hilafetin-ilgasinin-arka-plani

yaptığı görüşmede Türkiye'nin bağımsızlığına gölge düşürmesi, muhtemel temaslar ve
teklifler içinde muhatap taraf olması.
Ayrıca İttihatçılar ile Kemalistlerin önemli bir kısmının Doğu Mason locasının birer
üyeleri olmaları.
Bunun yanısıra o dönemdeki birçok yazar ve gazetecinin dünyanın çeşitli yörelerindeki
gizli cemiyetlerce kiralanmış birer ajan olmaları.
Mecliste Tokat mebusu olarak bulunduğu yıllarda bu gerçekleri ispat edici şöyle bir olay
olmuştur:
İtalyanların Trablus'u (Libya) işgalleri üzerine oradan gelen, ikiyüz meclis üyesinin
dinlediği, okuyan şahsın da gözyaşları içinde okuduğu mektupta şöyle yazıyordu:
"Hür masonlar ve sosyalistler dışında tüm İtalya partileri Libya'nın işgali
konusunda-müttefiktirler."
Hür masonlar işgale karşı çıkmalarına şu gerekçeyi gösteriyorlardı:
"Mevcut Türk hükümeti Hür masonlardan oluşmaktadır. Bu nedenle
arkadaşlarımızı zor durumda bırakmak istemiyoruz."
Şeyh Sabri'nin döneminde yaşadığı ve izlediği olaylardan çıkardığı önemli bir sonuç da
şudur:
Yahudilerden başka hiç kimse İttihatçıların ve Kemalistlerin baskıcı politikalarından
kurtulamamışlardır. Türk, Arap, Arnavut, Kürt, Rum, Çerkez tüm bu gruplar sıkıntı ve
baskılara maruz kalmışlardır. Dolayısıyla Mustafa Sabri, yöneticileri Müslüman ve Hıristiyan
vatandaşlar arasında düşmanlığı körüklemekle suçluyordu. Oysa Cenab-ı Hak şöyle
buyurmaktaydı:
"İnsanların iman edenlere düşmanlık bakımından en şiddetlisini, Yahudiler ile
müşrikleri bulacaksın." (Maide, 82)
Yahudilerin, Raşid Halifeler döneminden bu yana İslâm âleminde çıkardıkları fitnelerden
ders alınması gerektiğini belirten, Şeyh Sabri şu öneride bulunuyordu:
"Okullarımızda yabancıların tarihinden önce İslâm tarihi okutulmalı ve tarihî olaylar
iyice tahlil edilerek gerekli sonuçlar çıkarılmalıdır. Peygamberimiz'in hayatı ve Hulafâ-i
Raşidîn dönemi, İslâm'ın ilk altın çağı öğrenci ve gençlere öğretilmeli ve böylece onları
İslâm terbiyesi ile yetiştirmeye çalışmalıyız."
Şeyh'in, önünden perdeyi çektiği en önemli ve ilginç sırlardan biri de, Birinci Dünya
Savaşının galibi devletlerin her nasılsa Mustafa Kemal'e yenilmeleri hususudur. Bu
devletlerin İzmir'de Mustafa Kemal'e yenilmeleri akledilir bir şey değildir. O sırada galip
devletler istediklerini yapabilecek konumdaydılar. Ancak ona göre, İngilizler dahice bir plan
tasarlayarak Mustafa Kemalle anlaşıp İzmir'den çekildiler. Böylece güya ona yenilmiş ve
çekilmek zorunda kalmışlardı. Mustafa Kemal muzaffer komutan ilan edilmişti. İngilizler ise
bunun karşılığında birçok büyük kazançlar sağladılar. Meselâ Hilafetin ilgası gibi...
Şeyh, İngiliz ve Fransızların İstanbul'dan Mustafa Kemal'den korktukları için çekildikleri
gibi bir düşüncenin hatalı ve yanlış olduğunu bildirmektedir.
Şeyh'in açıkladığı önemli gerçeklerden biri de kan dökücü Cemal Paşa'nın aslında
sadece Araplara değil, Türklere karşı da, aynı ölçüde alçakça baskı ve zulüm örnekleri
sergilediği bu hususta, Türk-Arap ayrımı yapmadığıdır. Bu konunun araştırmacılar ve
tarihçiler tarafından gerektiği gibi değerlendirileceğini ümit ederiz.