Stand van de stad: Leefomgeving

Delft.business special | najaar 2021<br />

Delft<br />

De stand <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong><br />

Kennis & Innovatiegebie<strong>de</strong>n<br />

Wijken<br />

Groene gebie<strong>de</strong>n<br />

Binnen<strong>stad</strong><br />

& Nieuw Delft<br />

<strong>Leefomgeving</strong><br />

De belangrijke keuzes voor Delft

---

2 | <strong>de</strong>lft.business special <strong>de</strong> stand <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong> <strong>de</strong>lft.business special <strong>de</strong> stand <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong> | 3<br />

De stand<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong><br />

<strong>Leefomgeving</strong><br />

Pagina 6<br />

Belangrijke<br />

keuzes voor Delft<br />

Pagina 20<br />

Flexibiliteit als<br />

grootste kracht<br />

met Eddy Thans en Stefan <strong>van</strong> Leeuwen<br />

Pagina 14<br />

Groene long in<br />

verste<strong>de</strong>lijkt gebied<br />

met Evelien Olyslagers<br />

en Marleen Buizer<br />

Pagina 4<br />

Permanent vernieuwing<br />

doorvoeren in <strong>de</strong> <strong>stad</strong><br />

met Martina Huijsmans en Wolter Smit<br />

Pagina 12<br />

Logische verbindingen<br />

in <strong>de</strong> <strong>stad</strong><br />

met Rogier Camijn<br />

Pagina 8<br />

Wijkeconomie op peil<br />

hou<strong>de</strong>n in crisistijd<br />

Pagina 16<br />

Visie Toerisme Delft 2030<br />

met Kees Romijn<br />

Pagina 22<br />

Evenwicht in<br />

wonen en werken<br />

met Antoinette Wijffels<br />

Pagina 18<br />

Integrale aanpak<br />

voor een leefbare <strong>stad</strong><br />

met Tako Postma<br />

en Fidan Bulut<br />

Pagina 24<br />

Samen maken we <strong>van</strong> Delft<br />

een complete <strong>stad</strong><br />

met Francine Houben<br />

Pagina 10<br />

Inzetten op groei<br />

Delftse technologiebedrijven<br />

met Paul Althuis en Tom Santegoeds<br />

Deze special is een initiatief <strong>van</strong> Delft.business en werd mogelijk gemaakt door:<br />

Deze editie is gemaakt met me<strong>de</strong>werking <strong>van</strong>:<br />

Femto • Gemeente Delft • Hampshire Hotel Delft Centre<br />

Redactie Andrea Dronk<br />

Vormgeving Paul Roos<br />

Overige informatie<br />

zie colofon Delft.business<br />

Het Rieten Dak • La Red • Lijm & Cultuur • Mecanoo<br />

On<strong>de</strong>rnemersfonds Delft • Prime Vision<br />

Romijn IJzerwaren & Gereedschappen • SCMD<br />

Fotografie Alyssa <strong>van</strong> Heyst, behalve:<br />

Local Joe (pag 4),<br />

Anne Boonstra (pag 11)<br />

www.dot-business.nl<br />

Stichting Vrien<strong>de</strong>n <strong>van</strong> Biesland • VNO-NCW Delft<br />

Bura Urbanism (pag 19)<br />

Benthem Crouwel Architects<br />

voor ProRail (pag 25)

---

4 | <strong>de</strong>lft.business special <strong>de</strong> stand <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong> <strong>de</strong>lft.business special <strong>de</strong> stand <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong> | 5<br />

Keuzes voor <strong>de</strong> toekomst wor<strong>de</strong>n<br />

nu gemaakt. Martina Huijsmans<br />

is sinds 2018 wethou<strong>de</strong>r Ruim-<br />

Permanent<br />

vernieuwing<br />

doorvoeren<br />

in <strong>de</strong> <strong>stad</strong><br />

telijke or<strong>de</strong>ning, Mobiliteit en<br />

Dienstverlening en heeft meegeholpen<br />

aan het vormgeven <strong>van</strong><br />

<strong>de</strong> Omgevingsvisie Delft 2040<br />

en het Mobiliteitsplan. Wolter<br />

Smit is <strong>de</strong> nieuwe voorzitter <strong>van</strong><br />

VNO-NCW Delft en CEO <strong>van</strong><br />

het ICT-bedrijf TOP<strong>de</strong>sk, dat<br />

hij startte in zijn stu<strong>de</strong>ntentijd.<br />

Vanuit verschillen<strong>de</strong> perspectieven<br />

belichten zij <strong>de</strong> ontwikkelingen<br />

in <strong>de</strong> <strong>stad</strong>.<br />

Martina Huijsmans (wethou<strong>de</strong>r)<br />

in gesprek met<br />

Wolter Smit (VNO-NCW Delft)<br />

WS | On<strong>de</strong>rnemers zien graag dat Delft<br />

ook op lange termijn blijft inzetten op <strong>de</strong><br />

hightech maakindustrie, met veel werkgelegenheid<br />

voor zowel theoretisch als<br />

praktisch geschool<strong>de</strong> mensen. Daarnaast<br />

ligt <strong>de</strong> focus op een aantrekkelijke <strong>stad</strong><br />

en <strong>de</strong> bereikbaarheid er<strong>van</strong>. Dat laatste is<br />

iets wat ook speelt op lan<strong>de</strong>lijk niveau bij<br />

VNO-NCW. Wij laten weten hoe on<strong>de</strong>rnemers<br />

<strong>de</strong>nken. Komt dat ook over?<br />

MH | Die on<strong>de</strong>rnemersvisie is enorm<br />

belangrijk in <strong>de</strong> discussie rondom het<br />

herinrichten <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong>. In <strong>de</strong> komen<strong>de</strong><br />

tijd wor<strong>de</strong>n 15.000 nieuwe woningen<br />

gerealiseerd en 10.000 arbeidsplaatsen<br />

gecreëerd. Dat gebeurt in kleine eenhe<strong>de</strong>n<br />

per keer. Daarin is het belangrijk<br />

om alle belangengroepen te spreken en<br />

op <strong>de</strong> hoogte te hou<strong>de</strong>n <strong>van</strong> <strong>de</strong> nieuwste<br />

ontwikkelingen.<br />

WS | Precies, want <strong>de</strong> toekomst <strong>van</strong><br />

<strong>de</strong> <strong>stad</strong> wordt niet gebouwd op ou<strong>de</strong><br />

<strong>de</strong>nkpatronen, maar door het permanent<br />

doorvoeren <strong>van</strong> vernieuwing. Vergeet daarin<br />

niet <strong>de</strong> starters, zowel op het gebied <strong>van</strong><br />

wonen als werken. Bied hen mogelijkhe<strong>de</strong>n<br />

en stimuleer nieuwe i<strong>de</strong>eën en samenwerkingen<br />

voor huisvesting, werkgelegenheid<br />

en bedrijfsruimte. Er is behoefte aan een<br />

ecosysteem dat ervoor zorgt dat mensen<br />

ook blijven en niet buiten <strong>de</strong> <strong>stad</strong> op zoek<br />

gaan naar antwoor<strong>de</strong>n.<br />

MH | Met het oog op mobiliteit hebben<br />

we condities beschreven om het verplaatsen<br />

in <strong>de</strong> <strong>stad</strong> makkelijker te maken. We<br />

De stand<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong><br />

<strong>Leefomgeving</strong><br />

streven naar kortere ritten tussen bestemmingen,<br />

meer ruimte voor fietsers en<br />

gebruik <strong>van</strong> <strong>de</strong>elvervoer. Daardoor komt<br />

er meer ruimte vrij op straat. We zien<br />

<strong>de</strong>ze ontwikkelingen al bij <strong>de</strong> vernieuw<strong>de</strong><br />

Spoorzone, zometeen bij Schieoevers en<br />

in Nieuw Delft, waar op sommige plekken<br />

geen autoverkeer komt.<br />

WS | Dat is een goe<strong>de</strong> ontwikkeling. In<br />

<strong>de</strong> komen<strong>de</strong> jaren zal ook onze manier<br />

<strong>van</strong> leven veran<strong>de</strong>ren waardoor <strong>de</strong> <strong>stad</strong> en<br />

<strong>de</strong> inrichting daar<strong>van</strong> zal wijzigen. Dat is<br />

al gebeurd in <strong>de</strong> coronaperio<strong>de</strong> en is een<br />

blijven<strong>de</strong> trend.<br />

MH | De focus ligt op een gezamenlijk<br />

beeld, en dat we elkaar daarop aanspreken.<br />

Waar gaat het goed, waar mogen we<br />

een tandje bijzetten? Plannen toetsen en<br />

ver<strong>de</strong>r bouwen op ge<strong>de</strong>el<strong>de</strong> waar<strong>de</strong>s. Zo<br />

merken we meteen wanneer we <strong>van</strong> dat<br />

beeld wegdrijven of dichterbij komen.<br />

WS | Eens. Wij willen on<strong>de</strong>rnemers ook<br />

laten weten dat ze niet alleen staan. Klanten<br />

en me<strong>de</strong>werkers maken ook on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el<br />

uit <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong>. Het is belangrijk om<br />

samen een beeld te schetsen en koers te<br />

hou<strong>de</strong>n. Ook wanneer <strong>de</strong> gemeenteraadsverkiezingen<br />

zijn geweest en accenten<br />

gaan verschuiven. Hoe zie jij dat?<br />

MH | Als gemeente bie<strong>de</strong>n we on<strong>de</strong>rsteuning<br />

in een bre<strong>de</strong> context. Door het<br />

benoemen <strong>van</strong> pijnpunten en i<strong>de</strong>eën,<br />

hou<strong>de</strong>n we het gesprek gaan<strong>de</strong>. Mensen<br />

hou<strong>de</strong>n <strong>van</strong> nature niet <strong>van</strong> veran<strong>de</strong>ring.<br />

Maar als we laten zien dat het werkt, volgt<br />

<strong>de</strong> acceptatie. In mijn gesprek met <strong>de</strong><br />

<strong>stad</strong>sbouwmeester kwam beeld<strong>de</strong>nken<br />

naar voren. Als we artist impressions laten<br />

maken <strong>van</strong> onze i<strong>de</strong>eën, krijgen we mensen<br />

wellicht sneller mee.<br />

WS | Dat kan zeker bijdragen aan meer<br />

draagvlak on<strong>de</strong>r bewoners en on<strong>de</strong>rnemers.<br />

Meer ruimte voor <strong>de</strong> maakindustrie<br />

klinkt nogal abstract. Laten we zien dat<br />

wonen en werken prima samen kunnen<br />

in een gemengd gebied, met mogelijkhe<strong>de</strong>n<br />

en voorzieningen voor ie<strong>de</strong>reen, dan<br />

creëert dat een positief beeld. In mijn<br />

stu<strong>de</strong>ntentijd ston<strong>de</strong>n er nog geparkeer<strong>de</strong><br />

auto’s op <strong>de</strong> Markt. Toen daar veran<strong>de</strong>ring<br />

in kwam, kwamen veel mensen in<br />

opstand.<br />

MH | Precies. Concessies zijn nodig voor<br />

een levendig gemengd gebied. Iets waar<br />

we met Schieoevers aan bouwen. Een<br />

flexibele houding is nodig om die veran<strong>de</strong>ringen<br />

aan te kunnen. Juist door het<br />

samen brengen <strong>van</strong> functies, komen mensen<br />

ook dichter bij elkaar. Ze zijn tolerant<br />

en omarmen verschillen sneller.

