hilafetin-ilgasinin-arka-plani

Çağdaşlık, modernlik gibi sloganların ardına saklanan sapkınlara karşı ilk Müslümanların
inancını savunmuştur.
İslâm'a yönelik saldırılara göğsünü germiş, Batı medeniyeti karşısında komplekse
kapılarak İslâm! esasları inkar veya tevil edenleri kendi kültürlerinden sapmış, münharifler
olarak ilan etmiştir.
Bu konuda şöyle demektedir:
"Zamanımızdaki okur-yazar takımı inançlarını, okudukları materyalist ve modern
bilgilerden alıyorlar. Bu bilgilere Allah'ın kitabına ve Resulünün sünnetine imanın üstünde bir
imanla bağlıdırlar. Onun için peygamberlerin mucizelerle karşılaştıklarında bunu ya inkar
veya tevil yoluna gidiyorlar."
Mustafa Sabri Efendi, haddi aşkın ve ölçüsüz tevillere karşı çıkıyor, bunun İslâm
esaslarını ve özellikle gayb inancını inkara vesile olmasından endişe duyuyordu.
El-Camia dergisi kurucusu Ferh Anton ile Şeyh Muhammed Abduh arasında geçen
tartışmaları bu yüzden çok yakından takip etmiş ve Anton'un bazı iddiaları onu konuyla ilgili
bir kitap yazmaya itmiştir.
Anton'un görüşü: "Din görülmeyen Yaratıcıya, görülmeyen âhirete, mucizeye, vahye,
peygamberliğe, dirilişe, haşre, sorguya, hesaba, sevaba, cennet ve cehenneme inanmaktır.
Bu saydıklarımızın hissedilmesi ve akılca idrak edilmesi mümkün değildir. Onun için birçok
filozof ve değişik inançlara mensup din adamları, aklın din sahasından uzaklaştırılması
gerektiğini söylemişlerdir." şeklindeydi. Onun bu görüşleri, Mustafa Sabri'nin "Âkil, ilim ve
Âlimin, Âlemlerin Rabbi ve Elçilerine Karşısındaki Konumu" isimli kitabı yazmasında
önemli bir etken olmuştur.
Bir kısım görüşlerini eleştirdiği âlimlerin isimlerini gördüğümüzde, onun üstlendiği ağır ilmî
sorumluluğu daha iyi anlamış oluruz. Ferit Vecdi, Şeyh Muhammed Abduh, Şeyh Reşit
Rıza, Kasım Emin, Muhammed Hüseyin Heykel, Akkad, Zeki Mübarek, Şeyh el-Meraği,
Şeyh Abdulaziz el-Bişrî, Üstad Ahmed Emin, Şeyh Şeltut bunlar arasındaydı.
Bunun yanısıra Mustafa Sabri'yi ve görüşlerini destekleyen, Şeyh Muhammed el-Hıdr
Hüseyin, Şeyh Muhammed Zehran, Şeyh Muhammed Yasin, Hindistanlı Mevlânâ Şibli
en-Nu'manî gibi âlimler de vardı.
Mustafa Sabri Efendi sünnet-i seniyyeye son derece bağlı bir zattı. Çağdaşlarının hadis
kitaplarına yeterince önem vermediklerini görüyor ve Kur'ân-ı Kerîm'in buyruğu gereği
sünnete ittibanın zorunlu olduğunu savunuyordu.
İslâm'ın temel kaynakları hususunda şüphe uyandırmanın insanı Kur'ân'dan şüphe
etmeye kadar sürükleyebileceğini söylüyordu.
Batıda pozitif ve deneye dayalı modern ilimler, Hıristiyanlık dinine galip gelmişti. Çünkü
muharref Hıristiyanlık dini birçok hurafeye dayandırılmıştı. Batıdaki bu ilim-din savaşı yarı
aydınlar tarafından İslâm âlemine taşınmaya çalışılmıştır. Oysa ilim ve Hıristiyanlığın ilme
bakış açıları ve ilmî tasavvurları çok farklıydı. Ancak bu gerçekleri pek hesaba katmıyorlardı.
Sonuçta kendilerini ve birçok kimseyi ilim ile fitneye düşürmüşlerdir.
Şeyh Sabri bunları görmüş ve kendini bu fitneden sakındırmıştı.
Ancak günümüzde din, bilim fitnesine galip gelmiş, birçok bilim adamı ilimleri gereği dine
yönelmişlerdir.
O, her zaman, İslâm inancından şeref ve izzet duyarak, başını dik tutmuştur. Şüphecilerle
ve onların şüpheye dayalı ilim anlayışlarıyla mücadele etmiştir. Abduh'un başlattığı "ihya-yı
din" hareketini, düşman karşısında geriye dönüş olarak yorumlamış ve eleştirmiştir.