OTOMATİK KONTROL'A GİRİŞ*

Şekil 1.5 Çeşitli sıvı seviye sistemlerisuyun kaldırma kuvveti bir vananın açılıp kapanması için yeterli olabilir. Buna karşılık eğerburadan saniyede geçen sıvı miktarı ve sistem basıncı artacak olursa böyle bir denetim sistemiyetersiz kalır. Şekil 1.5b'de aynı sistemin pnömatik enerji ile çalışan denetim organı ileçalışması görülmektedir. Burada şamandıra yine sıvı seviyesini ölçmek için kullanılmakta,yalnız bu kez sıvının kaldırma kuvveti doğrudan doğruya valf açmak için kullanılmamışbunun yerine basınçlı hava enerjisinden yararlanılmıştır. Şamandıraya bağlı manivelaçubuğunun bir ucu basınçlı havanın atmosfere boşaltıldığı lülenin önünü açmak veya kapamaişlevini yerine getirir. Lülenin önü kapanınca atmosfere gidemeyen hava lüle arkasında birbasınç oluşturur. Bu basınç pnömatik motor vananın diyaframı üzerinde bir basınç kuvvetioluşturarak vananın kısılıp sisteme daha az sıvının girmesini sağlar. Tersi bir durumda diyaframüzerine etki eden basmç kuvveti azalacak ve buna karşılık karşı yönden etkiyen yay kuvveti vanayıaçmaya çalışacaktır. Sonuçta yine sıvı seviyesi öngörülen sabit bir değerde tutulmaya çalışılacaktır.Yalnız burada denetim organı donanımının dışarıdan verilen enerji ile çalışması yanında sisteminKaynak: Yüksel, İ., “Otomatik Kontrol Sistem Dinamiği ve Denetim Sistemleri, Bursa, 2001 21