---

6 | <strong>de</strong>lft.business special <strong>de</strong> stand <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong> <strong>de</strong>lft.business special <strong>de</strong> stand <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong> | 7<br />

Samen maken we <strong>de</strong> <strong>stad</strong><br />

Belangrijke keuzes<br />

voor Delft<br />

In <strong>de</strong> Omgevingsvisie Delft 2040 wordt een beeld geschetst <strong>van</strong> <strong>de</strong> toekomst<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong> en <strong>de</strong> daarbij behoren<strong>de</strong> ontwikkeling <strong>van</strong> <strong>de</strong> omgeving waarin<br />

gewoond, gewerkt en gerecreëerd wordt. Delft is in 2040 een <strong>stad</strong> waar<br />

<strong>de</strong>ze functies zo optimaal mogelijk wor<strong>de</strong>n gepresenteerd en ervaren. Om<br />

dit voor elkaar te krijgen, moeten nu al belangrijke keuzes wor<strong>de</strong>n gemaakt.<br />

Zodat Delft een <strong>stad</strong> blijft waar mensen graag thuiskomen.<br />

Delft is in te <strong>de</strong>len in een aantal <strong>de</strong>elgebie<strong>de</strong>n<br />

met een eigen karakter, kwaliteiten en<br />

ontwikkelrichtingen. Delen <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong> die<br />

ruimtelijk en sociaal min of meer gelijk zijn,<br />

krijgen hetzelf<strong>de</strong> ruimtelijk beleid. In <strong>de</strong> Omgevingsvisie<br />

wordt <strong>de</strong> koers beschreven voor<br />

een viertal specifieke <strong>de</strong>elgebie<strong>de</strong>n.<br />

Historische binnen<strong>stad</strong><br />

en Nieuw Delft<br />

20% <strong>van</strong> <strong>de</strong> 10.000 nieuwe banen wor<strong>de</strong>n<br />

gecreëerd in het centrum, waar nog altijd het<br />

kernwinkelgebied met veel horeca zit. Met<br />

Nieuw Delft ontstaat er een nieuw hoofdstuk,<br />

passend bij <strong>de</strong> kernwaar<strong>de</strong>n technologie,<br />

innovatie en creativiteit. Het gebied is<br />

vol ledig aangesloten op duurzame warmtebronnen.<br />

De bereikbaarheid <strong>van</strong> het centrum<br />

krijgt aandacht en er komen meer autoluwe<br />

zones.<br />

De wijken<br />

In <strong>de</strong> woonwijken wordt toegewerkt naar<br />

een levendige wijkeconomie waar het prettig,<br />

gezond en veilig wonen, leven en recreëren<br />

is. De herkenbaarheid <strong>van</strong> het erfgoed in <strong>de</strong><br />

leefomgeving wordt versterkt. De inrichting<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> openbare ruimte is gericht op<br />

het combineren <strong>van</strong> <strong>de</strong> functies bewegen,<br />

ontmoeten en meedoen. In <strong>de</strong> wijken maakt<br />

Delft een grote duurzaamheidsslag en <strong>de</strong><br />

auto krijgt een min<strong>de</strong>r prominente plek.<br />

Kennis-, innovatie- en<br />

technologiegebie<strong>de</strong>n<br />

Hier ligt <strong>de</strong> focus op het aantrekken, behou<strong>de</strong>n<br />

en stimuleren <strong>van</strong> bedrijvigheid. De<br />

ver<strong>de</strong>re ontwikkeling <strong>van</strong> <strong>de</strong> innovatieve<br />

maakindustrie vergt maximale inspanning,<br />

waarbij <strong>de</strong> TU Delft Campus en omgeving<br />

bepalend zijn in <strong>de</strong> strategie. Belangrijk is dat<br />

<strong>de</strong> cultuurwaar<strong>de</strong>n in Schieoevers wor<strong>de</strong>n<br />

versterkt en er een goe<strong>de</strong> mix ontstaat tussen<br />

werken en wonen.<br />

Groene vensters en buitengebie<strong>de</strong>n<br />

In Delft vormt het buitengebied <strong>de</strong> groengor<strong>de</strong>l<br />

om <strong>de</strong> <strong>stad</strong>, bestaan<strong>de</strong> uit <strong>de</strong> Delftse<br />

Hout, Abtswou<strong>de</strong> en Kerkpol<strong>de</strong>r. De groene<br />

<strong>stad</strong>slongen zijn onmisbaar voor recreatie,<br />

ontmoeting, sport en spel. Behou<strong>de</strong>n <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

cultuurhistorische waar<strong>de</strong>n en beschermen<br />

<strong>van</strong> groen, blauw en biodiversiteit staan<br />

voorop. Er wordt ingezet op een betere en<br />

duurzame bereikbaarheid <strong>van</strong> het buitengebied.<br />

Brainstormschets KuiperCompagnons

---

8 | <strong>de</strong>lft.business special <strong>de</strong> stand <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong> <strong>de</strong>lft.business special <strong>de</strong> stand <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong> | 9<br />

Aandacht voor het on<strong>de</strong>rnemersbelang<br />

Wijkeconomie op peil<br />

hou<strong>de</strong>n in crisistijd<br />

Ondanks <strong>de</strong> crisistijd<br />

gebeurt er <strong>van</strong> alles<br />

in Delft<br />

Lokale on<strong>de</strong>rnemersinitiatieven<br />

geven kleur aan <strong>de</strong> wijken.<br />

Aangesloten verenigingen die een<br />

i<strong>de</strong>e hebben voor een project dat<br />

<strong>de</strong> economische ontwikkeling<br />

<strong>van</strong> een specifiek gebied stimuleert,<br />

kunnen voor een financiële<br />

bijdrage aan kloppen bij On<strong>de</strong>rnemersfonds<br />

Delft. Kees Romijn<br />

is voorzitter <strong>van</strong> <strong>de</strong> Stichting<br />

On<strong>de</strong>rnemersfonds Voorhof. In<br />

<strong>de</strong>ze wijk is zijn on<strong>de</strong>rneming<br />

gevestigd aan <strong>de</strong> Papsouwselaan:<br />

Romijn IJzerwaren, overgenomen<br />

<strong>van</strong> zijn va<strong>de</strong>r: “We hebben<br />

een sterk, kwalitatief netwerk<br />

<strong>van</strong> on<strong>de</strong>rnemers die het beste<br />

voorhebben met <strong>de</strong> wijk, en die<br />

betrokken willen zijn bij <strong>de</strong> ontwikkelingen.”<br />

cale maatregelen te treffen en duurzame<br />

voorzieningen te realiseren op het gebied<br />

<strong>van</strong> infrastructuur.”<br />

Realiseren <strong>van</strong> projecten<br />

In <strong>de</strong> afgelopen jaren zijn er tal <strong>van</strong><br />

projecten <strong>van</strong> Delftse on<strong>de</strong>rnemers<br />

uitgevoerd in <strong>de</strong> wijken met on<strong>de</strong>rsteuning<br />

<strong>van</strong> het fonds. Zo is er een toezichthou<strong>de</strong>r<br />

aangesteld in winkelgebied De<br />

Hoven in samenwerking met stichting<br />

Stunt, die ( jong)volwassenen met een<br />

uitkering begeleidt. De Delftse Jutters zijn<br />

ingeschakeld om zwerfvuil op te ruimen<br />

voor een schoner winkelgebied en ook<br />

me<strong>de</strong>werkers <strong>van</strong> Werkse! hebben extra<br />

schoonmaakron<strong>de</strong>s verzorgd. Romijn<br />

vertelt: “Deze initiatieven dragen bij aan<br />

een aantrekkelijke leefomgeving. Voor<br />

<strong>de</strong> lange termijn moeten we ook na<strong>de</strong>nken<br />

over <strong>de</strong> grotere vraagstukken zoals<br />

<strong>de</strong> combinatie <strong>van</strong> wonen en werken bij<br />

nieuwbouwprojecten. Vanuit het on<strong>de</strong>rne-<br />

Er is behoefte aan dui<strong>de</strong>lijke plannen<br />

Stichting On<strong>de</strong>rnemersfonds Voorhof<br />

heeft Roots Beleidsadvies opdracht<br />

gegeven om on<strong>de</strong>rzoek te doen naar <strong>de</strong><br />

behoeften in <strong>de</strong> wijk. Zij stellen een rapport<br />

op aan <strong>de</strong> hand <strong>van</strong> gesprekken met<br />

diverse stakehol<strong>de</strong>rs uit Voorhof over <strong>de</strong><br />

toekomst <strong>van</strong> het gebied. Hieruit vloeien<br />

i<strong>de</strong>eën voort die gericht zijn op een levendige<br />

wijkeconomie. Er wordt getoetst op<br />

on<strong>de</strong>rwerpen als arbeidsmarkt, infrastructuur,<br />

ruimtelijke kwaliteit en evenementen.<br />

Daarnaast gaan zij in gesprek met<br />

on<strong>de</strong>rnemers om <strong>de</strong>ze i<strong>de</strong>eën te toetsen<br />

en meer input te verzamelen <strong>van</strong>uit het<br />

bedrijfsleven. Over <strong>de</strong> uitkomsten zegt<br />

Romijn: “In <strong>de</strong> gesprekken komt naar<br />

voren dat er behoefte is aan dui<strong>de</strong>lijkheid<br />

over <strong>de</strong> toekomstige plannen. Mobiliteit<br />

en bereikbaarheid is een on<strong>de</strong>rwerp waar<br />

veel aandacht naar uitgaat. Dat geldt<br />

<strong>stad</strong>sbreed. On<strong>de</strong>rnemers willen daar<br />

graag aan bijdragen en zien kansen om <strong>de</strong><br />

bedrijfsvoering an<strong>de</strong>rs in te richten, fismersperspectief<br />

willen we meer aandacht<br />

voor werkgelegenheid en groeien<strong>de</strong> bedrijven<br />

die in Delft willen blijven. Daar is<br />

nu te weinig ruimte voor. Daarnaast blijven<br />

we in gesprek over het parkeertarief.<br />

Dat is nu niet uitnodigend voor bezoekers<br />

om een dagje Delft te plannen. Door het<br />

aankaarten er<strong>van</strong> blijven we als on<strong>de</strong>rnemers<br />

in beeld en proberen we sturing te<br />

geven aan prioriteiten in <strong>de</strong> wijken.”<br />

Invloed <strong>van</strong> corona<br />

“De invloed <strong>van</strong> corona is merkbaar. Net<br />

zoals on<strong>de</strong>rnemen in crisistijd an<strong>de</strong>rs<br />

is, zien we ook een verschil in <strong>de</strong> doorlooptijd<br />

<strong>van</strong> aanvragen die terechtkomen<br />

bij het On<strong>de</strong>rnemersfonds. Alles gaat<br />

langzamer en we zijn genoodzaakt om<br />

te vertragen. Belangrijk is dat we elkaar<br />

blijven spreken over <strong>de</strong> mogelijkhe<strong>de</strong>n<br />

en plannen. Natuurlijk is een gesprek aan<br />

tafel effectiever, maar wat voorop staat<br />

is <strong>de</strong> frequentie en <strong>de</strong> inhoud <strong>van</strong> die<br />

