ÖNSÖZ - İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü

kontrollerde serebrovasküler olayları da sorgulamalıyız. İyi metabolik kontrol ve
risk faktörlerinin ortadan kaldırılması gerekmektedir. Tedavide antiagregan
ajanlardan faydalanılabilir (57,58).
Periferik Damar Hastalığı
Büyük ve orta çaplı arterlerin intimasını tutarak lümen daraltan
makrovasküler hastalığa ateroskleroz adını veriyoruz (59). Sıklığı yaşla orantılı
olarak artar. Diyabet makroanjiopatinin ortaya çıkışını daha da hızlandırır.
Ateroskleroz normalde erkeklerde kadınlara oranla daha sık ve ilerleyicidir.
Diyabetiklerde ise her iki cinste de aynı sıklıkta görülür. Orta ve büyük arterleri
tutan arterioskleroz yanında diyabetik hastalarda ikinci bir arter hastalığı daha
görülür ki bu hastalık diyabete hastır, orta ve küçük arterleri tutar, endotel
hücrelerinde proliferasyonla seyreden tıkayıcı bir arterittir. Küçük arterleri
tuttuğu için lokal gangrenlere yol açabilir. Tip 2 diyabette makroanjiopati
lezyonları daha çok distal arterlerde görülür. Periferik vasküler hastalıkların
klinik bulguları alt ekstremite iskemisi, empotans ve intestinal anginayı kapsar.
Bacaklardaki gangren insidansı diyabetiklerde aynı yaştaki kontrol grubundan
30 kat daha fazladır. Diyabetin neden olduğu veya hızlandırdığı periferik arter
hastalığının klinikte en sık rastlanılan şekli diyabetik ayaktır. Ortopedi
kliniklerinde non-travmatik alt ekstremite amputasyonlarının %50’sının nedeni
diyabetik ayaktır (57, 60).
DM VE KARDİYOVASKÜLER HASTALIKLAR
Diyabetli hastalarda KVH en önemli morbidite ve mortalite nedenidir. Tip 2
diyabetlilerde özellikle KAH riski non-diyabetiklere göre 2-4 kat daha yüksektir.
Bu hastaların %60-75’i makrovasküler olaylar nedeni ile kaybedilir. Diyabetlide
ateroskleroz multisegmenter tutulumlu ve daha yaygındır. Hiperglisemi, damar
disfonksiyonu, dislipidemi ve koagülasyonu arttırarak ateroskleroz oluşumuna
katkıda bulunur (61). Diabetes mellitus; aterosklerotik hastalık ve özellikle
koroner kalp hastalığı açısından yatkınlık oluşturmaktadır. Diyabetik hastalarda
ateroskleroz çok daha erken dönemde ortaya çıkabilmektedir (62).
32