Amargi Feminizm Tartışmaları 2012 - Heinrich Böll Stiftung Derneği

İstanbul Amargi - Feminizm Tartışmaları
Radikal Feminizm
bir konuşması var, daha sonra bu basılmış ama maalesef Türkçe
çevirisi yok. Bu konuşma ABD’deki feminist hareketin tarihiyle
ilgili olarak hem ajitasyon hem de içerdiği bilgiler açısından çok
önemli. Şunu hatırlayalım: Bu zamanlar, ABD’de pornografinin
bir özgürlük gibi görüldüğü, serbest olduğu ve içeriğinin kadınlara
çok düşmanca olduğu yıllar. O dönemden internette çok aradığım
ama bulamadığım bir duvar yazısı vardı. Çok söylenen bir şeydir:
“Teori=Porno, Pratik=Tecavüz.” Andrea Dworkin pornografi karşıtı
hareket içinde çok etkili oldu ve 1981’de Pornografi: Erkeklerin
Kadınlara Sahip Olması 5 adlı ilk kitabını yazdı ama esas iki önemli
kitabı var bence. Biri Intercourse (Birleşme), diğeri de Sağ Kanat
Kadınlar. Intercourse (Birleşme) önemli bir kitap çünkü bu kitap
var olan patriarkal toplumda bütün cinsel ilişkilerin egemenlik
içerdiğini, bunun sorgulanması ve buna karşı çıkılması gerektiğini
söyleyerek arzularımızın da sorgulanabilir olduğunu gösterdi,
en azından bunun üzerine düşündürdü. Düşündürdü diyorum
çünkü kadınlarla erkekler arasındaki egemenlik ilişkisinin cinsellikten
kaynaklandığını düşünmüyorum ama Andrea Dworkin’in
arzunun da sorgulanabilir olduğunu gösteriyor olması önemli. O
zamanlar ABD’nin ne kadar muhafazakâr bir toplum olduğunu
ve bundan çıkmaya başladığını hatırlatırım. Muhafazakâr toplumlarda
şöyle bir şey oluyor: Onu isteme, bunu isteme, onu istersen
günah, ötekini istersen fettansındır, kötü muamele görürsün.
Dworkin’nin bu muhafazakârlığı aşan, bunu tartışan bir yanı
var. Bu mücadelesi sırasında sağcı kadınlarla da ilişkisi oluyor ve
Sağ Kanat Kadınlar (The Right Wing Women) adlı kitabında onlar
üzerine düşünüyor. Bunun da çok önemli olduğu kanısındayım
çünkü solun dışındaki kadınlar üzerine düşünen bir kadın.
Andrea Dworkin’le ilgili okurken özel hayatıyla ilgili çok
ilginç bir şey öğrendim, onu size anlatmak istiyorum: Andrea
Dworkin 1974 yılında, bir şiir dinletisinde John Stoltenberg diye
bir adamla tanışıyor. O şiir dinletisinde kadın düşmanı şeyler söyleniyor.
Bunun üzerine ikisi birlikte dinletiden ayrılıyorlar ve sohbet
etmeye başlıyorlar. John bu anı daha sonra “O sohbet ömür
boyu sürdü,” diye anlatıyor. Birkaç yıl sonra beraber yaşamaya
başlıyorlar ve Andrea Dworkin’in ölümüne kadar (2005), ömürleri
boyunca beraber yaşıyorlar.
Stoltenberg, Amerika’da cinsiyetçilik karşıtı erkek örgütlenmelerinde
çok aktif yer almış biri. “Ne öğrendiysem Andrea’dan
öğrendim,” diyor ve onun için “Hayatımın aşkı,” diyor. Andrea
da onun için “Onu kalbim ve ruhumla sevdim,” diyor. John’a so-
5 Dworkin, See Andrea, (1981), Pornography: Men Possessing Women, Perigee, New York
rulduğunda “Andrea ile birlikte yaşıyoruz, birbirimizi seviyoruz
ve hayat arkadaşıyız ve evet ikimiz de açığız,” diyor, açık eşcinsel
olma anlamında. Çok ilginç bir hayat deneyimi olduğunu düşünüyorum.
Tabii onları çok zorluyorlar çünkü Andrea çok önemli,
üzerine çok konuşulan bir kadın. İkisiyle Guardian röportaj yapıyor:
“İnsanın mahrem hayatı vardır, mahrem hayatı olmasa mahremiyeti
olmaz,” diyor John. Hepimizin aklına gelen soru: Seks?
Bilmiyoruz! Ama ömür boyu o kadar büyük bir aşk var ki aralarında…
Andrea çok şişman, geleneksel ölçülerde çirkin ve cinselliği
sorgulayan bir kadın. ABD basını özellikle çirkinliğiyle, şişmanlığıyla,
lezbiyenliğiyle ve cinsel hayatıyla yani her şeyiyle çok uğraşmış.
John ile yaşadığı ilişki bence ona bu süreçlerde çok destek
olmuş.
Şu ana kadar, kadın olmanın toplumsal olduğu söylendi.
Kadın olmanın değiştirilebilir bir şey, bir devrim konusu olduğu
söylendi. Arzunun tartışılabilir olduğu, mutlak bir şey olmadığı
söylendi. Ne kaldı? Emek süreci. “Nasıl çalışıyoruz?” meselesi
kaldı. Bunu da, en azından biz, Christine Delphy’den öğrendik.
Christine Delphy 1941 doğumlu, hâlâ yaşıyor.
Baş düşman kim? Erkekler mi?
Delphy, Fransa’da öğrenim görüyor, ABD’ye gidiyor, oradaki insan
hakları hareketine katılıyor, sonra tekrar Fransa’ya dönüyor. İlk açlezbiyen
örgütlerden biri olan Gouines Rouges’un (Red Dykes) 6 kurucuları
arasında yer alıyor. “Dyke”ın Türkçe tam karşılığı nedir bilmiyorum,
eminim Türkçe’de karşılığı bulunmuştur. Red Dykes,
“Kızıl Erkeksi Lezbiyenler” demek. Bu örgüt Devrimci Eylem İçin
Eşcinsel Cephesi’yle iş yapan, kadın erkek karışık bir örgüt. Bu örgütten,
erkek örgütü olmaya başladığı için ayrılıyorlar. Dolayısıyla
ilk politize oluşu lezbiyen hareketin içinde. 1970’de çok bilinen,
çok güzel bir eylemdir, Simone de Beauvoir’ın da yer aldığı Meçhul
Asker Anıtı’na, “Meçhul askerden de meçhulü var, o da karısı”
yazılı pankart koyanlar arasında yer alıyor. Christine Delphy’nin
Baş Düşman 7 adında çok önemli bir eseri var. Şimdi alıştık biz
baş düşman demeye ama o zamanlar baş düşman herkesin içini
ürperten bir laf. Baş düşman kim? Nasıl yani erkekler mi?
6 Fransız radikal feminist lezbiyen hareketi olan Gouines Rouges (Red Dykes), 1971
yılının Nisan ayında hem feminist hareket hem de eşcinsel hareket içinde lezbiyenlerin
varlığını görünür kılmak için ortaya çıkan lezbiyen feminist bir örgütlenmedir.
Daha ayrıntılı bilgi için bkz: http://en.wikipedia.org/wiki/Gouines_rouges
7 Delphy, Christine, (1999), Baş Düşman: Patriyarkanın Ekonomi Politiği, Saf Yayıncılık,
(çev. Handan Öz&Lale Aykent Tunçman), İstanbul
16 17