gesprekken. Ondanks <strong>de</strong> crisistijd gebeurt<br />

er <strong>van</strong> alles in Delft. Mensen wor<strong>de</strong>n<br />

creatiever en on<strong>de</strong>rstrepen het belang<br />

<strong>van</strong> samenwerken. Dat is <strong>de</strong> koers die we<br />

willen voortzetten.”<br />

Kees Romijn<br />

Toewerken naar een succesvolle<br />

samenleving<br />

De wijken zijn <strong>de</strong> primaire woongebie<strong>de</strong>n<br />

in Delft en <strong>de</strong> ambitie voor 2040 is een<br />

vitale mix <strong>van</strong> wonen en werken, zowel<br />

in <strong>de</strong> wijken als werkgebie<strong>de</strong>n. Zodoen<strong>de</strong><br />

kan een klimaat ontstaan <strong>van</strong> dynamische<br />

ste<strong>de</strong>lijke gemeng<strong>de</strong> gebie<strong>de</strong>n. Leefbare<br />

woonwijken waar het prettig wonen en<br />

werken is voor Delftenaren en nieuwe<br />

inwoners. In <strong>de</strong> komen<strong>de</strong> perio<strong>de</strong> wordt<br />

ingezet op een woningvoorraad die beter<br />

aansluit bij <strong>de</strong> wensen <strong>van</strong> bewoners. Dat<br />

betekent meer diversiteit en variatie in<br />

het woonaanbod. Binnen <strong>de</strong> wijken wordt<br />

gestreefd naar een gezon<strong>de</strong>, veilige, aantrekkelijke<br />

en multifunctionele openbare<br />

ruimte die uitnodigt tot bewegen, ontmoeten<br />

en meedoen. Daarbij wordt een<br />

grote duurzaamheidsslag gemaakt met<br />

betrekking tot <strong>de</strong> energietransitie en <strong>de</strong><br />

klimaatadaptatie, wat weer bijdraagt aan<br />

een energieneutraal Delft in 2050.<br />

< Toezichthou<strong>de</strong>r in De Hoven<br />

< Delftse Jutters<br />

On<strong>de</strong>rnemersfonds Delft<br />

De stand<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong><br />

De wijken<br />

Lokale on<strong>de</strong>rnemersverenigingen dienen<br />

plannen in bij On<strong>de</strong>rnemersfonds Delft<br />

voor allerlei projecten die bijdragen aan<br />

<strong>de</strong> economische vitaliteit <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong>.<br />

Het aanstellen <strong>van</strong> een toezichthou<strong>de</strong>r in<br />

winkelgebied De Hoven is een voorbeeld<br />

<strong>van</strong> een geslaagd initiatief in <strong>de</strong> wijken.<br />

Een samenwerking met stichting Stunt,<br />

die (jong)volwassenen met een uitkering<br />

begeleidt. Het initiatief komt voort uit <strong>de</strong><br />

gesprekken met on<strong>de</strong>rnemers in <strong>de</strong> wijk.<br />

Delftse Jutters is een project gericht<br />

op het opruimen <strong>van</strong> zwerfafval en<br />

schoonhou<strong>de</strong>n <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong>. Een<br />

grote groep vrijwilligers sluit zich aan<br />

bij initiatieven die bijdragen aan een<br />

schone omgeving. Ze verlichten <strong>de</strong><br />

taken <strong>van</strong> Stadsbeheer en dragen bij<br />

aan <strong>de</strong> ge<strong>de</strong>el<strong>de</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijkheid.<br />

De aanvragen voor schoonmaakacties<br />

verlopen via <strong>de</strong> gemeente en via<br />

on<strong>de</strong>rnemersinitiatieven.<br />

On<strong>de</strong>rnemersfonds Delft werkt<br />

<strong>stad</strong>sbreed en met een gebiedsgerichte<br />

aanpak. Het fonds stimuleert <strong>de</strong><br />

samenwerking tussen het bedrijfsleven,<br />

instellingen en <strong>de</strong> overheid.<br />

On<strong>de</strong>rnemersverenigingen kunnen<br />

aanvragen indienen om hun gebied of<br />

<strong>de</strong> <strong>stad</strong> schoner, veiliger en gezelliger te<br />

maken. De initiatieven die wor<strong>de</strong>n opgezet<br />

dragen bij aan <strong>de</strong> <strong>de</strong> economische<br />

ontwikkeling <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong> Delft.

---

10 | <strong>de</strong>lft.business special <strong>de</strong> stand <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong> <strong>de</strong>lft.business special <strong>de</strong> stand <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong> | 11<br />

Meters maken dankzij kennis, netwerk en betrokkenheid<br />

Inzetten op groei Delftse<br />

technologiebedrijven<br />

Bedrijven<br />

kiezen gebied<br />

op basis <strong>van</strong><br />

groeikansen<br />

Technisch georiënteer<strong>de</strong> bedrijven<br />

zijn goed voor zo’n 40% <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

totale Delftse bedrijvigheid. Om<br />

<strong>de</strong>ze on<strong>de</strong>rnemers te on<strong>de</strong>rsteunen<br />

is aandacht nodig voor meer<br />

bedrijfsruimte, samen werkingen<br />

en begeleiding. Tom Santegoeds is<br />

directeur <strong>van</strong> Femto Engineering<br />

en voorzitter <strong>van</strong> Technet Delft.<br />

Paul Althuis is directeur <strong>van</strong> het<br />

Innovation & Impact Centre <strong>van</strong><br />

<strong>de</strong> TU en bestuurslid bij Smart-<br />

Port. Zij zien meer mogelijkhe<strong>de</strong>n<br />

dan uitdagingen om <strong>van</strong> Delft <strong>de</strong><br />

hoofd<strong>stad</strong> <strong>van</strong> technologie en<br />

innovatie te maken.<br />

trieën. Daarnaast investeren we tijd in het<br />

organiseren <strong>van</strong> fieldlabs en RoboHouse<br />

als hub voor starters in <strong>de</strong> robotica.”<br />

Ruimte vin<strong>de</strong>n in Delft<br />

Santegoeds: “Flexibele huisvesting is nodig<br />

voor bedrijven die doorgroeien of juist<br />

inkrimpen. Daarnaast is het belangrijk om<br />

<strong>de</strong> woon- en werksituatie <strong>van</strong> me<strong>de</strong>werkers<br />

on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> loep te nemen. De manier<br />

waarop zij naar het werk komen, maar ook<br />

vragen omtrent wonen in Delft, geven input<br />

voor nieuwe ontwikkelingen. De plannen<br />

voor Schieoevers zien er veelbelovend<br />

uit en zijn een stap in <strong>de</strong> goe<strong>de</strong> richting.<br />

Een gemengd ste<strong>de</strong>lijk gebied biedt<br />

kansen voor bewoners en on<strong>de</strong>rnemers.<br />

Door bedrijven uit <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> industrie te<br />

centraliseren, creëren we aansluiting en<br />

kan men ervaringen uitwisselen.” Althuis<br />

heeft veel contact met communitymanagers<br />

die zich bezighou<strong>de</strong>n met starten<strong>de</strong><br />

bedrijven, zoals <strong>de</strong> Buccaneer aan <strong>de</strong> Paar<strong>de</strong>nmarkt:<br />

“Als start-ups op een an<strong>de</strong>re<br />

plek buiten <strong>de</strong> TU Delft Campus betere<br />

kansen krijgen of kunnen doorgroeien,<br />

dan zijn er genoeg mogelijkhe<strong>de</strong>n. Recent<br />

Ruim 50 bedrijven in en rond Delft zijn<br />

aangesloten bij Technet. Santegoeds:<br />

“Sinds <strong>de</strong> oprichting in 1990 vormen we<br />

hét kennisnetwerk voor lokale hightech<br />

bedrijven en instellingen. We <strong>de</strong>len kennis,<br />

wisselen ervaringen uit en beste<strong>de</strong>n<br />

werk uit aan elkaar. De bijeenkomsten<br />

helpen mij om in contact te komen met<br />

verschillen<strong>de</strong> expertises. Althuis vult<br />

aan: “De TU Delft is ook aangesloten en<br />

als on<strong>de</strong>rnemen<strong>de</strong> directeur meng ik mij<br />

graag met gelijkgestem<strong>de</strong>n.” Over zijn<br />

werk zegt hij: “Sinds kort heeft het Valorisatie<br />

Centrum <strong>van</strong> <strong>de</strong> TU een nieuwe<br />

naam: Innovation & Impact Centre. We<br />

bie<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rsteuning bij het opzetten<br />

<strong>van</strong> samenwerkingen tussen bedrijfsleven,<br />

overhe<strong>de</strong>n en kennisinstellingen. We<br />

helpen wetenschappers <strong>de</strong> weg te vin<strong>de</strong>n<br />

naar subsidies en het aanvragen <strong>van</strong><br />

patenten. Zodoen<strong>de</strong> zijn we ook bre<strong>de</strong>r<br />

betrokken bij alle bedrijvigheid in Delft.<br />

Bedrijven moeten zelf <strong>de</strong> toegevoeg<strong>de</strong><br />

waar<strong>de</strong> zien <strong>van</strong> zo’n samenwerking. Voor<br />

<strong>de</strong> ontwikkeling <strong>van</strong> het TU Delft Campus<br />

gebied zie ik thematische gebouwen voor<br />

me, passend bij <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> indusheeft<br />

start-upbedrijf DAB <strong>de</strong> overstap<br />

gemaakt naar <strong>de</strong> Biotech Campus Delft.<br />

DAB heeft een technologie ontwikkeld om<br />

sneller en goedkoper duurzaam te kunnen<br />

fermenteren, waardoor zij helemaal op<br />

hun plek zitten in <strong>de</strong>ze omgeving. Door<br />

contact te hou<strong>de</strong>n en afstemming te zoeken<br />

met <strong>de</strong> communitymanagers, vin<strong>de</strong>n<br />

bedrijven hun weg in Delft.”<br />

Versterken <strong>van</strong> het ecosysteem<br />

De Zuid-Hollandse technologische<br />

industrie heeft <strong>de</strong> potentie om nog meer<br />

economische en maatschappelijke waar<strong>de</strong><br />

te creëren. De Taskforce Technologische<br />

Industrie heeft een viertal actielijnen uitgezet,<br />

waar<strong>van</strong> <strong>de</strong> samenwerking tussen<br />

maakbedrijven on<strong>de</strong>rling en kennis- en innovatiepartners<br />

bevor<strong>de</strong>ren er één is. Om<br />

dit te on<strong>de</strong>rsteunen is het nodig om <strong>de</strong><br />

infrastructuur te verbeteren. Santegoeds:<br />

“Bedrijven, fieldlabs en kennispartners<br />

moeten beter zichtbaar wor<strong>de</strong>n. Bereikbaarheid<br />

speelt daarbij een grote rol. We<br />

willen ontmoetingsplekken faciliteren<br />

Tom Santegoeds en Paul Althuis<br />

om <strong>de</strong> business te versterken en nieuwe<br />

samenwerkingen te stimuleren. Althuis:<br />

“De vernieuwing <strong>van</strong> station Delft Campus<br />

is een positieve ontwikkeling op het<br />

gebied <strong>van</strong> mobiliteit. Gebie<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n<br />

steeds meer met elkaar geïntegreerd. Op<br />

zuid zijn tal <strong>van</strong> ontwikkelingen gaan<strong>de</strong><br />

die <strong>de</strong> motor zullen vormen om bedrijven<br />

naar Delft te trekken. Naast <strong>de</strong> bouw <strong>van</strong><br />

FRAIM en House of Quantum, wordt<br />

volgend jaar ook een nieuw NEXT Delftgebouw<br />

geopend. Santegoeds vult aan:<br />

“De samenwerking tussen bedrijven, <strong>de</strong><br />

gemeente en <strong>de</strong> TU gaat ver<strong>de</strong>r dan alleen<br />

gesprekken voeren. We richten ons op<br />

concrete oplossingen en als techneuten<br />

vormen wij <strong>de</strong> verbin<strong>de</strong>n<strong>de</strong> factor, omdat<br />

we weten wat er in het veld gebeurt en<br />

waar men over praat.”<br />

De stand<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong><br />

Kennis-,<br />

innovatie- en<br />

technologiegebie<strong>de</strong>n<br />

< House of Quantum opent in 2024<br />

In juni werd bekend dat het House of<br />

Quantum op het zui<strong>de</strong>lijk <strong>de</strong>el <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

