OTOMATİK KONTROL'A GİRİŞ*

çalışır. Fakat yeşil ışığın yanma süresi her zaman bekleyen trafiğin tamamının geçişinisağlamayabilir. Çünkü burada arzu edilen trafik akışı, girişin gerçekleşen trafik akışı, çıkış ilebir karşılaştırması yoktur.a) Elle denetimb) Otomatik denetimŞekil 1.4 Sıcaklık denetim sistemiKapalı-döngü denetim sistemi örneği olarak Şekil 1.4'de görülen basit bir sıcaklık denetimsistemi ele alınabilir. Şekil 1.4a'da elle çalışan kapalı-döngü denetim ve Şekil 1.4b'de isetamam otomatik denetim organları ile gerçeklenen kapalı-döngü denetim sistemi örneğiverilmiştir.Elle denetimde denetim döngüsü insan unsuru ile kapanır. Burada insan hem karşılaştırma vehem de denetim organı işlevlerini yerine getirir. Arzu edilen sıcaklık giriş olarak insanınbelleğine daha önceden verilmiştir. İnsan sıcaklık ölçerle belirlenen, denetlenen çıkışsıcaklığını gözleri vasıtasıyla algıladıktan sonra belleğindeki giriş bilgisi ile karşılaştırır.Arada bir fark var ise bunu hata olarak görür ve bu hatayı düzeltici yönde işlem yapar.Burada; eğer gözlenen çıkış sıcaklığı arzu edilen sıcaklıktan yüksekse sisteme buhar biçimdebir vanadan giren ısı enerjisi miktarı insan kas gücü ile kısılır veya tersi bir durumda ısıenerjisi miktarı artırılır. Kas gücü motor eleman işlevini yerine getirir. Şekil 1.4b'de iseinsanın yerini bir denetim organı almıştır. Arzu edilen giriş denetim organı üzerinde yer alanbir düğme veya benzeri elemandan ayar değeri olarak belirlenir. Denetlenen çıkış sıcaklığı isebir sıcaklık ölçerin duyargası ile algılanıp denetim organının anlayabileceği sinyal yapısınadönüştürülür ve denetim organında arzu edilen giriş sinyali ile karşılaştırılır. Giriş ve çıkışarasında meydana gelebilecek herhangi bir fark hata olarak belirlendikten sonra denetim organıKaynak: Yüksel, İ., “Otomatik Kontrol Sistem Dinamiği ve Denetim Sistemleri, Bursa, 2001 19