lektsiya teksti

More documents

Recommendations

Info

2. Karimov I.A. Joqari ruwxiyliq ja`miyet rawajlaniwinin` iykari. “Xalq swzi”, 1998, 12noyabr`. 3. Karimov I.A. O`zbekstan XXI a`sirge umtilmaqta. “Erkin Qaraqalpaqstan”, 1999. Q 7-aprel` 4. Karimov I.A. Ideologiya-bul millettin`, ja`miyettin`, ma`mlekettin` birlestiriwshi bayragì. “Erkin Qaraqalpaqstan”, 1998, 2-iyul 5. Karimov I.A. Salamat a`lad-bizin` elimizdin` keleshegi. “Erkin Qaraqalpaqstan”, 1999, 11-dekabr 6. Prezidenttin` 1996-jil 9-sentyabr`degi “Ruwxiyliq ha`m agàrtiwshiliq” haqqindagì Pa`rmani. “Erkin Qaraqalpaqstan”, 1996, 12-sentyabr`. 7. Padagogika A.K.Munavvarovtin` uliwma redaktorligìnda. T., 1996 8. Gaybullaev N ha`m basqalar. Pedagogika.T., 1997 9. Pedagogika tariyxi.T.,1996 10. Wzbek pedagogikasi tarixi. A. Zunnunovtin` uliwma redaktorligìnda.T., 1997 11. Xashimov K. Ochil.S. Wzbek pedagogikasi antologiyasi.T., 1995 12. Hadis I-IV tom.T.1992-1997 13. Qosnazarov K. Milliy ta`rbiya haqqinda oylar. “Erkin Qaraqalpaqstan”, 1999, 18-may. 1.Ta`rbiyanin` maqseti haqqinda ulima tu`sinik. “Maqset” tu`sinigi ilimiy tu`sinik bolip belgili bir xizmettin` aqirgì na`tiyjesin sanali an`law degen ma`nisti bildiredi. Maqset “nege umtiliw kerekligin”, “neni a`melge asiriw za`ru`rligin” ko`rsetedi. Ta`rbiyanin` maqsetinin` aamnin` keleshekte qanday kamalgà kelgen insan bolip jetisiwshi boljawgà boladi. Sonliqtan ja`miyettegi ideal Adam tu`sinigi ta`rbiya maqseti tu`sinigi menen uygìnlasip ketken. Ta`rbiya barliq waqitta aniq maqsetke qaratilgàn protsess. Ta`rbiya maqsetsiz bolmaydi, al Adam balasi masqetsiz jasay almaydi. Maqset adam balasin o`zinin` materialliq muta`jliklerin qandiriwgà, ruwxiy talaplarin qanaatlandiriwgà, jollaydi. Ta`rbiyanin` uliwma ha`m jeke maqsetleri boladi. Ta`rbiyanin` uliwma bas maqseti ja`miyettegi oqiw-ta`rbiya ornilarinin`, ja`miyetlik institutlarinin` ha`m basqa ta`rbiya mekemelerinin` à`lim-ta`rbiya jumislarinin` bag`darlarin, padegogikaliq ta`sir etiwdin` xarakterin belgilep beredi. Ja`miyettin` rawajlanwi, ta`lim-ta`rbiyanin` jetilisiwi na`tiyjesinde olargà aniqliqlar. Toliqtiriwlar, o`zgerisler kiritilip bariladi. Jeke maqsetler, usillar, metodlar, oqitiw ha`m ta`rbiya tu`rleri ta`rbiyanin` uliwma bas maqsetinen gà`rezli bolad. Ta`rbiyanin` bas maqsetin turmisqa jemisli asiriw ushin insan shaxsi rawajlandirwdin` ol ya bul basqishinda ta`lim ta`rbiya waziypalarin sheshiwge baylanisli jeke maqsetler, jeke waziypalar kelip shigàdi. Ma`selen, o`spirim jasindagì balalardi jinisiy ta`rbiyalawdin` maqseti, baslawish klasslarda dene ta`rbiyasinin` waziypalari t.b. Sabaqlardi jobalastiriw ha`m o`tkeriwde sabaqtin` mag`liwmatliq, ta`rbiyaliq rawajlaniwshiliq maqsetleri ko`rsetiledi. Ta`rbiya jumislarin sho`lkemlestiriwde onin` jobasi (bag`darlamasi) du`zilip ta`rbyaliq maqseti aniqlanadi, qanday adamgershilik sipatinda rawajlandiriw ha`m qa`liplestiriw za`ru`rligi