18. MÃZE KURTARMA.indd - Kültür ve Turizm BakanlıÄı
18. MÃZE KURTARMA.indd - Kültür ve Turizm BakanlıÄı
18. MÃZE KURTARMA.indd - Kültür ve Turizm BakanlıÄı
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
KUBBE ONARIM KORUMA ÇALIŞMALARI<br />
Ayasofya Müzesi içinde yer alan kubbe mozaik onarım koruma çalışmaları,<br />
1992 yılından 2000 yılına kadar UNESCO Dünya Kültür Mirası Fonu<br />
finansal desteği ile, 2000-2006 yıllarında ise merkezi New York’ta bulunan<br />
Dünya Anıtlar Fonu (World Monuments Fund) tarafından sağlanan sınırlı<br />
maddî katkılar <strong>ve</strong> Kültür Bakanlığı Restorasyon <strong>ve</strong> Konservasyon Merkez<br />
Laboratuvarı Müdürlüğü çalışanları 1 ile uluslararası uzmanlardan oluşan bir<br />
ekibin ortaklaşa çalışmalarıyla yürütülmüştür. 2009 Şubat ayından itibaren ise<br />
kubbe restorasyon çalışmaları, İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti projesi<br />
kapsamında devam etmektedir.<br />
Ayasofya kubbesi çalışmalarına 1992 yılında, önce kubbe yüzeyinin<br />
mevcut durumunun çizim <strong>ve</strong> fotoğraflarla belgelenmesi, bezemelerin tarihî<br />
dönemleri, yapım teknikleri, geçmişte yapılan onarımların araştırılmasıyla<br />
başlanmıştır. Farklı devirler gösteren yüzey bezemelerinden özgün mozaikli<br />
alanlar 1000 m 2 olup kubbenin yaklaşık olarak % 53’ünü kapsamaktadır.<br />
Sultan I.Abdülmecit’in (1839 – 1861) görevlendirdiği Gaspare Fossati<br />
tarafından 1847 – 1849 yıllarında yapılan onarımlar ise 280 m 2 olup kubbenin<br />
yaklaşık olarak % 15’ini kapsamaktadır. Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün 20.<br />
yy. başında gerçekleştirdiği onarım uygulaması ise 560 m 2 dir <strong>ve</strong> yaklaşık<br />
olarak kubbenin % 29’unu kapsamaktadır. Tüm kubbe yüzeyi ise 1900 m 2 ’lik<br />
bir alana yayılmaktadır.<br />
1993 yılında kubbenin kuzeydoğu çeyreğine 55 m. yüksekliğinde büyük<br />
bir iskele kurularak çalışmalara başlanmıştır (Resim: 1). Çalışmalar, kubbenin<br />
düşmekte olan <strong>ve</strong> acilen sağlamlaştırılması gereken mozaik bezemelerinin<br />
bulunduğu kesimde yoğunlaştırılmıştır. Bu kesimdeki 6., 10. <strong>ve</strong> 14. yy.a<br />
tarihlenen mozaikler ile kubbe ortasındaki 19.yy.a tarihlenen celi sülüs hattıyla<br />
yazılmış Nur Suresi 35. ayetinin yer aldığı yazının bozulma durumlarını<br />
gösteren belgeleme çalışmaları yürütülmüş, bozucu etkenler araştırılarak<br />
çalışmalar çeşitli laboratuvar analizleriyle desteklenmiştir.<br />
1 Geçmişten günümüze kubbe <strong>ve</strong> narteks onarımında çalışmış olan Restorasyon <strong>ve</strong><br />
Konservasyon Müdürlüğü’nün tüm uzman <strong>ve</strong> restoratörlerine, özellikle bana <strong>ve</strong>rdikleri<br />
bilgilerden dolayı restoratör arkadaşlarım Erdinç Gökçe <strong>ve</strong> Hanife Canan Kastalli’ye teşekkür<br />
ederim.<br />
2
Change language