Oturur Pozisyondaki Kraniyotomi Operasyonlarında Venöz ... - TARD

H. Türe ve ark., Venöz Hava Embolisinin Monitörizasyonu
GİRİŞ
Nöroşirurjide kraniyotomi operasyonlarında
oturur pozisyon; akustik nörinomlar,
bazı petroklival meninjiomlar, üst kısım 4.
ventrikül, orta-beyin, posteriyor 3. ventrikül,
posteriyor talamus ve pineal bölge
tümörleri gibi seçilmiş olgularda; daha iyi
venöz drenaj ile azalmış beyin ödemi, cerrahi
alandan beyin omurilik sıvısı ve kan
birikimi olmaması ile temiz cerrahi alan
ve ekartör kullanımına gerek kalmadan
daha rahat cerrahi girişim yapılmasını
sağlamaktadır. (1) Ancak, avantajları yanı
sıra oturur pozisyon; hemodinamik değişikliklere,
venöz hava embolisine (VHE) ve
pnömosefali gibi komplikasyonlara neden
olabilir. (2,3) Bu komplikasyonlardan biri
olan VHE, oturur pozisyonda yaşamı tehdit
edici olabilen ciddi bir komplikasyon
olduğu için, peroperatif monitörizasyonu
önemlidir. Bu amaçla; kapnograf, özofajiyal
steteskop, trans-kutanöz oksijen ve
karbondioksit ölçümü, prekordiyal Doppler,
pulmoner arter ve santral venöz basınç
monitörizasyonu, transözofajiyal ekokardiyografi,
nitrojenin fraksiyonel atılımının
ölçümü kullanılmaktadır. (4-8) VHE nedeniyle
ilk mortalitenin tanımlandığı 1830 yılından
bugüne, anestezide monitörizasyon
yöntemlerinde birçok gelişme olmuştur.
(9-12)
Klinikte tüm görüntüleme yöntemlerinin
geliştirilme amacı, hava girişinin
olası olan en erken dönemde belirlenmesine
yöneliktir. (11,13) Günümüzde peroperatif
venöz hava embolisinin belirlenmesi
için kullanılabilecek monitörizasyon
yöntemlerinden end-tidal karbondioksit,
hava embolisini belirlemede sensitiftir
ama spesifik değildir. (7) Prekordiyal ya da
özofajiyal stetoskop ise, kardiyovasküler
kollapsa neden olacak düzeye yakın
hava embolisi olduğunda, kalp seslerindeki
değişikliğin belirlenmesine yardımcı
olabilen, hassas olmayan yöntemlerdir. (14)
Pulmoner arter kateterizasyonu, invaziv
ve komplikasyonları yüksek bir yöntemdir
ve pulmoner arter basıncındaki değişiklikler
hava embolisine spesifik değildir. (15)
Var olan yöntemler arasında en hassası ise
transözofajiyal ekokardiyografi (TÖE) dir.
(4,11,16-19)
Bu çalışmada, standart anestezi protokolümüz
ile, oturur pozisyondaki kraniyotomi
operasyonları sırasında, venöz hava
embolisinin monitörizasyonu için transözofajiyal
ekokardiyografi kullanımıyla;
venöz hava embolisi belirlenme sıklığının,
belirlendiği cerrahi aşamaların; ekokardiyografi
probuna, anesteziye ve pozisyona
bağlı komplikasyonların araştırılması
amaçlanmıştır.
GEREÇ ve YÖNTEM
Yerel etik kurul onayı ve hastaların yazılı
onamları alındıktan sonra, hastanemizde
oturur pozisyonda elektif kraniyotomi
operasyonu planlanan, cerrahi pozisyon
için kontrendikasyonu olmayan (patent
ventrikülo-atriyal şant, belirgin sağ kalpten
sol kalbe basınç gradiyenti varlığı,
patent foramen ovale, serebrovasküler
hastalık varlığı, ciddi dejeneratif vertebra
hastalığı, ileri obstrüktif akciğer hastalığı,
kontrolsüz hipertansiyon, ileri hidrosefali),
ASA I-II grubundan, 18-70 yaş arasında,
60 hasta çalışmaya alındı. (20) Preoperatif
anestezi vizitinde, hastaya planlanan
cerrahi pozisyon verilerek hareket sınırları
saptandı. Anestezi indüksiyonu öncesi,
tüm hastaların kalp atım hızı, kan basıncı
ve pulse oksimetre ile oksijen satürasyonu
monitörize edildi. Anestezi indüksiyonu
tüm hastalarda, intravenöz tiyopental
sodyum 3-5 mg kg -1 , fentanil 1-2 mg
kg -1 ile yapıldıktan sonra kas gevşekliği
sis-atrakuryum 0,15 mg kg -1 ile sağlandı.
Hastalar endotrakeal olarak entübe edil-
177