belgilenedi. Oqiwshilarda bilimdi o`zlestiriwde, ka`sip-o`ner islewde, o`zinshe oqip bilim aliwda, o`zin-o`zi ta`rbiyalawda o`z aldilarina maqsetler qoyadi, maqsetke erisiwge, maqsetke jetiw jolindagì qiyinshiliqlardi jenìwge umtiladi. Tan`lagàn maqsetine qaray oqiwshilarda isha`reket, minez-quliq motivlerin kelip shigàdi. Pedagogikaliq xizmettin` na`tiyjeliligi trbiyashinin` o`z aldina qoygàn maqsetti aniq, teren` ha`m toliq tu`siniwine, oni aqilgà ugòasligì menen a`dilligine isenimine ha`m ta`rbiyalaniwshilardi ol maqset penen jasawgà, miynet etiwge, hu`jdan menen oqiwgà jollaniwina baylanisli boladi. Ta`rbiyanin` uliwma ha`m jeke maqsetleri ra`smiy tu`rde Nizam aktlerinde xaliq bilimlendiriw Nizamlarinda, kadrlar tayarlawdin` milliy bag`darlamasinda, oqiw orni ustavlarinda ta`lim-ta`rbiya jol-jobalarinda ha`m bag`darlamalarinda, sabaq ha`m ta`rbiya jobalarinda ha`m basqa hu`jjetlerde bayan etiledi.
Ta`rbiya ja`miyetlik qubilis bolip ol aldin bir maqsetti go`zlep iske asiriladi. Ha`r bir ja`miyet jas a`wladti ta`rbiyalaw ushin ol aldi burin ta`rbiyanin` maqsetin ha`r ta`repleme teren` oylap shanàraq ja`miyetlik sho`lkemler, mugàllimler, ta`rbiyashilar, awil aqsaqallari jiyinlari, ma`kan kenès ag`zalari ha`rbir puqara ta`rbiyanin` maqsetin bilmey turip, qanday adamdi ta`rbiyalawdi tu`sinbey ta`lim ta`rbiya jumislarin sapali ha`m na`tiyjeli alip barwi mu`mkin emes. Sonin` ushin ta`rbiyanin` maqseti xaliq pedagogikasinda en` basli mashqalalardan biri bolgàn. Ta`rbiyanin` maqseti adamzat a`miyetinin` talabin sa`wlelendiredi. Ta`rbiyanin` maqseti ja`miyettin`, ondagì ilim, texnika, texnologiya, ekonomika ha`m ma`deniyattin` rawajlaniw da`rejesine, o`ndiris ku`shleri menen o`ndiris qatnasiqlarna qaray belgilenedi. Bunnan ta`rbiyanin` maqsetin oydan shigàriwgà, ogàn ju`zeki qatnas jasawgà bolmaydi degen juwmaq shigàdi. II. Milliy ta`rbiyanin` maqseti Ta`rbiyanin` maqseti- o`mir maqseti xaliq pedagogikasnin` payda boliwi ha`m rawajlaniwi menen sabaqlas. Adamzat ja`miyetinin` belgili bir rawajlaniw da`wirinde adamlar topari ha`m qa`wimlerdin` birigiwi negizinde xaliqlar, onin` jaslardi turmisqa tarlawdagì a`meliy ta`jiriybesi xaliq pedagogikasi payda boldi. Ja`miyettin` bunnan keyingi rawajlaniw basqishinda ha`r tu`rli obèktiv sebeplerge baylanisli xaliqlar tiykarinda milletler kelip shiqti. Milletlerde jaslardi uliwma insaniy ha`m milliy qa`diriyatlar ruwxinda ta`rbiyalawda o`zgeshe ta`jiriybeler toplandi ol milliy ta`rbiya dep ataldi. Millettin` ta`lim ta`rbiya beriwdegi qiyallar menen oylari, tilekleri menen u`mitleri, niyetleri menen arziw a`rmanlari ta`rbiyanin` milliy maqsetine aylandi ta`rbiyanin` milliy maqseti qa`liplesti. Milliy ta`rbiyanin` mashqalalarin u`yrenetugìn milliy pedagogikanin` tirnagì qalandi. Milliy pedagogika da`wirler asa rawajlanip ha`m qa`liplesip bu`gingi ku`n da`rejesine jetti. Milliy ta`rbiya, milliy ta`rbiyanin` maqseti