de Koningin besteedt hieraan aandacht, onder andere in het kader van zijn
reguliere ontmoetingen met de regionale driehoek (korpsbeheerder - hoofdofficier van Justitie -
korpschef) en zijn periodieke werkbezoeken met de Procureur-generaal aan het regionale korps.
11. Regionaal Platform Criminaliteitsbeheersing Groningen
Doel: het terugdringen van criminaliteit waarvan het bedrijfsleven slachtoffer wordt
Veiligheidsketen: preventie en repressie
Doelgroep: het bedrijfsleven in Groningen
Stand van zaken: In 2003 het Regionaal Platform Criminaliteitsbeheersing (RPC) Groningen
opgericht. Dit platform heeft tot doel om, in onderlinge samenwerking tussen
overheid, bedrijfsleven en vrije beroepen, een effectieve preventieve en
repressieve bestrijding van tegen het bedrijfsleven gerichte criminaliteit te
realiseren. Dit wordt bereikt door het initiëren en uitvoeren van
veiligheidsprojecten op en rond bedrijventerreinen, winkelgebieden, etc. De rol
van de provincie is faciliterend, de cdK is voorzitter. Door middel van permanente
monitoring zullen de resultaten worden gevolgd en zal daarop zonodig bestuurlijk
worden geanticipeerd. De activiteiten van het RPC Groningen voor de jaren 2008-
2009 worden vastgelegd in jaarprogramma’s.
Acties: aansturing van de uitvoering van de jaarprogramma's 2008 en 2009.
Trekker(s): Openbaar Ministerie, Regiopolitie Groningen, Provincie Groningen, Groningse
gemeenten, noordelijke Kamer van Koophandel, VNO-NCW, verenigd in de
Stichting RPC Groningen.
Betrokken: de leden van het Regionaal Platform Criminaliteitsbeheersing Groningen,
Stichting Veiligheidszorg Groningen
Kosten: jaarlijks stellen we € 25.000,- beschikbaar aan het RPC Groningen voor de
realisatie van diverse projecten, zoals voorlichting aan bedrijven, Keurmerk Veilig
Ondernemen.
43

12. Integraal veiligheidsbeleid
Doel: initiëren van nieuwe (integrale) acties op het gebied van veiligheid
Veiligheidsketen: alle schakels in de veiligheidsketen
Doelgroep: inwoners van de provincie Groningen
Stand van zaken: Door ontwikkelingen op het gebied van de externe veiligheid en BRZO, op het
gebied van de voorbereiding op de rampenbestrijding en de ontwikkeling van het
provinciaal veiligheidsbeleid zal het budget voor veiligheid in de komende jaren
verder onder druk komt te staan. Daarom is bij de Voorjaarsnota 2007 voor de
komende jaren jaarlijks € 100.000,-- voor (incidentele) kosten veiligheid
beschikbaar gesteld.
Acties: veiligheidsoverleg met betrokken afdelingen starten
• gezamenlijke activiteiten benoemen c.q. ontwikkelen
Trekker(s): provincie (afdeling CK)
Betrokkenen: alle bij de uitvoering van het provinciaal veiligheidsbeleid betrokken afdelingen
(Milieuvergunningen, Milieutoezicht, Ruimtelijke Ordening, Verkeer en vervoer,
Cultuur en Welzijn, Landelijk Gebied en Water, Communicatie en Kabinet)
Kosten: Vanaf 2008 is er jaarlijks € 100.000,- extra beschikbaar voor activiteiten op het
gebied van integrale veiligheid.
44

Bijlage
Matrix provinciaal veiligheidsbeleid in de veiligheidsketen
Schakels in de veiligheidsketen
Provinciaal veiligheidsbeleid PROACTIE PREVENTIE PREPARATIE REPRESSIE NAZORG
OMGEVINGSBELEID
POP
Loket Leve(n)de dorpen
RUIMTELIJKE ORDENING
beoordeling bestemmingsplannen
doorwerking EV in ruimtelijke plannen
stedelijke vernieuwing
bouwen en wonen en veiligheid
EV en MILIEUVERGUNNINGEN
milieuvergunningen bedrijven
milieuvergunningen vuurwerk
uitvoeringsprogramma EV
maatlat EV
MILIEUTOEZICHT
professionalisering handhaving
milieutoezicht bedrijven
inspectieprogramma BRZO
consignatiedienst calamiteiten
controle bodemsanering
controle zwembaden
samenwerking handhaving
VERKEER EN VERVOER
verkeersveiligheid
sociale veiligheid OV
noodplannen
piketdienst
bruggen/sluizen
WATER
maatregelen wateroverlast
toetsing primaire waterkeringen
toezicht regionale waterkeringen
model overstromingsrisico's
WELZIJN EN VOLKSGEZONDHEID
samenwerking rijk, provincie, gemeente
jeugd en veiligheid
jeugdbescherming/jeugdreclassering
voorkómen/bestrijden huiselijk geweld
AMK-jeugdzorg
ambulancezorg
45

OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID
politietoezicht
RPC Groningen
toetsing Regionaal Beheersplan
toetsing regionale plannen
Coördinatieplan Waddenzee
provinciaal coördinatieplan
feitelijke rampenbestrijding
Provinciaal Actie Centrum (PAC)
oefenen
risicokaart
PROACTIE PREVENTIE PREPARATIE REPRESSIE NAZORG
46