toplum sağlığı kurultayı_kapak_layersiz.TIF - Ana Sayfa | İstanbul ...
toplum sağlığı kurultayı_kapak_layersiz.TIF - Ana Sayfa | İstanbul ...
toplum sağlığı kurultayı_kapak_layersiz.TIF - Ana Sayfa | İstanbul ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
geliştirdiği, çiftlikten sofraya gıda güvenirliği yaklaşımı ile gıda güvenirliğinin sağlanması<br />
<strong>toplum</strong> <strong>sağlığı</strong> açısından zorunludur. Bu nedenle çiftlikten sofraya gıda güvenliği kapsamında<br />
veteriner hekimlik en önemli unsurdur. Veteriner hekimlerin hayvan, sürü <strong>sağlığı</strong> ile<br />
ilgili hizmetleri pek çok açıdan <strong>toplum</strong> <strong>sağlığı</strong> hizmetleri kapsamına girmektedir. Avrupa<br />
Birliği ülkelerinde bu sorunlar nasıl halledildi diye bakarsak, tüm AB ülkelerinde çiftlikten<br />
sofraya gıda güvenliğinde akredite veteriner hekimler sorumludur. Buraya nasıl geldiler?<br />
Toplum <strong>sağlığı</strong>nı korumak amacıyla AB Konseyi ve Parlamentosu’nca AB’nin yeni gıda yasasının<br />
temelini oluşturan bir tüzük yayınlandı. Avrupa Gıda Güvenirliği Otoritesi (EFSA)<br />
kuruldu ve gıda kontrolleriyle ilgili yeni mevzuat çıkarıldı. Hijyen paketi olarak tanımlanan<br />
bu yeni mevzuat 1 Ocak 2006’dan itibaren tüm AB ülkelerinde yürürlüğe girdi. AB’nin gıda<br />
güvenirliğini sağlamaya yönelik yeni mevzuatının temel dayanağı geri izlenebilirliği sağlamaktır<br />
ve özellikle süt, et, yumurta ve bal gibi hayvansal kaynaklı gıda maddelerinin üretim<br />
zincirlerinin her aşamasındaki denetimler, devlet adına, resmi ya da akredite veteriner hekimler<br />
tarafından yapılmaktadır.<br />
Peki, bizim ülkemizdeki durum ne? Özellikle AB adına çıkarılan yasalarımızla birlikte<br />
geldiğimiz durum ne? Gıda güvenliği ve hayvan <strong>sağlığı</strong>yla ilgili ülkemizdeki mevzuat AB<br />
mevzuatına uygun hale getirilemedi. Bu nedenle AB mevzuatında veteriner hekimlere verilen<br />
yetki ve sorumluluklar yürürlüğe konulamadı. AB’ye uyum adı altında çıkarılan kanun<br />
ve yönetmelikler ile mevcut olan veteriner hekimlik yetkileri de budandı. Veteriner hekimlik<br />
sadece mezbahalar ile sınırlandırılmaya çalışıldı. Hayvansal gıda kontrolünde veteriner<br />
hekim olmayan kişilere sorumlu yöneticilik ve denetim yetkileri verildi. Ayrıca ilgili<br />
yönetmeliklerin hazırlanmasındaki gecikmeler nedeniyle de resmi kontrollerin yerine getirilemediği,<br />
kurumlar arasında yetki karmaşası yaşandığı ve buna bağlı olarak da gıdalarla<br />
ilişkili <strong>toplum</strong> <strong>sağlığı</strong> sorunlarının artarak devam ettiği görülmektedir. Tarım Bakanlığı ile<br />
Sağlık Bakanlığı arasında yeterli işbirliği sağlanamadığı için gıda güvenliği ve denetiminde<br />
son derece önemi olan sağlık disiplinleri dışlanmış ve multi-disipliner bir yaklaşımdan yoksun<br />
olarak mühendislik disiplinlerine yönelme eğilimi artmıştır. Örneğin resmi verilere<br />
göre kesilen hayvanlardan elde edilen et miktarı 400-450 bin ton civarında iken, tüketilen<br />
kırmızı et miktarının yılda 1 milyon ton olduğu ifade edilmektedir. Aradaki fark Türkiye’de<br />
500 ile 600 bin ton etin kayıt dışı ve kaçak tüketildiğini ortaya koymaktadır. Yine iki Bakanlık<br />
arasındaki başka bir uyumsuzluğa daha dikkat çekmek istiyorum. Gıda zehirlenmesiyle<br />
ilgili ülkemizde henüz hiçbir kayıt tutulmamakta sadece sağlık ocaklarına gönderilen<br />
bir form doldurulmaktadır. Fakat bu formun diğer hastanelerde de doldurulmasıyla ilgili<br />
hiçbir veriye rastlamadım. Böyle bir bilgiyi de almadım. Bu nedenle henüz ülkemizde gıda<br />
zehirlenmeleriyle ilgili hiçbir kayıt tutulmuyor. Oysa National Geographic’te yayınlanan<br />
Katil Bakteri belgeselini izlediğinizde görüyorsunuz ki, İngiltere’de kaynağı bulmaya ve<br />
yok etmeye yönelik 15-20 kişilik bir grup seferber oluyor, hastanedeki doktorlar ve ekipler<br />
hariç. Oysa ülkemizde hâlâ bırakın kaynağı bulmayı, yok etmeyi, gıda zehirlenmelerinin<br />
ülkemizdeki durumu nedir, oran nedir, hangi bakteri veya etken daha fazla gıda<br />
zehirlenmesine neden olmaktadır bilinmemekte, bu konuda yapılmış istatistiki veya önlemeye<br />
yönelik çalışmaya rastlanmamaktadır. Sağlık Bakanlığı’nın sitesine baktığımızda<br />
gıda ile ilgili hiçbir şey göremiyoruz, gıda, tamamen Tarım Bakanlığı’na devredilmiş durumda.<br />
Tarım Bakanlığı sitesinde de Tarım Bakanlığı gıdanın üretimiyle ilgilendiği için sadece,<br />
zehirlenmelerle ilgili ayrıca bir çalışması yok.<br />
Peki yapılması gerekenler neler? Toplum <strong>sağlığı</strong>nı ilgilendiren hizmetleri yerine getirirken<br />
veteriner hekimlik mesleği ve mevzuat düzenlemelerinde AB’de olduğu gibi Veteriner<br />
Hekimler hayvansal gıdaların kontrolünde tam yetkili ve hakim kılınmalıdır. Hayvansal kö-<br />
60 Toplum Sağlığı Kurultayı (10-11 Kasım 2007)
Change language