ikinci meşrutiyet'ten günümüze türkiye'de arapça öğretimi

ütünlük içerisinde araştırılmadığı görülmektedir. Halbuki Arapça öğretiminin gerçek
durumunu ortaya koyabilmek için, konunun tek yönlü değil bütün olarak ele alınması
gereği aşikardır. Dolayısıyla bu dönemde yürütülmüş olan Arapça öğretimi ile ilgili
kapsamlı bir çalışmanın yapılmamış olması ve Tanzimat dönemi ile ilgili yapılmış bir
kısım çalışmaların da devamı niteliğinde olması düşüncesinden hareketle böyle bir
çalışmayı.gerekli gördük.
Cumhuriyet öncesi dönemin eğitim tarihindeki yeniliklerini genel hatlarıyla
vermeye çalıştığımız çalışmamızda, ayrıca her bir eğitim kurumundaki Arapça
öğretimini ele alırken, o kurumun tarihî süreç içerisindeki gelişmesini de verdik. Ancak
Cumhuriyet döneminin eğitim tarihindeki yeniliklerini önceki gibi vermedik. Çünkü bu
dönemde Arapça öğretimi önceki gibi çoğu eğitim kurumlarında değil sadece dinî
kurumlarla bazı resmî kurumlarda yürütülmektedir. Dolayısıyla bu kurumların eğitim
tarihi içerisindeki gelişmesini özetlemekle yetindik.
Çalışmamız bir giriş, dört ana bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Girişte;
çalışmanın sınırlandırılması, çalışmada takip edilen metot ve Cumhuriyet öncesi
dönemde eğitim alanında yapılan yenilikler hakkında genel bilgiler verilmiştir.
Birinci bölümde; II. Meşrutiyet’ten Cumhuriyetin Kuruluşuna İlk ve Orta
Öğretimde Arapça Öğretimi başlığı altında İbtidaî, Rüşdiye, İdadî, Sultanî,
Dârüşşafaka ve Askeri Rüşdiye, İdadî mekteplerindeki Arapça öğretimi teker teker
ele alınmıştır. Bu mekteplerin her birinde Arapça öğretimi tarihçe, müfredat programı,
öğrenciler, öğretim elemanları ve kitaplar alt başlıkları altında verilmiştir.
İkinci bölümde; II. Meşrutiyet’ten Cumhuriyetin Kuruluşuna
Yükseköğretimde Arapça Öğretimi başlığında, Öğretmen Mektepleri, Dâru’l-fünûn,
Enderun ve Medreselerde Arapça öğretimi ayrı ayrı ele alınmıştır. Bu kurumların her
birindeki Arapça öğretimi birinci bölümdeki başlıklar altında işlenmiştir.
Üçüncü bölümde; Cumhuriyetin Kuruluşundan Günümüze Ortaöğretimde
Arapça Öğretimi başlığı altında İmam-Hatip Liselerinde Arapça öğretimi hakkında
bilgi verilmeye çalışılmıştır.
Dördüncü bölümde; Cumhuriyetin Kuruluşundan Günümüze
Yükseköğretimde Arapça Öğretimi başlığı altında da Yüksek İslam Enstitüleri, İslamî
İlimler Fakültesi, İlahiyat Fakülteleri, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi
IX