TU Delft Campus wordt gebouwd. Het<br />

moet <strong>de</strong> Europese ontmoetingsplek<br />

voor quantumtechnologie wor<strong>de</strong>n.<br />

Met een slimme positie temid<strong>de</strong>n <strong>van</strong><br />

een ecosysteem boor<strong>de</strong>vol bedrijven,<br />

financiers en on<strong>de</strong>rzoekers die<br />

quantumtechnologieën creëren.<br />

FRAIM: on<strong>de</strong>rzoekscentrum<br />

voor robotinnovatie<br />

In 2019 is RoboHouse gestart als fieldlab.<br />

De doorontwikkeling heeft geleid tot<br />

FRAIM, een nieuw on<strong>de</strong>rzoekscentrum<br />

voor robotinnovatie waar het koppelen<br />

<strong>van</strong> wetenschap aan <strong>de</strong> werkvloer<br />

centraal staat. Geïnspireerd door een<br />

visie op werk die gaat over wat zinvol en<br />

waar<strong>de</strong>vol is voor <strong>de</strong> samenleving.<br />

NEXT Delft ><br />

NEXT drijft op talent, kennis, i<strong>de</strong>eën,<br />

netwerk en business en wordt gebouwd<br />

in het hart <strong>van</strong> <strong>de</strong> TU Delft Campus.<br />

De NEXT-omgeving biedt 10.000 m 2<br />

ruimte aan ie<strong>de</strong>reen die zich bezighoudt<br />

met technologische oplossingen voor<br />

maatschappelijke vraagstukken.<br />

De domeinen artificial intelligence,<br />

aviation, blockchain, clean tech, <strong>de</strong>ep<br />

tech, medtech en robotics wor<strong>de</strong>n<br />

samengebracht voor een dynamische<br />

community in een transparante<br />

omgeving.

---

12 | <strong>de</strong>lft.business special <strong>de</strong> stand <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong> <strong>de</strong>lft.business special <strong>de</strong> stand <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong> | 13<br />

Doorpakken op huidige ontwikkelingen<br />

Logische verbindingen<br />

in <strong>de</strong> <strong>stad</strong><br />

Delft als <strong>stad</strong><br />

en locatie<br />

verkoopt zichzelf<br />

De binnen<strong>stad</strong> leeft weer op na<br />

<strong>de</strong> coronacrisis en dat legt lokale<br />

behoeften en problemen bloot die<br />

focus behoeven. Rogier Camijn<br />

is eigenaar <strong>van</strong> het Hampshire<br />

Hotel in Delft centrum, vertegenwoordiger<br />

bij <strong>de</strong> lokale af<strong>de</strong>ling<br />

<strong>van</strong> Koninklijke Horeca Ne<strong>de</strong>rland<br />

en dagelijks bestuurslid <strong>van</strong><br />

Stichting Centrum Management<br />

Delft (SCMD). Ook is hij betrokken<br />

bij <strong>de</strong> Taskforce Herstelplan<br />

Bezoekerseconomie voor het stimuleren<br />

en faciliteren <strong>van</strong> duurzaam<br />

herstel <strong>van</strong> <strong>de</strong> bezoekerseconomie<br />

<strong>van</strong> Delft: “In gesprek<br />

blijven is het belangrijkste.”<br />

Eén man met verschillen<strong>de</strong> rollen die allemaal<br />

bijdragen aan een levendige, toegankelijke<br />

binnen<strong>stad</strong>. Camijn is geboren en<br />

opgegroeid in Delft. Zijn ou<strong>de</strong>rs richtten<br />

Hotel <strong>de</strong> Kok op, het huidige Hampshire<br />

Hotel dat nu 12 jaar op <strong>de</strong> huidige locatie<br />

aan <strong>de</strong> Koepoortplaats is gevestigd: “Als<br />

hotel zijn we verbon<strong>de</strong>n met alles wat<br />

er in Delft aanwezig is: cultuur, muziek,<br />

horeca, natuur en <strong>de</strong> mensen. We hebben<br />

te maken met bewoners, on<strong>de</strong>rnemers<br />

en bezoekers. Als bestuurslid vind ik het<br />

belangrijk dat mensen elkaar kunnen en<br />

willen vin<strong>de</strong>n. Om met elkaar in gesprek<br />

te gaan over <strong>de</strong> <strong>stad</strong>.” Het hotel faciliteert<br />

informatieavon<strong>de</strong>n waar recent <strong>de</strong><br />

concrete plannen zijn gepresenteerd voor<br />

het nieuwe sportcomplex en zwembad<br />

in <strong>de</strong> buurt. Camijn: “Voor Delft een<br />

toonaangevend product waar ie<strong>de</strong>reen<br />

<strong>van</strong> profiteert, inclusief het hotel. Direct<br />

hebben we <strong>de</strong> communicatie opgestart<br />

over warmteterugwinning en wat dat<br />

betekent voor <strong>de</strong> wijk. De gemeente Delft<br />

wil in 2050 100% energieneutraal zijn.<br />

Daarom is het belangrijk om nu acties te<br />

on<strong>de</strong>rnemen die daaraan bijdragen.”<br />

Trend in mobiliteit voortzetten<br />

Camijn on<strong>de</strong>rstreept het belang <strong>van</strong> een<br />

integrale visie: “Delft draait niet alleen<br />

om <strong>de</strong> binnen<strong>stad</strong>. Er is het ou<strong>de</strong> centrum<br />

en <strong>de</strong> rest <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong>. We zien momenteel<br />

vooral een logistieke uitdaging.<br />

Met <strong>de</strong> nieuwe Sint Sebastiaansbrug, <strong>de</strong><br />

herontwikkeling <strong>van</strong> Schieoevers Noord<br />

en het Spoorzoneproject neemt <strong>de</strong> druk<br />

enigszins af. Als ik mensen vraag naar<br />

het mooiste stukje Delft wordt vaak <strong>de</strong><br />

Ou<strong>de</strong> Delft genoemd. Toeval of niet, op<br />

een <strong>de</strong>el <strong>van</strong> die gracht staan geen auto’s<br />

geparkeerd. Daarom zou het autoluw<br />

maken <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong> interessant zijn. Dit<br />

Genoeg aanbod<br />

realiseren voor<br />

Delftenaren en<br />

bezoekers, zon<strong>de</strong>r dat<br />

het ten koste gaat <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

leefomgeving<br />

is al on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el <strong>van</strong> het mobiliteitsplan<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> gemeente en wordt on<strong>de</strong>rsteund<br />

door het SCMD. Zo ook het leveren door<br />

leveranciers op venstertij<strong>de</strong>n, iets wat <strong>de</strong><br />

on<strong>de</strong>rnemers zelf hebben aangedragen en<br />

nu wordt opgepakt. Dit zal zorgen voor<br />

een prijsstijging <strong>van</strong> <strong>de</strong> pan<strong>de</strong>n, meer<br />

ontmoetingsplekken en recreatie. Ik zie<br />

het al voor me: <strong>de</strong>elsteps in het centrum,<br />

bootjes op <strong>de</strong> Schie: zorg voor een creatief<br />

mobiliteitsprogramma. In <strong>de</strong> afgelopen<br />

jaren hebben we een nieuw station gebouwd,<br />

station Delft Campus vernieuwd<br />

en parkeergarages gerealiseerd. Die trend<br />

moeten we aanhou<strong>de</strong>n. Persoonlijk vind<br />

ik het een goed i<strong>de</strong>e om bijvoorbeeld<br />

<strong>de</strong> tram door <strong>de</strong> Campus en zometeen<br />

richting <strong>de</strong> musical Willem <strong>van</strong> Oranje te<br />

trekken. De <strong>stad</strong> verbin<strong>de</strong>n op een logische<br />

manier die ook nog wat oplevert.”<br />

Inspiratie voor toekomstige plannen<br />

“Delft vergelijk ik weleens met <strong>de</strong> Duitse<br />

<strong>stad</strong> Würzburg. Bijna evenveel inwoners,<br />

veel maakindustrie rondom <strong>de</strong> <strong>stad</strong>, een<br />

universiteit en groengebie<strong>de</strong>n. Omdat er<br />

geen auto’s rij<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> binnen<strong>stad</strong>, heerst<br />

Rogier Camijn<br />

er een levendige sfeer met volop horeca<br />

en winkels die elke dag tot 22.00 uur open<br />

zijn. De <strong>stad</strong> heeft zich aangepast aan <strong>de</strong><br />

behoeften <strong>van</strong> <strong>de</strong> bewoners en bezoekers.<br />

Als een cruiseschip <strong>van</strong> Holland America<br />

Line op zondag aankomt in Rotterdam, is<br />

het voor on<strong>de</strong>rnemers voor<strong>de</strong>lig om op<br />

maandagochtend hun <strong>de</strong>uren te openen.<br />

Maar zo’n initiatief moet wel collectief<br />

wor<strong>de</strong>n gedragen. Daarom hou<strong>de</strong>n we<br />

ook een strak lijntje met lokale vastgoedon<strong>de</strong>rnemers.<br />

We gaan in gesprek over<br />

on<strong>de</strong>r meer leegstand, huurverlaging en<br />

geven advies. Eén <strong>van</strong> <strong>de</strong> adviezen <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

Taskforce Herstelplan Bezoekerseconomie<br />

is dan ook meer regie op <strong>de</strong> invulling<br />

<strong>van</strong> het vastgoed. Zo willen we genoeg<br />

aanbod realiseren voor Delftenaren en<br />

bezoekers, zon<strong>de</strong>r dat het ten koste gaat<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> leefomgeving. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> coronaperio<strong>de</strong><br />

hebben we genoeg achter het<br />

raam gezeten.”<br />

< Binnen<strong>stad</strong> autoluw?<br />

< Huis <strong>van</strong> Delft<br />

Taskforce<br />

De stand<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong><br />

Historische<br />

binnen<strong>stad</strong><br />

en Nieuw Delft<br />

De binnen<strong>stad</strong> moet uitnodigen<br />

om in te verblijven, wonen,<br />

on<strong>de</strong>rnemen en recreëren. Voor<br />

een gezon<strong>de</strong> leefomgeving en <strong>van</strong>uit<br />

duurzaamheidsoogpunt is het<br />

vermin<strong>de</strong>ren en verschonen <strong>van</strong><br />

gemotoriseerd verkeer wenselijk. Het<br />

ver<strong>de</strong>r terugdringen <strong>van</strong> autoverkeer<br />

zal bijdragen aan <strong>de</strong> leefbaarheid <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

binnen<strong>stad</strong>. De autoluwe zones hebben<br />

invloed op <strong>de</strong> kwaliteit <strong>van</strong> het gebied en<br />

zorgen voor een economische stimulans.<br />

Bij <strong>de</strong> ou<strong>de</strong> binnen<strong>stad</strong> en naast <strong>de</strong><br />

nieuwe Spoorzone wordt Huis <strong>van</strong> Delft<br />

gerealiseerd: toekomstgericht wonen<br />

in Delft. In het bijzon<strong>de</strong>re complex<br />

komen 53 unieke appartementen,<br />

een Innovation Gallery, auditorium<br />

en sterrenrestaurant. Het gebouw<br />

zal voldoen aan <strong>de</strong> hoogste<br />

energieprestatienormen en krijgt een<br />

spectaculair <strong>de</strong>sign.<br />

An<strong>de</strong>rhalf jaar gele<strong>de</strong>n werd <strong>de</strong> Taskforce<br />

