Sanat Usta İster, Usta ise Tâlip! - İSMEK - İstanbul Büyükşehir ...

Medeniyetlerin beşiği Anadolu’nunen ışıltılı sanatlarındandır gümüş işlemesanatı. Gümüşten yapılmışobjeler, hünerli ustaların ellerindezengin işçiliği ile hem gözehem de gönle hitap eden, herbiri başlı başına bir sanat eseriolan eşyalara dönüşür. Heraşamasında yapanın ustalığınıkonuşturduğu gümüş işlemeciliği,asırlardır bu topraklar üzerindeyaşayan insanlar için önemini vedeğerini korumuş, günümüze de üstünzevk anlayışının örnekleri olan eserlerinkalmasını sağlamıştır.Evlerin en güzel köşelerini süslemiş gümüş birşamdan, gümüş bir şekerlik, en özel konuklaraizzet-i ikramda bulunurken kullanılan gümüşyemek takımları, çay tepsileri… Kimi zamaninsanların birbirlerine hediye ettiği nadideparçalar olup dostlukları pekiştirmiş, kimizaman da leziz yiyecek ve içeceklerin sunulduğukap olup misafirlere verilen değeriperçinlemişler.Mıgır Helvacıoğlu da, günümüzde bu sanatıicra eden az sayıdaki ustalardan biri. Ustasıgibi ilgilisi ve alıcısının da az olduğu gümüşişlemeciliğini, yaşanan zorluklara rağmenayakta tutmaya çalışan, deyim yerindeyseişine aşkla bağlı bir usta… Kapalı Çarşıcivarında bulunan Kalcılar Han’daki küçükatölyesinde kendisini ziyaret ettik. Atölyesindebirbirinden güzel gümüş objelere imzaatan Helvacıoğlu bu mesleğe emek vermeyebaşlayalı neredeyse 30 yıl olmuş. Babasınınmesleğini babasının ocağında sürdürenlerdenbiri o; çünkü babasının da ömrünün65 yılı da bu atölyede geçmiş. ‘Baba yadigârı’dediği ve babasının da ustaları olan Mike veChurchill ustayla birlikte çalışan Helvacıoğlu,mesleğin sıkıntılı bir dönemden geçtiğiniancak umudunu hiçbir zaman yitirmediğinisöylüyor sohbetin başında.Anlattığına göre, daha 15 yaşındaykengümüş işleme sanatınamerak salmış; ancakdört sene sonra oturabilmiştezgâhın başına. Bu dört seneyide babasını ve diğer ustalarınıizleyerek geçirmiş. “Bu meslekmerak, sabır ve dikkat işidirancak iki ustam gibi olabilmemiçin 20 sene daha lazım” diyorgülümseyerek.“Osmanlı BizeZengin Bir Miras Bırakmış”Genelde Osmanlı ve Selçukludesenlerini kopya ederek çalışanHelvacıoğlu, tavan şamdanlar,şekerlikler, sahanlar,gondollar, hamam tasları,servis tabakları gibi ev aksesuarlarıüzerine uzmanlaştığını,eserlerinde gelenekselçizgiden uzaklaşmadığınısöylüyor. Bunu da gümüş işçiliğinde,hem Anadolu’da hemİstanbul'da Osmanlı’dan miras kalanen zarif sanat örneklerinin bulunmasıylaaçıklıyor. Özellikle Lale Dönemi’ndegümüş işleme sanatının, verilen eserlerle zirveyeçıktığını belirten Helvacıoğlu, “Bu dönemde,Selçuklulardan kalma eserler kopya edilirken,Osmanlı ustaları ürettikleriyle bizimmesleğin özünü oluşturmuş” diye aktarıyor.Osmanlı eserlerinde kullanılan tekniğinkakma sanatı olduğunu, bu tekniğinözelliğinin ise yapılan nesneye üç boyutlulukkattığını belirten Usta, “Kakmakalemle yapılacak olan desen, dokusuylaberaber işlenir. O yüzden başka milletlerOsmanlı sanat eserlerini çok beğenirler.Çünkü yüzeysel değildir, eser her tarafındangörebileceğin, hissedebileceğinbir dokuyla işlenmiştir. Bende babamdanöğrendiğim bu mesleği aynı işçilikle yıllardıryaşatmaya çalışıyorum” diyor.“Bu İş Aşk İşidir”Sanatına büyük bir aşk duyduğunu, mesleklerininkeyfi kadar zahmeti de olduğunusöylüyor. Bir sanatkârın, ortaya koyduğueserin maddi değerinden çok kişiyeverdiği mesleki hazzı önemsemesi gerekiyorona göre. Bunu şu cümlelerle açıyor:“Bana sorsanız ben hiç birine maddi birdeğer biçemem. Benim için önemli olanbir sanatkârın arkasında kendi emeği olanbir parça bırakabilmek. Düşünsenize, babamınilk yaptığı şekerlik hâlâ birisininevini süslüyor.”Usta sanatkâr, OsmanlıDevleti’nin sanata ve sanatçıyaverdiği önemin ve odönemde ortaya konan yetkineserlerin, gümüş işlemeciliğinibu noktalara getirdiğini düşünüyor.Ona göre, bu söylediğininyanı sıra meslektekien büyük avantajlarından45