toplum sağlığı kurultayı_kapak_layersiz.TIF - Ana Sayfa | İstanbul ...

ürünlerine temas eden laboratuvar ve diğer sağlık çalışanlarında, mental özürlü bakımevlerinde
kalanlarda ve çalışanlarda, hemodiyaliz hastalarında, pıhtılaşma faktörü alanlarda, Hepatit
B taşıyıcıların eşleri ve ev halkında, damar içi uyuşturucu kullananlarda, yine Hepatit
B olunan bölgeye ziyarette bulunanlarda ve hepatit B taşıyıcılığı oranı yüksek olan ülkede
doğanlarda, hemofili hastalarında... Ülkemizde de bu durumdan dolayı çocuk aşılama programı
alınmıştır, biz erişkinler olarak riskli grupta, sağlık çalışanlarıyız ki riskli grupta 3 aşımızı
yapıp aşının da 10 İU/ml üzerinde bir antikor düzeyi oluşturduğunu görürsek kendimizi
artık ömür boyu bağışıklıyız. Aşının etkili olduğu görülenlerde eskisi gibi rapele gerek olmadığını
Dünya Sağlık Örgütü söylüyor.
Hepatit A’ya baktığımızda ülkemiz orta riskli bir alan, ama bakın dünyanın birçok kısmı
özellikle güney kısmı çok sorunlu. Yine artık biz daha önce %80-90’ımız geçiriyordu ama
İstanbul için konuşursak %50’lerde bu oran. Hepatit A erişkinlerde ağır seyrediyor. Yüksek
endemik alanlara gidenler, homoseksüellerde, uyuşturucu bağımlılarında, Hepatit B’de olduğu
gibi diğer risk taşıyanlarda örneğin askeri personelde, bakımevi çalışanlarında aşılama
yapılması gerekir. İki yaş üstü çocuklarda da uygulanabiliyor. Erişkinde 1440 eliza ünitelik
bir aşıyla aşılamak gerekli; bu aşı çocuğa göre iki kat doz içeriyor. İlk aşıdan 6-12 sonra
ikinci dozu yaparak koruyuculuk sağlanıyor.
Suçiçeği demiştik ki %10-20 erişkinlerde geçirilmemiş oluyor. Erişkin kesimde ağır seyredebiliyor.
Pnömoni ve menenjit yapabiliyor. Ama yine doğurganlık çağındaki kadında, kızamıkçıkta
olduğu gibi, çocukta anomalilere neden oluyor. Bu açıdan üzerinde hassasiyetle
durmak lazım. Suçiçeği geçirmemiş ve aşılanmamış olanlar, sağlık çalışanları, bağışıklık yetmezlikli
kişilerin aile bireyleri, varisellayla bulaşma riski olanlar, genç çocukların öğretmenleri
gibi, askeri personel gibi, doğurganlık döneminde gebe olmayan kadınlar, uluslararası
seyahat edenler risk grubunu oluşturur suçiçeği için...
İnsan papillomavirüs aşısı bildiğimiz gibi serviks kanserinin yüzde yüz nedeni. 40 papillomavirüs
tipinden biridir. Bunlardan özellikle 16-18-31-45 yüksek risklidir servikal kanser
oluşturma açısından. 6 ile 11 düşük risklidir. Dünya genelinde yıllık servikal kanser sayısı
370 bin civarındadır ve tabii ki devrelerine göre daha düşük öldürme evreleri vardır. %50
mortalitesi olduğunu düşünürsek sorunun büyüklüğü ortaya çıkmış olur. Gelişmiş ülkelerde
servikal kanser göğüs kanserinden hemen sonra geliyor: ikinci veya üçüncü. Bazı ülkelerde
değişiyor. Ama bizim ülkemizde biliyorsunuz tartışma var: Kanserle Savaş Daire Başkanı’na
göre bu 8. sıradadır. Burada tabii yaşam koşulları, cinsel davranış durumu dikkate alınarak
ülkemizde bir politika oluşturulmadı. Baktığımızda cinsel aktivite başlama çağından önce bu
aşının yaptırılması öneriliyor ama pahalı bir aşı. Pahalı olması nedeni ile tabii bugünkü ülkemizin
koşullarına göre bunu devlet ödesin demek durumuna sahip değiliz, çünkü o zaman
yapılması gereken zorunlu aşıları yapamayacak; olanağı olanlara bu aşıyı yaptırabilirler. Ülkemiz
bu aşıyı umarım üretir duruma gelir, tüm kadınlarımız kızlarımız bu aşıyı uygulayabilirler.
Bu da 3 doz şeklinde 0, 2 ve 6. aylarda yapılıyor, gebelik döneminde önerilmiyor.
İlk dozu yapıp gebe kalanlarda, gebelikten sonra bu aşının yapılması öneriliyor. Normal olmayan
papillomavirüs testi eğer riskli tiplerden birisini dışarıda bırakırsa, 3 tip ile henüz geçirilmemiş
olduğunu gösteriyor, o takdirde yine aşı yapılabiliyor ama etkinliği daha az
oluyor.
Kuduzla ilgili bir iki söz söylemek istiyorum. Riskli bir ısırılma nedir? Bilinmeyen hayvan,
kedi veya köpek saldırarak ısırmışsa bu riskli bir durumdur. Hayvanın kuduz olma ihtimalini
nasıl anlarız? Bir köpeğin ısırmasından, genelde yakalayabileceği yeri ısırır, ağzına
alabileceği yeri ısırır (kol, bacak vb). Ama kuduz köpek asla kavrayamayacağı yere saldırabiliyor
(yüz vd). Bu tip tüm şüpheli ısırıklarda, mahiyeti bilinmeyen tüm ısırıklarda, yabani
Toplum Sağlığı Kurultayı (10-11 Kasım 2007)
51