Herstelplan Bezoekerseconomie opgericht<br />

door <strong>de</strong> gemeente Delft, met structurele<br />

overleggen waar on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re SCMD,<br />

MKB Delft en horeca-af<strong>de</strong>ling KHN Delft aan<br />

bijdragen. Door het samenstellen <strong>van</strong> een<br />

herstelplan en het initiëren <strong>van</strong> projecten<br />

wor<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rnemers on<strong>de</strong>rsteund om<br />

sneller te herstellen <strong>van</strong> <strong>de</strong> coronacrisis en<br />

effectief in te spelen op <strong>de</strong> veran<strong>de</strong>ren<strong>de</strong><br />

situatie. Het plan omvat <strong>de</strong> horeca,<br />

<strong>de</strong>tailhan<strong>de</strong>l, culturele instellingen,<br />

evenementen en congressen.

---

14 | <strong>de</strong>lft.business special <strong>de</strong> stand <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong> <strong>de</strong>lft.business special <strong>de</strong> stand <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong> | 15<br />

Denktank BuytenHoutTafel opent <strong>de</strong> dialoog<br />

Groene long in<br />

verste<strong>de</strong>lijkt gebied<br />

Aanpakken wat we<br />

in 2040<br />

niet willen missen<br />

Buytenhout vormt samen met<br />

het Abtswoudse bos, Ackerdijkse<br />

bos en Kerkpol<strong>de</strong>r <strong>de</strong> groene<br />

vensters en buitengebie<strong>de</strong>n <strong>van</strong><br />

Delft. In <strong>de</strong>ze gebie<strong>de</strong>n wordt<br />

ingezet op het duurzaam combineren<br />

<strong>van</strong> natuur- en recreatieve<br />

functies en landschaps beleving.<br />

Het behoud en beschermen <strong>van</strong><br />

erfgoed en biodiversiteit vormen<br />

belangrijke waar<strong>de</strong>n. Daarin<br />

wor<strong>de</strong>n ook <strong>de</strong> cultuurhistorische<br />

functies, zoals <strong>de</strong> recreatieve<br />

waar<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> Delftse Hout,<br />

<strong>de</strong> landschappelijke waar<strong>de</strong>n in<br />

Tanthof en het slagenlandschap<br />

<strong>van</strong> het Abtswoudse bos meegenomen.<br />

De BuytenHoutTafel werd in 2016 opgericht<br />

door Stichting Vrien<strong>de</strong>n <strong>van</strong> Biesland<br />

als platform voor burgers, bedrijven<br />

en on<strong>de</strong>rnemers die betrokken zijn bij het<br />

gebied Buytenhout-West. Met <strong>de</strong> inbreng<br />

<strong>van</strong> zo’n 150 <strong>de</strong>elnemers is er een duurzame<br />

visie ontwikkeld met zes kernwaar<strong>de</strong>n,<br />

met het behoud en versterking <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

landschappelijke veelzijdigheid <strong>van</strong> het<br />

gebied op nummer één. Evelien Olyslagers<br />

en Marleen Buizer maken <strong>de</strong>el uit<br />

<strong>van</strong> het kernteam en zijn gesprekspartner<br />

bij <strong>de</strong> tafelbijeenkomsten.<br />

Start vormgeven gebiedsvisie<br />

Het gebied Buytenhout-West maakt<br />

<strong>de</strong>el uit <strong>van</strong> <strong>de</strong> gemeenten Delft en<br />

Pijnacker-Nootdorp en wordt omringd<br />

door <strong>de</strong> ste<strong>de</strong>n Den Haag, Rotterdam<br />

en Zoetermeer. Olyslagers is al tien jaar<br />

on<strong>de</strong>rnemer in het gebied en kwam via<br />

Gé Kleijweg, voorzitter <strong>van</strong> Stichting<br />

Vrien<strong>de</strong>n <strong>van</strong> Biesland, in aanraking met<br />

<strong>de</strong> BuytenHoutTafel. Buizer is <strong>van</strong>af 2000<br />

betrokken bij het gebied, eerst <strong>van</strong>uit on<strong>de</strong>rzoek<br />

en nu ook samen met stu<strong>de</strong>nten<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> Wageningen Universiteit waar ze<br />

doceert. Buizer: “In 2018 en 2019 zijn we<br />

gestart met het organiseren <strong>van</strong> tafelbijeenkomsten.<br />

In totaal heeft het kernteam<br />

samen met 150 <strong>de</strong>elnemers <strong>de</strong> gebiedsvisie<br />

vormgegeven. Deze me<strong>de</strong>makers<br />

zijn bewoners, recreanten, on<strong>de</strong>rnemers,<br />

en ook <strong>de</strong> gemeente, het Hoogheemraadschap<br />

<strong>van</strong> Delfland en Staatsbosbeheer.<br />

Elk perspectief, ie<strong>de</strong>re visie en individuele<br />

kennis over het gebied werd meegenomen.<br />

Deze bijeenkomsten hebben geholpen<br />

om <strong>de</strong> vele i<strong>de</strong>eën te concretiseren.<br />

Aan ons <strong>de</strong> uitdaging om prioriteiten te<br />

<strong>de</strong>finiëren.”<br />

Groene long in verste<strong>de</strong>lijkt gebied<br />

Buytenhout-West is een groene long in<br />

Zon<strong>de</strong>r dit kwetsbare natuurlijke fundament<br />

is er geen gezon<strong>de</strong> <strong>stad</strong><br />

het hart <strong>van</strong> sterk verste<strong>de</strong>lijkte gebie<strong>de</strong>n.<br />

Alles komt er samen. Landbouw, natuurlijke<br />

rijkdom, recreatie en rust bie<strong>de</strong>n een<br />

aangenaam leefklimaat. Olyslagers: “Zon<strong>de</strong>r<br />

dit kwetsbare natuurlijke fundament<br />

is er geen gezon<strong>de</strong> <strong>stad</strong>. De mensen die we<br />

spreken, <strong>de</strong>nken <strong>van</strong> nature al integraal.<br />

Als we veran<strong>de</strong>ring willen, moeten we het<br />

samen doen. Mobiliteit is een aandachtspunt<br />

in het gebied. Ecosystemen met<br />

een hoge biodiversiteit behou<strong>de</strong>n en<br />

versterken gaat niet samen met autoverkeer.<br />

Helemaal niet is geen optie voor <strong>de</strong><br />

on<strong>de</strong>rnemers in het gebied. Vertragen en<br />

langzaam verkeer weer wel. De problemen<br />

die we on<strong>de</strong>rvin<strong>de</strong>n willen we aanpakken.<br />

Als autoverkeer een kernwaar<strong>de</strong> verstoort<br />

gaan we hiermee aan <strong>de</strong> slag.” Buizer<br />

vult aan: “Stu<strong>de</strong>nten <strong>van</strong> <strong>de</strong> Wageningen<br />

Universiteit hebben een animatie gemaakt<br />

over het vergroenen <strong>van</strong> <strong>de</strong> Korftlaan.<br />

Naast <strong>de</strong> gesprekken aan <strong>de</strong> BuytenHout-<br />

Tafel, halen we ook hier inspiratie uit.”<br />

Initiatieven voor ver<strong>de</strong>re groei<br />

Buizer: “Het betrekken <strong>van</strong> lokale on<strong>de</strong>rnemers<br />

in <strong>de</strong> binnen<strong>stad</strong> <strong>van</strong> Delft is<br />

Evelien Olyslagers en Marleen Buizer<br />

essentieel. Zij hebben al ervaring met een<br />

autoluwe omgeving en bijvoorbeeld afval<br />

schei<strong>de</strong>n en recyclen. Wij zijn geïnteresseerd<br />

in hoe zij <strong>de</strong>ze processen hebben<br />

ervaren en wat <strong>de</strong> verbeterpunten zijn.<br />

Die kennis willen we naar <strong>de</strong> buitengebie<strong>de</strong>n<br />

toetrekken. Daarom is het belangrijk<br />

om in gesprek te blijven en tafelbijeenkomsten<br />

te faciliteren. In <strong>de</strong> coronaperio<strong>de</strong><br />

hebben we online bijeenkomsten<br />

georganiseerd om <strong>de</strong> dialoog levendig te<br />

hou<strong>de</strong>n. Eén <strong>van</strong> <strong>de</strong> initiatieven die is ontstaan<br />

door <strong>de</strong> tafelbijeenkomsten is het<br />

BuytenVitaal-pakket, dat door 22 lokale<br />

organisaties en on<strong>de</strong>rnemers is<br />

samengesteld. Geduren<strong>de</strong> tien weken<br />

ont<strong>van</strong>gen mensen wekelijks tips over het<br />

gebied via <strong>de</strong> mail, waarmee ze fysiek en<br />

mentaal kunnen opla<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> natuur. De<br />

Buytenhouttafel wil ook in <strong>de</strong> toekomst<br />

<strong>de</strong>ze verbindingen blijven faciliteren. Het<br />

is belangrijk dat we nu actie on<strong>de</strong>rnemen<br />

voor datgene wat we in 2040 willen behou<strong>de</strong>n.<br />

Met alle i<strong>de</strong>eën versterken we <strong>de</strong><br />

ge<strong>de</strong>finieer<strong>de</strong> kernwaar<strong>de</strong>n en komen we<br />

steeds dichter bij <strong>de</strong> realisatie daar<strong>van</strong>.”<br />

< Van Leeuwenhoekpark<br />

Gebiedsvisie Buytenhout-West ><br />

De stand<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong><br />

Groene<br />

vensters en<br />

buitengebie<strong>de</strong>n<br />

Het nieuwe Van Leeuwenhoekpark zal<br />

een centrale positie in <strong>de</strong> <strong>stad</strong> innemen<br />

en wordt het groene hart <strong>van</strong> Nieuw<br />

Delft. Op het dak <strong>van</strong> <strong>de</strong> spoortunnel<br />

verrijst een groene ontmoetingsplek <strong>van</strong><br />

2,5 hectare. Een opvallend langgerekte<br />

groenstrook die tussen <strong>de</strong> bebouwing<br />

door loopt. Met een ste<strong>de</strong>lijk karakter<br />

aan <strong>de</strong> noordzij<strong>de</strong>, dat grenst aan <strong>de</strong><br />

stationsomgeving, en een buurtkarakter<br />

aan <strong>de</strong> zuidzij<strong>de</strong>. Rust en reuring komen<br />

er samen.<br />

In <strong>de</strong> Omgevingsvisie Delft 2040 zijn natuur en biodiversiteit<br />

opgenomen als rele<strong>van</strong>te thema’s voor <strong>de</strong> ontwikkeling <strong>van</strong><br />

<strong>de</strong> leefomgeving. Daarin staat: ‘In 2040 is <strong>de</strong> buitenruimte in<br />

en om <strong>de</strong> <strong>stad</strong> voor mens, plant en dier op minimaal hetzelf<strong>de</strong><br />

kwaliteitsniveau als nu. We bevor<strong>de</strong>ren <strong>de</strong> biodiversiteit door<br />

buitenruimten en nieuwe bebouwing natuurvrien<strong>de</strong>lijk in te<br />

richten en te realiseren.’ De gebiedsvisie voor Buytenhout-<br />

West als één <strong>van</strong> <strong>de</strong> groene vensters en buitengebie<strong>de</strong>n<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong> is opgenomen in <strong>de</strong> nieuwe Omgevingsvisie en is<br />

vormgegeven door 150 <strong>de</strong>elnemers.