jo`nindegi en` da`slepki oylar xaliq pedagogikasinin` tiykargì dereklerinen biri esaplangàn xaliq do`retpelerinde bayan etilgen. Xaliq do`retpelerinin` negizgi tu`rleri da`stanlar menen erteklerde, a`psanalar menen naqil-maqallarda, basqa da`reklerde, unamli qaharmanlar xaliqtin`, watannin` shin aamat aqil parasatli, adamgershilikli, hu`jdanli, tapqir, ras so`zl, hdal, uqipli, miynet su`ygish, ka`sip o`nerli, miyrim sha`paà`tli, miyriwbetli, qayri-saqawatli, insapli, qiyinshiliqlardan qoriqpaytugìn ma`rt etip ko`rsetiledi. Tuwgàn jerin, xalqin dushpannen qorgàytugìn batir, ata-anasi ha`m tuwgàn tuwisqanlarina gàmxor, adamlargà mehriban insaniy go`zzal. Muhabbatqa opadar, su`yiklisine sadiq, so`zi menen isi bir, wa`desine berk insan, ardaqli a`ke, mehriban ana, hadal perzent sipatinda ta`riyplenedi. III. Milliy ta`rbiyanin` quramali bo`limleri ha`m olardin` waziypalari Milliy trbiyanin` bas maqsetin iske asiriwda ta`rbiyanin` arnawli quramli bo`limleri tu`rleri qollaniladi. Ta`rbiyanin` ha`rbir quramli bo`liminin` tu`rinin` bas maqseti: salamat a`wladti ha`r ta`repleme u`ylesikli rawajlandiriw ha`m qa`liplestiriw jolinda qatar waziypalari boladi. Ta`rbiyanin` waziypalari delingende ta`rbiyanin` jobalastirilgàn aqirgì na`tiyjesine maqsetine erisiw ushin orinlanatugìn talaplar sistemasi tu`siniledi. Milliy ta`rbiyanin` maqseti milliy ta`rbiyanin` to`mendegi quramli bo`limlerin-tu`rlerin o`z ishine qamtiydi: aqil, ruwxiyliq a`dep-ikramliq, miynet, dene, estetikaliq, jinis, ekonomikaliq, ekologiyaliq, huqiq ha`m a`skeriy ta`rbiya. Ta`rbiyanin` ha`rbir quramli bo`limi tu`ri mektepte sabaqta. Klasstan ha`m mektepten tis jumislardi a`melge asiriladi. U`yde, balalar jasaytugìn ortaliqta, ja`miyetlik sho`lkemler, ma`kan kenès ha`m awil puqaralari jiyini jumislarinda dawam etedi. Aqil ta`rbiyasi: Aqil ta`rbiyasi salamat a`wladti kamalgà jetkeriwde milliy ta`rbiyanin` jetekshi ha`m a`yyem zamanlardan beri qollanilip kiyatirgàn tu`rlerinen biri. Dana xalqimiz “bilek su`rindirmegendi bilim su`rindiredi” dep bilimnin` qu`diretli ku`shin, “Bilimli elge nur jawar” dep bilim xaliqtin` abadan turmisi menen Adam balasi baxtinin` gilti ekenligin tu`sindirip “Asiq oynagàn azar, top oynagàn tozar, ha`mmesinen ko`p oqip, bilim algàn ozar” dep na`siyat
Page 1 and 2: O`ZBEKSTAN RESPUBLIKASI XALIQ BILIM
Page 3 and 4: I.A.Karimovtin IX sessiyadagi bayan
Page 5 and 6: Okitiu mazmunin kayta isleu, pedago
Page 7 and 8: Talapshanlik, turakli rauajlaniu, o
Page 9 and 10: “Ukiplilik insannin en jokari paz
Page 11 and 12: Basqa pedagogika. 3. Sabaqligìnda
Page 13 and 14: XIX a`sirde bir qatar ilimler o`z a
Page 15 and 16: Basqa ilimlerdey pedagogika ilimler
Page 17: miyraslar mnen tanstiradi olardi ja
Page 21 and 22: O`zindegi uqipliqti rawajlandiriw u
Page 23: 4.Ma`mleketlik bilimlendiriw standa

lektsiya teksti

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?