Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
6. tema Xristianliq.<br />
Jobasi:<br />
1. Xristianliqtin` payda boliwi. Xristianliqtin` bo`linip ketiw sebepleri.<br />
2. Xristianliqtin` tarmaqlari.<br />
3. Xristianliqtin` sektalari.<br />
1. Xristianliqtin` payda boliwi.<br />
An`izlarda aytiliwinsha Iisus dun`yag`a kelmesten aldin Polestina xalqina (Israil<br />
perzentlerine) olardin` ba`rshe gunalarinan azat etiw ushin xa`m o`z janin qurban etip<br />
basqalardin` gunasin juwatug`in, quday ta`repinen jiberilgen ka`ramatli qutqariwshi, onin`<br />
wa`kili messiya dun`yag`a tez arada keletug`inlig`i bashara etilgen edi. Solay etip dun`yag`a<br />
belgilengen kunde Iisus keledi.<br />
Xristianliq - Xristianliq bizin` eramizdin` I a`sirinde Polestinada payda boldi. Onin`<br />
payda boliwi g`000 jil aldin Polestinadag`i Vifleem awilinda, usta Iosif xa`m onin` xayali<br />
Mariyadan dun`yag`a kelgen balasi Iisus (Isa) ati menen baylanisli. Xa`zirgi jil sanaw usi<br />
sa`neden baslanadi.<br />
Onin` tuwiliwi menen sol waqtag`i Izraildin` zalim xa`kimi Irod bul awilda tuwilg`an<br />
barliq balalardi o`ltiredi, biraq Iisus ata anasi Egipetke alip qashiwg`a ulgeredi. Solay ko`p jillar<br />
ol o`zi xaqqinda xesh mag`liwmat bermeydi, biraq e0 jsqa jetkende O`udaydin` perzenti xa`m<br />
usinin` menen birge Iisus Xristos ati menen o`zinin` payg`ambarliq jumisin baslaydi. Ol<br />
ma`mleket boylap sayaxat etip ko`plegen karamatlar ko`rsetken o`lilerdi tiriltken, ko`rlerdi,<br />
mayiplardi emlegen jilli adamlardi jinlerdi quwg`an x.t.b. Iisus e jil dawaminda o`z jumisin alip<br />
baradi. Onin` xaliq arasinda o`zinin` abirayinan qoriqqan Ierusalim qalasinin` ruxaniyleri oni<br />
sudg`a beredi xa`m Rim prokurori Pontiy Pilat onin` o`lim jazasina buyiradi. Oni Golgofa<br />
tawinda ulken atanaq ag`ashqa tiriley miyaqlap qiynap o`ltiredi. %limnin` ushinshi kuni ol<br />
tirilip, azg`ana waqit o`zin sha`kirtleri arasinda boladi. Sonnan olardi ko`z aldinda aspang`a<br />
uship ketedi. Xristianliqtin` tiykarin salg`an adamnin` dun`yadag`i turmisinin` qisqasha<br />
mazmuni usidan ibarat. Xristianliqtin` xa`m basqa dinlerge uqsap insan ja`miyeti<br />
rawajlaniwinin` belgili basqishinda, ja`miyetlik turmis salasinda juz bergen o`zgerislerdin` diniy<br />
qarslar salasinda sawleleniwi sipatinda payda boladi. Tariyx soni da`lilleydi. Rim quldarliq<br />
impeiyasi idiray baslag`an feodal qatnaslar qa`liplesip atirg`an bir waqitta xristianliqtin`<br />
da`slepki bo`rtikleri payda bolg`an. Eramizdin` I-III a`sirlerinde Rim ja`miyetinde taralg`an<br />
uliwma krizis usig`an ta`n oy pikirlerdi keltirip shig`arg`an. Bunin` na`tiyjesinde xristian dini<br />
xa`m onin` karamatli kushleri ta`repinen adamlardi zulimnan azat etiw xaqqindag`i<br />
«qutqariwshi» ideyalari payda boldi. Bunin` na`tiyjesinde umitsiz bolip jasap atirg`an millionlap<br />
qullar xristian dinin qutqariwshi ideyalarin ta`n qaladi. Usi ma`niste xristian dini da`slep<br />
qullardin` dini sipatinda payda bolg`an dep aytsaq boladi. Frantsuz tariyxshisi Sharl` Eimen<br />
usinday degen edi` «Spartak jen`iliske ushirag`aninan arqali Iisus jen`is qildi». Waqittin` o`tiwi<br />
menen bul din xukmran toparlar dinine xa`m aylandi. Bunin` tiykarg`i sebepleri imperiya<br />
xa`lsizlenip barg`an sayin xukimdarlar xa`m imperiya xaliqlarin ajiratip jiberiwshi emes, al<br />
olardi birlestiretug`in dinge mu`ta`a`j boldi. Rim imperatori Konstantin eg`r jili bul dindi<br />
ma`mleketlik din dep ja`riyaladi. eg`t jil Konstantin ko`rsetpesi boyinsha dun`ya xristianlarinin`
Change language