---

16 | <strong>de</strong>lft.business special <strong>de</strong> stand <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong><br />

<strong>de</strong>lft.business special <strong>de</strong> stand <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong> | 17

---

18 | <strong>de</strong>lft.business special <strong>de</strong> stand <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong> <strong>de</strong>lft.business special <strong>de</strong> stand <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong> | 19<br />

Samen bouwen aan <strong>de</strong> omgevingsvisie<br />

Mensen<br />

samen<br />

brengen<br />

gecreëerd voor nieuwe woningen en zorgvoorzieningen.<br />

Met een openbare ruimte<br />

die ook gericht is op ontmoeting en ecologie.”<br />

Daarnaast zet Delft in op <strong>de</strong> nieuwe<br />

maakindustrie. “Veel bedrijven veran<strong>de</strong>ren<br />

door <strong>de</strong> invloed <strong>van</strong> robotisering, informatisering<br />

en quantumtechnologie. Dat klinkt<br />

abstract, maar het gaat vaak over hele leuke<br />

bedrijven - bijvoorbeeld in <strong>de</strong> medische<br />

technologie - die zowel kenniswerkers als<br />

‘slimme han<strong>de</strong>n’ nodig hebben. Als we daar<br />

goed ruimte aan kunnen bie<strong>de</strong>n, is dat interessant<br />

voor alle inwoners.”<br />

Mix <strong>van</strong> wonen en werken<br />

Postma wil graag met on<strong>de</strong>rnemers samenwerken:<br />

“We zoeken steeds meer naar<br />

een mix tussen wonen en werken, waar<br />

dat kan. Werknemers willen graag in een<br />

ste<strong>de</strong>lijke omgeving werken, dichtbij huis.<br />

Daarom is <strong>de</strong> keus <strong>van</strong> ingenieursbureau<br />

Royal HaskoningDHV voor vestiging in<br />

een historisch pand - het monumentale<br />

voormalige faculteitsgebouw <strong>van</strong> Mijnbouw<br />

– zo interessant. Door omvorming<br />

naar kantoor en wonen onstaat daar nu<br />

een echte campus waar bewoners, werknemers<br />

en stu<strong>de</strong>nten elkaar ontmoeten,<br />

met uitzicht op nieuwe samenwerkingen.<br />

Ook an<strong>de</strong>re initiateven om <strong>de</strong> ruimte in<br />

<strong>de</strong> <strong>stad</strong> efficiënt te gebruiken<br />

helpen mee. Offshore-dienstverlener<br />

Ampelmann bijvoorbeeld,<br />

die in <strong>de</strong> weeken<strong>de</strong>n<br />

het kantoor voor stu<strong>de</strong>nten<br />

open<strong>de</strong>. Je kunt ook klein<br />

beginnen, bijvoorbeeld door<br />

parkeerplaatsen en werkplekken<br />

te <strong>de</strong>len. Zo bouwen<br />

we samen aan een mooie en<br />

leefbare <strong>stad</strong>.”<br />

Integrale aanpak voor<br />

een leefbare <strong>stad</strong><br />

Stadsbouwmeester Tako Postma heeft <strong>van</strong> <strong>de</strong> gemeenteraad <strong>de</strong> opdracht gekregen<br />

om <strong>de</strong> samenhang tussen plannen voor <strong>de</strong> <strong>stad</strong> te bevor<strong>de</strong>ren, samen met ie<strong>de</strong>reen<br />

die er woont, werkt en on<strong>de</strong>rneemt. De architect en ste<strong>de</strong>nbouwkundige is sinds twee<br />

jaar <strong>stad</strong>sbouwmeester <strong>van</strong> Delft. “Vanuit mijn rol als <strong>stad</strong>sbouwmeester stimuleer<br />

ik initiatieven die <strong>de</strong> <strong>stad</strong> socialer, duuzamer en mooier maken.”<br />

De stand<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong><br />

<strong>Leefomgeving</strong><br />

De gemeenteraad heeft voor <strong>de</strong> zomer <strong>de</strong><br />

omgevingsvisie Delft 2040 vastgesteld.<br />

Hierin komen alle vormen <strong>van</strong> beleid in<br />

het fysieke domein samen: innovatie,<br />

cultuur, wonen, duurzaamheid, voorzieningen<br />

en bereikbaarheid: “Op die manier<br />

willen we ervoor zorgen dat projecten<br />

integraal wor<strong>de</strong>n opgepakt. Niet alleen<br />

na<strong>de</strong>nken over woningen bouwen, maar<br />

ook zorgen voor meer groen en water<br />

(klimaatadaptatie) en gezond leven<br />

bevor<strong>de</strong>ren. Of on<strong>de</strong>rzoeken of wonen<br />

en werken gecombineerd kunnen wor<strong>de</strong>n<br />

in een omgeving waar we elkaars energie<br />

hergebruiken. Door slim te ontwerpen<br />

kunnen meer<strong>de</strong>re opgaven tegelijk<br />

wor<strong>de</strong>n aangepakt. En dat gebeurt al in<br />

<strong>de</strong> <strong>stad</strong>. In het Huis <strong>van</strong> Delft komen<br />

innovatie en kunst samen door woningbouw<br />

te combineren met een bijzon<strong>de</strong>re<br />

begane grond. Die gaat als etalage dienen<br />

voor Delft als innovatie<strong>stad</strong>, op een i<strong>de</strong>ale<br />

plek: tussen station en binnen<strong>stad</strong>.”<br />

Verbin<strong>de</strong>n<br />

Postma noemt <strong>de</strong> plannen ambitieus: “In<br />

mijn rol breng ik mensen samen en zorg<br />

ik dat <strong>de</strong> dialoog <strong>van</strong><br />

start gaat. Mobiliteit is<br />

één <strong>van</strong> <strong>de</strong> opgaven die<br />

hoog op <strong>de</strong> agenda staan<br />

bij bewoners, on<strong>de</strong>rnemers<br />

en werkgevers in<br />

<strong>de</strong> <strong>stad</strong>. De <strong>stad</strong> logistiek<br />

bereikbaar hou<strong>de</strong>n,<br />

daarnaast <strong>de</strong> voetganger<br />

meer aandacht geven,<br />

ontmoetingsplekken creëren, <strong>de</strong> <strong>stad</strong> met<br />

<strong>de</strong> natuur verbin<strong>de</strong>n ... in elk plan in <strong>de</strong><br />

<strong>stad</strong> speelt dat een rol. Rondom <strong>de</strong> Reinier<br />

<strong>de</strong> Graafweg is niet alleen een nieuwe<br />

verbinding tussen snelweg, ziekenhuis<br />

en binnen<strong>stad</strong> gemaakt, maar ook ruimte<br />

Door slim te ontwerpen<br />

kunnen meer<strong>de</strong>re<br />

opgaven tegelijk wor<strong>de</strong>n<br />

aangepakt<br />

Groene Delftse<br />

verbinding met<br />

Mid<strong>de</strong>n-Delfland<br />

Met <strong>de</strong> herontwikkeling <strong>van</strong><br />

Schieoevers ontstaat een<br />

uniek gemengd ste<strong>de</strong>lijk<br />

gebied, waar tegelijkertijd<br />

gewoond, gewerkt en<br />

gerecreëerd wordt. Door <strong>de</strong><br />

Schieweg naar het spoor<br />

te verplaatsen ontstaat er<br />

ruimte om een park langs<br />

<strong>de</strong> Schie aan te leggen. Een<br />

prachtige ontmoetingsplek<br />

die <strong>de</strong> binnen<strong>stad</strong> met het<br />

buitengebied samenbrengt,<br />

met een goe<strong>de</strong> verbinding<br />

voor wan<strong>de</strong>laars, fietsers en<br />

sporters.<br />

Deze raamwerkkaart is in een<br />

grotere versie te vin<strong>de</strong>n in het<br />

plan Schieoevers Noord <strong>van</strong><br />

BURA Urbanism

---

20 | <strong>de</strong>lft.business special <strong>de</strong> stand <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong> <strong>de</strong>lft.business special <strong>de</strong> stand <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong> | 21<br />

Eddy Thans (Prime Vision)<br />

in gesprek met en bij<br />

Stefan <strong>van</strong> Leeuwen (Het Rieten Dak)<br />

Flexibiliteit als<br />

grootste kracht<br />

Na een perio<strong>de</strong> <strong>van</strong> crisis komen<br />

twee on<strong>de</strong>rnemers bij elkaar.<br />

Eddy Thans is CEO bij Prime<br />

Vision, marktlei<strong>de</strong>r in computer<br />

vision, technologie om visu-<br />

weer rechtgetrokken. Onze specialisatie<br />

in computer vision technologie is een<br />

centraal on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el <strong>van</strong> veel mo<strong>de</strong>rne<br />

innovaties en oplossingen.”<br />

ele gegevens zoals barco<strong>de</strong>s of<br />

afbeeldingen te ‘lezen’. Stefan<br />

<strong>van</strong> Leeuwen is eigenaar <strong>van</strong> Het<br />

Rieten Dak, een familiebedrijf in<br />

<strong>de</strong> Delftse Hout. Op bei<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rnemers<br />

heeft corona veel impact<br />

gehad, ook op <strong>de</strong> inrichting <strong>van</strong><br />

hun pand: op <strong>de</strong> interne leefomgeving<br />

<strong>van</strong> hun bedrijf, zo gezegd.<br />

Dat <strong>de</strong> coronaperio<strong>de</strong> langer zou duren<br />

dan één lockdown had Eddy al ingeschat:<br />

“Nog voor alles op slot ging, had ik het<br />

thuiswerken ingevoerd. De dag na <strong>de</strong><br />

aankondiging was ie<strong>de</strong>reen thuis aan het<br />

werk. Met 140 me<strong>de</strong>werkers was dat een<br />

hele opgave. Wij zijn erop ingericht om<br />

thuiswerken goed te faciliteren en als<br />

IT-bedrijf ook een voorbeeld voor an<strong>de</strong>ren.<br />

Voor ons waren <strong>de</strong> opdrachten uit<br />

het buitenland en het reizen een uitdaging.<br />

Daar viel meteen <strong>de</strong> meeste omzet<br />

weg. Dat hebben we in het afgelopen jaar<br />

We hebben ons continu<br />

aangepast en ons niet gek<br />

laten maken<br />

Focus verschoven<br />

Als horecaon<strong>de</strong>rnemer <strong>van</strong> een familiebedrijf<br />

kwamen <strong>de</strong> coronamaatregelen<br />

hard aan bij Stefan en zijn me<strong>de</strong>werkers:<br />

“We zijn een gezond bedrijf en sloten <strong>de</strong><br />

<strong>de</strong>uren met <strong>de</strong> gedachte dat we snel weer<br />

gasten mochten ont<strong>van</strong>gen. Het team<br />

bestaat uit zeven vaste me<strong>de</strong>werkers,<br />

waar<strong>van</strong> sommigen al meer dan twintig<br />

jaar meedraaien. Toen bleek dat we langer<br />

dicht zou<strong>de</strong>n zijn, verschoven we onze focus<br />

<strong>van</strong> groot on<strong>de</strong>rhoud en klussen naar<br />

take-away en themaboxen. We bestaan<br />

inmid<strong>de</strong>ls 26 jaar en onze bekendheid in<br />

<strong>de</strong> omgeving tel<strong>de</strong> wel <strong>de</strong>gelijk mee in <strong>de</strong><br />

afname <strong>van</strong> onze boxen en maaltij<strong>de</strong>n.”<br />

Werkomgeving om te ontmoeten<br />

Ook qua inrichting hebben <strong>de</strong> bedrijven<br />

forse aanpassingen moeten doen. Het<br />

pand <strong>van</strong> Prime Vision heeft een oppervlakte<br />

<strong>van</strong> 2.000 m². Eddy: “Meteen na<br />

<strong>de</strong> lockdown vorig jaar zijn we begonnen<br />

ons pand om te bouwen. We zou<strong>de</strong>n tot<br />

september 2021 thuiswerken. Dat leek<br />

toen ver weg, maar uitein<strong>de</strong>lijk bleek het<br />

een goe<strong>de</strong> beslissing te zijn.<br />

Het pand vormt nu een omgeving die<br />

meer gericht is op ontmoeten. Geen vaste<br />

maar flexibele werkplekken, plekken waar<br />

teams elkaar kunnen ontmoeten en waar<br />

ze letterlijk <strong>de</strong> ruimte hebben om zich te<br />

Eddy Thans en Stefan <strong>van</strong> Leeuwen<br />

ontwikkelen en met elkaar te brainstormen.<br />

We werken toe naar één tot twee<br />

dagen terug naar kantoor.”<br />

Veel gepuzzeld<br />

Ook Stefan moest zijn horecazaak<br />

herinrichten: “Omdat gasten an<strong>de</strong>rhalve<br />

meter <strong>van</strong> elkaar af moeten zitten, zijn er<br />

on<strong>de</strong>raan <strong>de</strong> streep min<strong>de</strong>r zitplaatsen.<br />

Met een bruiloft of groot feest blijven we<br />

nu gesloten voor an<strong>de</strong>re gasten. Dat zijn<br />

<strong>de</strong> grootste veran<strong>de</strong>ringen. We hebben<br />

heel wat gepuzzeld: alleen open voor<br />

Wij hebben nooit een discussie gehad met onze<br />

me<strong>de</strong>werkers. Beslissingen maken we samen<br />

take-away, binnen dicht en alleen buiten<br />

serveren, werken met een maximum<br />

aantal gasten. We hebben ons continu<br />

aangepast en ons niet gek laten maken.<br />

Daar gaat on<strong>de</strong>rnemen over.”<br />

Tevre<strong>de</strong>n mensen leveren goed werk<br />

Na an<strong>de</strong>rhalf jaar maken <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rnemers<br />

<strong>de</strong> balans op en plannen zo ver als kan<br />

Gezon<strong>de</strong><br />

bedrijven<br />

vooruit. Eddy ziet flexibiliteit als <strong>de</strong> grootste<br />

kracht: “Binnen 24 uur werkten onze<br />

me<strong>de</strong>werkers <strong>van</strong>uit huis. We hebben<br />

gekeken naar wat het individu nodig heeft<br />

en daarop ingespeeld. Waar onze me<strong>de</strong>werkers<br />

werken maakt in principe niet uit,<br />

<strong>de</strong> output is wat telt. Tevre<strong>de</strong>n mensen<br />

leveren goed werk en die mentaliteit zien<br />

we terug. De uitdaging nu is om hoogopgelei<strong>de</strong><br />

IT’ers te vin<strong>de</strong>n voor het werk<br />

in <strong>de</strong> komen<strong>de</strong> maan<strong>de</strong>n.”<br />

Communicatie versterkt<br />

Dat een bedrijf floreert met goed personeel,<br />

weet ook Stefan: “Wij hebben nooit<br />

een discussie gehad met onze me<strong>de</strong>werkers.<br />

Beslissingen maken we samen. I<strong>de</strong>eën<br />

wor<strong>de</strong>n gedragen door het hele team.<br />

Onze communicatie is door <strong>de</strong> coronacrisis<br />

alleen maar versterkt. Alle maatregelen<br />

wor<strong>de</strong>n opgevolgd en hard werken hebben<br />

we nooit laten vallen. Met die gedachte<br />

kunnen we <strong>de</strong> toekomst aan.”

---

22 | <strong>de</strong>lft.business special <strong>de</strong> stand <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong> <strong>de</strong>lft.business special <strong>de</strong> stand <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong> | 23<br />

Schieoevers para<strong>de</strong>paardje voor Delft<br />

Evenwicht in<br />

wonen en werken<br />

Industrieel<br />

karakter<br />

Er is bewust geen<br />

eindbeeld ge<strong>de</strong>finieerd<br />

an<strong>de</strong>re functionaliteiten. De kansen voor<br />

het combineren <strong>van</strong> werken en wonen en<br />

<strong>de</strong> bereikbaarheid zorgen voor een sterke<br />

basis voor <strong>de</strong> toekomst.”<br />

Samen <strong>de</strong> <strong>stad</strong> ontwikkelen<br />

Bei<strong>de</strong>n stippen het belang <strong>van</strong> samenwerking<br />

aan. De opgaven binnen Schieoevers<br />

zijn groot en alleen samen komen we er.<br />

Samen met <strong>de</strong> huidige on<strong>de</strong>rnemers en<br />

bewoners maar ook met bijvoorbeeld <strong>de</strong><br />

TU Delft, <strong>de</strong> Provincie en het Rijk en niet<br />

te vergeten <strong>de</strong> toekomstige bewoners,<br />

bedrijven, ontwikkelaars en cultureel<br />

creatieve initiatieven. De komen<strong>de</strong> 50 jaar<br />

zal dit gebied nog in ontwikkeling zijn.<br />

Bulut: “Het moeilijke is om met elkaar<br />

zo’n lange perio<strong>de</strong> op een goe<strong>de</strong> manier<br />

samen te werken en elkaars belang te<br />

blijven respecteren.” Wijffels: “Belangrijk<br />

hierin is hoe we omgaan met al <strong>de</strong>ze veran<strong>de</strong>ringen<br />

en ons aanpassen aan nieuwe<br />

ontwikkelingen. Dit soort veran<strong>de</strong>ringen<br />

gaan niet <strong>van</strong>zelf, functiemenging op een<br />

kleine oppervlakte geeft bijvoorbeeld<br />

verkeersdrukte, verhoog<strong>de</strong> geluidsniveaus,<br />

veran<strong>de</strong>rend gevoel <strong>van</strong> veiligheid.<br />

Om hier op een goe<strong>de</strong> manier in te leren<br />

samenleven moeten we gezamenlijk zoeken<br />

naar oplossingen, bijvoorbeeld hogere<br />

isolatiewaar<strong>de</strong>n bij woningen, iets min<strong>de</strong>r<br />

geluid op het terras, gebruik maken <strong>van</strong><br />

<strong>de</strong>elauto’s, fiets en OV. Soms is het nodig<br />

om in bestaan<strong>de</strong> normen en wet- en regelgeving<br />

<strong>de</strong> grenzen op te zoeken.”<br />

Toekomstgericht ver<strong>de</strong>r bouwen<br />

Bulut: “Delft is een compacte <strong>stad</strong> met<br />

twee stations en een steeds betere verbinding<br />

tussen <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> gebie<strong>de</strong>n.<br />

Nieuwe wegen zijn niet per se nodig,<br />

met stap voor stap herpositioneren en<br />

<strong>de</strong> aansluiting hou<strong>de</strong>n en uitbrei<strong>de</strong>n met<br />

<strong>de</strong> bestaan<strong>de</strong> <strong>stad</strong> komen we al heel ver.<br />

Hiervoor zijn wel een aantal belangrijke<br />

investeringen nodig, <strong>de</strong>nk aan bruggen<br />

over <strong>de</strong> Schie maar ook het doortrekken<br />

<strong>van</strong> OV-lijnen, aanpassingen <strong>van</strong> aansluitingen<br />

op <strong>de</strong> Kruithuisweg, e.d. Door<br />

een verbeter<strong>de</strong> infrastructuur wordt <strong>de</strong><br />

wijk aantrekkelijk om er te werken en te<br />

wonen. Een eerste stap hierin is al gezet:<br />

het spoor wordt verdubbeld en station<br />

Delft Campus is on<strong>de</strong>rhan<strong>de</strong>n genomen.<br />

Hiermee is het station gereed voor <strong>de</strong><br />

groei <strong>van</strong> reizigers en zorgt door <strong>de</strong><br />

nieuwe fietstunnel voor een belangrijke<br />

verbinding tussen oost en west.”<br />

Reuring en beweging<br />

De maakindustrie, die een prominente<br />

plek krijgt in het gebied, zorgt voor<br />

reuring en beweging. Iets waar Wijffels<br />

alleen maar voor<strong>de</strong>len <strong>van</strong> ziet: “Elke<br />

dag ervaren wij dat veel on<strong>de</strong>rnemers in<br />

Delft en omgeving al aan <strong>de</strong> weg timmeren<br />

met duurzaamheid, innovatie en<br />

transitie gerichte samenwerking. Bij Lijm<br />

& Cultuur resulteert dat in inspireren<strong>de</strong><br />

kennisfestivals, summerclasses, congressen<br />

en koersbepalen<strong>de</strong> creatieve sessies<br />

en workshops. Alles op het grensvlak <strong>van</strong><br />

cultuur, techniek en on<strong>de</strong>rnemerschap.<br />

De toekomst is zich al aan het vormen.”<br />

Schieoevers wordt een levendig gebied.<br />

Het mag bruisen, er mag geluid zijn, werkplaatsen<br />

met <strong>de</strong> <strong>de</strong>uren open. Wie wil er<br />

nou niet in zo’n gebied wonen?<br />

Het Ontwikkelplan Schieoevers Noord is door <strong>de</strong> gemeenteraad vastgesteld, met een<br />

participatietraject als belangrijk on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el <strong>van</strong> het proces voor een stapsgewijze<br />

transformatie <strong>van</strong> een industrieterrein naar een gemengd werk- en woongebied. Een<br />

gebied waar maken een belangrijke factor wordt, <strong>van</strong>daar ook <strong>de</strong> term <strong>de</strong> “Maak<strong>stad</strong>”.<br />

Fidan Bulut (rechts) werkt bij <strong>de</strong> gemeente Delft als programmadirecteur Schieoevers<br />

en on<strong>de</strong>rnemer Antoinette Wijffels is eigenaar <strong>van</strong> Lijm & Cultuur en Improve,<br />

gelegen aan <strong>de</strong> Schie met uitzicht op het ontwikkelgebied. Vanuit verschillen<strong>de</strong> perspectieven<br />

bekijken zij <strong>de</strong> gebiedsontwikkeling <strong>van</strong> Schieoevers.<br />

De stand<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong><br />

<strong>Leefomgeving</strong><br />

Hoe en met welke snelheid Schieoevers<br />

Noord gaat veran<strong>de</strong>ren wordt me<strong>de</strong><br />

bepaald door <strong>de</strong> kansen die zich voordoen<br />

en initiatieven die gezamenlijk vorm krijgen.<br />

Een leefbare en duurzame samenleving<br />

is volgens Wijffels een goed vertrekpunt<br />

voor toekomstige ontwikkelingen:<br />

“In <strong>de</strong> jaren ‘80 werd er gebouwd met<br />

<strong>de</strong> gedachte: wonen, werken en recreatie<br />

moeten apart wor<strong>de</strong>n<br />

aangebo<strong>de</strong>n en krijgen<br />

een eigen plek. Nu is<br />

daar te weinig ruimte<br />

voor en streven we naar<br />

een integraal aanbod<br />

waarin alle functies samenkomen.”<br />

Bulut vult<br />

aan: “Het uitgangspunt<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> herontwikkeling<br />

<strong>van</strong> Schieoevers valt<br />

samen met het in evenwicht<br />

hou<strong>de</strong>n <strong>van</strong> huidige<br />

bedrijven, realiseren<br />

<strong>van</strong> nieuwe arbeidsplaatsen, werkplekken<br />

en woningen in het gebied. We bouwen<br />

ver<strong>de</strong>r aan het industriële karakter,<br />

richting een aantrekkelijke ste<strong>de</strong>lijke leefomgeving.<br />

We on<strong>de</strong>rsteunen daarmee <strong>de</strong><br />

ambitie <strong>van</strong> Delft als hoofd<strong>stad</strong> <strong>van</strong> technologie<br />

en innovatie. De maakindustrie,<br />

met veel starten<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rnemers, krijgt<br />

er <strong>de</strong> ruimte en wordt gecombineerd met<br />

Kabeldistrict<br />

Het Kabeldistrict wordt een <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

eerste ontwikkelingen in het gebied<br />

met een mix <strong>van</strong> woningen en<br />

(technische) bedrijven.

---

24 | <strong>de</strong>lft.business special <strong>de</strong> stand <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong> <strong>de</strong>lft.business special <strong>de</strong> stand <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong> | 25<br />

Fonds Delft 2040 zoekt changemakers<br />

Samen maken we <strong>van</strong><br />

Delft een complete <strong>stad</strong><br />

De gemeente Delft zoekt initiatiefnemers voor <strong>de</strong> ontwikkeling <strong>van</strong> plannen die<br />

waar<strong>de</strong> toevoegen aan een economisch sterke <strong>stad</strong>. Changemakers die met geld, tijd en<br />

energie samen investeren in een mooie en voor ie<strong>de</strong>reen toegankelijke leefomgeving,<br />

kunnen een beroep doen op Fonds Delft 2040. Francine Houben is founding partner/<br />

creative director bij architectenbureau Mecanoo en lid <strong>van</strong> <strong>de</strong> investeringscommissie<br />

die <strong>de</strong> aanvragen voor het fonds toetst.<br />

De stand<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong><br />

<strong>Leefomgeving</strong><br />

“Delft wordt al lange tijd geassocieerd<br />

met <strong>de</strong> TU, met techniek en met mannelijke<br />

on<strong>de</strong>rnemers. We leven nu in een<br />

tijd waarin meer diversiteit wenselijk en<br />

nodig is voor een dynamische leefomgeving.<br />

Communiceren met mensen die<br />

verschillen<strong>de</strong> wensen en i<strong>de</strong>eën hebben,<br />

zorgt voor waar<strong>de</strong>volle input. Als zij ook<br />

wor<strong>de</strong>n betrokken bij plannen en updates<br />

ont<strong>van</strong>gen, ontstaat het wij-gevoel en<br />

saamhorigheid. De herontwikkeling <strong>van</strong><br />

het Schieoevers-gebied is hier een mooi<br />

voorbeeld <strong>van</strong>. Zelf ben ik nog steeds heel<br />

Grenzeloos<br />

<strong>de</strong>nken<br />

blij met <strong>de</strong> keuze om<br />

mijn bedrijf in Delft te<br />

vestigen. De bedrijvigheid<br />

en het on<strong>de</strong>rnemerschap<br />

vormen er samen<br />

<strong>de</strong> belangrijkste levensa<strong>de</strong>r,<br />

wat niet onopgemerkt<br />

is gebleven in <strong>de</strong><br />

regio. Veel me<strong>de</strong>werkers<br />

<strong>van</strong> Mecanoo wonen in<br />

Rotterdam. De goe<strong>de</strong> verbinding<br />

tussen <strong>de</strong> ste<strong>de</strong>n<br />

in <strong>de</strong> regio maakt het interessant<br />

voor bedrijven<br />

om zich in Delft te vestigen.”<br />

Geen competitie tussen ste<strong>de</strong>n<br />

Aanvragen bij Fonds Delft 2040 wor<strong>de</strong>n<br />

getoetst door een investeringscommissie,<br />

waarbij Houben is aangesloten als expert<br />

in ruimtelijke or<strong>de</strong>ning: “Als extern lid<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> investeringscommisie is het mijn<br />

taak om ingedien<strong>de</strong> initiatieven onafhankelijk<br />

te toetsen, samen met <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re<br />

le<strong>de</strong>n die elk een eigen achtergrond en<br />

expertise hebben. Dit leidt tot een advies<br />

aan het college. Het besluit blijft <strong>de</strong><br />

Bekijk <strong>de</strong> leefomgeving <strong>van</strong>uit een<br />

bevoegdheid <strong>van</strong> <strong>de</strong> gemeenteraad. Ons<br />

doel is een bre<strong>de</strong>re branding <strong>van</strong> Delft. De<br />

competitie met an<strong>de</strong>re ste<strong>de</strong>n vermin<strong>de</strong>ren<br />

door <strong>de</strong> samenwerking op te zoeken.<br />

Regelmatig komen we bij elkaar om te<br />

verga<strong>de</strong>ren of voor een bedrijfsbezoek.<br />

Met die bezoeken krijgen we goed inzicht<br />

in <strong>de</strong> ontwikkelingen bij en werkwijze <strong>van</strong><br />

lokale organisaties. Zo waren we on<strong>de</strong>r<br />

an<strong>de</strong>re te gast bij DSM en het Reinier <strong>de</strong><br />

Graaf Gasthuis.<br />

Impact TU Delft op <strong>de</strong> leefomgeving<br />

Houben was hoogleraar mobiliteitsesthetiek<br />

aan <strong>de</strong> TU en doceer<strong>de</strong> aan<br />

<strong>de</strong> universiteiten <strong>van</strong> Harvard, Yale en<br />

Mendrisio. Ze is on<strong>de</strong>rschei<strong>de</strong>n met <strong>de</strong><br />

prijs TU Delft Alumnus <strong>van</strong> het Jaar 2020:<br />

“Stu<strong>de</strong>nten <strong>van</strong> <strong>de</strong> TU Delft wil ik uitdagen<br />

om grenzeloos te <strong>de</strong>nken. Er was al-<br />

holistisch perspectief<br />

tijd een kloof tussen <strong>de</strong> universiteit en <strong>de</strong><br />

rest <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong>. Ze wer<strong>de</strong>n als twee losse<br />

componenten gezien, door Delft zelf en<br />

door <strong>de</strong> omringen<strong>de</strong> gebie<strong>de</strong>n. Verbinding<br />

is hierin een belangrijk thema. Deze twee<strong>de</strong>ling<br />

opheffen en <strong>de</strong> hele <strong>stad</strong> met elkaar<br />

verbin<strong>de</strong>n zorgt voor een aantrekkelijke<br />

<strong>stad</strong> om in te wonen, werken en recreëren.<br />

Zelf geef ik regelmatig lezingen op <strong>de</strong><br />

universiteit en Dick <strong>van</strong> Gameren, partner<br />

bij Mecanoo, is <strong>de</strong>caan <strong>van</strong> <strong>de</strong> faculteit<br />

Bouwkun<strong>de</strong>. Dit zorgt voor een sterke<br />

verbinding tussen <strong>de</strong> praktijk, on<strong>de</strong>rzoek<br />

en on<strong>de</strong>rwijs. Mensen die hebben gestu<strong>de</strong>erd<br />

aan <strong>de</strong> TU versprei<strong>de</strong>n zich nu over<br />

Ne<strong>de</strong>rland. Het is <strong>de</strong> taak <strong>van</strong> Delft om<br />

mensen vast te hou<strong>de</strong>n en een gezon<strong>de</strong> en<br />

duurzame leefomgeving te creëren. Fonds<br />

Delft 2040 kan daaraan bijdragen.”<br />

Kwalitatieve verbetering<br />

Mecanoo is wereldwijd werkzaam, heeft<br />

me<strong>de</strong>werkers uit 25 verschillen<strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n<br />

en werkt samen met professionals <strong>van</strong><br />

over <strong>de</strong> hele wereld. Het hoofdkantoor is<br />

gevestigd aan <strong>de</strong> Ou<strong>de</strong> Delft: “Als we kijken<br />

naar leefomgeving en infrastructuur<br />

dan doet Ne<strong>de</strong>rland het heel goed. De<br />

ontwikkelingen staan nooit stil en daarom<br />

geloof ik in ons land en in <strong>de</strong>ze regio. Het<br />

probleem met betaalbare woningen speelt<br />

over <strong>de</strong> hele wereld en is niet alleen hier<br />

aan <strong>de</strong> or<strong>de</strong>. Als we dat begrijpen komen<br />

we dichter tot elkaar en gaan we op zoek<br />

naar een passen<strong>de</strong> oplossing. Inspelen<br />

op een maatschappij die veran<strong>de</strong>rt en <strong>de</strong><br />

human values vasthou<strong>de</strong>n, is daarbij cruciaal.<br />

Bena<strong>de</strong>r <strong>de</strong> veran<strong>de</strong>ringen binnen <strong>de</strong><br />

leefomgeving op holistische wijze en vorm<br />

daarmee <strong>de</strong> stabiliteit <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>stad</strong>.”<br />

Fonds Delft 2040<br />

Agenda Delft 2040 is een visie met<br />

ambities voor <strong>de</strong> toekomst <strong>van</strong> Delft.<br />

Private en publieke partners die<br />

in cocreatie mee willen investeren<br />

om dit te realiseren, kunnen een<br />

beroep doen op Fonds Delft 2040.<br />

Zo draagt het fonds bij aan <strong>de</strong><br />

stationskap <strong>van</strong> Delft Campus, het<br />

eerste energiezuinige station <strong>van</strong><br />

Ne<strong>de</strong>rland. Ook Biotech Campus<br />

Delft, een plek voor bedrijven<br />

en on<strong>de</strong>rwijsinstellingen in <strong>de</strong><br />

biotechnologie, en <strong>de</strong> nieuwbouw<br />

<strong>van</strong> filmhuis Lumen krijgen<br />

on<strong>de</strong>rsteuning <strong>van</strong> het fonds.<br />

Aanvragen wor<strong>de</strong>n op een aantal<br />

criteria gewogen en getoetst door<br />

een investeringscommissie. Vragen?<br />

Mail naar agenda2040@<strong>de</strong>lft.nl<br />

Station<br />

Delft Campus<br />

(visualisatie)